Morgunblaðið - 14.01.1967, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. JANÚAR 1967.
23
Þorsteinn
son bóndi
IA FYRSTU áratugum þessarar
aldar bjó sá bóndi í Hvammi á
itaxárdal í Húnavatnssýslu, er
Cigurður hét Semingsson, ásamt
lconu sinni Elísabetu Jónsdóttur.
Jörðin er í harðindasveit og Sig-
(Urður byrjaði þar búskap fátæk
»r, en kom þó upp allstórum
fcarnahópi, eignaðist jörð sína og
varð allvel bjargálna. Hann var
annálaður vinnuvíkingur, kapps
tnaður við heyskap og afkasta-
ínikill vefari með afforigðum.
Eftir að hann var orðinn ekkju-
«naður og hættur búskap, fékk
fcann berkla í hrygginn og lá
t allmörg ár á sjúkrahúsinu á
ffilönduósi, þar sem hann dó
Uö49. Sjúikdóm sinn bar hann af
■eðruleysi og karlmennsku, prjón
®ði mikið í rúminu meðan hann
fcafði orku til og las upphátt fyr
4r stofunauta sína. Hann varð
|>ví mjög hugþekkur starfsfólki
spítalans og vistmönnum.
r Börn Sigurðar þóttu öll dugn-
; Hðarfólk og bar þó af Guðmund-
j «ir Þorsteinn, sonur hans, fædd-
; lir 1. marz 1901. Þorsteinn réðist
j »ð Enni í Refsborgarsveit sem
jráðsmaður til ungrar ekkju, er
[|>ar bjó þá með þrjú börn sín í
tfcmegð, Halldóru Ingimundar-
•íflóttur, móðursystur minnar, og
[.(gengu þau í hjónafoand 2i3. sept.
^1929. Þorsteinn gerðist umsvifa-
:«nikill um búskap, hóf túnrækt
H stórum stíl, lét leggja að jörð-
femi síma og rafmagn frá
©lönduósi, en sá hluti kauptúns
ífcis, sem er norðan Blöndu, er
"fcyggður úr Ennislandi. Stund-
»ði hann mjólkursölu til Blöndu
6ss í allstórum stíl, en brá einn-
ÍtL á það ráð á kreppuárunum
Siprðs-
- Minning
eftir 1930, að taka að sér fæðis-
sölu til sjúkrahússins og hatði
þar Ingibjörgu systur sína sem
matselju. Fór honum það vel og
drengilega úr hendi, þótt talinn
væri að vilja jafnan fá fullt verð
fyrir vöru sína. Keypti ég af hon
um manna mest til heimilis mins
á þeim árum og var hann mjög
áreiðanlegur í öllum þeim við-
skiptum. Þegar mæðiveikin herj
aði sauð'fé bænda á næstu árum,
keypti hann kálfa og ungneyti
til slátrunar og seldi til Reykja-
víkur.
Þorsteinn þótti harður í horn
að taka ef honum þótti gengið
á sinn hlut. Blönduóshreppur
náði á þessum árum aðeins yfir
byggðina sunnan Blöndu, en
verzlunin var mest öll utan ár-
innar. Sóttum við sunnan árinn-
ar það fast að gera kauptúnið
allt að einu hreppsfélagi og fá
þann hlutann, sem byggður var
úr Ennislandi, tekinn eignar-
námi og innlimaðan í hrepps-
félagið. Stóð þar Þorsteinn fast
á móti, en þetta hafðist fram
með lagasetningu og eftir allmik
il málaferli. Þorsteinn bar skarð
an hlut frá borði þrátt fyrir þær
bætur, sem honum voru dæmd-
ar, því að lóðirnar hætkkuðu
mjög í verði eftir það.
