Morgunblaðið - 15.03.1974, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. MARZ 1974
##
f
22-0*22*
RAUÐARÁRSTIG 31
V______—--------/
LOFTLEIÐIR
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
21190 21188
LOFTLEIÐIR
I tel. 14444*25555
mmm
BÍLALEIGA car rental
Æ BÍLALEIGAN
felEYSIR
CAR RENTAL
*»* 24460
í HVERJUM BÍL
PIO NEER
ÚTVARP OG STEREO
KASSETTUTÆKI
FERÐABÍLAR HF.
Bílaleiga. — Sími
81260.
Fimm manna Cítroen G.S. stat-
ion. Fimm manna Citoen G.S.
8—22 manna Mercedes Benz
hópferðabílar (m. bílstjórum)
SKODA EYÐIR MINNA.
SHaon
IStGAH
AUÐBREKKU 44-46.
SfMI 42600.
flARGAR HENDUR ||
, VINNA 11“ ÉTT VERK
^SAMVINNUBANKINN
Bílaleiga
CAR RENTAL
Sendum
4/660 - 42902
| STAKSTEINAR
Er verkfalls-
réttur úreltur?
Jón Sigurðsson ráðuneytis-
stjóri f fjármálaráðuneytinu
ritaði grein, sem birtist í Morg-
unblaðinu í gær, undir fyrir-
sögninni „Er verkfall fram-
bærilegt vopn i kaupgjaldsbar-
áttu?“ Astæða er til að vekja
athygli á ýmsu, sem þar kemur
fram. Hann segir:
„Hvernig sem á þessa baráttu
er litið, er öllum aðilum að
ágreiningnum nauðsynlegt, að
honum verði ráðið til lykta,
hverju sinni sem hann rfs. Sé
það ekki gert án þess að til
verkfal Isátaka komi, skaðast
allir aðilar að málinu, oft mest
þeir, sem sfzt skyldi. Auk þess
bitna afleiðingarnar á blásak-
lausu og óviðkomandi fólki,
eins og dæmin sanna.
Verkfallsleiðin til að útkljá
kjaradeilu er hefðbundin og á
sér sögulegar forsendur. Þótt
svo sé — og e.t.v. vegna þess,
verður að telja æskilegt, að hún
sé skoðuð og tekin til endur-
mats eins og hvað eina annað í
samskiptum mannsins inn-
byrðis og við umhverfi sitt.
Engum dettur í hug að nota
tæki þess tíma, þegar verkfalls-
rétturinn mótaðist.sem aðalað-
ferðina til að komast leiðar
sinnar, reisa mannvirki,
styrkja þurfandi eða fást við
sjúkdóma. Hvers vegna skyldi
verkfallstækið ekki úreldast
Ifka?
Eðlilegt er að lfta á beitingu
verkfalls í upphafi sem neyðar-
rétt f þeim almenna skilningi,
sem þvf hugtaki er fenginn, þ.e.
að hagsmunum eða verðmætum
sé þegar svo ber undir heimilt
að fórna, sé það nauðsyniegt til
að varðveita aðra hagsmuni eða
verðmæti, sem eru miklum
mun meiri.
Þegar verkalýðsfélög voru að
berjast fyrir því, sem nú er
litið á sem sjálfsagðan rétt, að
geta setzt niður við sama borð
og atvinnurekendur og samið
við þá um kjör félagsmanna
sinna, var verið að slást um
mannréttindi. Þar voru hags-
munir, sem eru meira virði en
svo, að þeir verði metnir til
fjár. Þess vegna átti hin al-
menna regla neyðarréttarins
algerlega við. Sú eyðilegging
verðmæta og sú röskun, sem
verkfallið hafði í för með sér,
var réttlætanlegt eins og á stóð
til að tryggja verkalýðnum
ómetanleg mannréttindi.
Sá upphafstfmi verkalýðs-
hreyfingar, sem hér er vísað til,
er á Islandi ekki lengra undan
en svo, að mikill hluti núver-
andi forystumanna verkalýðs-
hreyfingarinnar þekkja hann
af eigin raun og aðrir af mjög
náinni afspurn. Fullyrða má
einnig, að þetta tímabil hefur
ráðið öllu um viðhorf launþega-
samtaka til verkfallsréttarins
sem hins helga réttar hins
vinnandi manns til varnar
hagsmunum hans og til sóknar
til bættra kjara.
