Morgunblaðið - 16.11.1972, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. NÖVEMBKR 1972
21
Minning:
Henry Hálfdans-
son skrifstofustjóri
Fa>ddur 10. júlí 1904.
Dáinn 8. nóvember 1972.
1 DAG er kvaddur frá Dómkirkj-
unmi í Reykjavík Heray A. Hálf-
damsson, skrifstoíustjóri Slysa-
varmafélags íslands, en harai lézt
í Borgarspífcalanum a<ð kvöldi
hims 8. nóvember sl. eftir stutta
iegn.
Hemry A. Hálfdamsson fæddist
á Isafirði 10. júh 1904 og var þvi
rúmlega 68 ára, er hanm lézt.
Foreldrar hams voru þau Hálf-
dam Ágúst Brymjólfsson, sjómað-
ur, og kona hams Þorkatla Þor-
kelsdóttir. 15 ára hóf Henry sjó-
mennsku þar vestra, og aðeins
17 ára tók hann hið minna skip-
stjórapróf á Isafirði. Innan við
tvítugt fór Henry i siglingar,
fyrst á íslenzkum og siðan er-
lendum skipum, og í Seattie i
Bandarikjunum var hann búsett-
uir á árunum 1924—1925 og
stundaði þar m.a. síldveiðar og
silldarverkun.
Árið 1926 llaU'k hann prófi frá
Loftskeybaskólanum i Reykja-
vík. Henry var siðan loftskeyta-
maður á islenzkum togurum á
árunum 1926 til 1939, nema sum-
urim 1933 og 1934, er hanm
kenndi verkun Matjes-síldar á
Siglufirði, og var þá um leið eft-
irMts- og trúnaðarmaður hjá
Matjessildarsiamlagi sildarsalt-
enda. Árið 1939 réðst Henry til
Skipaútgerðar rikisins, og var
hann næstu fimrn árin loft-
skeytamaður á strandferðaskip-
inu „Súðinni“, eða þar til 1944,
að hanm var ráðdnn skrifstofu-
stjóri SVFl, og þar starfaði ,hann
síðan óslitið í 28 ár eða þar til
hann lézt.
Henry gerðist snemma vdrkur
þátttakandi í félagsmálum sjó-
manna. Árin 1935 til 1939 var
hann formaður Félags isl. loft-
skeytamanma, en áður hafði
hann setið í nokkur ár i stjórn
þess féiaigs. Á þeim árum, sem
Henry var formaður loftskeyta-
miamnafélagsins, bedtti hainm sér
fyrstur mamna fyrir stofnun
samtaka sjómamnadagsins, sem
eru samtök ailra stétta sjó-
mannia til eflingar framfara- og
velferðarmálum þeirra. Henry
vair síðan kosinn fyrsiti formaður
FuUtrúaráös sjómannadagsins,
og var það allt til 1960.
Skömmu eftir stofnun sjó-
mannadagssamtakanna kom
friam hugmynd um, að þau
beittu sér fyrir byggingu og
rekstri dvalarheimilis fyrir aldr-
aða sjómenn. Henry beitti sér
fyrii' því fremstur manna, að
þessi hugmynd kæmdst í fram-
kvæmd, og vann hann að þvi
máld með þeim stórhug og dugn-
aði, er honum vár svo lagið.
Henry var kosinn formaður
byggmgamefndarinnar og þrátrt
fyrir, að allar byggingarfram-
kvæmdir væru á þessum árum
háðar strönigum leyfum og fjár-
hagur samtakanna takmarkaður,
var hafizt handa í bjartsýni og
trú á framitíðina. Fljótlega kom
þó á daginn, að fraimkvæmdum
viið bygginguna mundl miða
hægt, ef tekjur sjómannadagsins
einar ættu að standa undir fram-
kvæmdumim.
Va,r því horfið að þvi ráði und-
ir forystu Henrys, að afla leyfis
stjómvalda tál happdrættis, er
leiddi til þess, að Haippdrætti
DAS var stofwað.
Henry var einnig formaður
happdrættisstjómarinnar, enda
vann hann manma mest að þvi
að hrinda því máli í framkvæmd.
Ég var einn þeirra, er á þessum
árum uninu nokkuð með Henry
að þessum málum, og kynntist
ég því betur en áður áræði hians
og hversu mifcil hamhleypa hann
var til allrar vinnu, enda má
segja, að hann hafi lagt nótt við
daig til að koma þessum stór-
framkvæmdum í hðfn.
