Morgunblaðið - 19.03.1974, Blaðsíða 1

40 SIÐUR MEÐ 8 SIÐNA IÞROTTABLAÐI
65. tbl. 61. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 19. MARZ 1974
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Stjóm Wilsons
bjargaðist á
síðustu stundu
London, 18. marz. AP—NTB.
IHALDSFLOKKURINN dró til
baka f kvöld tillögu til breytingar
á stefnuyfirlýsingu 15 daga gam-
allar rfkisstjórnar Verkamanna-
flokksins og stjórnin komst úr
mikilli hættu, sem hún var f.
I atkvæðagreiðslunni um
stefnuyfirLýsinguna sátu lhalds-
menn hjá og hún var samþykkt
með 294 atkvæðum gegn 7.
Tillagan var dregin til baka
tveimur tfmum áður en ganga átti
til atkvæða og eftir langan fund f
skuggaráðuneyti thaldsflokksins.
Aður hafði Michael Foot
Víkingaskipið í smiðju
Magnas Gilde í Afjord.
atvinnuráðherra lýst yfir þvf, að
bann yrði sem fyrr við óhóflegum
kaupkröfum þar til unnt yrði að
tryggja hófstillingu f kaupkröf-
um. Jafnframt hét Foot að sker-
ast f leikinn og reyna að miðla
málum f sérstökum tilfellum.
I yfirlýsingu frá stjórnarand-
stöðunni segir, að Foot hafi breytt
stefnu Verkamannaflokksins með
því að lofa að kaupgjalds- og verð-
lagsráðið, sem Heath-stjórnin
setti á fót, skyldu starfa enn um
hríð.
Þar með lauk mikilli spennu,
sem hefði getað leitt til nýrra
kosninga. Ýmsir, sem vel þekkja
til mála, segja, að Heath og fyrr-
verandi ráðherrar hans hafi beðið
ósigur. Nokkrir flokksbræður
Framhald á bls. 31
Olíubanninu létt af
Bandaríkjamönnum
Vín, 18. marz. AP—NTB.
ARABAR ákváðu f dag að aflétta
olfubanninu, sem þeir settu á
Bandarfkin fyrir fimm mánuð-
um, en tóku fram, að þeir mundu
endurskoða ákvörðunina 1. júnf.
Lfbýa og Sýrland vildu ekki
iétta banninu og lrak átti ekki
fulltrúa á fundinum. Alsfr
greiddi atkvæði með ákvörðun-
inni með þeim fyrirvara, að hún
væri til bráðabirgða.
Olíubannið á Holland verður
áfram í gildi. Ahmed Zaki
Yamani, olfuráðherra Saudi-Arab-
íu, sagði, að afstaða Hollands og
Danmerkur væri enn „óvinsam-
leg“.
Hann sagði, að afstaða Hollend-
inga og Dana yrði að breytast til
samræmis við breytta afstöðu
annarra aðildarlanda Efnahags-
bandalagsins. Yamani sagði, að
nú væri Holland og Danmörk
Bandaríkin og Evrópa
reyna að friðmælast
Washington, 18. marz. AP.
HVlTA húsið tilkynnti í dag, að
Bandarfkjastjórn hefði áhuga á,
að Bandarfkin og Evrópa hefðu
áfram samráð sfn í milli og kvaðst
vona að Evrópurfki væru sama
sinnis þrátt fyrir þá misklíð, sem
orðið hefur.
Blaðafulltrúi Hvíta hússins
sagði, að Nixon hygðist ekki fara i
fyrirhugaða Evrópuferð á næst-
unni. Hann ítrekaði, að ferðin
væri komin undir því hvernig
áfram miðaði í samskiptum
Bandaríkjanna og Evrópu. Upp-
haflega ætlaði Nixon að undirrita
sameiginlega yfirlýsingu í Briiss-
el á 25. afmæli NATO í april.
I Briissel gagnrýndu embættis-
menn Efnahagsbandalagsins
Nixon fyrir ruddalegar athuga-
semdir um Evrópu og lögðu til, að
hafnar yrðu beinar viðræður til
þess að leysa vandamálin, sem
væru risin í sambúð Bandarikj-
anna og EBE.
I Bonn sagði vestur-þýzka
stjórnin, að viðræður Bandarikj-
anna og Evrópu héldu áfram
þrátt fyrir orðaskak, sem hefði
náð hámarki með Chicago-ræðu
Nixons. Talsmaður stjórnarinnar
benti á, að háttsettir starfsmenn
bandaríska utanríkisráðuneytis-
ins hefðu tekið þátt i NATOum-
ræðum í Brtissel um fyrirhugaða
hermálayfirlýsingu, þótt þeir
hefðu hætt við ferð til Bonn.
Jafnframt hefur franski utan-
Framhald á bls. 31
einu ríkin, sem krefðust ekki
algers brottflutnings Israels frá
arabiskum svæðum, sem voru
hertekin 1967.
Olíuráðherrar Arabalandanna
hafa enn enga ákvörðun tekið um
aukna oliuframleiðslu. Fram-
leiðslan er nú 85% af þvi, sem
hún var fyrir októberstríðið.
