Morgunblaðið - 30.06.1973, Blaðsíða 1

147. tbl. 60. árg.
LAUGARDAGUR 30. JUNÍ 1973
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
f
N. York Times
vill 200 mílur
við Bandaríkin
Uppreisnarmenn fyrir framan ráðuneyti í Santiago í Chile í gær.
Vélbyssuárás á höll
Allendes í Santiago
Santiago, 29. júní — AP
UPPREISN ARMEN N úr
brynvæddri herdeild réðust
með vélbyssum í dag á höll
Salvador Allendes Chilefor-
seta, en hersveitir hollar
vinstristjórn hans brutu upp-
reisnina á bak aftur á nokkr-
um klukkustusvdum. Neyðar-
ástandi var lýst yfir í öllu
landinu.
Ótiitekinn fjöldi manna beið
bana og tugir særðust i árás-
inni, sem nni 100 menn úr 23.000
manna her Chile gerðu með
stuðningi fjögurra skriðdreka.
Fyrsta árásin var gerð á aðal-
umferðartímanum um níuleytið
fyrir hádegi. Allende tilkynnti í
útvarpsræðu tii þjóðarinnar um
hádegi að uppreisnin hefði verið
bield niður og meirihluti upp-
reisnarmannanna hefði gefizt
npp.
RÓLEGT
Þetta er fyrsta beina app-
reisnin gegin AJQeinde siðam hann
kom tií valda 1970 og ein fyrsta
heruppreism i Chile á þessari
öld.
„Ástandið er rólegit í öltu land-
inu,“ sagði Aiiende í útvarps-
ræðm sinni, em hanm var á heiim-
ffli símu í útihverfi borgarinnar
þegar árásin var gerð. Hamm
siaigði að uppreiisinairmenm hefðu
gefizt upp þegar hersveitir holl-
ar stjómimni höfðu umkringt
h'a'llarsvæóið.
Uppreisnarmeninirnir voru úr
2. brynvæddu herdeiiidinni og
komu til haiilarimnar í fjórum
skriðdrekum og fimm eða sex
brynvörðum herflutmimgabifreið-
um O'g vörubí'um. Seinma kallaðd
Alílende uppreisnarforingjann
„Ramiirez ofursta", en ga.f ekki
námarl upplýsimgar. Hanm kail-
aði forimgjana „lítinn hóp metn-
aðargjamra manma".
Uppreismarmennimiir létu kúl-
um rignia yfir nálægar bygging-
ar og nokkrir óbreyttir borgar-
Framhald á bls. 13
New York, 29. júní. AP.
THE New York Times skýrði frá
því í ritstjórnargrein í dag að
Bandaríkin neyddust ef tíl vill til
þess að gera róttækar ráðstafan-
ir til þess að verja fiskimið sín, ef
til vili með 200 mílna landhelgi.
Blaðið sagði að þetta gæti
gerzt ef ekki kæmi fljótlega til
samvinnuvilji hjá öðrum aðildar
löndum Norðvestur-Atlantshafs-
fiskveið'nefndarinnar. The New
York Times segir meðal anmars:
„Þorskastríðið, sem hefur kom
ið aí stað háskalegum árekstrum
íslenzkra eftirlitsskipa og
brezkra frei-gáta á hinum um-
deiidu fiskimiðum við Island, get
ur falið í sér hættu á því að það
færist vestur á bóginn og stig-
magnist í langtum alvarlegri
árekstra undan austurströnd-
inni (það er Bandaríkjanna).“
Biaðið segir að bandariskir
fiskimenn hafi vaxandi áhyggjur
af rýrnun mikilvaegra fiskstofna
eins og starfsbræður þeirra á Is-
landi þar sem Rússar, Spánverj-
ar, þýzku ríkin og aðrar þjóðir
beiti stórum og nýtízkulegum
togurum með þeim afleiðinigum
að sí.ldim sé horfin og gengið hafi
verið nærri öðrum fiskstofnum.
„Bandaríska stjórnin hefur í
stað þess að færa út 12 milna
fiskveiðilandhelgi sína reynt að
vernda bandaríska fiskimenn og
fiskstofna þeirra með gagn-
kvæmu samkomulagi við önnur
aðiidarríki alþjóðanefndarinnar
sem hafa hagsmuna að gæta . . .
Þar sem alþjóðanefndin hefur
ekki getað náð samkomula-gi
neyðist stjórn Nixons og Þjóð-
þingið til þess að taka til aivar-
iegrar athu-gunar frumvarp sem
var nýlega lagt fram á þingi þess
efnis að bandaríska lögsagan
verði færð út í 200 mílur," segir
blaðið.
Hess
látinn
laus?
Lxmdon, 29. júní — NTB
BRETAR niumi gera nýja til-
raun til þess að fá Rússa til
að fallast. á að striðsglæpa-
maðurinn Rudolf Hess, stað-
gengill Hitlers, verði látinn
laus, að því er Julian Arn
ery aðstoðarutanríkisráðherra
skýrði frá í Neðri málstof-
unnL
Han-n kvað Breta telj-a við-
ei-gandii að náða Hess vegna
baitnand-i s-aimbúðar Rússa og
Vestur-Þjóðverja. Sir Alec
Dougl'as-Ho-me ■ u-tainirí-kisráð-
herra ber má-Kð uipp við
Andrei Gromyko utanrikis-
ráóhe-rna á öryggisarnálaráð-
sitefnunni i Heisimg-fors. .