Eftir að happdrættið tók ti'l
starfa, var uppbygging dvalar-
heimilisins að mestu f jármögnuð
af ágóða þess og er nú, sem al-
þjóð er kunnugt, risið í Laugar-
ásnum í Reykjavík heimili aldr-
aðra, er hýsir 450 vistmenn, við
þainn aðbúnað, sem vart mun
fiinnast betri annars staðar.
Þetta stórátak sjómanmadags-
samtakanna mun algjört eins-
dæmi, og er það álit þeirra, sem
bezt þekkja til, að hefði Henry
ekki beitt sér fyrir stofnun sjó-
mamniadagsins og síðan fyrir hin-
um ýmsu framkvEemdum hans,
þá væri Dvalarheimili aldraðra
sjómanna ekki ennþá risið af
grunni, og eiga því margir aldr-
aðir sjómenn og sjómamnskonur
og eininiig aðstandendur alls
þessa fólks honum þakkir að
gjalda fyrir þeninan sérstaka
dugnað hans og áræði, en oft átti
Henry við ramman reip að
draga, en harrn gafst ekki upp,
fyrr en takmarkimu var náð.
í stjórn Farmamma- og fiski-
rraannasaimbands Islands átti
Henry sæti frá 1942 og allt til
dauðadiaigs, ýmist sem ritari eða
varaformaður.
Frá 1944 til 1957 var hann
eimmiig í stjóm slysavarnadeildar-
imnar Ingólfs i Reykjavík.
Henry hafði breminandi áhuga
á slysavarna- og öryggismál-
um sjómanna, og kom það vissu-
lega fram i öllu hans starfi hjá
SVFl. Henry auðnaðist að sjá
rraargar af hugsjónum síraum um
aukið öryggi rætast, og hjá
SVFl gafst honum einstakt
tækifæri til að vinna að þessum
hugsjónum sLnum.
Fljótlega eftir að Hemrj' hafði
lært loftskeytafræði, eða á árun-
um 1927 til 1928, gerði hann til-
raunir með afliitlar radáo-tal-
stöðvar, sem hann smíðaði sjálf-
ur, er sendu á hinum svokölluðu
bátabylgjum, en þessar tilraunir
hans urðu hvati þess, að þessi
öryggistæki voru síðar tekin í
niotkun.
Henry ritaðd margar greinar
um áhugamál sín í blöð og tkna-
rit. Hamn var riitstjóri Firðritar-
ans, tímarits ísl. loftskeyta-
manna, 1934 1937. I ritnefnd
sjómannablaðsins Víkings var
hann frá upphafi, ritstjóri Ár-
bókar Slysavarinafélags Islands
frá 1944 og ritstjóri Sjómanna-
dagsblaðsims 1944—1959.
Störfum Henrys og áhugamál-
um verða ektfci gerð nein viðhlít-
andi skil í stutitri minningar-
grein. Til þess kom hann ailt of
víða við. Dugnaður hans og
ómæld orka og áræði voru slík,
að með ölíkindum má telja,
hversu mörgu harnn orkaði að
koma í fraimkvæmd, enda var
vinnudagur hams bæði langur og
strangur. Auk daglegrar vinnu
hjá SVFl og umfangsmikilla af-
skipta af félagsmálum gegndi
harnn þeim starfa í meira en ald-
arfjórðung að svara kaffi um að-
stoð jafnt á nöttu sem degi. Má
öllum vera ljóst, að þessi vakt-
staða Henrys í yfir 25 ár hefur
valdið honum og konu hans
ótöldum amdvökunóttum.
Henry var gæfumaður i einka-
lífi sínu. Hann kvæntist Guð-
rúnu Þorsteinsdóttur MichaeLs
útvegsbónda í Álftafirði 27.
febrúar 1932. Ekki ætia ég að
reynia að lýsa þvi, hvemig Guð-
rún reyndist marand sínum og
stóð við hlið hans í bliðu og
stríðu til síðustu stundar. Sú
saga verður ekki skráð, en þeim
mun betur er hún kunn öllum
þeim, er gleggst þekkja. Allt frá
1932 til 1958 bjuggu þau á Brá-
valiagötu 4, en þá fluttust þau á
Kambsveg 12, en þar hafði
Henry þá byggt þeim fallegt ein-
býlishús, og bjuiggu þau þar síð-
usitu 14 árin. Þau eignuðust 6
böm, tvær dætur og fjóra syrai,
en þau eru: Helga, gift Árraa
Hinrikssyni, framkvæmdastjóra,
Henry Þór, mælingafræðingur,
kvæntur Gíslinu Garðarsdóttur,
Haraldur, lögfræðiragur, kvænt-
ur Elísabetu Kristinsdóttur,
Hálfdan, stýrimaður, kvæntur
Eddu Þoi*varðsdóttur, Hjördís,
gift Gísla Þorsteinssyni, flug-
mainini, og Þorsteinn Ásgeir,
menntaskóianemi.
