Morgunblaðið - 10.09.1971, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1971
Minning:
Arnlaugur Ólafsson
Dáinn 2. september 1971
Dáinn 3. september 1971.
Amlaugur Ólafsson, sem í dag
verður jarðsettur frá Fossvogs-
kapellu, hafði fyllt 83 aldursár-
ið, þegar harrn lézt og mun mörg
um Reykvíkingum og ekki sizt
Vesturbæingum að góðu kunn-
ur, en í Vesturbænum mun hann
hafa átt nær óslitið heima í um
það bil 56 ár.
Amlaugur var fæddur að
Gerðum í Gaulverjabæjarhreppi
8. ágúst 1888. Foreldrar hans
voru þau hjónin Ólafur Jónsson
ættaður úr Þykkvabæ i Rangár-
vállasýslu og Guðfinna Guð-
mundsdóttir frá Ásabæ í Flóa,
en forfeður hennar bjuggu að
Geldingaholti í Hreppum 1
nokkra ættliði. Arnlaugur var
yngsta barn foreldra sinna og
kveður nú þennan heim þeirra
síðastur. Hin börnin voru þau
Guðmundur, er lengi bjó í Aust-
urhlíð, síðar í Tungu og síðast
í Vogatungu við ’Reykjavík,
lézt, 1947, Guðfinna búsett
lengst af í Hafnarfirði, dáin
1964, og Guðrún gift Guðlaugi
Helgasyni móðurbróður mínum,
eh þau bjuggu allan sinn bú-
Elsku litla dóttir okkar,
Þorbjörg,
andaðist í Landspítalanum
mánudaginn 6. 9. 1971.
Útför hennar fer fram frá
Fossvogskirkju föstudaginn
10. 9. 1971 kl. 3 e.h.
Hilmar Guðbjörnsson,
Hjördís Guðmundsdóttir.
Ingibergur Hannesson
frá Hjálmholti,
V estmannaey jum,
verður jarðsunginn frá Landa-
kirkju laugardaginn 11. sept-
ember kl. 2 e.h.
Börn, tengdaböm
og aðrir ættingjar.
Eiginkona min, móðir, tengda-
móðir og amma,
Þuríður Jónsdóttir,
Dalbæ,
verður jarðsett frá Fríkirkj-
unrti í Hafnarfirði föstudag-
inn 10. september ki. 2 e.h.
Jóhannes Jónsson,
synir, tengdadætur
og barnabörn.
skap í Hafnarfirði. Guðrún lézt
síðastliðinn vetur.
Amlaugur ólst upp í foreldra-
húsum, fyrst að Gerðum, en fljót
lega mun faðir hans hafa reist
bæ að Brekku i Stokikseyrar-
hreppi og bjuggu foreldrar hans
þar, þar til þau fluttu tii Hafn-
arfjarðar 1914 og bjuggu þar til
dauðadags.
Á uppvaxtarárum Arnlaugs
var lifsbaráttan hörð og kjörin
kröpp í sveitum Suðurlandsund-
irlendisins, sem og víða annars
staðar. Unglingar urðu snemma
að fara að vinna fyrir sér utan
heimilis og mun Amlaugur hafa
m.a. farið til kaupavinnu á sumr
in eftir að hann komst til þroska.
Fyrri konu sinni kynntist hann
uppi í Borgarfirði, Guðrúnu
Guðmundsdóttur frá Múlastöð-
um í Flókadal. Þau giftu sig
1912 og stofnsettu heimili í
Reykjavik, fyrst í Austurbæn-
um, en 1915 fluttu þau í Mtinn
en snotran bæ, sem nefndur
var Akurgerði og stóð þar sem
Melagötumar eru í dag. Þama
bjuggu þau í nokkur ár, en ár-
ið 1926 réðst Amlaugur í að
byggja sér Ibúðarhús við Ljós-
vallagötu. Þetta var eitt af
fyrstu húsunum þar um slóðir
og mikið í ráðizt á þeim tíma
Þar bjuggu þau til ársins 1934,
en þá byggði Arnlaugur enn og
nú að Öldugötu 25, en þar hefur
hann búið næstum óslitið síðan.
Sumarið 1923, þegar þau hjón
bjuggu í Atourgerði með 5 ung
börn, urðu þau fyrir því áfalli,
að taugaveiki kom upp á heim-
ilinu og má nærri geta hve
hræðilegt þetta var fyrir bam-
marga fjölskyldu. Þessi vágest-
ur barst inn á heimilið með að-
toeyptri nýmjólk. Var Guðrún
svo illa leikin af þessari veiki
Jarðarför móður okkar,
Kristínar Björnsdóttur,
Eiðsvallagötu 20,
Akureyri,
fer fram frá Akureyrarkirkju
mánudaginn 13. september
kl. 13.30.