Þessi afstaða er mjög skiljan-
leg. Þeir menn, sem sjálfir
þekkja af eigin raun eða af
reynslu sinni fyrrverandi for-
ystumanna, þá stokkfreðnu og
hatrömmu andstöðu og per-
sónulegar ofsóknir, sem verk-
fallsvopnið braut á bak aftur á
sfnum tíma, hljóta að meta rétt-
inn til þess sem helgan rétt.
Það þarf kjark
En hvað hefur breytzt frá
þessum tfma? Um hvaða hags-
muni snýst nú sú barátta, sem
verkfallsvopninu er beitt f?
í rauninni ef baráttan nú
orðin hrein kauþgjaldsbarátta.
Svo til allt, sem um er deilt má
meta til peningaverðs eða hlut-
falls af launum.
Viðhorfið til verkfallsbeit-
ingar sem neyðarréttar við nú-
verandi aðstæður hlýtur að
endurskoðast og spurningar að
rfsa um það, hvort þeir hags-
munir, sem verið er að sækja,
séu raunverulega meiri, þegar
á heildina er litið en þeir, sem
fðrnað er með verkfalli. Þvf til
viðbótar kemur svo spurningin
um, hvort kröfur þær, sem
verið er að knýja fram, eru
kröfur til fjármuna, sem raun-
verulega eru eða verða til í
hendi atvinnurekandans. Við
einhver mörk má jafnvel frem-
ur jafna kröfugerðinni og verk-
fallinu að baki henni til fjár-
kúgunar en raunhæfrar kjara-
baráttu, sem er verðug þess að
hafa stuðning af þvf voðalega
vopni, sem á sfnum tfma færði
verkalýðssamtökunum rétti-
lega jafnræði við atvinnurek-
endur. Nú er ekki lengur að
tala um jafnræði og við það
verða verkalýðssamtökin að
miða sína stefnu.“
1 lok greinar sinnar segir Jón
Sigurðsson:
„Næst á eftir því að vfkja sér
undan að fást við vandamál er
íhaldssemi alltaf auðveldasta
viðbragð við þeim. Og það þarf
kjark til að snúa af þeirri leið,
sem lengi hefur verið gengin.
Það er að mfnu mati allt of
kostnaðarsöm íhaldssemi hjá
launþegasamtökum að halda
áfram þeirri verkfal lastefnu,
sem þau hafa haft uppi. Samfé-
lagið hefur ekki efni á að láta
hnefaréttinn ráða til lykta
ágreiningi á þessu sviði fremur
en öðrum.“
Fréttabréf
úr
Axarfirði
Skinnastað, Axafirði, 28. febr.
Tíðarfarið
Fljótlega var gert til bráða-
birgða við simalínur og raflínur,
sem hér um sveitir fóru í mask í
óveðrunum 10.—12. þ.m., aðal-
lega fyrir ísingu, sem hlóðst á þær
T.d. voru viðgerðamenn landsím-
ans fljótt komnir á stúfana á vél-
sleðum sínum, þegar hríðum slot-
aði. En f jöldi símastaura brotnaði
hér í þessum veðrum, eins og áður
hefur verið sagt frá í fréttapistli.
Síðan hafa verið miklir um-
hleypingar, meiri en menn eiga
að venjast á Norðausturlandi, ým-
ist frost eða þíða og stundum
hríðarveður á útnesjum. Síðustu
daga hefur verið hvass suðvestan
hlákuvindur, með lítilli úrkomu,
og fanndyngjurnar frá því um
miðjan mánuðinn hafa hjaðnað
furðu mikið. Veðurstofan mundi
trúlega kalla snjólag á láglendi í
Axafirði kringum 75%, eins og
sakir standa.
