Morgunblaðið - 29.05.1971, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. MAÍ 1971
21
SAS-flug til
*
Islands og
Grænlands
FLUGFERÐIR SAS til íslands
liefjast aftur 31 maí. Grænlands-
flugið hefst á sama tíma.
Til íslands verður flogið frá
Kaupmannahöfn á mánudögum
og fimmtudögum fyrri part
dags, en frá íslandi til Kaup-
mannahafnar að kvöldi. Tvær
ferðir verða farnar í viku frá
íslandi til Narssarssuak á mánu
dögum og fimmtudögum og
einnig er áætlunarfiug frá
Grænlandi til íslands á sömu
dögum.
— Mistök
Framhald af hls. 1.
þennan hroðalega árekstur. Urðu
björgunarmenn, sem komu fljót-
lega á vettvang, að beita logsuðu
tækjum til þess að komast inn
í lestarbrakið og ná þeim út, sem
eftir voru lifandi.
Börnin voru á aldrinum 13—15
ára. Auk barnana, sem biðu
bana, misstu tveir kennarar lífið
og móðir eins af börnunum. Lest-
arstjórinn og annar starfsmaður
farþegalestarinnar biðu einnig
samstundis bana, er áreksturinn
varð.
Talsmaður vestur-þýzku járn-
brautanna hefur þegar tjáð, að
það hafi verið mistök, sem ollu
slysinu. I Dahlerau hefði átt að
gefa vöruflutningalestinni rautt
ljós, svo að hún biði, unz far-
þegalestin væri farin framhjá.
— Kempff
l 'rainliald af bls. 2.
til Potsdam, þar sem faðir hans
var ráðinn sem tónlistarstjóri.
Hann er af merku tónlistarfólki
kominn og afburða tónlistarhæfi-
leikar hans komu snemma i ljós.
Faðir hans var i senn organleik-
ari og söngstjóri og hjá honum
hóf hann fyrst tónlistarnám, en
innritaðist síðan í Músíkháskól-
ann í Berlin aðeins 9 ára að
aldti. Á unglingsárum hlaut
hann Mendelsohns-verðlaunit)
fyrir píanóleik og tónsmiðar og
um tvítugt var hann ráðinn sem
píanóleikari og organleikari með
Dómkórnum í Berlin í tónleika-
för til Norðurlanda. Um 5 ára
skeið var hann einnig forstjóri
Konservatorísins í Wurtemberg,
en varð að segja því starfi lausu
vegna tónleikahalds. Ferill hans
sem píanóleikari hófst um 1920
og heíur hann síðan ferðazt víða
um heim, austan hafs og vestan,
og leikið með öllum beztu hljóm-
sveitum heims.
Wilhelm Kempff hefur samið
fjölda tónverka og má þar nefna
fjórar óperur, sinfóníur, píanó-
konsert, fiðlukonsert, kórverk og
kirkjutónlist, og auk þess allmik-
ið af kammertónlist.
Hér á landi sem víðar er
Kempff þekktastur fyrir hljóm-
plötur sínar, en hann hefur m.a.
leikið inn á plötur allar pianó-
sónötur Beethovens, sónötur
Mozarts og Schuberts, píanóverk
Brahms og Schumanns, alla
píanókonserta Beethovens og
Brahms og meirihlutann af
píanókonsertum Mozarts.
Wilhelm Kempff var hér í
maí árið 1966 og kom þá fram
á tvennum tónleikum Sinfóniu-
hljómsveitar íslands og hélt
einnig sjálfstæða píanótónleika.
— Rússar
Kramhald af l>ls. II.
botui Miðjarðanhaifisins naasta
ára'fcug.
