Morgunblaðið - 08.11.1966, Side 28

28
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 8. nóv. 1966
Eric Ambler:
Kvíðvæniegt ferðalag
og brynvörðum vögnum og flug
vélum. Hann kingdi rúsínunum.
— Flugvélarnar voru dásamleg
sjón og komu mér til að hugsa
um guð.
— Og hvers vegna aettu þær
að gera það? spurði Haller.
Hann var sýnilega ekkert hrif-
inn af hr. Mavrodopoulos.
— Þær komu mér til að hugsa
um guð. Annað veit ég ekki.
Maður finnur þetta í maganum.
Þrumuveður fær mann líka til
að hugsa um guð. En þessar flug
vélar voru betri en þrumuveð-
ur. Þær hristu loftið eins og
pappírsblað.
Meðan Graham var að horfa
á varirnar, sem iétu þetta kjaft-
æði frá sér fara, tók hann að
að velta því. fyrir sér, hvort ensk
ur kviðdómur, sem fengi þenn-
an mann til meðferðar, ákærð-
%n um morð, myndi telja hann
veikan. Og samt var hann það
nú. En hjá þessum manni var
það veiklun í undirvitundinni,
sem kom upp á yfirborðið, og þá
gat haann fundið guð í þrumum
og eldingum í hávaða sprengju-
flugvéla og fallbyssuskotum. En
hjá svona manni gat samt morð-
starfsemi verið atvinna. Ein-
hverntíma hafði hann vafalaust
verið hissa á því, að menn
skyldu vilja greiða rausnar-
legt gjald fyrir að drepa mann,
sem þeir gátu svo auðveldlega
gert sjálfir. En vitanlega hafði
hann að lokum ályktað eins og
margir heppnir kaupsýslumenn
— að hann væri sniðugri en með
bræður hans. Afstaða hans til
morðstarfseminnar mundi vera
sú sama sem snyrtiherbergis-
vörður hefði til tækjanna á staðn
um, eða víxlari til þess að taka
prósentur fyrir sfarf sitt: algjör-
legt atvinnuatriði.
— Eruð þér nú á leið til Róm-
ar? spurði Haller kurteislega.
Það var þessi þunglamalega kutt
eisi gamla mannsins við unga
bjánann.
— Ég fer til Genúa, sagði
Banat.
— Mér skilst, sagði Graham, að
það merkilegasta, sem er að sjá
í Genúa, sé kirkjugarðurinn.
Banat spýtti út úr sér rúsínu-
kjarna. — Er það svo? Hvers-
vegna? Augsýnilega kom svona
athugasemd honum ekkert út ur
jafnvægi.
— Hann er sagður vera mjög
stór og vel hirtur og mörg sýpru-
tré í honum.
— Hver veit nema ég fari
þangað.
Þjónninn kom með súpuna.
Haller sneri sér að Graham,
óþarflega áberandi, og tók að
tala um Parthenon. Það virtist
sem hann væri vanur að raða
niður hugsunum sínum upphátt.
Eintalið, sem á eftir kom krafð-
ist raunverulega einskis af hlust
andanum nema þess, að kinka
kolli einstöku sinnum. Úr Part-
henon fór hann svo í fornsögu-
legar, hellenskar fornleifar, ara-
biskar hetjusögur og Vedatrú.
Graham borðaði í hugsunarleysi
og horfði á Banat. Maðurinn
stakk upp í sig matnum eins og
hann nyti hans. Og svo, meðan
hann var að tyggja, leit hann til
beggja hliða á víxl, eins og hund
ur yfir skál með matarleifum.
Það var eitthvað aumkunarvert
við manninn. Graham áttaði sig
á því — og varð hverft við — að
hann var aumkunarverður á
sama hátt sem api gat verið það,
vegna þess, hve hann líktist
manni. Hann var alls ekki geð-
veikur, heldur var hann hættu-
legt dýr.
Máltíðinni lauk. Haller fór til
konu sinnar, eins og hann var
vanur. Graham var feginn tæki-
færinu og fór því í frakkann
sinn og gekk út á þilfarið.
Það hafði lygnt og skipið
ruggaði nú hægt. Það var á
góðri ferð, og vatnið, sem
straukst aftur með síðum þess,
hvæsti og ólgaði, eins og það
væri glóðheitt. Það var kalt og
hreint veður.
