Morgunblaðið - 19.03.1974, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. MARZ 1974
31
— Stjórn Wilsons — ísraelar
Framhald af bls.l
þeirra hótuðu að setja þá af.
Ihaldsmenn eru ekki algerlega
sammála um stefnu Heaths um
kaupgjalds- og verðlagseftirlit.
Breytingartillagan var um
stefnu stjórnarinnar á þessu
sviði. 1 dag var lengi óljóst hvern-
ig sjö þingmenn skozkra þjóð-
ernissinna mundu greiða atkvæði,
en eftir yfirlýsingu Foots lýstu
þeir sig fúsa til að styðja stjórn-
ina. Þeir reyndu að hagnast á
loforði um að styðja stjórnina og
vonuðu einkum að fá loforð um
aukna sjálfstjórn.
— Orly-slysið
Framhald af bls. 16
neinni þeirra 130 þota af gerð-
inni DC10 sem nú eru í notkun.
Allar öryggisráðstafanir f þessu
sambandi hafa nú að sjálfsögðu
verið teknar til rækilegrar end-
urskoðunar.
Það má nokkuð treysta því að
þær endurbætur sem nú verða
fyrirskipaðar verði til þess að
slys geti ekki aftur orðið á
þennan hátt. Sum flugfélög
hafa þegar gert sínar eigin
öryggisráðstafanir, til bráða-
birgða a.m.k. Meðal þeirra er
Laker Airways, eina brezka
flugféiagið sem á DC-10 þotur.
Freddie Laker, forstjöri félags-
ins, fyrirskipaði að farangurs-
dyrnar skyldu innsiglaðar á
þotum þess, sem eru þrjár tals-
ins.
,,Þær eru lokaðar og ef ég fæ
að ráða þá verða þær lokaðar
þartil einhver kemur með betri
lausn." (Unnið að mestu úr
Observer og Sunday Times).
— Þjóðhátíðar-
gjof
Framhald af bls.l
í Afjorden og að sögn sérfræð-
inga líkist sú tegund mest
þeirri, sem notuð voru til vfk-
ingaferða, svo og til fiski- og
verzlunarferða til Islands, þeg-
ar fyrir aldamótin 1000. Á þeim
tímum stunduðu bændur í
Þrændalögum sjómennsku
samhliða búskap og á Afjords-
bátunum gátu þeir af fullu
öryggi sótt á fjarlæg mið. En
þegar vélarnar héldu innreið
sína voru dagar Afjordbátanna
taldir, sagði Gilde.
Magnas Gilde hefur fengizt
við bátasmfði f sjö ár og þá
aðallega við smfði minni báta.
En hann segir, að áhugi á
Afjordbátum hafi aukizt mikið
upp á síðkastið og ekki sé úti-
lokað að hann fari af stað með
sérframleiðslu á þeim. Eru
þessir bátar nú notaðir sem
skemmtibátar. Meðal þeirra
sem hafa pantað Afjordbát hjá
Gilde er einn Islendingur og er
ráðgert, að bátur hans hafi sam-
flot við bát Norðmannanna.
Eins og áður hefur komið
fram, er það Jon Godas Raudan,
sem átti hugmyndina að því að
gefa íslendingum Áfjordsbát,
en það er Norsk-islandsk sam-
band sem hefur komið hug-
mynd hans á framfæri við
bæjarstjórnir viðkomandi
borga, þ.e. Óslóar, Þrándheims
og Björgvinjar. I dag sagði Jon
Erlien, form. Norsk-islandsk
samband, i viðtali við Mbl., að
Jon Godas hefði sýnt honum
teikningar af Afjordbátnum sl.
haust og beðið Sambandið að
koma hugmynd hans á fram-
færi. Var þá haft samband við
bæjarstjórnirnar þrjár og einn-
ig sendiherra Islands í Ósló og
leizt öllum aðilum mjög vel á
hugmyndina. Jon Erlien sagði,
að Godas væri fjölhæfur maður
og hefði hann fylgzt nákvæm-
lega með smíði skipsins og gef-
ið góð ráð og skal hann eins og
áður er sagt, stjórna ferðinni til
Islands.
Til gamans má geta þess, að
Godas er barnabarn Johans
Bojers rithöfundar, sem skrif-
aði „Síðasti vikingurinn“ og er
Bojer ættaður frá Rissa, sem er
skammt frá Afjorden.