Stjórnmálafréttaritarai' í fsrael
telja heimsókn Podgornys for-
seta til Egyptalands vera áfall
fyrir friðarviðleitni Williaims
Rogers, utanríkisráðherra Banda
ríkjarima, í löndunum fyrir botni
Miðjai'ðarhafsiiinis. Almennt var
viðhorf blaða í-ísrael á þanrn veg,
er fréttin um hhm nýja 15 ára
samning Sovétríkjanna og Eg-
yptalands varð kuntn. að mögu-
leikamir á því að opna Súez-
■kurðinm að nýju hefðu minnikað.
Þá eru fréttaritararnir sammála
um, að staða Sadat3 forseta
heima fyritr hefði styrikzt við
heimisókn Podgornys, en samtímis
hefðu möguleikar hans minnkað
til þess að halda fram óháðri
stefnu gagnvart Sovétríkjunum.
— Framlengi
Framhald af bls. 2.
arafulltrúarnir hefðu ekki viljað
víkja frá því grundvallarmáli að
allir félagsmenn yrðu launaðir
samkvæmt sama launaflokki.
Það hefur ekki fengizt í gegn
og þvi voru uppsagnirnar ekki
dregnar til baka eins og dóms-
málaráðherra fór fram á.
Ákvæðið i lögum um réttindi
og skyldur starfsmanna ríkis-
ins, sem ráðuneytið beitti til þess
að hindra það, að dómarafulltrú-
arnir kæmu ekki til vinnu á
þriðjudag, er svohljóðandi:
„Skylt er að veita lausn, ef
hennar er löglega beiðzt. Þó er
óskylt að veita starfsmönnum
lausn frá þeim tima, sem beiðzt
er, ef svo margir leita lausnar
samtímis eða um líkt leyti í sömu
starfsgrein að til auðnar um
starfrækslu þar myndi horfa, ef
beiðni hvers um sig væri veitt.
Getur stjórnvald þá áskilið
lengri uppsagnarfrest allt að 6
mánuSum."
Kristján Torfason kvað dómara
fulltrúa líta svo á, að ekki væri
unnt að beita þessu ákvæði nema
einu sinni gegn sama aðila.
Baldur Möller, ráðuneytis-
stjóri í dómsmálaráðuneytinu,
kvað alla hafa staðið í þeirri trú
um siðustu helgi, að málið væri
leyst með stöðu embættanna, en
síöan hefði komið upp mál, sem
væri alls óskylt því, sem upp-
haflega hefði verið, og sé ein-
göngu launalegs eðlis. Á það
atriði kvað Baldur ekki hafa ver-
ið minnzt i upphafi málsins.
— 2,6 milljónir
Framhald af bls. 32
aðist ein CL-44 íiugvél félagsins
og varð ónothæf yfir háanmatím
awn. Taka varð á leigu flugvél í
hennar stað fynr 79 milíjónir
króna. Allur rekstrarikostnaður
félagsins hefur hækkað gífur-
lega. Fargjaldastríð á flugleiðinni
yfir Atiantshaf harðnaði og
heíðu fargjöld 1969 gilt í stað
1970 og miðað við sömu flutn-
inga hefðu nettótekju-,- félagshvs
numið um 400 millj kr. liærri
upphæð á árinu 1970 en 1969, en
raun varð á. Mikill kostnaður
samfara því að taka þotur í notk
un og loks varð tap á S'kandi-
navíuflugi félagsins.
Þá kom það fram á fundinum
að mun betur horfði nú það sem
af væri árinu 1971 um rekstur
félagsins. Fyrstu fjóra mánuði
ársinis voru fluttir 63.593 farþeg-
ar og er aukning frá árinu áður
um 30%. Hefur sætanýting auk-
izt um 3%- og fargjöld eru um
10% hærri en á árinu 1970. Sjá
nánar um aðalfund Loftleiða h£
á blaðsíðu 2.