Fyrir hönd vandamanna,
Stella Kjartansdóttir,
Rafn Kjartansson.
Þökkum t innilega auðsýnda
samúð og vinarhug við andlát
og útför
Helgu Pétursdóttur,
Draghálsi.
Vandamenn.
Hjartkær systir okkar,
systir KLOTHILDE,
andaðist í St. Jósefsspítala 8. þessa mánaðar.
Jarðarförin fer fram frá Dómkirkju Krists konungs, Landakoti,
mánudaginn 13. september klukkan 10.
St. Jósefssystur.
Maðurinn minn, faðir, sonur og bróðir,
EIRÍKUR HJÁLMARSSOIM,
fyrrverandi skrifstofustjóri,
Sólvallagötu 45,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju, laugardaginn 11. sept.
klukkan 10.30 fyrir hádegi.
Hlff Erlendsdóttir, Jóna-María Eiríksdóttir,
Jóna Kristinsdóttir og systur.
að hún mun aldrei hafa beðið
þess fullar bætur. Guðrún lézt
árið 1943, tæplega 59 ára að
aidri.
Enda þótt Arnlaugur stundaði
ými.s konar vinnu fyrst eítir að
hann settist að í Reykjavík, með
al annars byggingarvinmu, stóð
hugur hans mjög til búsikapar.
Eftir veitoindaáfallið mikla mun
hann tæpast hafa getað hugsað
sér að kaupa mjólk inn á heim-
ilið. Við erfiðar aðstæður hafði
hann að jafnaði 2 til 3 kýr í
nokkur ár, fyrst í Akurgerði síð
an á Ljósvallagötunn.i, og hirti
um þær samhliða annarri vinnu.
En um 1935 sneri hann sér að
búsfcapnum eingöngu. Tók á
leigu jörðina Haga vestan við
Melana. Kom hann sér upp væn
um kúastofni og nokkurri
hænsnarækt. Mun Amlaugur
hafa unað sérlega vel við þetta
starf, enda nutu hans góðu hæfi
leikar sín vel á þessurn vett-
vangt, giögg.skygg.ni, reglusemi
og umfram ailt ánægjan af að
umgangast og meðhöndla skepn
ur. Á þessum beztu árum ævi
1 sinnar stunduðu báðir bræðum-
ir búsfcap í Reykjavik, Guð-
mundur í Austurhlið, þar sem
nú hefur risið íþróttaleikvang-
urinn í Laugardal, og Amlaug-
ur sem fyrr segir í Haga. Það
varð beggja hlutskipti, eins og
fj'ölda annarra bænda í og við
Reykjavík undEuifarna áratugi,
að verða nauðugir viljugir að
hrökklast undan útþenslu borg-
arinnar og hefur þetta oft á tíð-
um reynzt þessum frumbyggjum
þungur baggi að axla. Lokisins
þegar tekizt hefur á skammri at
hafnaævi að koma sér upp bú-
stofni, rækta tún á erfiðu iandi
og koma upp gripahúsum, þá er
friðurinin úti, allt verður að
víkja fyrir flóðbylgju steinsteyp
unnar. Jafnvel fegursta vin, eins
og uppræktaðir trjálundir, eru
þurrkaðir út, steinsteypuna
varðar ekki neitt um gróður,
gripi né mannlegar tilfinning-
ar. Arnlaugur var einn af þess-
um bændum Reykjavíkur, sem
smátt og smátt var þrengt að,
og að lokum varð hann að gef-
ast upp og „menningin" sigraði.
Herinn sneiddi smátt og smátt
af túnimu og byggði bragga,
heyfengur dróst saman frá ári
til árs, búskapur varð ekki
stundaður lengur og nokkrum
árum eftir að herinn yfirgaf tún
in, reis þar upp íbúðar- og verk
smiðjuhverfi. Og nú er framleitt
Coca-Cola í Haga í stað mjólk-
urinnar í búskapartíð Amlau gs.
Eftir að Arnlaugur lét af bú-
skap stundaði hanm ýmis komar
störf við verkstjórm o.fl., aðal-
lega hjá Agli Vilhjálmssyni. Síð
an réðst hanm til Rafmagns-
veitna ríkisims árið 1946 og starf
aði þar til dauðadags. Hann var
einkar traustur og góður starfs
maður, sifellt leiðbeinandi og
fræðandi hina yngri starfsbræð
ur, enda leituðu margir trausts
og halds hjá Arnlaugi, þegar
eitthvað bjátaði á.
