Morgunblaðið - 08.11.1966, Qupperneq 5

Þriðjudagur 8. növ. 1966
MORCUNBLADIÐ
5
\
(
„Rússar eru 47 árum á undan
Bandaríkjamönnum í myndlist"
anna er greinilegt og túlkun-
in ætti að vera: Páfinn er
fulltrúi staðnaðrar þjóðfé-
lagsstofnunar, sem lifandi
— Sýningin er opinská og
tekur þjóðfélagsvandamál til
meðferðar vafningalaust, en
er einnig blandin súrrealisma.
Sýningin nefnist tvíræðu
nafni, „Pope Art“, (páfa-eða
popplist). Á öllum málverk-
unum hefur mynd Jóhannes-
ar 23. verið afskræmd með
því að hlutar úr þekktum
málverkum frá síðustu öld
„Páfalist".
- segir Ferró siaddur í París
DAGENS Nyheter skýrir frá
því fyrir nokkru, að íslenzki
málarinn Ferró hafi haft
verk sín á sýningu, sem hef-
ur verið sýnd á ýmsum stöð-
um í úthverfum Stokkhólms
í síðasta mánuði. Listdómari
blaðsins, Olle Granath,
kemst m. a. svo að orði um
þessa sýningu:
eru málaðir yfir vangamynd
af páfanum. Innihald mynd-
mótaðar hugmyndir nýrra
tíma þrengja að á hverri
mynd. Hér má bæta við þeim
skilningi, sem leggja má í
myndirnar, er þeir sígildu
listamenn, sem Ferró höfðar
til, eru teknir sem páfar í
heimi listarinnar. Fagurfræði
Ferrós er byltingarkennd, en
myndir hans hafa alltaf verið
ríkar af tilvitnunum úr lista-
sögunni. Þær tilvitnanir eiga
að öllum líkindum ekki bara
að lýsa þakklæti til fyrir-
rennaranna. Hann tilheyrir
kynslóð evrópskra lista-
manna, sem finnst lokuð hefð
þrengja að sér. Eina leiðin
til að brjótast út hefur verið
fólgin í því að beina háði og
afskræmingu að því, sem
fyrirrennararnir töldu verð-
mætast.
Morgunblaðið ræddi við
Ferró í listamannabústað
hans í París og innti hann
eftir því hvort með „pope-
art“, eða páfalist væri upp-
runnin ný öld í málaralist-
inni, að hans dómL
— Ekki held ég það, sagði
Ferró. — Málið er í raun-
inni útrætt af minni hálfu.
Þetta var góður páfi og mér
þykir vænt um hann. Ég
kalla hann „pabba“. Ég
keypti póstkort með mynd af
„pabba" fyrir nokkrum ár-
um í Róm og tók þá eftir
því, að hann mundi líta vel
út á málverkum. Ég málaði
seriu af honum, það eru í
henni 14 myndir. Ég hélt
sýningu á þessari seríu í Róm
og þá lét „pabbi“ taka eina
myndina úr umferð Það var
mynd af honum og fáeinum
ítölskum nunnum og „pabbi“
var að blessa yfir málverki
af naktri konu eftir Modig-
liani, en þetta málverk lá
á sjúkrabeði. Síðan hirti lög J
reglan í Mílanó þessa mynd 1
og ég hef ekki fengið að sjá
hana lengi.
— Eruð þér með sýningu í
Párís núna?
— Jú, nú sýni ég saman-
burðarmálverk í París. Það
er samanburður á bandarísk-
um og rússneskum málverk-
um og ég hef fundið það út,
að Rússar eru 47 árum á
undan Bandaríkjamönnum í
málaralist. Ég er þeirrar
skoðunar, að sósíalrealismi
verði mál málanna í mynd-
list í Bandaríkjunum eftir
fáein ár. Þér að segja er
sýning mín í París að vissu (
leyti framlag mitt til bættrar
sambúðar milli austurs og
vesturs.
Er páfalist yðar angi
af popplist, eða sér fyrir-
brigði í listinni?
— Æ, ég veit það ekki. Ég
hef ekki nennt að skýrgreina
þetta fyrir sjálfum mér.