Vegir til Kópaskers og Húsavík-
ur hafa verið jeppafærir, en verri
miklu austan við Kópasker. Mikil
svellalög eru yfirleitt á vegum og
oft spegilhált. Svipuð svellalög
eru á túnum og úthaga og valda
þvi þessir tfðu kerlingarblotar.
Sumir bændur eru orðnir
áhyggjufullir um tún sin vegna
þessara miklu svellalaga og óttast
stórlega kal með vorinu. En sá
vágestur hefur varla gert vart við
sig hin síðustu ár og tún yfirleitt
verið að ná sér eftir kalárin
miklu, 1965—70.
Hreindýr og rjúpur
Mikið fannkyngi er talið vera
hér fram til heiðanna. Steinar
bóndi Kristinsson í Reistarnesi á
Melrakkasléttu sagði nýverið við
undirritaðan, að óvenjumikill
gaddur virtist nú vera í Sléttu-
heiði, fannfergi míkið, slétt af
ásum og hvítt sem jökull.
Svipaðar fréttir eru af heiðun-
um upp af Þistilfirði. Fregnir
herma, að síðustu vikurnar hafi
óvenjulegir gestir sést í byggð í
Þistilfirði. Eru það hreindýr og
hafa jafnvel komið allt heim und-
ir tún á bæjum. Mun þetta óvana-
legt.
Er talið víst, að jarðbönn og
storka fram til heiðanna eigi þátt
í þessum flækingi hreindýra svo
langt norður á bóginn, en ekki er
ósennilegt, að þessi dýr eigi heim-
kynni suður í Jökuldalsheiði.
Flestum ber saman um, að
meira sé af rjúpu hér um slóðir
þennan veturinn en undanfarna
vetur. Mikil hríðarveður í haust
komu þó í veg fyrir að rjúpna-
skyttur hrósuðu happi. Nú er
mjög algeng sjón hér í Axarfirði,
að rjúpan sitji i allstórum hópum
á blásnum vegköntum. Er hún
hér nú mikið í birkiskógum, sem
helst standa upp úr fönninni, en
það er ekki hennar kjörið hag-
Orðsending frá stjórn Sam-
bands Dýraverndunarfélaga Is-
lands
Laugardaginn 2. marz sl.
skaut lögreglan í Kópavogi
hund. I frétt Vísis þann 6. marz
um þennan atburð var haft eft-
ir lögreglunni í Kópavogi: „að
lögreglan í Kópavogi hefði þar
ekki aðstöðu til hundavörzlu og
gæti því ekki haldið lengi þeim
hundum, sem fyndust á flæk-
ingi um bæinn. Það væru lfka
fyrirmæli, sem lögreglan hefði,
að aflífa þá hunda, sem þannig
kæmust f hendur lögreglunnar.
Það væri ekki ætlast til þess, að
farið væri að lýsa eftir eig-
endum einstakra hunda.“
lendi. Segja athugulir menn, að
sýnilega sé nú oft hart í ári hjá
henni. Hún situr mikið eða rásar
um fannbreiðurnar, en er annars
furðu spök og sein að lyfta sér til
flugs. Er þetta talið merki um
það, að hún sé eitthvað slöpp. —
En rjúpan ætti aftur að ná sér á
strik, þegar hlánar í lyngmóun-
um.
Valurinn (fálkinn) sést hér oft
og liggja rjúpnaræflarnir eftir
hann vfða um fannirnar. Hefur
ekki heyrst um veika fugla.
Póstur og sími
Þrfr utanbæjarþingmenn
(Friðjón Þórðarson o.fl) fluttu í
desember sl. þingsályktunartil-
lögu á alþingi þess efnis, að póst-
og sfmaþjónusta yrði bætt, þar
sem þörf er á í dreifbýlinu. Hér
var hreyft við þarfamáli. Sum
byggðarlög í dreifbýlinu hafa ver-
ið illa sett hjá undanfarin ár, sér í
lagi um endurbætur á simaþjón-
ustu. 1 mörgum sveitum er land-
símaþjónusta í sama eða svipuðu
formi og hún var á árunum
1920—30 og ekki minnst á úrbæt-
ur.
Þeir menn hér, sem eitthvað að
ráði þurfa að nota póst og síma,
eru ákaflega misjafnlega settir.