Enni átti að hálfu laxveiðina í
neðsta hluta Blöndu og var þá
varla um aðra veiðistaði í henni
að ræða. Með stofnun veiði-
félags skiptist arðurinn af veið-
inni milli fjölda jarða, sem ofar
lágu að ánni, og rýrði það mjög
þau veiðihlunnindi, sem fylgt
höfðu Enni. Ekki mýkti það
skap Þorsteins, og dró það nokk
uð úr framkvæmdahug hans,
svo að hann réðst aldrei í að
gera þær húsafoætur á jörðinni,
sem þurfti, Átti þar einnig sinn
þátt í sá mikli pólitíski áróður,
sem taldi hag bænda jafnan bor
inn fyrir borð, og Þorsteinn varð
hljóðnæmari fyrir eftir þessar 1
viðureignir við kauptúnsbúana
og veiðifélagið. Varð hann þvi
oft svartsýnni um sinn hag, en
efni stóðu til, en harðast kom
þetta niður á konu hans, sem
varð að fara á mis við mörg
þau þægindi, sem bættum liúsa-
kosti fylgja, en hún var að eðl-
isfari mikil myndarhúsfreyja og
híbýlaprúð.
Þorsteinn unni mjög Enni,
enda stendur bærinn hátt með
fagra útsýn yfir blómlegar sveit
ir og tignarlegan fjgllhring.
Hann var of stórhuga til að
vilja draga saman búskap sinn
eða sleppa honum í hendur son
um sínum, er þeir uxu upp,
þrátt fyrir það að Halldóra kona
hans varð fyrir því alvarlega
slysi að brennast hroðalega 1951,
svo að hún varð að liggja meira
en árlangt á spítala, vera sér
til hressingar. nokkra mánuði hjá
dóttur sinni af fyrra hjónabandi,
sem gift er í Englandi, og náði
sér þó aldrei til fulls, enda bætt
ist síðar við taugasjúkdómur,
sem lagði hana að lokum alveg
í rúmið síðastliðið ár, og ligg-
ur hún nú ósjálfbjarga á Blöndu
ósspítala.
Af framanrituðu má sjá, að
ævi Þorsteins var ekki hnökra-
laus og olli því að visu að
nokikru skaplyndi hans sjálfs.
Þó mun það allra mál, er bezt
þekktu til, að hann var í eðli
sínu drengskaparmaður, hjálp-
samur nágrönnum sínum, er á
reyndi, áreiðanlegur í viðskipt-
um, þótt hann vildi halda sínum
hlut jafnan, og góður þeim
mörgu börnum, sem oft dvöldu
sumarlangt á heimili hans.
Börn Halldóru Ingimundar-
dóttur og 'fyrra manns hennar,
Sigurðar Sveinssonar í Enni, þau
er upp komust, eru þrjú: Helgi,
húsgagnasmiður og Margrét, gift
Hálfdáni Helgasyni kaupmanni,
bæði í Reykjavík og Hólmfríð-
ur stúdent, gift John Ingham,
bankamanni í Englandi. Börn
þeirra Þorsteins eru: Elsa Guð-
björg, húmæðrakennari, giA
Jóni Bergssyni bónda á Ketil»-
stöðum á Völlum, Sigurður Heið
ar, gúmmíviðgerðarmaður á
Blönduósi og Ingimundur Ævar,
sem nú býr í Enni.
Þorsteinn veiktist af krabfoa-
meini á maga snemma á síðasta
ári, var skorinn upp hér f
Reykjavík síðastliðið vor, en
meinið reyndist ekki skurðtækt.
Ekki lét hann þó sinn hlut fyrir
þessum banvæna sjúkdómi fyrr
en í síðustu lög, því að hann
gekk að vinnu meðan orka
leyfði, en síðustu vikurnar lá
hann á Blönduósspítala, andaðist
þar 7. þ.m. og verður jarðsett-
ur að Blönduósi í dag.
Með honum gengur til grafar
sérkennilegur og mikilhæfur
maður, minnisstæður þeim, er
til hans þekktu ,og er að honum
sjónarsviptir meðal húnvetnskra
búskörunga. .
P. V. G. Kolka. '
Ungur maður
með Samvinnuskólamenntun og reynslu í verzl-
unarstörfum óskar eftir vellaunaðri atvinnu. Margt
kemur til greina. Tilboð merkt: „Störf — 8818“
sendist blaðinu.
HÖFUM TIL SÖLU
bílsturtur
á vörubifreiðar og strokka í sturtur. - Höfum einnig
til sölu ámokstursskóflur fyrir bílkrana.
Vönduð smíði við lágu verði.