Málið er eins og ég sagði út-
rætt af minni hálfu. Mér
þykir verst ef „pabbi“ hefur
orðið móðgaður við mig út
af þessu í lifanda lífi. Hins
vegar er popplist eins og hún
þekkist í dag einhver kóka-
kólaafskræming vestur í
Bandaríkjunum. Ég Íít með
fögnuði til þeirrar stundar,
þegar þeir uppgötva sósíal-
realismann. 7
Hylki gúmmi-
björgunarbáta
INiý gerð — og göirol þo
í ERINDI í útvarpinu um daginn
og veginn nýlega vék Helgi Hall-
varðsson skipherra að því, að sér
hefði sagt maður nokkur, sem
mikið hefur unnið að öryggismál
um sjómanna, að hann hefði rek-
ið augun í nýja tegund umbú'ða
um gúmmíbjörgunarbát um borð
í einum fiskibáta okkar, sem lá
hér í höfninni. — Hafði hann
eldrei séð þennan útbúnað áður
og því farið að athuga hann nán-
ar, sérstaklega með það fyrir
eugum hvernig ætti að opna
hann, ef í nauðir ræki. Sagði
maður þessi við Helga Hallvarðs-
®on að skipverjar hefðu sagt sér
að varpa ætti bátnum fyrir borö,
kippa síðan í spotta og þá myndi
báturinn opna sig. Við nánari at-
hugun segist maður þessi hafa
hafa komizt að raun um, að bát-
inn þyrfti að taka fyrst úr um-
foúðunum og varpa síðan fyrir
borð. — Síðan segir Helgi í er-
indi sínu: „Það er því rétt hægt
eð ímynda sér hvernig hefði far-
ið ef skipverjarnir hefðu þurft á
gúmmíbjörgunarbát að halda í
neyð“.
Vegna þessara ummæla sneri
Skipaskpðun ríkisins sér til Helga
Hallvar’ðssonar skipherra til að
fá upplýst í hvaða skipi þessi
nýja gerð umbúða um gúmmí-
björgunarbáta væri. Þar eð Helga
Hallvarðssyni var ekki kunnugt
um nafn þessa fiskibáts né held-
ur um hvaða umbúðir var að
ræða, fékk Skipaskoðunin upp-
lýst hjá honum hver sá maður
væri, sem séð hafði þennan nýja
umbúnað. Sá maður upplýsti
nafn bátsins og gerð þessara um-
búða. — Kom þá í ljós, að hér
er um að ræða mjög algengar
umbúðir um gúmmíbjörgunar-
báta á íslenzkum skipum. Þess-
ar umbúðir hefir Skipaskoðun
ríkisins viðurkennt fyrir mörg-
um árum, og þær eru í miklum
fjölda íslenzkra fiskiskipa, sem
smíðuð hafa verið í Noregi.
Þessar umbúðir hafa i daglegu
tali verið nefndar „saumavéla-
kassarnir", og það er einmitt
notkun þessara umbúða sem
er sýnd í kennslukvikmynd
Skipaskoðunar ríkisins um notk
un gúmmíbjörgunarbáta. Kvik-
mynd þessi hefur verið og er
sýnd um allt land í kvikmynda
húsum á undan aðalmynd, og
hana hefir því séð mikill fjöldi
sjómanna. Hér er því langt frá
því að um sé að ræða nýjar
og áður óþekktar umbúðir um
gúmmíbjörgunarbáta.
Reyndar hef ég heldur enga
trú á að mistök gætu orðið við
að sjósetja gúmmíbjörgunarbát,
sem geymdur væri í þessum um
búðum, jafnvel þótt algjör við
vaningur ætti í hlut og maður
sem enn ekki hefur séð kennslu
kvikmynd Skipaskoðunarinnar
— sem ég að sjálfsögðu vil
hvetja eindregið alla sjómenn
t að sjá.
Umbúðirnar eru þannig, að
neðst er pallur, sem er boltað-
ur fastur í skipið. Ofan á pall-
inum er bogmyndað lok, sem
fest er með bendlum með hrað
lokum á. Ef viðvaningur ætl-
aði að reyna að sjósetja gúmmí
báta-kassann með öllu saman,
þá er augljóst að hann myndi
byrja á að losa hraðlokann,
sem heldur lokinu. Þetta lok er
laust, og skaðlaust þótt það
færi í sjóinn, — og þá kemur í
ljós gúmmíbjörgunarbáturinn
með handföngum til lyftingar,
og línu, sem er föst við skip-
ið innan í kassanum. Viðvan-
ingur mundi varla láta sér detta
annað í hug en að kasta fyrir
bor'ð gúmmíbátnum í umbúðun-
um sem hann nú er í, og síðan
kippa í snúruna, og þetta er al-
veg rétt aðferð. Ef hann ekki
kippir í snúruna myndi hún
fljótlega ef eitthvað væri að
veðri strekkjast það mikið, þar
sem snúran er föst við skipið,
að gúmmíbáturinn myndi blás-
ast út sjálfkrafa. Til að losa
kassann af þilfarinu þarf skrúf
lykil,' og oftast þarf fyrst að
opna kassann og færa til gúmmí
bátinn í umbúðunum til að kom
ast að boltunum, — og ég sé
enga ástæðu til að ætla að jafn
vel algjör viðvaningur myndi
láta sér detta í hug að reyna
það.