Sem tfyrr segir missti Arnlaug
ur konu sína árið 1943. Þeim
varð 8 barna auðið, en næst
elzti drengur þeirra dó bam að
aldr.i. Hin eru: Guðmundur,
rektor Menntasikólans við
Hamrahlið, gitftur Halldóru
Ólafsdóttur og eiga þau þrjú
böm. Sigríður kennslukona.
Ólafur, slöiklkiviliðsstjóri í Hafn-
arfirði, giftur Ruth Guðmunds-
dóttur, eiga 4 böm. María gift
Guðlaugi Þórðarsyni, eiga 5
böm og búa í Keflavík. Helgi,
skipasmiður, giftur Ólinu Guð-
laugsdóttur, eiga 4 börn og búa
í Reykjavík. Elías, bitfvélavirki,
giftur Gyðu Guðnadóttur, eiga
6 böm á lífi og búa á Hellu í
Rangárvallasýslu. Yngst er
Hanna, gift Bjarna Ólafssyni,
námsstjóra, en þau eiga 4 börn.
Amiaugur kvæntist aftur árið
1953 Jónu Friðsteinsdóttur, sem
bjó honum hlýlegt heimili. Hún
átti við mikla vanheiisu að
stríða hin síðari ár og lézt eftir
erfið og mikil veikindi árið
1967.
Hér hefur lifsferili Amlaugs
verið rakinn í stórum dráttum,
en margt er þó ósagt, jatfnvel af
veigamiklum þáttum í lífsferli
hans. Hann átti því láni að
fagna að hann var ávallt heilsu
hraustur um ævina, alit til hins
síðasta, og mun það oft hafa
komið sér vel, þegar veikindi
steðjuðu að heimilinu. Til marks
um það hve em hann var, má
nefna að hann notaði reiðhjól
fram á síðasta aldursár sitt. Arn
laugur var um margt óvenjuleg-
ur persónuleiki. Skapmaður
mun hann hafa verið, en svo
gott vald hafði hann yfir þess-
um annans óstýriláta eiginleika
manna, að fáir einir vissu af
honum og er ekki á allra færi
að halda svo á. Amlaugiur var
óvenju traustur startfsmaður,
húsbóndahollur, samvizkusamur
og traustur á hverju sem gekk.
Hann var félagslyndur og ætt-
rækinn með afbrigðum á sinn
sérstæða hátt. Hann ástundaði
hvorki félagssamtök né mann-
fundi, enda þótt mér segi svo
hugur um, að hann hefði getað
niáð góðum tökum í ýmsum
greinum á þeim vettvangi, ef
svo hefði skipazt. Eftir að Arn-
laugi gafst rýmri tími frá önn
heimilisins, bömin voru upp-
komin og búin undir lifið með
verkkunnáttu og aðra menntun
að veganesti, notaði hann hverja
stund, sem gafst, til þess að
heimsækja sjúka og gamal-
menni svo að með einidiæmum
var. Honum var afar létt að
halda uppi samræðum við
hvem sem var og nutu sjúkir
og gamalmenni þess ekki hvað
sízt. Hann var fróður vel og
fylgdist vel með tímans rás og
kunni því frá mörgu að segja.
Það voru efcki eingöngu kunn-
ingjar og vinir á sjiúkrahúsum
og elliheimilum, sem nutu heim-
sókna hans, það voru margir ut
an þeirra, en ýmsir af þeim
urðu að vinum eða kunningjum
eftir þessar heimsóknir. Þær
eru ómældar stundimar, sem
hann stytti fjölda fólks á þenn-
an hátt, með lestri úr blöðum og
bókum, frásögnum og spjalli.
Etoki vanrækti hann heldur
börn sín eða þeirra heimili, önn
ur skyldmenni eða kunningja.
Hann var óþreytandi að heim-
sækja þetta fólk og alls staðar
var hann aufúsugestur.
Þegar Ólafur bróðir minn
kom heim til Islands í fyrra sum
ar eftir 24ra ára dvöl eríeindis,
var það elzti maðurinn í ætt-
ingjahópnum, sem hóaði saman
öllum frændsystkinunum og
Hjartans þakkir til allra, sem sýndu okkur samúð, vinarhug
og margvíslega hjálp við andlát og jarðarför
RAGNARS EINARSSONAR,
múrara frá Hvammstanga.
