Morgunblaðið - 15.03.1974, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 15. MARZ 1974
11
Laugardagsmyndin „Picnic“
AHDMIKUDKGUP
20. mars 1974
18.00 Skippí
Ástralskur myndaflokkur
fyrir börn og unglinga.
Þýðandi Jóhanna Jóhanns-
dóttir.
18.25 Svona eru börnin
— f Tyrklandi
Norskur fræðslumyndaflokk-
ur um börn í ýmsum heims-
hlutum.
Þýðandi og þulur Ellert
Sigurbjörnsson.
18.41 Gftarskólinn
Gitarkennsla fyrir byrjend-
ur.
7. þáttur.
Kennari Eyþór Þorláksson.
19.20 Hlé
20.00 Fréttir
20.25 Veður og auglýsingar
20.30 Konan mín f næsta húsi
Breskur gamanmyndaflokk-
ur.
Hjúskaparafmælið
Þýðandi Jón Thor
Haraldsson.
20.55 Krunkað á skjáinn
Þáttur með blönduðu efni.
Umsjónarmaður Magnús
Bjarnfreðsson.
21.30 „Myllan“
Bandarísk ádeilumynd byggð
á heimildum með léttu ívafi.
Myndina gerði Emil de
Antonio um stjórnmálaferil
Richards Millhouse Nixons,
Bandaríkjaforseta allt fram
til ársloka 1971.
Þýðandi og þulur Þrándur
Thoroddsen.
23.10 Dagskrárlok
FÖSTUDKGUR
22. mars 1974
20.00 Fréttir
20.25 Veður og auglýsingar
t'r Heiðargarði á þriðjudags-
kvöld — IIan O'Herilhy og
Linda Cristal.
20.30 Að Heiðargarði
Bandarískur kúrekamynda-
flokkur.
Ofrfkismenn
Þýðandi Kristmann Eiðsson.
21.25 Landshorn
Fréttaskýringaþáttúr um
innlend málefni.
Umsjónarmaður Svala
Thorlacius.
22.05 Lítið skákmót í sjón-
varpssal
Sjötta og síðasta skák.
Hvítt: Tringov.
Svart: Friðrik Ölafsson.
Skýringar flytur Guðmundur
Arnlaugsson.
22.35 Ugla sat á kvisti
Skemmtiþáttur með upp-
rifjun á dægurtónlist og
dansmenningu áranna 1954
til 1960.
Meðal gesta í þættinum eru
Lúdó-sextett, KK-sextett og
Kristján Kristjánsson.
Umsjónarmaður Jónas R.
Jónsson.
Áður á dagskrá 2. febrúar
síðastl.
23.40 Dagskrárlok
L4UG4RD4GUR
23. mars 1974
16.30 Jóga til heilsubótar
Þáttur með kennslu i jógaæf-
ingum.
Þýðandi og þulur Jón O. Ed-
wald.
17.00 Þingvikan
Þáttur um störf Alþingis.
Umsjónarmenn Björn Teits-
son og Björn Þorsteinsson.
17.30 Iþróttir
Meðal efnis verða innlendar
og erlendar iþróttafréttir og
mynd úr ensku knattspyrn-
unni.
Umsjónarmaður Ömar
Ragnarsson.
Hlé
20.00 Fréttir
20.20 Veður og auglýsingar
20.25 Söngelska fjölskyldan
Bandarískur söngva- og
gamanmyndaflokkur.
Þýðandi Heba Júlíusdóttir.
20.50 Vaka
Dagskrá um bókmenntir og
listir.
21.30 Regnskógurinn
Fræðslumynd frá Time-Life
um vistfræðirannsóknir í
hitabeltisskógum Mið-
Amerikuríkisins Panama.
Þýðandi og þulur Gísli Sigur-
karlsson.
22.00 Ást við fyrstu sýn
(The Picnic)
Bandarisk bíómynd frá árinu
1955, bygð á leikrita eftir
William Inge.
Leikstjóri Joshua Logan.
Aðalhlutverk William Hold-
en, Kim Novak, Rosalind
Russel og Cliff Robertson.
Þýðandi Heba Júlíusdóttir.
Aðalpersóna myndarinnar er
piltur, sem kemur i stutta
heimsókn til smábæjar, og
vekur strax athygli og aðdá-
un bæjarmanna — og
kvenna.
23.40 Dagskrárlok
I HVAÐ EB AD HEYBA?
Tónlistardeildin er í essinu
sinu þessa vikuna hjá útvarp-
inu, og einkum gerir hún vel
við innlenda nútímatónlist. En
strax á sunnudag verður boðið
upp á sigilt verk — Das Lied
von der Erde eftir Gustav
Mahler. Hann hefur nú um
skeið verið í tízku í vestrænum
tónlistarheimi. aðallega þó í
Bandaríkjunum, þar sem verk
hans eru algjör forsenda á
verkefnaskrá vinsællar sin-
fóníuhljómsveitar.
