Morgunblaðið - 22.03.1967, Blaðsíða 10

' 10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. MA|Z 1967,
Sólskinsferð með Cullfossi II:
Eftir Sigurð A. IVlagnússon
SIGLINGI^fc frá Aaoreyjum til
Madeira, „eyjar hms eilífa vors“,
D6k 36 tíma, dag og tvær nætur.
>að var solskin og hlýtt í veðri
þennan dag, en svolítill næðing-
ur. Ferðalangarnir notuðu sól-
ina til hins ýtrasta uppi á etfra
þilíari allan daginn, en strax um
morguninn tóku s.kipverjar að
dæla vatni í S'undlaugina, sem
leomið hafði verið fyrir í lestar-
opinu aftan við farþegaklefana.
Sundilaugin var úr plasti og hin
■nyndarlegasta, þó ekki væri þar
mikið svigrúm til sundafreka. f
bama var dælt bæði sjó og heitu
vetni, en hitastigið komst víst
aidrei upp í meira en 16 eða 17
gráður. Vígsluathöfnin fór fram
tóWegis með þeim frumlega
haebti, að fararstjórinn, Viggó
Maack, var gripinn alklaeddur
(að vísH í vinnufötum einlhvers
akipverja) af nokkrum filetfld'um
karlmönnum og honum varpað
ót í laugina. Að svo búnu stungu
aörir léttklæddari sér í sval-
andi vatnið, og uppihófst þar mik-
iR buslugangur með tilheyrandi
hljóðum og óihljóðum.
Um kvöldið var efnt tH al-
mennrar skemmtunar, þar sem
þorri hópsins var nú kominn á
xól og öll sjóveiki gleymd. Viggó
Maack stjórnaði ieikj'um og öðru
gamni, en á milli var sungið við
raust og loks dansað uppi á efri
þiljum fram eftir nóttu.
Við vorum vaikin eldsnemma
miðvikudaginn 26. janúar, því
innsiglingin til FundhaJ, 'höfuð-
borgar Madeira, var sögð óvenju-
fögur, og vildu menn ógjarna
fara á mis við þá morgungjöf.
Sólin var ekki enn risin
þegar við komum út á þilfar um
hálfsjöleytið. Eyjan var rökkri
huiin, en lögð Ijósböndum þvert
eg endilangt upp eftir öllum
hlíðum — það voru götuljós. í
þann mund sem fyrstu sólgeisl-
arnir brutust y'fir sjóndeildar-
hringinn, var smnátt og smátt
farið að slökkva á ljósunum, og
hurfu þá ljósböndin hvert af
öðru, en 1 ljós kom byggð sem
var þétt niðri við sjáivarsiðuna,
•n dreifðist og gisnaði eftir því
aem ofar dró í fjallslhlíðunum.
Undirlendi er þarna litið sem
•kkert, þannig að Fundhal klíf-
or snarbrattar hlíðarnar, og eru
göíur bæði mishæðóttar og erf-
I6ar uppgöngu.
Á bryggjunni var ys og þys,
•mgur söiumanna með alls kyns
•nrning, bílamergð og margir
•éiknúnir kranar og lytftur til
uppskipunar. Stakk hafnarbrag-
urinn mjög í stúf við Fonta Del-
gada, þar sem bryggjan hafði
verið svo til auð og Mtið líifs-
rnark við höfnina, utan nokkr-
ir flörvitnir áhorfendur.
Vefnaður og verzlunarmáti
Að loknum morgunverði hélt
hluti hópsins í skipulagða skoð-
unarferð undir leiðsögn ferða-
skriflstofu Oooks, en aðrir fóru
inn í borgina á eigin spýtur. Við
tókum okkur saman fimm úr
hópnum og leigðum b(H. tid að
skoða borgina, og var samið fyr-
irfram um verð og tíma. Við átt-
um að hafa bílinn í hálfan annan
tíma, en niðurstaðan varð sú, að
okkur var ekið til vetfnaðarvöru-
verksmiðju og haldið þar í
undir Madeira-vína, að sögn
gestgjafanna. >ær brögðuðust
vel, og varð það úr að einn okk-
ar keypti fjórar flöskur ásamt
tágakörfu, sem sniðin var fyrir
þær og fylgdi í kaupbæti, en
þegar þær voru opnaðar síðar
kom í ljós að veigarnar voru
ekki sterkari en íslenzkur pilsn-
er. Eftir talsvert þóf um hús-
gögn, sem einnig voru á boðstól-
um í vínkjallaranum, sluppum
við loks út í bílinn, sem ók okk-
ur áfram upp í borgina eftir
snarbröttum öngstrætum, þar
sem konur og börn veifuðu úr
hverri gætt.