Rósaolíuþefurinn sat fastur í
kokinu á honum og nefinu. Hann
dró að sér ilmlausa loftið með
vellíðan. Hann var kominn yfir
fyrstu hindrunina, sagði hann
við sjálfan sig. Hann hafði setið
andspænis Banat, góða stund,
og talað við hann, án þess að
láta á neinu bera. Manninn gat
alls ekki grunað, að hann vissi
neitt eða skildi. Þá var fram-
haldið auðvelt. Ekkert annað en
vera rólegur.
Hann heyrði fótatak að baki
sér og hrökk við.
Þetta var Josette. Hún kom
til hans, brosandi. — Ah! Svona
er þá kurteisin yðar! Þér biðjið
mig að ganga með yður og svo
bíðið þér alls ekki eftir mér. Ég
verð að finna yður! Þér eruð
slæmur maður!
— Afsakið, en það var svo
þungt loft í salnum, að ....
— Það er alls ekkerc þungt
loft í salnum, og það vitið þér
eins vel og ég. Hún tok hann
undir arminn. — Nú göngum
við saman og þér segið mér,
hvað er raunverulega að.
— Hann leit snöggt á hana —
Raunverulega að? Hvað eigið
þér við?
Hún varð strax „fín dama“. —
Svo að þér ætlið ekki að segja
mér það? Þér viljið ekki segja
mér, hversvegna þér kemuð
hér um borð. Og þér viliið ekki
segja mér, hvað gerzt hafur í
dag, sem hefur gert yður svona
taugaóstyrkan?
— Tauga ........?
— Já, hr. Graham, þér eruð
taugaóstyrkur. Hún yppti öxl-
um og varpaði frá sér gervi fínu
dömunnár. — Þér verðið að af-
saka, en ég hef fyrr séð fólk
verða hrætt. Það lítur allt öðru
vísi út ef það er þreytt eða því
verður óglatt í loftlausu her-
bergi. Það er alveg sérstakur
svipur á því. Andlitið á því
minnkar og gránar kring um
munninn og það er á sífelldu iði
með hendurnar. Þau voru nú
komin að stiganum upp á báta-
þilfarið. Hún sneri sér og leit
beint á hann: — Eigum við að
fara upp?
Hann kinkaði kolli. Það hefði
hann líka gert, hefði hún stungið
upp á því, að þau styngju sér
fyrir borð. Nú gat hann ekki
hugsað nema um eitt: Ef hún
sæi hræðsluna út úr mönnum,
þá mundi Banat ekki síður gera
ÞEIR MENN
MENNEN
Kostakaup Háteigsveg 52
Höfurri opnað fatamarkað mikinn og góðan,
sérlega ódýran. — Gerið kostakaup í Kostakaup,
Háteigsvegi 52.
(Beint á móti Sjómannaskólanum).
það. Og ef Banat tæki eftir því
.... en hann gæti ekki hafa tek-
ið eftir því. Hann gæti það ekki.
Hann....
Þau voru nú komin upp á
bátaþilfabið og hún tók hann
aftur undir arminn.
— Þetta er indælis veður,
sagði hún. — Ég er fegin, að við
getum gengið svona. Ég var
hrædd um í morgun, að ég hefði
verið yður til leiðinda. Mig lang-
aði raunverulega ekkert að fara
til Aþenu. Þessi stýrimaður, sem
lítur svo stórt á sjálfan sig, bauð
mér að koma með sér, en ég
gerði það ekki. En ég hefði far-
ið, ef þér hefðuð boðið mér það.
Það er ekkert smjáður, heldur
blákaldur sannleikur.
— Það er fallegi af yður, taut-
aði hann.
Hún hermdi eftir honum —
Það er fallegt af yður. Æ, þér
eruð svo hátíðlegur. Það er réti
eins og þér hafið óbeit á mér.
Honum tókst að brosa. — Nei,
það er allt í lagi með yður.
— En þér .treystið mér ekki
samt. En ég skil það. Þér sjáið
mig dansa í jockey, og svo seg-
23
ið þér, af því að þér eru svo lífs
reyndur: Ah! Ég verð að vara
mig á þessari konu. Ekki satt?
En ég er vinur yðar og þér eruð
svo vitlaus.
— Já, það er hverju orði sann
ara.
