Morgunblaðið - 30.06.1973, Blaðsíða 13

MORGU: :r: .AÐ-xX L.AI 'G RD.VGUR 30. JÚNÍ 1973
13
Lítil breyting
í kosningum á,
*
N orður-Irlandi
Hópur stjörnufræðingra frá
Hiffh Altitude-stjömurann-
sóknastöðinni í Colorado, set-
ur upp kiki á bökkum Rudolf-
vatns í Kenya, til að greta
fylg:zt með lengsta sólmyrkva
næstu 177 ára, sem á sér
Stað í dagr. Skugginn verð-
nr 161 míla i þvermál og mun
færast yfir jörðina frá Brasil-
íu yfir Atlantshafið, tíu Afr
íkuríki og Indlandshaf, með
1.400 mílna hraða á klst.
Belfast, 29. júní. AP.
LÖNG atkvæðatalning sýnir að
íbúar Norður-írlands bregða
ekki út af vana sinum. Flestir
einnar milljónar kjósenda kjósa
samkvæmt trúarskoðunum og
skæruliðar frska lýðveldishers-
ins komu fyrir sprengjmn á flug
velli í Belfast og í miðborginni.
Að minnsta kosti tíu manns
særðust á flugvelKnum, en ekki
alvanlega. Loka varð flugstöðv-
arbyggmgunni. Fyrir nokkru
lýsti IRA j>ví yfir að fiugvöllur-
inn væri „réttmætt skotmark".
Fyrstu tölur sýna að atkvæði
mótmælenda skiptast jafnt mllii
Sambandsflokks Brians Faulikn-
ers fyrrverandi forsæti'sráðherra
og ýmissa klofn'ngshópa.
Sósíaldemókjrabar og Verka-
Nixon lofar að stöðva
loftárásirnar í ágúst
FULLTRÚADEILD Ba.ndarikja-
þings samþykkti í dag málamiðl
nn í stað þess að stöðva aliar
f járveitingar til loftárása á Kam-
2 kanadískir
gæzlumenn á
valdi Vietcong
Saigon, 29. júní. AP.
KANADÍSKA friðargæzlunefnd-
In i Víetnam sagði i dag að tveir
foringjar hennar væru í haldi
hjá Víeteong á svæði sem komm-
únistar hafa á valdi sínu rúm-
lega 50 km norðaustur af Sai-
gon.
Seinna gekk kanadiski sendi-
herrann, Michel Gauvin, á fund
yfirmanns friðargæzlunefndar
Vietcong, Hoang Anli Tuan
hershöfðingja, og bað hann um
aðstoð tiil þess að fá Kanada-
menndna leysa úr haldi.
Kanadamenni'mir, höfuðsmenn
imir Ian Patten og F.M. Thom
son, voiru í eftirliitsferð og sá-
ust siðast á gúmimíplantekru á-
samt tiu vopnuðum hermönnum
Vietcong. Talið er fullvist að
þeir séu ennþá á þessum slóð-
um.
í Kambódíu lokuðu kommún-
istar um tíma í dag síðasta þjóð-
vegiinum frá Phnom Penh sem
hefur verið opinn. Stjórnarher-
mönnum tókst að flæma þá frá
bæ 42 km vestur af höfuðborg-
iintni, en kommúnistar hafa hreiðr
að um síg báðum megin við veg-
inn.
Seimna í dag komust 200 flutn-
ingabifreiðar tdl Phnom Penh
með hrlsgrjón, fisk og aðrar vör-
ur, meðal annars lúxusibíla. Þjóð
vegurimn frá hafnarborginni
Kompong Som var opnaður 19.
júní og síðan hafa fjórar bíla-
lestir komdð þaðan ti(l höfuðborg
bóiiiu þegar Nivon forseti hafði
heitið því að stöðva hemaðarað-
gerðir Bandaríkja.niaiina fyrir 15.
ágúst eða fara fram á sérstakt
samþykki þjóðþingsins.
Líklegt er að öidungadeildin
falldst á þessa málamiðlun og
þar með ver.ða þrjú mikilvæg
frumvörp um riklsframlög að
lögum þar sem Nixon forseti
mun ekki be'.ta neitunarvaldd
gegn þeim. En þó er einnig lik-
legt að ýmsir stríðsamdstæðingar
mutnd krefjast tafarlausrar stöðv
unar loftárása.
Gerald Ford, leiðtogi republi-
kana í fulltrúadeildinini skýrðd
frá loforði Nixons, og sagði að
forsetinn mundi fallast á að hætt
yrði fjárveitingum til loftárása 1
öllu Indókína 15. ágúst.