Þegar við komum á leiðar-
enda þustu til okkar hvítklæddir
eyjarskeggjar með hengirúm á
milli sín og linntu ekki látum
fyrr en eitt okkar lagðist þar
fyrir og lét Ijósmynda sig — að
sjálfsögðu gegn þóknun. Síðan
Konurnar þvo þvottum undir haum hamri niðri i fjöruboroinu.
klúkkustund. Við skoðuðum
rúmgóðar vinnustofur, þar sem
sægur kvenna sat við að bródera,
klippa, hvítta og pressa stóra
borðtíúka, pentudúka og vasa-
klúta með allra handa mymstr-
u<m. Þetta virðist vera blómleg-
ur atvinnuvegur á Madeira, og
er mikið flutt út af þessari fram-
leiðlslu. J>egar við hötfðum séð
nægýu ofckar af vefnaðarvinnu,
vorum við leidd niður í stóran
vínkjallara, þar sem okkur var
boðið upp á nokkrar beztu teg-
dreif að leiðsögumenn sem buð-
ust til að sýna okkur sögulega
staði, en við afréðum að skoða
hjálparlaust kirkju heilags
Nikuláisar, sem trónaði þar á
hæð með viða útsýn yfir borg-
ina og ströndina. Kirkjan var
skrautleg eins og vænta mátti,
en hafði fátt til síns ágætis nema
steinkistu eina í litlu aflhýsi, þar
sem geymdar eru jarðneskar
leitfar Karls Austurrííkiskeisara,
sem lézt á Madeira 35 ára gam-
all 1'922. Hann var sonur Franz
Hengirúmið, ein af tekjulindum eyjarskeggja.
Jósefs og lifði landflótta eftir
fyrri heimsstyrjöid.
Körfusleðar
Skammt frá kirkjunni var
staðurinn þaðan sem hin sér-
kennilegu farartæki Funchal-
búa, körfusleðamir svonefndu,
hófu hálftíma ferð sína niður
snarbrött strætin. Við tókum
okkur fari með þessum undar-
Itegu sleðum sem renna á tré-
skíðum eftir steinlögnum stræt-
anna, en tveir hvitklæddir menn
'hatfa stjórn á hverjum þeirra,
halda í við hann þar sem bratt-
ast er, en draga hann þar sem
halli er með minnsta móti. Fyrr
á árum voru sleðarnir notaðir
til vörutflutninga ofan úr borg-
inni niður að höfninni, en þeg-
ar þessir flutningar lögðúst atf
með tilkomu bíla, fékk einhver
slyngur náungi þá snjöllu hug-
mynd, að nota mætti sleðana til
að skemmta ferðamönnum, og
virðiist það nú hinn arðVæn-
legasti atvinnuvegur, enda er
hér um að ræða einstæðar
sleðaferðir.
Gífurlegt þéttbýU
Eftir hádegi var farið í hóp-
ferð út fyrir Fundhal til höfða
sem nefnist Cabo Girao og var
sagður annar hæsti hamar í
heimi, 580 metra bár. Var þaðan
stórfengliegt útsýni ytfir sveitir
og strendur. Leiðin lá eftir
ákaflega bugðóttum vegi, ytfir
hæðir og niður í djúp gil milli
samfelldra akra. Óvíða í heimin-
um mun land vera eins þaul-
ræktað og á Madeira, enda er
eyjan þéttbýlasta svæði Bvrópu,
að sögn þarlendra leiðsögu-
manna.. Að baki þessari miklu
ræktun, sem gefur atf sér þrjár
uppskerur á ári, liggur gffurleg
vinna, því að öll ræktarlönd
eru á hjöllum upp eftir fjalls-
hlíðunum, en öflugar grjót-
hleðslur undir hverjum hjalla til
að koma í veg fyrir að jarðvégur
skolist burt í rigningum, Vatns-
rennur gerðar af grjóti og stein-
steypu hatfa verið lagðar óraveg
otfan úr fjöllunum og liðast eft-
ir ásum og hæðadrögum kíló-
metra eftir kílómetra niður ytf-
ir akrana. Þannig glatast ekkert
af hinu dýrmæta vatni, sem
veita þarf yfir akrana, en án
áveitukerfisins mundi landið
ekki gefa af sér einn hundrað-
astia þess sem það skilar af sér
nú. Vatnið er selt 1 klukku-
stundum slíkt og rafmagn, og er
hverjum landseta skammtaður
ák'veðinn tími — á nóttu jafnt
og degi
Eyj arskeggj ar vinna af alúð
og dugnaði á ökiunum, þó fæstir
þeirra eigi jarðarskikana sem
þeir rækta. Jarðnæði er nálega
allt í eigu fárra landeigenda sem
hirða frá þriðjungi upp í helm-
ing atf afrakstrinum, en landset-
arnir eiga að jaínaði kofana,
trén og grjóthleðslurnar undir
hjöllunum. Vegna hinnar miklu
landeklu og ræktunar á Madeira
eru þar nálega engin beitilönd,
þannig að allur kvikfénaður er á
gjötf sumar sem vetur — öfugt
við Azoreyjar. Svínarækt var
mikil á eynni, en fyrir nokkrum
árum kom upp svínapest sem
drap öll svín eyjarskeggja. Til
marks um landekluna á Madeira
var okkur bent á nokkra rækt-
aða skika niðri við flæðarmálið,
þegar við komum til Ca'bo Girao,
og eru þeir ekki tilkvæmilegir
nema fná sjó, svo að landsetarn-
ir verða að fara þangað í báturn.
Vín og sykur eru helztu afurð-
ir Madeira. Vínviðurinn kom frá
Kýpur eða Krít skömmu eftir að
eyjan fannst (1420), en var ekki
ræktaður að neinu ráði fyrr en
á 16. öld. Hin frægu Madeira-
vín eru einkum framleidd úr
Ijósum og dökkum þrúgum
blönduðum saman, en einnig úr
annarri hvorri tegu- finni. Syk-
urreyrinn kom frá Sikiley kring-
um 1450. Kartöflurækt er mikil
á evnni os sömuleiðis banana-
Kvrlocleianik í Fawiul ása mt Mökumónnum“ og farþegum.
OUUUlttU^UI « UUUIVKM 1 UUIKUO.