Henry var sæmdur mörgum
heiðursmerkjum, bæði íslenzkum
og eriendum, fyrir margháttuð
störf.
Við fráfall Henrys mun fjöldi
félagsmanina í SVFÍ minnast
hans með hlýhug og þakklæti.
1 nafni SVFÍ færi ég konu
hans, bömurn og öðrum ættingj-
um innilegar samúðarkveðjur.
Gunnar Friðriksson.
Samstarfsmaður okkar og vin
ur Henry Hálfdansson andað-
ist á Borgarspitalanum þann 8.
þ.m., eftir stutta dvöl þar, og
emginn bjóst við að hann hyrfi
frá okkur svo skyndilega.
Hann hafði verið með hjarta
sjúkdóm siðasitliðín 4 ár, og er
hann sem falinn eldur.
Henry var löngu landsþekktur
maður fyrir hin mikilvægu störf
sín að slysavarnamáluim og öðr-
um félagsmálum og þó ekki sízt
fyrir 25 ána formennsiku í Full-
trúaráði Sjómannadagsins í
Reykjavík og Hafnarfirði og
hið mikla starf er hann
laigði fram við uppbyggiragiu
Hrafnistiu, dvalaiiheimilis aldr-
aðra sjómanna. Hann var einn
fyrsti hvatamaður að stofnun Sjó
mannadagsinis, er var hans bugð
arefni ailla tið. Henry var dreng-
ur góður, duignaðar- og bjartsýn-
ismaður, sem kom sér einnig oft
vel í baráttu hans fyrir upp-
byggingu Hrafnistu. Henry
hiiaut einnig vegsemd viða fyrir
störf síra, sem hann átti verð-
skuldaða. Of laragt mál yrði að
fara hér út í hina margvíslegu
félagsþætti, er hann lagði
gjörva hönd að, en þeirra mun þó
getið síðar.
Konu Henrys frú Guðrúrau
Þorsteinsdóttur er ætíð stóð við
hlið hans og skóp horaum mynd-
ariegt heimili færum við þakkir,
ásamt inndlegusitu samúðarkveðj
um til hennar, barna þeirra og
ættingja.
Við kveðjum góðan drerag og
frumherja okkar Henry Hállf-
dansson, og þökkum honum
hans óeigingjarna og heiMarika
starf fyrir sjómannastéttina.
Fulltníaráð S.jónuumadagsins
í Reykjavík og Hafnarfirði.
G.H.O.
Þegar við Ingóllfsmenn kveðj-
um vin okkar og féitaga Henry
Hálídansson vakna margar
minningar um þennán stór-
brotna mann, mann sem vildi
hag og veg sjómannastéttarinn-
ar sem mestan, enda sýna þau
miklu verk stéttarinnar og þá
ekki hvað sizt verk Henrys,
hvað hægt er að framkvæma,
þegar samstill't eru hugur og
hönd. Henry reistá sér veglegan
,,bautastein“ sem einn af þeim
framsýnu mönraum er stofnuðu
sjómannadagsráð og þeir hafa
eins og alþjóð veit, látið óend
anlega margt gofct málefnið
verða að veruleika.
Henry sat í stjórn Ingólfs í
14 ár. Þar lét hann mikið að sér
kveða og bar þar margar góðar
tilflögu r fram til sigurs. Hann
var fund'armaður góður og lét
skoðanir sínar ávalfflt i ljós, þó
að hann vissi að þær skoðanir
féflu ek'ki að meirihlutaraum.
Var hann þá óblauður að halda
fram ýmsu, sem mönnum faranst
i fyrstu máftki fjarstæðukennt,
en var það þó ekki, þegar farið
var að hugsa málin i ró og næði,
og mér er ekki grunlaust um að
hann hafi á stundum verið á önd
verðum meiði, þegar honum
fannsit komin eirahver lognmolla
í félagsskapinn, en það átti nú
ekiki við Herary. Hann var engiran
já-maður sem ávafflt var með
meirihlutanum. Áhugamálum
sínum barðist hann svo sannar-
lega fyrir, af Mfi og sál. Hann
var maður dreraglundaður og
hreinskiptiran vel. Ég veit það af
eigin reynslu, eftir nær 30 ára
samviranu að hugðarmálium okk-
ar, slysavarnamálom og við þá
ekki ávallt á sama máli. En
betri mótherja er ekki að fá, þvi
á eftir voruim við ávallt betri
vinir. Við Ingólfsmenn leituðum
oft ráða hjá honum um ýmis mál
og fengum honum til úrlausraar.