Fulltrúadeildin felldi þá frum-
varp um tafarlausa stöðvun loft
árása um 236 atkvæðum gegn
169. 1 öldungadeildinmi var sam-
þykkt með 92 atkvæðum gegn
engu að bæta við ákvæði þar
sem kveðið er á um að engum
fjárveitingum megi verja tiil við
reisnar i Norður-Víetnam án sam
þykkis þjóðþingsins.
Ford sagði fulltrúadeildinni að
Nixon hefði he'tið þvi að „ef
hernaðaraðgerða yrðd þörf I Suð
austur-Asiu eftir 15. ágúst mundi
forsetinn fara fram á samþykki
ful'ltrúadeildarinnar og öldumga-
deiildarinnar og hlíta úrskurði
þjóðþingsins."
Japanskir fiskimenn
hindra kjarnorkuskip
Tokyo, 29. júní. AP.
REIÐIR fiskimenn hafa lokað
fyrsta kjarnorkuknúna kaup-
skipið, sem .iapanir hafa smiðað,
Mutsu, inni í heimahöfn þess í
Mutsu-flóa í Norðitr-Japan.
Þeir segja að Mutsu geti meng
að sjóinn með ge slavirkum úr-
gangsefnum. Fisksala minnkaði
verulega fyrir skömmu vegna
ótta fólks við mengaðan fisk.
Mutsu átti að fara í tilrauna-
ferð á morgun, en það hefur leg
ð við akkeri 1 Mutsu-flóa síðan i
október. Því var hleypt af stokk
unum 1969, en seinna búið kjarna
kljúf.
Mutsu er fjórða kjarnorku-
skipið í heiminum sem er notað
í öðru skyni en hernaðarlegu.
Hin eru bandariska flutninga-
sk'pið Savannah, sovézki isbrjót-
urinn Lenin og vestur-þýzka
flutningaskiplð Otto Hahn.
Nixon krafinn skýringa
á f undum hans og Deans
Washingtom, 29. júní. AP.
VARAFORMADUR Watergate-
nefndarinnar, republiikaninn Ho-
ward Baker, skoraði i dag á NIx-
on for.seta að gefa eiðsvarna lýs-
ingu á fiinduin hans og John
Deans, fyrrverandi lögrfræðiráðu
naubs hans.
Hann sagði í sjónvarpsviðtali
að vonandi yrði Niixon við þess-
airi ósk á viðeigandi hátt, en
kvaðst telja að stjómarskráin
irneinaði nefndiinni að neyða for-
setann til þess að bera vitni.
Bæði Baker og fonnaður
néfndarinnar, Sam Brvim, hafa
láídð i ijós óskir um að heyra
séör forSebahs við ítrekuðum og
eáðsvöhrtum staðh'æfingum Deains
um að hann haffi sagt forsetam-
um frá yfirhylmingu Watergate-
hneyksldsir.s í september í fyrra
og að forsetinin hafi tekið þátt í
yfiirhylmiingunni. Ervdn fór fram
á það í dag að Dean fengi að
taka ljósrit af skjölum sem hanin
á enm i Hvíta húsiinu.
í yfirheyrslunum í dag varð
Dean í fyrsta skipti tvisaga þeg-
ar hann játaði að hann kynni að
hafa nefnt rangt hótell þar sem
einn heizti yíinlhylmimgarfumdur-
imn hefði fairið fram. Hann
kvaðst þó vel muna éftir þvi
sem fram fór á fumdinum seim
var haldinn 29. júni 1972. Á fuind
imum vair 1 lerbert Kalmbach, lög
fræðingur Nixons.
Deam sagði að Kalmbach hefði
lagt 200—400.000 dollara í kosn-
imgasjóð George Wallace í ríkis-
stjórakosmimgunum í Alabama
1970.
Dean sagði að útsendarar und-
ir stjóm Hvíta hússins hefðu
haft eftirlit með Edward Kenn-
edy öldungadeilda/rþingmanmi, en
kyaðst ekki vita tll að sími hans
hefði verið hleraður eða hvort
brotizt hefði verið inn hjá hon-
um. Sjálfur kvaðst Dean ekki
'hafa tekið þátt í sliku, nema til-
neyddur.
Lögfræðimgur John Mitchells
fv. dómismálaráðherra sagði í
dag að hann hefði enga vitneskju
sem bendiaði forsetann við yfir-
hylmiingu Watergate máisins.
Dollarinn
Framhald af bls. 1.
vart dollar hefur hækkað um
hér um bil 30%.
Gengisbreyting Vestur-Þjóð-
verja ætti að draga úr haila á
viðsk’i'ptajöfnuöi Baindaríkja-
manna, þar sem bandarískar ú't-
flutningsvörur verða ódýrari og
þýzkar útflutnimgsvörur dýrari.