KAUPFÉLAG ÁRNESINGA, Selfossi.
LESBÓK BARNANNA
Hrofnkelssoga Freysgoða
Ágúst Sigurðsson teiknaði
T-T , ~ — * 31
& ’U mT‘r uMÍ • — - ■ 1
ég tvö!“ Þetta söng stöð-
ttgt í eyrum mannsins,
þar til hann var orðinn
nlveg ruglaður.
„Jæja, það er þá bezt,
•ð þú takir eitt hár til, og
t>á hefir þú þrjú“ sagði
fcann.
i1 Ekki var þetta fyrr
framkvæmt en fyrri kon
■m ætlaði alveg að sleppa
bér yfir því að eiga ekki
Bema tvö svört hár.
Karlinn varð því að leyfa
fcenni að fá eitt hár í við
|bót, en þá ösknaði seinni
Bsonan upp, að sjálf ætti
hún aðeins þrjú hár ea
fcin fjögur.
Vesalings karlbjálf-
fcin hafði engan stundleg
tui frið. Einu gilti hve
j «nörg hár voru reitt af
‘fcans heimska haus, því
fconurnar gátu aldrei
! gætzt á, að þær hefðu
iŒengið jafn mikið í sinn
fclut, Ýmist átti ónnur
■ fcvíta hárið fram yfir,
«ða einu svörtiu hári
íærra en hin.
En eiginmaðurinn var
glíkt erkiflón, að þetta
gat hann alls ekiki skilið.
fcess vegna lét hann kon
jurnar slíta bárin af höfð
inu á sér á víxl, þar til
•— ekki var eitt einasta
cftir. Hann var orðinn
tiauðasköllóttur, aumur
jng þrútinn eftir allan
Ceytinginn. Hann brosti
Varnt út undir eyru af
Œeginleik, þvi að nú var
ðoks komin þögn í hÚ3-
fciu. Hvorug konan mælti
erð af vörum.
i „En hvað það er frið-
Oælt og kyrrlátt hérna
fcjá okkur þnemur“,
•agði eiginmaðurinn.
*Við «un sannarlega
hamingjusöm“.
Hann bauð mörg boð
fyrir sik ok sína menn.
En er þat tjáði eigi, þá
bað hann mönnum sín-
um lífs, — „því at þeir
hafa ekki til saka gert
við yðr, en þat er mér
engi ósæmd, þótt þér
drepit mik. Mun ek ekki
undan því mælast. Und-
an hrakningum mæl-
umst ek. Er yðr engi
sæmð í því.“
Þorkell mælti: „Þat
höfum vér heyrt, at þú
hafir lítt verit leiðitamr
þínum óvinum, ok er vel
nú, at þú kennir þess í
dag á þér.“
Þá taka þeir Hrafn-
kel ok hans menn ok
bundu hendr þeira á bak
aftr. Eftir þat brutu
þeir upp útibúrit ok
tóku reip ofan ór krók-
um, taka síðan knífa
sina ok stinga raufar í
hásinum þeira ok draga
þar í reipin ok kasta
þeim svá upp yfir ásinn
ok binda þá »vá átta
saman.
Þá mælti Þorgeirr:
,Bvá er komit nú kosti
yðrum, Hrafnkell, sem
makligt er, ok mundi
þér þykkja þetta ólík-
ligt, at þú myndir slíka
skömm fá af nökkur-
um manni, sem nú er
orðit. Eða hvárt villtu,
Þorkell, nú gera, at sitja
hér hjá Hra'fnkeli ok
gæta þeirra, eða villtu
fara með Sámi ór garði
brott í örskotshelgi við
bæinn ok heyja férns-
dóm á grjóthól nökkur-
um þar sem hvárki er
akr né engi?“
Þetta skyldi í þann
tíma gera er sól væri I
fullu suðri.
Þorkell sagði: ,Ek vil
hér sitja hjá HrafnkelL
Sýnist mér þetta starfa-
minna."
SKHÝTLA
Þjófurinn: Þér hafið
vist ekki séð lögreglu-
þjón hérna nálægt?
Vegfarandinn: „Nei,
herra minn“.
Þjófurinn: Upp með
peningana þá, — og úrið
— fljótir nú!