— Skuttogarar
Framhald af bls. 32
vegar orðið á þann veg, að út-
gerð báta, er stunda veiðar með
línu hefur dregizt mjög saman
og er nánast að hverfa á sumum
stöðum. Það sem veldur þessari
þróun er m. a. minmkandi afli á
þeiim fiskimiöum sem þessir bát-
ar hafa stundað veiðar á og hafa
möguleika til þess að sækja á,
Aflarýrnun hofur oirðið þesis
valdandi að erfitt hefur reynzt
að fá áhafnir á linubáta, þar sem
tekjuvonin er fyriir neðan það
tágmark. sem viðunandi getur
talizt. Til þess að vega upp á
móti þessum samdrætti. sem orð-
ið hefur í útgerðimni, hefur hin
síðari ár í æ ríkari mæli verið
horfið að því ráði að búa stærri
bátana til togveiða, að mörgu
leyti þó af vanefnum, þar seim
stærð bátanina og gerð var ekki
miðuð við það, að þeir stunduðu
þamn veiðlskap.
Með tilvísun til þessa alvarlega
ástands, som við sjáum fram á
að sé að skapast í hráefnaöflun
fyrlr frystihús hér um slóðir
höfum v.ð áfonmað að endur-
nýja skipastóHnm með togsikip-
um af gikuttogaragerð og væmt-
um við þess að þetta mál fái
skjóta afgreiðslu hjá stjórnvöld-
um, þar sem sýnilegt er að anin-
ars hlýtur fiskiðnaður á Vest-
fjörðum að dragast verulega
saman á næstu áruim.
Útgerðarfélögin fiinxm, sem að
þessu standa, eru Hraðfrystihús
Dýrfirðinga, Álftfirðingur hf. 5
Súðavík, Gunmvör hf., ísafirði,
Hraðfrystihúsið Norðurtangi hf.
og Hröran hf.“
— Loftleiðir
I- ranihaUl af bls. 2.
son um bifreiðaleiguna og kvað
félagið ekki hafa getað fuldnægt
kröfum viðskiptavina sinna um
lieigu á bilum, raema eiga sjáift
bilaleigu. Hefur bílaleigan ^ 30
bila, en er að fá á næstunni 10
til viiðbótar og 2 svokaliaða
„míkróbussa". Þá hefur bílaleig-
an til umráða 4 Land-Rover
jeppa. Starfsmenn eru 6. Starf-
semin hófst 1. april.
Um ferðaskrifstofu félagsins
sagði Kristján Guðlaugsson:
„Á síðasta ári stofnuðu Eim-
skipafélag Islands h.f. og Flug
félag Islands h.f. eigin ferða-
skriifstofu, sem nefnist Ferða-
skrifstofan Úrval h.f. og er til
húsa hjá Eimskipafélaginu.
Starfræksla slíkrar skriifstofu
leiddi fcil þess að umboðsmenn
Loftleiða úti um landið gátu
ekki selt farmiða á sérfargjöld-
um á sama hátt og Ferðaskrif-
stofan Úrva.1 eða aðrar innlend-
ar ferðaskrifstofur og stóð fél.ag
okkar þá höllum fœti í sam-
keppninni um hina innlendu far
þega. Varð félagið því neytt til
þess að stofna eigin ferðaskri.f-
stofu til þess að jafna metin,"
Allt starf ferðaskrifstofunnar
er á byrjunarstigi.
Kristján gat ýmissa breytiniga
á húsnæði félagsins erlendis og
hefur víðast hvar orðið breyt-
ing, húsrými aukið eða opnað
á betri sölustöðum. Hafa þær
breytingar haft stórlega aukinn
kostnað i för með sér.
