Morgunblaðið - 10.09.1971, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1971
23
sikeið, en síðustu fjórtán árin
hafa kynnin orðið miklu nánari,
þvii að við höfum búið í sama
húsi. Og Arnlaugur var þess
ikonar maður, að menn mátu
hann því meir, sem þeir kynnt-
ust honum betur. Hann var
skarpgáfaður rnaður, glöggur
og stáiminnugur. Þekking hans
á 'islenzíkri mannfræði var með
'fádæmum. Það mun ekfci hafa
verið margt fólfc af eldri kyn-
slóðinni í Reykjavík, sem hann
vissi ekki einhver deili á og ná-
kunnugur var hann í Ámes-
sýslu og Borigarfirði. Þó að ég
sé innifæödur Borgfirðingur leit
aði ég oft fróðleiks hjá honum
'um borgfirzka manníræði og
ættfræði og fcom þar aMrei að
tómum kofanum. Arnlaugur var
mjög bókhneigður og var siles-
andi í itómstundum sinum. Var
iesitrarefni hans mjög svo fjöl-
'breytilegt, en mest yndi hy.gg
ég» að hann hafi haft af Is-
lenzkum ævisögum og minninga
bókuim. Var hin bezta skemmt-
un að ræða við hann um þessi
efni, og hafa myndir margra
horfinna Islendin'ga orðið miklu
skýrari fyrir mér af þeim sam-
töluim. Hann var mjög orðwar og
var tamara að draga fram bjart
ari hliðar mannfólksins en hin
ar dekkri. Ég held, að mér sé
óhætt að segja, að ég hajffl aldrei
heyrt hann leggja lastyrði til
nokkurs manns. Þetta var hon-
ium eðlislægt og það fcorn heim
við skapgerð hans og lifsskoð-
un, hann trúði á hið góða I
hverjum manni. Hann var trú-
hneigður maður, þó að hann
flíikaði því lítt hversdagslega.
Arnlaugur var trölltryg.gur og
gleymd'i aldrei gömlum vinum
og félögum. Ég hygig, að hann
hatfi svo að segja á hverjum
degi farið á sjúkrahúsin hér í
bænum til að hitta garnla vini,
sem þar lágu og hughreyst þá
og uppörvað. Ég veit af eigin
reynslui, að þessar heimsóknir
hans voru mikils virði, hlýleik-
mn og góðvildin, sem frá hon-
um stöfuðu, voru einstök. Þar,
sem góðir menn ganga, eru
Guðs vegir.
Mjög lét Arnlaugur sér annt
uim hag barna sinna og barna-
barna, en afkomendur hans eru
orðnir margir. Hélt hann nánu
sambandi við öll heimili þeirra,
en sum þeirra búa i Reykjavik,
en önnur utan bæjar. Alit er
þetta myndarfólk, eins og það
á kyn til. Mér finnst allt auð-
ara og snauðara, þegar þessi
prúði, iij'úfi og hjartahlýi öðl'ing
ur er horfinn af sviðinu.
Ólafur Hamssiom.
— Minning
Magnús
Framh. af bls, 24
reynslu, sem því miður entiet
alitof skamma stund. Þátttaka
háns, áhugi og fórnfýsi í starf-
seimi félagsins lýsir þó gjörla
ódrepandi áhuga hains á upp-
byggingu ísienzks iðnaðar. Jafn-
vei á sjúkrabeði í júmí sl. vildi
hann fá að fylgjast með starf-
seminini, og hvorki þá né endra-
nær vair farið að erindisleysu er
leitað var ráða hans. Þrátt fyrir
mi’kið annríki við stjórn eigin
fyrirtæikis og langa vegalengd,
lét hann sig aldrei vanta á
stjórnarfundi eða til annarra
starfa er á hann kölluðu í Stál-
félaginu.