— En yður lízt nú samt vel
á mig?
— Já, ég kann vel við yður
Nú datt í hann heimskuleg hua-
detta. Hann skyldi segja henni
frá Banat.
— Þá verðið þér líka að
treysta mér.
—Já, það verð ég. Það var
vitanlega vitleysa. Hann gat ekki
treyst henni. Tilgangur hennar
lá svo í augum uppi. Hann gat
engum treyst. Hann var ein-
mana — fjandalega einmana. Ef
hann hefði einhvern til að tala
við um þetta, yrði það ekki út
af eins bölvað. En ef nú Ban-
et hafði séð út úr honum hræðsl-
una og hitt, að hann væri á
verði. Hafði hann séð það eða
hafði hann ekki? Það gat hún
sagt honum.
— Hvað eruð þér að hugsa
um?
— Morgundaginn. Hún sagðist
vera vinur háns. Ef hann þarfn-
aðist nokkurs núna, þá var það
vinur, mátti guð vita. Einhvern,
sem hann gæti talað um það við
og rökrætt það. Enn vissi þetta
enginn nema hann einn. Ef eng-
inn annar vissi það, yrði eng-
inn eftir til að kæra Banat Hann
gæti farið leiðar sinnar, frjáls
maður, og hirt kaupið sitt. Hún
hafði á réttu að standa. Það var
heimskulegt að vantreysta henni
fyrir það eitt, að hún hafði
dansað í kiúbb. Ef út í það er
farið, hafði Kopeikin kunnað vel
við hana og hann var enginn
græningi, þegar kvenfólk var
annars vegar.
Þau voru nú komin út í horn-
ið undir brúnni. Hún stanzaði,
eins og hann reyndar vissi fyrir-
fram, að hún mundi gera.
— Ef við verðum hér hreyf-
ingarlaus, verður okkur kaít.
Það er betra að halda áfram að
ganga í kring á þilfarinu.
— Ég hélt, að þér ætluðuð að
spyrja mig einhvers.
— Ég hef þegar sagt yður, að
ég er ekkert spurul.
— Já, satt er það. Munið þér
eftir því, að í gærkvöldi sagði
ég yður, að ég hefði komið hér
um borð til að forðast mann, sem
væri að reyna að skjóta mig, og
að þetta hann lyfi hendinni
— væri skotsár?
— Já, ég man það, og mér
fannst það léleg fyndni .
— Já, heldur betur léleg. En
svo vill bara svo illa til, að þatta
er bókstaflega satt.
— Jæja, þá var það satt. Hann
sá ekki framan í hana, en heyrði
að hún dró snöggt að sér and-
ann, og fann fingur hennar grípa
fast um handlegginn á sér.
— Nú eruð þér að ljúga mig
fulla.
— Nei, því miður ekki.
— En þér eruð verkfræðingur.
Það sögðuð þér sjálfur, sagði
hún ásakandi. — Hvað hafði þér
gert af yður, til þess að nokkur
maður vilji yður feigan?
— Ég hef ekkert gert fyrir
mér. Það vill bara svo til, að ég
er í áríðandi erindum, og vissir
keppinautar vilja ekki, að eg
komist aftur til Englands.
— Nú eruð þér að ljúga.
— Já, ég er að ljúga, en þó
ekki svo mjög mikið. Ég er I
áríðandi erindum, og það eru
vissir menn, sem vilja ekki, að
ég komizt aftur til Englands.
Þeir leigðu mann til að kála mér,
meðan ég var í Gallipoli, en
tyrkneska lögreglan tók þá fasta
áður en þeir gácu neitt aðhafzt.
Þá leigðu þér atvinnumorðingja
til að framkvæma verkið Þegar
ég kom í gistihúsið mitt úr Jock-
ey, hérna um nóttina, beið hann
mín þar. Hann skaut en hitti
hinsvegar ekki nema í höndina
á mér.
Hún stóð á öndinni. — Þetta
er svívirðilegt! Skepnuskapur!
Vissi Kopeikin af þessu?
— Já, það var að nokkru leyti
hans hugmynd, að ég skyldi
fara með þessu skipi.
— En hvaða menn eru þetta?
— Ég veit ekki nema um eínn.
Hann heitir Möller og á heima i
Sofia. Tyrkneska lögreglan