Volkswagen og aðr'r þýzkir út-
fflytjendur verða sermilega fyrir
þungum búsifjum af völdim
þessarar síðustu gjaildeyrisbreyt-
iri'gar.
Schmidt f jármálaráðiherra
sagði að gengishækkuni'in ætti
að auðvelda baráttunia gegn
verðbólgu heúma fyrir og treysta
banáttuna fyrir stofnuin gjald-
éyrissiamibands Efniahagsbanda-
Iag9.ns. Voinað er að þrýsting-
urinm frá spákaupmönnum
msnnki og draga muini úr vérð-
hækkuniuim veglia aukningar á
heildarpeningaiforða sökum
kaupa á mörkuim til að styrkja
aðra gjaldmiðJa.
maninaflokkuriinn hafa femgið
mikið af atkva ðum kaþólskra og
unnu átta af fyrstu 18 þimgsæt-
um þar sem úrsdit voru kunn.
Kunnustu foringjar kaþólskra
voru endúrkjörn'ir, berrra' á með
al Gerry Fitt og Johm Hume í
Londonderry. lan Paiisley, einn
af herskáustu ie ðtogum mótmæl
enda, sigraði í Morth Antrim.
Tveir flokkar sem biðla tii kjós
enda úr báðum rbúðum, ,,AU-
iance“ og „Northern Ireland La-
bouir“, virðast æt'a að fana iila
út úr kosningunum.
Makarios
boðar
hreinsun
Niíkósiu, 29. júnií ■— AP
FORSETI Kýpui’, Makarios
erkibiskup, tilkynntí í dag að
hann ætlaði að hreinsa tíl í
öryggissveitum stjórnarinnar
og ríkisstofnunum og losna
við stuðningsmenn Georgs
Grivasar hershöfðingja og
neðanjarðarhreyfingar hans,
Eoka.
Rúmlega 40 rmeinitíir Eoka
menn hafa verið hand.teknir
í Limassol eftir mikliar lög-
regluaðgerðir, þar á meðal
tveir höfuðsmenn og sex lög-
reglumenin. Makarios kvað
handtöku þeirra og skjöi,
sem hefðu fundizt, „sanna að
grafið hefði verið undan þjóð
airörygg!i“.
SkjöTn sýna að staðgeng-
:ill Gr’.vasar er Stavros G.
Stavrou, öðru nafni Syros,
ungur fyrrverandi majór úr
gríska hernum en fæddur á
Kýpur.
— Vélbyssuárás
Framhald af bls. 1.
ar biðu bana. Halflarvörðurinín
svaraðá skoahríðimnii. Maður
nokfcur fór út á h a'J!arsvaliirnar
og breiddi út fána Chile þegar
sikothriðiin stóð sem hæsit á torg-
:tnu framan við hölKna.
SKELFING
Síðan réðust uppreiisnarmenn-
irnir á landvarnaráðuineytið bak
við höWina en verðir þar svör-
uðu skothríð'inni og akömmu
síðar komu hermenn hoWár
stjórminini á vettvang.
Mikil hræðsla greip um sig
meðafl vegfarenda þegar kúlum
rigndii yfir göturmar uimhverfis
hölflina. Fóflk hrópaði í skelfingu
og hljóp í skjól. Kaupmemn,
sem voru nýbúnir að opna búð-
ir sínar, settu rim’ia fjTúr glugg-
ana og veittu vegfanendum at-
hvarf.
Sex herdeild'r eru á Santáaigo-
svæðinu og yfirmaður hersins,
Carlos Praits hershöfðimgi, skip-
aði nokkrum þeirra að k>ka
miðiba'.mum FaThKfaherdeifld var
einnf.g send frá herstöð sunnan
við höfuðborgiima.
Sigr; hrósand; stuðnimgsmenn
stjórnarinmar gengu fylktu liði
um /’öturnatr og hrópuðu: „Sam-
enaðir vinsfri menn verða aidred
sigraðir." Beita varð táragasi
eftir árás á skriifstiofur hægri
bl'aðsins La Tr'lbuna.
í útvarpsiræðu sinmi sfkoraði
Allemde á laindsimenn að halda
ró si.mrni og fa,ra ekki málægt
her-töðvum. Hanm ók tifl hafflar-
mnar í fylrrd með 30 lögireglu-
bí’um og fluttá þar ávarp sitt.
í ræðunni sagð' hanm að Prats
hefði „fémg’ð merihluta upp-
re'smarherrmamna tii’ bess að getf-
a9t upp“.