Hjálmdis Guðmundsdóttir,
Guðrún Daníelsdóttir.
mökum þeirra, útvegaði lang-
ferðabil, en síðan var ekið aust
ur um sveitir, m.a. á æskuslóðir
forfeðranna í yndislegu veðri1.
Mikil og sönn ánægja rílkiti hjá
öllum hópnum með þessa ein-
stöku ferð, en ég læt ósagt að
til hennar hefði verið stofnað,
ef Amlaugs frænda hefði e'kki
notið við. En svona var hann,
þegar mannlífið var annars veg
ar én náttúran hins vegar,
óþreytandi. Að tferðast um land-
ið og rifja upp og sjá með eigin
glöggum augum það, sem hann
hafði lesið og heyrt af vörum
annarra, ræða við tfólk og fræð-
ast, það voru stundir, sem gátfu
honum Msfyilingu, enda ferðað-
ist Amlaugur allmikið á efri ár
um, eftir að tími gafst til tfrá
brauðstriti dagsins. Að lokum
vil ég þakka þér frændi minn
fyrir allt, sem þú varst mér og
mínu heimili ásamt systkinum
minum.
Guðjón Guðnumdsson.
ÞAÐ era rúmlega fjögur ár síð-
an ég kynntist Amlaugi Ólafs-
syni. Hann var þá nýlega orðinn
ekkjumaður öðru sinni og bauð
okkur hjónunum, sonarsyni sin-
um og nafna og mér, að hefja
fyrirhugaðan hjúskap inni á sínu
heimili.
Ég veit ekki, hvort okkur tókst
nokkum tima að þakka honum
nægilega fyrir það, hve hann
auðgaði hjónaband okkar þessi
tvö samvistarár á Öldugötunni.
Þar á ég ekki við peningalega
auðgun, þó svo hann hlúði vissu-
lega að okkur á þann hátt lika.
Ég á við, hversu samvistir við
hann kenndu okkur og veittu
okkur mikla ánægju. Ekki man
ég nokkum tíma eftir honum I
þungu eða slæmu skapi. Hann
var sífellt með bros á vör og
hlýtt handtak. Hann bauð mér
strax að kalla sig afa og reynd-
ist mér alla tið sem slikur.
Amlaugur var engan veginn
venjulegur gamall maður. Og
það er í rauninni rangt að segja
að hann hafi verið gamall maður.
Árin voru að visu orðin mörg og
hárin á höfði hans voru hvít, en
hann afi minn var svo sannar-
lega yngri í anda og hughraust-
ari en margir jafnaldrar minir.
Og ég hefi sjaldan séð eins ung-
legt og röskt göngulag og hans.
Hann hafði alltaf nóg að starfa.
Er vinnu lauk á daginn, kom
hann heim, bjó sér til graut og
borðaði. Stuttu síðar lagði hann
af stað vestur á Elliheimili og
las þar fyrir vlstmennina eða
spjaUaði við þá. Við brostum oft
að því að sumt gamla fólkið,
sem hann heimsótti skyldi vera
tEilsvert yngra en hann sjálfur.
Við hjónin nutum áranna með
afa í ríkum mæU. Vissulega er
það rétt, að á yngri ámm eru
vinir og kunningjar margir og
við vorum ekki mikið fyrir kyrr-
setur, en miklu fátækara hefði
lif okkar orðið, ef við hefðum
ekki búið með honum. Það er því
ekki furða þótt tárin hrynji ótt
og titt, er ég geri mér ljóst, að
við eigum ekki eftir að búa aftur
með afa, er heim kemur.
Það er ekki ætlun min að
rekja æviferii Arnlaugs Ólafs-
sonar. Þótt hann segði okkur oft
frá æsku sinni og sérstaklega
móður sinni, eru aðrir kunnugri
ævi hans. En ég get samt ekki
orða bundizt, er við kveðjum
hann. Hann skilur eftir hjá mér
mynd af einstökum manni, trú-
sterkum, óeigingjörrium og ást-
úðlegum. Slíka mynd er aldrei
unnt að þakka til fulls.
Kaupmannahöfn, 6. sept 1971.
Anna Kristjánsdóttir.
Hiinin 2. september lézt Am-
laugur Ólafsson í Landakots-
spítala rúmlega áttræður að
aldri. Hann var Ámesingur að
ætt og dvaldist á yngri árum
bæði í Árnessýslu og í Borgar-
firði, en fluttist svo til Reykja-
víkur og bjö þar upp frá þvl
Annars mun ég ekki rekja ævi-
artiði hans hér, til þess brest-
ur mig kunnáttu um margt.
Ég hef verið málkunnugur
Arnlauigi ,um margra áratuga