Þótt meðferð gúmmíbjörgunar
báta sé einföld þá er ég sam-
mála Helga Hallvarðssyni skip-
herra í því, að menn sjá það
aldrei of oft hvernig nota á
gúmmíbát. í kvikmynd Skipa-
skoðunar ríkisins eru rétt sýnd
handtök og' skýrð ýmis atriði,
sem ekki er víst að öllum sé
ljóst t. d. varðandi dvöl á gúmmí
bát, um matarskammta, vatns-
skammt, loft-einangrun á botni
hans og fleira. Vil ég því enn
hvetja alla sjómenn til að sjá
þessa kvikmynd. Kvikmyndahús
um vil ég þakka fyrir að hafa
ina ókeypis til sýningar á und-
ina ókeypis til sýningar í und-
an aðalmynd, og þeim stendur
ávallt til boða að fá myndina
til sýningar.
Reykjavík 1. október 1966.
Hjálmar R. Bárðarson.
New York, 5. nóv. NTB.
• Geysileg snjókoma var í gær
viða í Bandaríkjunum. Er vitað,
að a.m.k. 32 menn í sex ríkjum
biðu bana af völdum hríðarbylja
og í morgun var snjólagið víða
allt að því meter að dýpt. Mest
mældist það á nokkrum stöðum
í Miehigan, þar sem það komst
upp í 120 cm.
5 bótar d línu
frd Stykkishólmi
í HAUST hafa 5 bátar stundað
frá Stykkishólmi fiskveiðar með
línu og hefur afli verið. fremur
í ÁRSSKÝRSLU ferðamála-
nefndar (Tourism Committee)
O.E.C.D., sem gefin var út i
Paris í júlímánuði sl., er meðal
annars ekýrt frá eftirfarandi:
Á árinu 1965 hafa 115 milljón
ir einstaklinga ferðast um heims
byggðina. Af þessum fjölda voru
rúmlega 94 milljónir eða 82%
þegna meðlimaríkja O.E.C.D.
75 milljónir voru Evrópumenn,
en 19 milljónir Bandaríkjamenn
Frá árslokum 1961 til ársioka
1965 hefir ferðamönnum aðildar
ríkja O.E.C.D. fjölgað að meðal
tali um 12% á ári.
Mest hefir aukning. erlendra
ferðamanna orðið á milli áranna
1964—1965 í þessum löndum:
Tyrklandi 79%, Portúgal
49,7%, Grikklandi 25,7% og ís-
landi 25,7%. Hjá hinum miklu
og grónu ferðamannalöndum er
aukning á ofannefndu tímabili
þessi:
í Frakklandi 8,3%, á Ítalíu
5,7% og á Spáni 3,7%.
Heildardvalartími erlendra
ferðamanna í neðantöldum lönd
um á árinu 1965 var þessi:
Noregur 5,8 dagar, Spánn 12.5
dagar, Frakkland 9,5 dagar,
Austurríki 6,7 dagar, Sviss 3,7
dagar og Portúgal 1,8 dagar.
Spánn er allra landa hæstur
með 12,5 meðadvalardaga á ^r-
lendan ferðamann en Portúgal
lægst með 1,8 dvalardag að með
tregur, eða frá 2 til 5 tonn í róðri.
Þá hefur einn og einn róður
verið og góður og hæsti afli
hefur í eitt sinn numið um 11
tonnum í róðri. Seinustu daga
hefur verið mikið af smálúðu
afla bátanna og í gær taldist úr
einum róðri sem var rúm 4 tonn,
alls 122 smálúður.
FréttaritarL
altali á hvern erlendan ferða-
mann. Á árinu 1965 var heild-
ar umsetning í „túrisma" um
heimsby ggðina 11,6 billjonir
dollara, eða 6,2% af neildarvéltu
heimsbyggðarinnar í vörum og
varningi.
Þau Evrópulönd innan
O.E.C.D. sem flest hafa gistirúm
eru: Bretland 1,077,500 rúm,
Ítalía 1,076,500 rúm, Austur-
Þýzkaland 701,200 rúm og
Frakkland 596,900 rúm, en þau
eru öll í flokkuðum gistihúsum,
en í gistirúmafjölda hinna land-
anna eru innifalin gistirúm í
„motelum" og á gistiheimilum,
(Bourding houses).
Á íslandi eru nú um 3000 gisti
rúm. Þar af eru í skólum og
þeim gistihúsum sem eingöngu
eru rekin sumarmánuðina rúm-
lega 1,200 gistirúm. Gistirúm ut
an Reykjavíkur, sem rekin eru
allt árið eru um 900 talsins. í
Reykjavík eru nú 849 gistirúm
í viðurkenndum gistihúsum, þar
af eru 150 rúm í Stúdentagörð-
unum, sem eingöngu eru reknir
sumaimánuðina.
Heildarnýting gistirýmis í við
urkenndum gistihúsum er ákaf-
lega misjöfn í hinum ýmsu lönd
um. Svíþjóð hefir hæstu heildar
nýtingu á gistirými, eða 70%,
en lægst heildarnýting gistirým
is er i Austurríki. eða 26%.
(Frá Ferðamálaráði),
Lm 3000 gistirúm fyrír
ferðamenn hér á landi