Olíubannið á Bandaríkin fellur
úr gildi strax á morgun. Banda-
ríkin hafa fengið 10—14% oliu
sinnar frá Arabaríkjunum. Talið
er, að sex til átta vikur líði þar til
olíu berst aftur frá Aröbum til
Bandarikjanna. Yamani olíuráð-
herra sagði, að^Bandaríkjamenn
fengju þá olíu, sem þeir þyrftu.
Yamani sagði, að olíusala til
Vestur-Þýzkalands og Italiu
myndi einnig aukast I það, sem
hún var áður en bannið var sett á,
á sama hátt og oliusalan til Frakk-
lands hefur aukizt á síðustu
mánuðum.
Olíubanninu er aflétt vegna til-
rauna Henry Kissingers utan-
ríkisráðherra til að leysa deilu-
málin í Miðausturlöndum. Búizt
er við, að palestfnskir skæruliðar
sýni i verki andúð sína á því að
banninu hefur verið aflétt.
Vilja sovézkt
leyfi til að
leita að Gaul
London, 18. marz, NTB.
HÓPUR einkaaðila í Hull ætl-
ar að biðja sovézk yfirvöld um
leyfi til þess að leita að braki
úr togaranum Gaul á sovézk-
um hafsvæðum.
Gaul týndist á hafinu milli
Norðurhöfða i Noregi og Sval-
barða fyrir fimm vikum með
36 mönnum innanborðs. Víð-
tæk leit norskra og brezkra
yfirvalda reyndist árangurs-
laus.
Þingnefnd fær
Nixon-skýrslu
Washington, 18. marz.
AP—NTB.
JOHN Sirica dómari úrskurðaði f
iÞjóðhátíðargjöf briggia borga:
VIKINGASKIPIÐ FRA
NOREGI KEMUR í JÚLÍ
Osló 18. marz.
Frá fréttamanni Mbl.
Sigrúnu Stefánsdóttur.
í JÚLÍ n.k. lætur nýsmíðað vík-
ingaskip úr norskri höfn og tek-
ur stefnu til íslands. Tilgangur
ferðarinnar er ekki að gera
strandhögg, heldur á að af-
henda íslendingum farkostinn
til eignar. Eru það Ósló, Björg-
vin og Þrándheimur, sem
standa að baki og er þetta af-
mælisgjöf þeirra á 1100 ára af-
mæli íslandsbyggðar. Smíði
skipsins er langt komin og er
það trésmiðja Magnas Gilde f
Afjord, sem sér um smíðina. Er
þetta teinæringur og á honum
eru þrjú segl og þarf átta
manna áhöfn á skipið. Það er
12,3 m á lengd og rúmir 3 m á
breidd og er byggt úr völdum
grenivið úr Þrændalögum.
Kostnaður við smfði og siglingu
skipsins til islands er um 70
þúsund norskar krónur.
Þegar skipinu verður siglt til
íslands verður áhöfnin að hálfu
íslenzk og að hálfu norsk og
skipstjóri verður Jon Godas
Raudan. Er það sami maðurinn
og átti hugmyndina að þvi að
gefa íslendingum víkingaskipið
í afmælisgjöf og það var einnig
hann, sem leitaði eftir teikn-
ingum af bát, sem líktist mest
þeim, sem notaðir voru til
forna. Valdi hann teikningu,
sem gerð var af Afjordbát árið
1934, en sú teikning er gerð
eftir bát, sem byggður var um
1892.
í samtali við Magnas Gilde,
forstjóra smiðjunnar, sem ann-
ast smfði skipsins.kom fram, að
bátasmfði á sér langa sögu f
Afjorden eða allt frá því um
900.
— I meira en eina öld voru
byggð skip af sömu tegund hér
Framhald á bls. 31
dag, að leyniskýrsla rannsóknar-
dóms um hlut Nixons forseta i
Watergate-málinu skyldu afhent
laganefnd fulltrúadeildarinnar.
Nefndin á að rannsaka hvort
höfða skuli ríkisréttarmál gegn
Nixon eða ekki.
Sirica sagði, að forsetinn hefði
ekkert á móti þvi að nefndin
fengi skýrsluna og að aðeins væri
óbeint fjallað um aðra menn. Lög-
menn John Ehrlichmans og Bob
Haldemans, fyrrverandi starfs-
manna Nixons, hafa mótmælt því
að nefndin fái skýrsluna.
Rannsóknardómurinn vill
höfða mál gegn Nixon að sögn
bandariskra fjölmiðla en Water-
gate-rannsóknarmaðurinn Leon
Jaworski ræður frá því þar sem
hann telur ekki hægt að höfða
mgl gegn rikjandi forseta.
Sirica dómari sagði, að skýrslan
væri aðeins staðreyndatal og eng-
inn dómur lagður á málið. Hann
kvað nauðsynlegt að allar stað-
reyndir kæmu fram og að rann-
sókn á þvi hvort höfða ætti mál
gegn forsetanum eða ekki væri
heiðarleg.
Wilbur Mills, formaður þing-
nefndar, sem rannsakar skatta-
mál Nixons forseta, sagði í gær, að
Framhald á bls. 31