• BRKYTTUR
FLUGREKSTUR
KrLstján sa,gði að RR-400 flug-
véiar félagsins væru ekki leng
ur samkeppnisfærar á farþega
flugleiðum, en félagið hafði gert
ráð fyrir því, í áætlanagerð að
þær yrðu tid ársins 1972, þá fyrst
yrði unnt að nota þær til fragt-
flutninga. Því var þegar á
árinu 1969 hafi.n breyting á einni
fl'Ugvélinni til fr^gtfl u>gs. Voru
siðan 2 filugvélar reknar í sam-
vinnu við erlend fyrirtæki og
fórst önnur flugvélin i Dacca og
þriðja flu-gvélin skemmdist í
lendingu í New York i apríi
1970. Vegna alils þessa varð ekki
hjá því komizt að taka á leiigu
þotur og var það gerl hjá banda
ríska flugféiaginu Seaboard
World Airlines Inc. Hefur kostn-
aður við æfingu flugáhafna
kostað félagið urn 70 miilljónir
króna. Hefur þoturekstu-rinn
gengið vel og án teljandi óhappa
eða bilana og verið hagkvæmur.
Þá gat Kriistj'án Guðlaugsson
viðræðna um loftferðasamnin.ga
við önnur ríki m.a. Norður-
lönd og er viðræðum ekki lok-
ið þar. Þá er fyrirhugað að Is-
lendingar verði aðilar að Scandi
navian National Travel Comm-
ission í Bandaríkjunum, en áð
ur höfðu Noröurlönd g,ert að skii
yrði að eigi mætti auglýsa Loft-
leiðir þar. Neituðu Íslendingar þá
þátttöku í félagsskapnum, en
frá skilyrði sínu hafa Norður-
lönd nú faliliið. Þá hefur ver-
ið gerður samningur við SAS
um að félögin viðurkenni far-
miða hvort annars. Utn það
sagði Kristján: „Guð láti gott á
vita.“
• ÁSTAEÐUR LÉLEGRAR
AFKOMU
Ein ástæða fyrir óhagstæðuim
rekstri féla.gsins á árinu var far
gjaldastríð '. flugieiðum yfir
Norður-Atlanitshafs, en 5. nóviem
ber 1969 auglýsti Alitallia nýtt
fargjald, er giMi í 22 tiil 60 daga.
Ef 21 dags fargjaldið eins og
það var þá var tekið t-ii viðimið-
unar nam lækkunin 25%. Önnur
féiög fylgdu i kjöltfarið. Mótleik-
ur Loftleiða var að lækka 21
dags fargjöldin um 25,7%, en
42% ef miðað var við venju-
leg fargjöld. Þetta ástand varði
til 15. maí 1970, en þá tóku ný
fargjöld gildi hjá IATA, serp
ieiddu tii 5% hækkunar far-
gjalda almennt. Loftlieiðir hækk
uðu tilsvarandi.
Hinn 1. apríl hækkuðu IATA-
félög fargjöld um 5 tiil 8% vegna
erfiðarar afkomu og miðað við
tekjuaukningu fynstu 4 mánuði
þessa árs bendir aldt til þess að
afkoma yfirstandandi árs verði
önnur og betri en ársins 1970.
Kristján Guðlaugsson mi.nnt-
ist í ræðu sinni látinna starfs-
mann.a og risiu fundarmenn úr
sætum i virðingarskyni.
• TÖLULEGAR
UPPLÝSINGAR
Alfreð Elíasson. framkvæmda-
stjóri félagsiins tók næstur ti.l
mális. Hann gat þess að farnar
voru allt að 19 ferðir mesta anna
timann vikulega milli Luxem
burgar og Niew Yortk. Þá var og
flogið þrisvar til Skandinavíu og
vikU'lega til Glasgow og Lond-
on — samtalis 23 ferðir. Þotur
voru teknar í notkun í maíbyrj
un. Yfir sumarmánuðina flugu
á vegum félagsins 2 RR-400 vél-
ar og 3 DC 8 þotur. Yfir vetrar-
mánuðina var síðan notuð ein
þota og RR-400 vélarnar en þota
International Air Bahamas not-
uð ti.1 uppfyllingar.
Á árinu voru farnar til Banda
rikjanna 764 ferðir, þar af 352
með RR-400. Til Evrópu voru
farnar 803 ferðir og um helm-
ingur þeirra með þotum. Flutt-
ir voru 282.546 farþegar, en ár-
ið 1969 voru fliuttir 198.925 far-
þegar. Aukning nemur um 42%.