Hann leysti ávafflt úr þeim af
mikiKM samvizkusemi.
rngólfsrraenn þakka honum
miikil og góð störf i þágu deiid-
ariranar, þar sem hann var fé-
lagi frá upphafi.
1 á'gætri grein sem hann skrif
aði fyrir nokkru segir haran.
„Ekkert hefur yljað þeim betur,
sem að siysavömum vinna en
að fá fréttir af þvi að mönnum
hafi verið bjargað fyrir at-
beina björgunarmanna Slysa-
varnafélagsins og með þeim
tækjum og útlbúnaði sem fórn-
fúsit fólk hefur veitt fé til og
starfað að með svo miklum
dugnaði." Já, sem betur fer,
varð horaum oft yljað með góð-
um fregnum, en þvi miður allt-
of oft hið gagnstæða. Ekkert
væri honum betur að skapd en
að enraþá væri hertur róðurinn,
til að forða slysum. Með því
væri minningu hans bezt á loft
haldið.
I dag sendum við Ingólfs-
menn konu hans, Guðrúnu Þor-
s'teinsdóttur og börnum, inndleg
ar samúðarkveðjur og þökkum
þeim áratuga samvinnu. Þau
hafa öll unndð með honum af
áhuga á slysavarnamálum.
Blessuð sé miraning viraar míns
Henrys og megi ísland eignast
marga sdíka syni.
Buldur Jónsson.
Þegar Henry Alexander Háif-
dansson lofibskeytamaður felliuir
frá, 68 ára að aidri, verður það
eiras og oft vidil veirða, að margs
er að mimnast, og þó að ég vitt
að margir verða til að minnast
hans, tel ég eðlilegt að ég sé
einn slitora. — I rúma þrjá ára-
tuigi höfum við átt mitoið og
heilJadrjúgt samstarf, fyrst sem
skipsfélaigar á e.s. Súðinini, og
síðar að sameigiraiegum áhuga-
máJum otokar, fyrst innan Sjó-
mannadagisráðs um lamgit stoeið,
svo seinna iranan stjóimar Far-
manna- og fisikiirnanraasarnbands
Islainds í áratug, en að sitofnun
þestsara samifcatoa beggja stóð
Henry Aliexaradar í fremstu röð,
og muraaði um torafta hans þeg-
ar sáimtök þeési stóðu í mótun,
og ætíð síðar, allt til hans dauða-
dags. Henry Alexander tóksit
með símum sérstatoa hætti, að ná
ófcrúlegum árangri, enda munaði
um hugmyndir hans, og um
dugnað hans. En silíto störf eru
ekki afflitaf þöktouð seim stoyldi,
þetss varð hann áþreifainliega var
á löngum fierM í straumþuniga
félaigsmálanna. Hanin hafði yfir
óstjórwlegri orku að ráða, og
kom oft svo ótrúlega sJéttur út
úr þumga félagsmálavafstursins,
að aðdáunarvert var. Aðrirmenn
ræða á þessari kveðjustund hans
margvisiliegu félaigsmálastörf. Ég
mun því nota þessar linur tii að
taika sérstaklega einn þátt félags
sitarfa hans fyrir.
Ég hef nú um nokkurt skeið
verið formaður ritnefndar Sjó-
mainnablaðsins Vítoings, en Mut-
verk þeirrar meíndair er að sjá
um fyrir hönd Farmanina- og
fiskiimannaisambands Islands út-
gáfu tímarits sambaindsins. —
Tímarit þetta hefur verið gefið
út í 34 ár. Þegar í upphaifi vega
var Herary Alexander falið
ásamt öðrum manrai, að hefja
undirbúnirag að útgáfu þessa
Franiliald á bls. 23.
Aðalfundur Félags einstæðra foreldra
verður að Hallveigarstöðum fimmtudag
16. nóvember, kl. 21, stundvíslega.
1. Jóhanna Kristjónsdóttir, formaður
FEF flytur ársskýrslu stjórnar.
2. Lesnir reikningar.
3. Lagabreytingar.
4. Skýrt frá undirbúningi byggingar-
framkvæmda FEF.
5. Jólakortum félagsins dreift
á fundinum.
Árni Johnsen skemmtir og félagsmenn
annast kaffisölu.
Nýir félagar velkomnir. Stjórnin.
Ný sending
jakkar fyrir telpur og
drengi, síðbuxur, kápur
með hettu úr riffluðu flau-
eli.
Húfur í úrvali.
VERZLUNIN
© $ki
Laugavegi 53 og 58.