Mikil eftirsjá er því að slíkum
mönnum er hverfa af sjónarsvið-
inu löngu fyrir aldur fraim,
mönnum, sem stöðugt horfa til
framtíðarinnar í leit að nýjum
viðfangsefnum. Það eru menn
einis og Magnús Kristinsson, sem
skapa verkefnin og eru drif-
fjöðrin í atvinmulífinu.
Það er því þjóðartjón að missa
slíka frumkvöðla frá stórum,
óleystum verkefnum, en sárast-
Ur harmur er þó kveðimn að
eiginfconu, börnum og ættingjum
og votta ég þelm mína dýpstu
sani'úð.
Þuríður Jónsdóttir
Dalbæ — Minning
Borgarifjörður er rómaður að
fegurð og búsæld og þó vart
eins og vert væri, ef hugsað er
til þess lotfsöngs, sem ýmsum
öðrum bygigðuim er sunginn. Og
stórgjöfull var hann i sumar,
jafnt á fegurð lygnra sóldaga
sem á iLmgróður jarðar og heill
andi hylsilfur sinna fjölmörgu
falilvatna. Það var og sem gleð'i
og hagsæld leiddust brosandi
um byggðina_ dag eftir dag. En
samt fannst okkur hér á Klepp
járnsreyfcjaihverfi og áreið
anlega mörgum fleiri, sem
sikúggi hvildi ytfir því býlí hverí
isins, sem okkur hjönuinum á
Mýrum hefur frá fyrstu kynn-
um virzt bregða yfir einna
mestri birtu gleði og raun-
sannrar risnu. Þar beið nú þe§s,
að Mfið f jaraði út, ihægt og hægt
en óhjákwæmilega, sú fcona, sem
sagði við mig í einrúmi, þegar
bún viissi hvað verða vildi:
„Það hefur verið mín mesta
gleði að geta glatt aðra. Hvern
get ég nú glatt, Guðmundur
miinn?“
Þessi kona var Þuriður Jóns-
dóttir, hústfreyja í Dalbæ. Hún
lézt í sjúkrahúsinu í Landafcoti
annan dag þessa mánaðar, og
næstfcomandi föstudag jarðsyng-
ur hana í Hafnarfirði sóknar-
prestur hennar síðusitu seiytján
árin, Einar prófaistur Guðnason
í ReyfcholtL
Þuríður var fædd á Fagurhóli
á Vatnsleysuströnd 19. septem-
ber 1910. Poreldrar hennar
voru Jón bóndi Bjarnason, Pét
urssonar Jónssonar frá Álfgeirs
völlum í Skagafirði, og Ingi-
björg Þorláfcsdóttir frá Knarr-
arnesi 1 Vogum. Þegar Þuríður
var þriggja ára, fluttust foreldr
ar hennar í Dalibæ í Hafnartfúrði
og þar ólst hún upp í foreldra
húsum, ásamt þrem systkinum.
Tvö þeirra eru látin, Elínborg,
er giftist Guðjóni Benedifctssyni
vélstjóra, sem átti heima í Hatfn
arfirði, en nú er á Hrafnistu, og
Óskar, sem var póstmaður í
Reykjavífc. Það þriðja er Bjami
sem lengstum hetfur verið mat-
sveinn á fiskisfcipum frá Hafn-
arfirði og enn hefur ekfci gefizt
upp á sjónum.
Þuríður var snemma dugleg
og vel verki farin. Ung lærði
hún hattasaum hjá hinni kunnu
kaupkonu Ingibjörgu Bjarna-
dóttur og vann síðan hjá henni
í Reykjavifc, unz hún giftist
Guðjóni Mýrdal hárskera árið
1937. Þau eignuðust einn son,
Ómar, sem er bílvirfci, en vinn-
ur nú á garðyrkjustöðinni í Dal
bæ. Þuríður og Guðjón slitu
samvistum og vorið 1945 réðst
hún sumarlangt ráðskiona til
Magnúsar bónda Einarssonar í
Munaðarnesi í Norðurárdal, en
hafði þá ákrveðið að flytjast á
næsta hausti til Akureyriar og
hefja þar hattasaum. En henni
voru þagar önnur örlög ráðin.