Til og frá Bandaríkjunum voru
fluttir 250.052 farþegar. Er Loft
leiðir h.f. 9. flugfélagið í nöð
þeirra sem halda uppi áætlun
arfliugi yfir hafið til Ban.darikj-
anna með 3,8% þeirra flutninga.
Sætanýting var hærri en nokk-
urs annars félags í áætlunar-
flugi yfir Atlanfshaf, en nýting
verður öll að vera meiri og
kostnaður lægri vegna lægri far-
gjalda. Flutt voru 1478 tonn aí
fragt, en 1150 árið áður. Aukn-
ing er um 28,5%. Þá voru og
flutt 84 tonn af arðbærum auka
farangri. Af pósti voru fluttar
428 iestir. Áningarfarþegar félags
ins voru 12.428 eða 8,2% fleiri
en árið áður. Sætanýting félags-
ins varð 73,2% en 71% árið áð-
ur. Að meðaltali var 161 farþegj
um borð, en 129 árið áður.
Starfsmenn Loftleiða voru j
árslok 1272 hérlenöis 700, en
erlendis 572. Flestir voru starfs
meran hérlendis miðsumars 868
Launatekjur til starfsmanna
námu 273,6 milljónum króna
auk 11,9 mililjóna í lífeyrissjóði
eða samtafc 285,5 milljónium. Fé
lagið skilaði á árinu til íslenzkra
banka nettó jaíngildi islenzkra
króna 308.522.000.
• TAPREKSTUR
HÓTELSINS
Herbergjanýting hótelsins var
um 75% og um 41% notenda
voru áningarfarþegar. Tekjur
hótelsins námu 97,3 mi'Wjónum
króna, en gjöld án afskrifta 92
miilljónum. Afgangur er þvi að
eins 5,3 milljónir afskriftir 12,2
milljónir og því varð halili á
rekstri hótelisins 6,9 milljónir,
Árið 1969 varð 4ra milljóna
króna tap af rekstri hótelsins.
Væntanlega mun hagur hótels-
ins batna við tilkomu nýju álm-
unnar að sögn Aiifreðs Elíasson-
ar.
Þá gat Alfreð þess að lend-
ingargjöld, sem Loftleiðir hefðu
greitt á Keflavíkurflugvelli væru
um 45 miUjónir króna. Frá 1.
janúar til 20. maí hefur féliag-
ið greitt i lendingargjöld
11.455.000 krónur en aðrir aðil
ar 7.920.000 krónur.
Sigurður Helgasou varafor-
maður félagsins skýrði þá reikn
inga félagsins. Niðurstöðutölur
efnahagsreiknings eru kr. 1.652.
041.000 og er það svipuð upp-
hæð og árið áður. Því næst
sagði Sigurður Helgason:
Varðandi kaup á þotum af
gerðinni DC 8 63 verður að
teija að þær flu.gvélar henti þörf
um félagsins vel og er ekki
áistæða til þess að ætla annað
en að þær verði fullkornlega sam
kieppnisfærar naastu 4 tii 6 árin.
Leigusamningar um þessar vél-
ar fela i sér möguleika á kaup
um og verður að telja eðlilegf,
að félagið stefni að því að kaupa
2 til 3 slíkar vélar á þessu og
næsta ári.
• FJÁRMAGN
LÍFEYRISS.IÓÐA
í REKSTUR FÉLAGSINS
Sigurður fór nokkrum orðum
um Air Bahamas og samkvæmt
orðum hans virðist félagið á upp
leið og tekjuaukning fyrstu 4
mánuði þeasa árs nemur 67%.
Síðan sagði Sigurður Heliga-
son:
„Flugrekstur krefst geysimik-
ils fjármagns, eins og mönnum
er kunnugt. Það er aikunna, að
fjármagn á íslandi er af skorn-
um skammti. Hér að framan er
því hreyft, að fyrir dyrum
standi kaup á 2—3 flugvélum af
gerðinni DC 8 63, en hver slík
vél kostar yfir 1 milljarð króna.