Símaþjónusta er hér mjög svo
mismikil eftir byggðarlögum, þótt
fólksfjöldi og aðstæður séu ann-
ars svipaðar. A Kópaskeri er sjálf-
virkur sími, allmörg númer, og
auk þess landsímaþjónusta 6 tima
á virkum dögum fyrir sveitina i
Vegna þessara ummæla
verða birtar þrjár greinar úr
lögum og reglugerðum um
hundahald og varnir gegn sulla-
veiki nr. 7 3. febrúar, 1953.
7. gr. laganna.
Brot gegn lögum þessum og
reglugerðum eða samþykktum,
sem settar kunna að vera sam-
kvæmt þeim, varða sektum, er
nemi 500—1000 krónum. Sekt-
irnar renna í sýslusjóð eða
bæjarsjóð, þar sem brotið er
framið.
8. gr. Iaganna.
Með mál gegn brotum á lög-
um þessum skal farið að hætti
opinberra mála.
kring. 1 nágrannasveitinni Axar-
firði er landsímaþjónusta aðeins 2
tíma á virkum dögum. Ógerlegt er
að hafa samband við næstu sveitir
22 tíma á sólarhring, nema þá
fyrir sérstaka hjálpsemi sím-
stöðvarstjórans, hvað þá við fjar-
lægari staði, þó eitthvað liggi við,
t.d. til að tala við verslun, olíusölu
eða verkstæði, lækni eða
hjúkrunarkonu, löggæslu eða
slökkvilið o.sfrv., o.s.frv.
Þar sem samgöngur eru erfiðar á
vetrum og fjarlægðir talsverðar
til þjónustustöðva, væri mikil bót
að hafa þokkalega landsímaþjón-
ustu. Ekki er slikt hér. I Axarfirði
er m.a. gagnfræðaskóli fyrir all-
stórt svæði og er svona stutt síma-
þjónusta skólanum til mikils
baga, eins og fleirum.
Á póstþjónustu eru hér skrýtnir
skipulagsgallar. Póstur kemur í
sveitirnar tvisvar I viku, ef veður
leyfir, og sveitapósturinn stendur
fyrir sfnu, en mikill galli er það,
að burtsend bréf eru tekin úr
póstkössunum í bakaleið, um ieið
og innkomnum pósti er dreíft, og
póstmaðurinn látinn skila þeim af
sér á aðalpósthúsi I næstu ferð
sinni, daginn eftir póstflug. Þann-
ig verða þessi bréf minnst viku-
gömul, þegar þau loks fara úr
héraði, — ef veður leyfir þá póst-
flug. Póstmaðurinn kvað þó
stundum á eigin spýtur reyna að
koma þessum bréfum frá sér eftir
öðrum leiðum. Þessi dæmi nægja
að sinni um þjónustu í dreifbýli.
Séra Sigurvin.
6. gr. reglugerðarinnar.
Skylt er hverjum eiganda
hunds að auðkenna hund sinn
annaðhvort með auglýstu fjár-
marki sínu eða öruggu háls-
bandi (leðuról) með nafni eig-
anda, bæjarnafni (heimili) eða
auglýstu brennimarki eiganda
á.
Nú verður vart ómerkts flæk-
ingshunds, sem eigandi finnst
ekki þegar að, og er þá þeim,
sem hundurinn kemur fyrir
hjá, skylt að annast um hann,
enda gera hreppstjóra (bæjar-
fógeta, lögreglustjóra) viðvart
um hann tafarlaust. Skal
hreppstjóri (bæjarfógeti, lög-
reglustjóri) gera gangskör að
því að hafa uppi á eiganda
hundsins.Ef eigandihefur ekki
fundizt eöa gefið sig fram 10
dögum eftir að auglýst hefur
verið eftir honum og greitt
áfallinn kostnað, skal hrepp-
stjóri (bæjarfógeti, lögreglu-
stjóri) hlutast til um, að hund-
inum sé fenginn nýr ábyrgur
eigandi, en ella sé hundinum
lógað tafarlaust.
Orðsending frá stjórn
Sambands dýravernd-
unarfélaga Islands