Þetta sama vor réðst garð-
yrkjustóri að Laugalandi í Statf-
holtstungum hollenzkur maður,
Jan Jansen að nafni. Hann er
fæddur í Steenbergen í grennd
við Amsterdam, og var faðir
'hans hlutabréfamiðlari þar í
borg. Þangað fluttist hann svo
búferium á etfri árum sLnum, og
þar er ekkja hans enn á iítfi, há
öldruð. Jan hafði ungur numið
garðyrkju, síðan stundað hana
í heimalandi sínu, en swo í Suð-
ur-Afnílku og Þýzkalandi. Haust
ið 1939 réðst hann til garðyrkju
starfa að Reykjum í Biskups-
tungum og kom til Islands 16.
desember. Hann hafði ekki ráð-
ið við sig að dveljaist hér Lang-
divölum, en hér stairfaði hanin til
ársins 1944, að hann var
kvaddur tiil stanfa í þágu hol-
lenzka hersins, sem sfcipulagður
hafði verið í Bretlandi. Strax
og styrjöldinn.i laufc í Bvrópu,
för hann til heimalandis síns og
vitjaði þar vandamanna sinna,
en sótti s'íðan um leyfii til að setj
ast að í Kanada. Honum vau.
tjáð, að leyfið mundi fást, en
nokkra mánuði tæki að ganga
frá tils'kildum gögnum. Jan
hatfði eignazt góðvini á Islandi,
og réð hann þvi við sig að fara
þangað og ráðast þar til starfa
fram á haustið. Þannig stóð á
þvi, að hann réðst að Lauga-
landi. Nú vildi svo tii, að Þur-
íður Jónsdöttir var mifcil vin-
bona ráðskonunnar á Lauga-
landi og heimsóttu þær hvor
aðra, enda leiðin ekki löng á
milli Munaðamess og Lauga-
lands. Þá komst og hinn hol-
lenzíki garðyrkjustjóri fljótlega
í 'kynni við Magnús bónda Ein-
arsson, sem er maður mjög vel
gáfaður, fjölvis ræðinn og
skemmtilegur. Og þegar haust-
aði, og Jan Jansen hafði fengið
í hendur þau gögn, sem tryggðu
hionum búsetu i Kanada, vair swo
komið kynnum þeirra Þuríðar
Jónsdóttur að ekkert varð úr
Akureyrarför hennar — og að
hann tók ísland fram yfir Kan-
ada. Þau Þuríður voru swo gef-
in sajanan í hjónaband 3. janiúar
1947. Hann var síðan garðyrkju
stjöri á Lauigalandi til 1954. Þá
keypti hann hluta stórrar garð-
yrfejustöðivar á Kleppjárnsreykj
um i Reyifcholtsdal, og toom þeim
hjónum saman um að sfeíra hona
Dalibæ, eftir bernskuheimiiLi Þur
íðar. Þegar hér var komið, hatfði
Jan hiotið íslenzkan borgara-
rétt, og síðan hefur hann heitið
Jóhannes Jónsson. Þau hjón
hafa eignazt tvo sonu, Jón, sem
er bakari í Reykjavík, og Bem
harð, sem keypti í vetur sem
leið garðyrkjustöðina Sólbyrgi,
sem er að nokkru samlbyggð
stöð föður hans.
Þau Þuríður og Jóhannes
hafa verið svo samhent og sam-
rýnid, að með ólikindum verður
að telj'ast, þegar tekið er til
lit til þess, að þau voru uppal-
in sitt í hvoru landi við ger-
ólíkar aðstæður og meira að
segja ekki sömu trúarbrögð. Við
hjónin kynntumst þeim fljótlega
eftir að við fluttumst hingað,
við Jóhannes sátum löngum
stundum og ræddum um marg-
vísleg efni, innlend og erlend,
og meðan ég hafði enn föstum
störfium að sinna í Reykjavik,
dvaldi fcona miin stundum dög-
um saman i Dalbæ. Þá hatfa þau
Dalbæjarhjón og verið tiðir gest
ir á heimili ofckaLr, og meðan
fcona min átti við langvarandi
vanheilsu að stríða, veitti Þur-
íður henni ómetanlega hjálp,
án þess að neitt fcæmi í staðimn
nema staðföst vinátta. Við ætt-
um þwí að þefckja allvel til
þeirra DaLbæjarhjóna og heim-
ilis þeirra, og við erum sam-
dóma uim það, að þau hafi bein-
tínis verð hreykin hvort af
öðru og hvorugt mátt af hinu
sjá.