Á síðastliðnu ári greiddi félag
ið til lííeyrissjóða starfsmanna
þess samtals kr. 11.784.000 og á
móti lögðu starfsmenn félagsins
fram kr. 9.417.000.
Slíkar gneiðslur félagsins og
starfsmanna þess hafa á síðast-
liðnum fimm árum numið sam-
tals kr. 65.000.000.
Hér á landi hafa atvinnufyrir-
tæki, siem til ldfeyrissjóða greiða,
engan aðgang að fé þessara
sjóða, gagnstætt því, sem sums
staðar erlendis tíðkast. Sum at-
vinnufyri.rtæki erlendis, sem yf-
irráð hafa yfir lífeyrissjöðum
starfsmanna sinna, haga starf-
semi sjóðanna þannig, að fé
þeirra er notað i rekstur at-
vinnufyrirtækisins og stofnfé
sjóðsins tryggt á fullnægjandi
hátt og fullir vextir greiddir á
hverjum tima.
Til viðbótar þessu, hefir það
fyrirkomulag verið upp tekið hjá
sumum þessara fyrirtækja, að
þau greiða arð eftir ákveðnum
hlutföllum af fjármagnsinneign
Mfeyrissjóðsins á hverjum tíma,
sem þannig er notað í þágu
reksturs atvinnufyrirtækisins.
Við slíkt fyrirkomulag myndi
tvennt vin.nast:
1. Atvinnufyrirtækið myndi
hafa aðgang að auknu fjármagni
til langs tíma.
2. Starfsmenn félagsins væru
nánar tengdir hagsmunum þess
og lífeyrissjóður þeirra væri
beinn þátttakandi í rekstri fé-
lagsins og nyti arðs af starf-
seminni, þegar vel áraði, um-
fram venjulegar vaxtagreiðslur
og það án þess að taka áhættu
af rekstrinum.
Ég geri það að tillögu minni,
að stjórn Loftleiða tilnefni ful'l-
trúa við félagasamtök starfs-
manna félagsins, tii viðræðna og
könnunar á því, hver hljóm-
grunnur væri fyrir máli þessu.
Eins og fram er komið, reynd-
ist rekstrarafkoma félagsins
ekki eins hagstæð og árið áður.
Á því hafa, að ég tel, viðhJiít-
andi skýringar verið gefnar.
Merkasti áfangi ársins verð-
ur að telja að hafi verið upphaf
þotufluigs á vegum félagsins, en
tilkoma þess byggðist á hinuim
hagstæðu samningum er náðust
milli Islands og Bandaríkjanna
í maímánuði 1970.
Ymis vandamál steðja að fé-
laginu, eins og fyrr var á
minnzt, og er það ekki í fyrsta
sinn í sögu þess. Það er trú mín,
að með samsti-Htum höndum
megi takast að leysa þau, og
tryg'gja þar með áframhald
á viðgangi félagsins til hagsæld
ar fyrir islenzkt þjóðarbú, hlut-
hafa og starfsmenn.“
• G.IÖF TIL
STARFSMA NN AFÉLAGS-
INS
Þá fór fram að loknu sam-
þvkki reikninga. stjórnarkosn-
ing og var stjórnin endurkjör-
in. Hana skipa: Kristján Guð-
laugsson, formaður, Sigurður
Helgason, varaformaður, Aifreð
Eliasson, Einar Árnason og E.
K. Olsen. Stjórnin lagði til að
hluthöfittn yrði greiddur 15%
arður og var það samþykkt.
Þá óskaði stjórnin heimiJdar
til þess að greiða kr. 500 þúsund
til starfsmannasa.mtaka féla.gs
ins vegna franikvæmda að Nes
vik á Kjalarne&i. Var það heim
ilað.