Jarðarljóð er einmitt samið
eftír Ameríkudvöl Mahlers
1908, þar sem hann missti heils-
una eftir að hafa tekið að sér
hljómsveitarstjórn hjá
Metropolitan óperunni í New
York, en um leið ráðið sig sem
Gustav Mahler — Jarðarljóð
hans verður flutt á sunnudag.
stjórnanda og framkvæmda-
stjóra fílharmoníuhljóm-
sveitarinnar þar í borg. Þetta
reyndist honum ofraun og hann
brotnaði saman á tónleikum,
hinum 47. í röðinni á þremur
misserum. I gömlum tónlistar-
fræðibókum má lesa, að Mahler
hafi verið heldur barnalegt og
einfalt tónskáld, en snilldar
stjórnandi. Þessi skoðun virðist
eitthvað hafa breytzt með árun-
um, alltént þar vestan hafs.
Jarðarljóð er hér flutt af
finnsku útvarpshljómsveitinni,
undir stjórn Okko Kamu, sem
stjórnaði Sinfóníunni hér fyrir
skömmu, en einsöngvarar eru
Aili Putornen altsöngkona og
Matti Piiponen tenórsöngvari.
Þá verða einnig á sunnudags-
kvöld flutt þrjú islenzk nútima-
verk i nýrri upptöku með
Sinfóníuhljómsveit Islands.
Páll P. Pálsson stjórnar hljóm-
sveitinni i verki eftir Jón Leifs,
sem nefnist Tilbrigði við stef
eftir L.v. Beethoven, og i
Noktúrnu fyrir flautu, klari-
nett og strengjahljómsveit eftir
Hallgrim Helgason. Þá stjórnar
Karsten Anderson hljómsveit-
inni f Sjöstrengjaljóði Jóns
Ásgeirssonar, en það var ein-
mitt Samið fyrir og flutt af
Björgvinarhljómsveitinni und-
ir stjórn Anderson. Á
þriðjudagskvöldið eru íslenzk
nútimaverk einnig á dagskrá,
því að þá verður m.a. flutt verk
fyrir klarinett og píanó eftir
Jón Þórarinsson (dagskrár-
stjóra lista- og skemmtideildar
sjónvarps) og flytjendur eru
Egill heitinn Jónsson og Guð-
mundur Jónsson umsjónar-
maður Manstu eftir þessu? i
útvarpinu á fimmtudags-
kvöldum. Þá verður flutt verk
eftir Jón Nordal fyrir fiðlu og
píanó. og þar eru það Björn
Ólafsson og tónskáldið. sem
flytja. Loks mun Páll P. Páls-
son aftur stjórna Sinfóníu-
hljómsveitinni við flutning á
tveimur nýjum liljómsveitar-
verkum — Ymi eftir Þorkel
Sigurbjörnsson og Friðarkalli
Sigurðar E. Gai'ðarssonar.
A miðvikudag hefur svo
Einar Bragi skáld lestur út-
varpssögunnar Dittu manns-
barns eftir Nexö. Þessi fræga
saga Nexö kom út í fimin bind-
um i Danmörku á árunuin
1917—'21. Aldarfjórðungi
síðar. eða árið 1945. komst
Einar Bragi sjálfur yfir hana og
las. ,,Ég varð strax ákaflega
hrifinn af henni. og sá áhugi
minnkaði ekki, þegar ég litlu
siðar sá kvikmynd gerða eftir
henni. Þá kviknaði sú hugmvnd
með mér, að það væri þess virði
að þýða Dittu mannsbarn á
íslenzku og færði ég það raúnar
fljótlega í tal við forráðamenn
Máls og menningar." sagði
Einar, þegar við slógum á þráð-
inn til hans í þessu tilefni.
Einar kvað þá útgefendlirna
hafa tekið dræmt f þetta í
fyrstu. „Þeir voru hálf ragir að
leggja út í útgáfu á þessu viða-
mikla verki. Það varð samt úr,
að ég byrjaði að þýða söguna og
þýddi eiginlega f.vrra bindið
Einar Bragi les Dittu manns
barn.
alveg upp á von og óvon, því að
ekkert var þá afráðið með út-
gáfu hennar. Mál og menning
ákvað þó að ráðast i þessa út-
gáfu og hefur ekki tapað á því.
Eg held ég megi fullyrða, að
bókin hafi strax um jólin 1947
selzt svo vel, að hún stóð undir
útgáfukostnaði, og nú er hún
löngu uppseld. Það mun meira
að segja hafa komið til tals að
gefa hana út aftur."
Guðitt uiid u r Daníelsson.
A laugardagskviild er á dag-
skrá smásagan „Vísa lladri-
ans keisara" eftir Guðmund
Daníelsson rithöfund og er það
Iðunn döttir llans. sem les sög-
una. „Þetta er dagsönn saga."
sagði Guðmundur. þegar við
símuöum til hans og spurðum
um tilorðningu liennar. ..Ilún
er skrifuð i New York i
Ameríku árið 1945. Kg fór
þangað með Iterflugvél. sem
var full af hermöimum á heim-
leið og við flugum beint ylir
Grtenlandsjökul. Þá voru ekki
kontin þessi fíiiu súrefnisúeki í
flugvélarnar, svo að maður slöð
á öndinni þartia í háloftunum
vfir Gnenlandsjökli. Kn til
Ameriku komst ég og settist uni
kyrrl f New York i oinn mánuð.