Þuríður var frábær að dugn-
aði, álhuga og starfsorku, með-
an hún var heil heilsu, og hún
vann að garðyrkj umm með
bónda sínum öllum stundum,
sem hún var ekki bundin störf-
um sem móðir og hústfreyja.
Hún var og með afibrigðuim mynd
arleg hiúsmóðir, setti þann svip
smekkvísi og snyrtimennsfcu á
heimili þeinra hjöna í litluim
húsakynnum, að það varð mifcl-
um mun hugnanlegra en mörg
önnur, þar sem hátt er undir
iloft og vítt til veggja, og
Þakka hjartanlega alla vin-
semd mér sýnda á áttræðis-
afmæli mínu 20. ágúst sl.
Ingunn Gtiðnumdsdóttir.
þetta kuomi bóndi henniar vel að
meta. Honum er eðlislæg .gest-
rismi og íkona hanis kunni vel að
taka á móti gestum, gerði það
af slíkri gleði og alúð, að jafnt
ökunnir menn sem húsvinir —
erlendir gestir sem innlendir —
áttu þar eftirmimnilegar ánægju
situmdir.
Sú hjálpsemi, sem Þuráðar
Jónsdóttur, sem fram kom við
ökkur hjónin, var henni í blóð
borim, — hún vildi hjálpa og
gleðja, hvar sem hún fékfc þvi
við komið. 1 félagslííi sveitar-
innar var hún með afbrigðum
skyldurækin og starfsfús, og eft
ir að heilsu hennar hnignaði,
lagði hún margoft meira á sig
við félagsleg stör.f en annir
hennar heima fyrir og orika
leyfði. En jafnvel það var henni
gleðiefni að gera betur en hún
mátti og í rauninni megnaði.
Það þarf svo ekki mikið
ímyndunarafl til að gera sér i
hugarlund, hver kvöl það hefur
verið slíkri konu sem Þuríði
Jónsdóttur að finna þrótt sinn
og heilsu þverra síðusfu fjögur,
fimm árin —fyrst ár frá ári, síð
an mánuð eftir mánuð, svo viku
eftir viku. Henni og hennar nán
ustu reyndist og örðugt að trúa
því, að konu gæddri hennar llfs
orku, Mfisvirkja og lífsgleði biði
það í náinni framtíð, sem nú er
fullkomnað. Öllum sem til henn-
ar þefcktu, var það og þungbær
tiihugsun, og er óþarft að taka
fram, að við öil, vinir og kunn-
ingjar, samhryggjumst nánustu
ástvinum hennar og biðjum
þeim blessunar. En við hana
sjálfa segi ég:
Þuríður Jónsdóttir, þú spurð-
ir mig: Hvem get ég nú glatt?
Nú get ég svarað þér og segi:
Svo lengi sem við lifum, sem
munum þig, muntu halda áifram
að gleðja okkur.
Mýrum í Beykholtsdal 8. sept.
Guðniundur Gislason Hagalín.
Atvinna
Okkur vantar nú þegar laghentar, röskar
stúlkur til starfa í verksmiðju vorri.
Upplýsingar í skrifstofunni í dag.
Sjóklæðagerðin hf.,
Skúlagötu 51.
SMÍÐATIMBUR
MÓTATIMBUR
ávallt fyrirliggjandi.
Timburverzlun Árna Jónssonar & Co. M.
GEísIP?
Haukur Sævaldsson.