Dollar lækkar eftir
hækkun á markinu
Uppreisnarmennirnir sti-l'ltu
Kkri-ðdr-ekunum upp fyrir fram-
an anddyri La Moneda-haMar, en
byssum skniðdreikanna var ekki
beitt. Véllbyssus-kothrið var gerð
á haltla-rvörðinn. ABende forseti
var ekki í höflinni þegar árás-in
var gerð.
Bon-n, 29. júní — AP
5.5% GENGISHÆKKUN
vestur-þýzka marksins gagn-
vart sjö öðrum evrópskum
gjaldmiðlum olli mestu lækk
un sem hefur orðið á doll-
aranum í Zúrich í dag.
1 Frankfurt seidist doliarinn á
lægra verði en dæmi eru ti-1 í
morgun, en staða harns styrktist
þegar leið á daiginn. Hins vegar
var staða doffiarans nokikuð s-töð-
ug i London, París og Brússel.
Ne.vðarráðs-töfun Vestua-Þjóð-
verja er gerð aðeins þrem-ur
mániuðum eftir 3% gen-gisihækk-
un marksins í dol-larakreppunni
í marz. Helmuit Schmidt fjár-
málaráóherra sagði að ráðstaf-
amir yrðu geróar till þess að
treysita sjö aðra evröpska gjald-
miðla sem fljóta gaignvart doli-
arnu-m en kvaðsit vona að það
reyndist ekki nauðsynlegit ve-gna
hækkunar marksins.
Gengi marksin-s er hækkað
um 5.5% gagnvart gjal-dimiðJiuim
Frakkiands, Holiands, Belgiu,
Luxemborgar, Dammerkur, Nor-
egs og Svíþjóðar.
Karl Kla-sen seðia-bankastjóri
sagói að bandarlsk yfirvöld væru
nú bjartsýn á að S'taða doliar-
ans myndi styikjast og j-afnveí
batna. Á undamförriuim 12 mán-
uðum hafa spáka-upmenn keypt
gifurlega mikið af mörkum fyr-
ir doliiara og aðra gjald-miðla,
þannig a-ð gen-gi markstins hetfur
n-állgazt efri mörk frávikanna,
sem það hefur mátt sveiflasit
miilili.
1 gger varð vestur-þýzki seðia-
bankinn að eyða 2.2 miiJljörðuin
marka tiil þess að s-tyrkj-a aðra
evrópsika gjaldmiðlla sem fLjóta.
Breytin-gar, sem hafa verið
gerðar í aliþjóðc\gjaideyrismáiium
siíðan Smith.son.ian-s-aminiingur-
inn var gerður 1971, hafa leitt
til þess að gen-gi marksins ga,gin-
Framhald á bls. 13
Eiturlyfjasvall í brezkri
freigátu á íslandsmiðum
London, 29. júni. AP.
RANNSÓKN er hafin á eitur-
lyfjasvalli sjóliða i brezku
freigátunni Plymouth er hún
var að gæta brezkra togara í
þorskastríðinu við Island.
Sjóliðsforingi segir þetta „al-
varlegasta eiturlyfjamál sem
hann ha.fi kynnzt í flotanum".
Að sögn landvarnaráðuneyt
isins fór leynilögreglumaður
flotans ásamt fimm aðstoðar-
mönnum um borð i Plymouth
á írlandshafi er freigátan var
að koma frá gæzlustörfum við
Island. Skipherrann hafð-i til-
kynnt landvarnaráðuneytinu
um eiturlyfjasvall sjóliðanna.
Sjóherinn segir að 30 sjó-
liðar hafi verið yfirheyrðir.
Einn maður var handtekinn
en enn hefur enginn verið
ákærður og „skipið hefur ver
ið hreinsað", að sögn flotans.
Talsmaður flotans bætti því
hins vegár við að rannsókn
máls'ns væri ekki lokið.
Áhöfn Plymouth er 210 mann
og leitað hefur verið að
marijuana í öl-ium vistarver-
um.
Talið er að aldrei áður hafi
verið gerð eins alvarleg og
ítarle-g rannsókn i brezku her
skipi. 1 dag var Plymouth á
leið til Skandinavíu þar sem
skipið tekur þátt í æfingum
Atlantshafsbandalagsins.
Tólf sjóliðsforingjar voru
valdir fyrir þremur árum til
þess að mynda kjarna sér-
stakrar elturlyfjarannsókna-
deiidar. Flotinn taldi þá að
sterkar líkur væru á því að
eiturlyfjaneyzla í landi breidd
ist út meðal ungra sjóiiða í
flotanum fyrr eða siðar. Hlið
sjón var einnig höfð af eitur-
lyfjaneyzlu í bandaríska flot-
anum, segja heimildirnar.