A þeim tíma varð sagan til. "
Þá mátti skilja á Guðimmdi.
að þessi forsaga um ferðalagið
vestur unt haf vieri manni
nauðsynleg til að geta sett sig
inn í andrúm sögunnar. „Þegtir
sagan gerðist bjö ég á Kyrar-
bakka og þá var það oinn göðan
veðurdag, að verkst jörinn í
frystihúsinn hringdi til mín og
bað mig að koma til sin til að
skoða skordýr, sem liann liafði
fundið. Þegar mig bar að. var
skordýrið komið olan f old-
spýtnastokk — þetta var of-
boðslega stórt og ég liafði aldrei
séð neitt |iessu líkt. Það hafði
augljóslega lent í ammoníaki
hjáeinni frystivélinni og virtist,
sleindaull Nú, það er skemmsl
frá þvi að segja, að ég för að
reyna að grafasl fvrir um, livað
þetta skordýr héti og ;eddi um
allt land i því skyni. Kn án
árangurs. Þá fór ég 111 Ameriku
og hélt þar Icitinni áfram. ()g
það er einmitl þellti leilaneði,
sem er grnnnlónn sögnnnar.
Hún er oins konar (ákn fyrir
þennan hégöma, þi'ssti einskis-
nýlu leil — hún hefur (mg;i
raunhæfa þýðingu og leiðir
mann iðulega á villigölur. Það
er svo siigunni alvog óviðkom-
andi, að ég fann hcitð á skor-
dýrinu um siðir i afskaplega
stórri alfrteðiorðabók."
GRUGG
Blaðamennirnir, sem sjá um
kynningu á efni um opinberu fjöl-
miðlana, Árni Þórarinsson, Árni
Johnsen og Björn Vignir Sigur-
pálsson (Jónssonar fagurkera,
sem var í ísafold og eitt sinn
formaður ÍR) kváðust hafa misst
af öllum þáttunum í síðustu viku
og þvi gætu þeir ekki sagt orð um
efni hins „opinbera". Vegna
atvinnulýðræðis hér á blaðinu
skipuðu þeir mér að skrifa þetta
glugg, eða heitir það grugg, ég
man það ekki? Ástæðan til þess,
að mér var falið verkefnið var
autvitað sú, að það er undantekn-
ing, að ég horfi á sjónvarp eða
hlusti á útvarp, sem nú er kallað
hljóðvarp (U-hljóðvarp) af aug
Ijósum ástæðum. Aftur á móti er
ég ekki viss nema snúa ætti þessu
við: að kalla sjónvarpið hljóðvarp,
svo lítil áherzla sem þar er lögð á
myndina, en mikil á alls kyns tal
og mal. í nánast öllum þáttum
sjónvarpsins er endalaust talað og
malað, samt man enginn stund-
inni lengur, hvað sagt var. Niður
staðan er næstum því alltaf:
Fannst þér hann koma vel út? Hún
er ekki eins sæt og ég hélt. Áfram
þessi. áfram hinn. Niður með vl-
menn, upp með hernámsandstæð
inga! Allt minnir þetta á grfnið á
Melavellinum í gamla daga: Áfram
KR, útaf með dómarann. Straffí,
horn! Það var þegar Egill rakari
var aðalmaðurinn á vellinum, þótt
hann keppti aldrei
Aldrei hef ég heyrt fólk tala um,
hvort mynd hafi verið góð
sjónvarpsmynd eða ekki, hvort
þögnin ætti rétt á sér, þessi oft og
tíðum undirstaða góðs sjónvarps
efnis. o.s.frv.
Tveir eftirminnilegustu sjón-
varpsþættirnir að mínum dómi
voru fréttamyndir um bruna
og bílslys, þ.e.a.s. þegar hús sr.
Bjarna í Lækjargötu brann: þá tal-
aði snarkið í eldinum sfnu máli og
hans mál var áþreifanlegra en allt
malið og talið, sem enginn heyrir
lengur — og svo þegar bill fór
fram af „Sprengisandi" og var
dreginn upp af hafsbotni án þess
orð væri sagt. Það var eftirminni
leg þögn og sagði meir en morg
orð. í báðum þessum tilfellum var
sjónvarpið sjónvarp, en ekki U
hljóðvarp — tækni þess og mogu
leikar notaðir til hins ýtrasta
Síðan hefur okkur farið aftur, því
miður.
En þetta segi ég auðvitað vegna
þess að ég horfi nánast aldrei á
sjónvarp Þess vegna ætti ég að
vera sæmilega dómbær á efni
þess.
Ég læt þetta svo nægja um dag
skrá sfðustu viku. Útvarps
dagskráin var ágæt. Ástæðan var
sú, að Þórbergur átti afmæli.
Ég hlakka til, þegar Flosi leikari
verður hálfníræður Mér finnst
það eigi að halda upp á það f
hljóðvarpinu.
M