Framhald af bls. 15
í Golan-hæðum síðan í stríðinu
1967.
Moshe Dayan landvarnaráð-
herra sagði, að 90% vopnabirgða
Araba kæmu frá Rússum. Hann
sagði, að jarðneskum leifum 243
fsraelskra hermanna úr október-
striðinu hefði verið skilað. 136 er
enn saknað á suðurvígstöðvunum.
Israel hefur skipað Dayan full-
trúa sinn í viðræðum þeim, sem
munu hefjast í Washington sfðar f
mánuðinum um aðskilnað herj-
anna íGolanhæðum. Fulltrúi Sýr-
lendinga verður sennilega Abduk
Ghani Dardarry hershöfðingi.
Viðræðurnar hefjast sennilega
ekki fyrr en dr. Kissinger hefur
rætt við sovézka leiðtoga í
Moskvu í þessum mánuði.
— Kauphækkun
Framhald af bls. 32
kaup í uppmælingu hefur
hækkað. Kaup málara hefur
hækkað um 35%, en þeir fá inn
svokallað verkfæragjald, sem þeir
höfðu ekki áður.
Eins og sést af framanskráðu
hækkar verkstæðisvinna öllu
meira en venjuleg tímavinna.
Ástæðan er sú að verkstæðin
þurfa allmiklu hærri prósentu,
þar sem ella myndu þau missa
starfsmennina út i ákvæðisvinn-
una, sem gefur alla jafna mun
hærri tekjur en tfmavinnan.
— Framkvæmda-
stjórar
Framhald af bls. 3
trygginga. Óskar er fæddur árið
1932. Hann útskrifaðist frá Sam-
vinnuskólanum árið 1952 og
hefur siðan gegnt ýmsum störfum
hjá Sambandinu og dótturfyrir-
tækjum þess. Hann hefur verið
framkvæmdastjóri Osta-og smjör-
sölunnar s/f frá 1. janúar 1968.
Jón Rafn Guðmundsson verður
framkvæmdastjóri Líftrygginga-
félagsins Andvöku og Endur-
tryggingafélags Samvinnutrygg
inga hf. Jón er fæddur 1928.
Hann útskrifaðist frá Verzlunar-
skóla Islands 1946 og hefur
starfað hjá Samvinnutryggingum
frá árinu 1947, hin síðustu ár sem
aðstoðarframkvæmdastjóri félag-
anna.
— Bratteli
Framhald af bls. 15
Hugsanlegt er talið, að Rússar
vilji hafa markalínuna svo vestar-
lega, að efnahagslegir hagsmunir
Norðmanna á þessum slóðum
verði fyrir tjóni.
Viðræðum um skiptingu
Barentshafs var fyrst hreyft 1970,
en stutt er síðan hiki Rússa lauk
og þeir tilkynntu opinberlega, að
viðræður gætu hafizt. Talið er, að
langur tími geti liðið þar til samn-
ingur verði undirritaður.
Jafnframt hefur áhugi Rússa á
Svalbarða stóraukizt vegna hern-
aðarlega mikilvægrar legu eyja-
klasans. Norðmenn segja, að
Rússar geti ekki aðeins samið við
Norðmenn um Svalbarða; þeir
verði að semja við þau 39 rfki,
sem undirrituðu Parísarsáttmál-
ann 1920. Samkvæmt honum hafa
Norðmenn yfirráðin á Svalbarða.
— Þingnefnd
Framhald af bls.l
forsetinn mundi sennilega segja
af sér fyrir nóvember næstkom-
andi. Hann sagði, að samkvæmt
skýrslu nefndarinnar, sem mun
liggja fyrir f lok mánaðarins,
skuldaði Nixon 350.000 dollara í
vangoldna skatta 1969—1972.
Upphæðin væri svo há, að fast
yrði lagt að Nixon að hætta.
Newsweek segir, að samkvæmt
skoðanakönnun Gallups vilji
meirihluti Bandarikjamanna
(60%) að réttarhöld fari fram i
öldungadeildinni gegn Nixon
vegna Watergate-málsins, en
flestir vilja ekki, að talað sé um
ríkisréttarákæru (47%).
36% telja í þjóðarþágu, að Ger-
ald Ford varaforseti verði forseti.
23% telja, að Nixon hafi sagt satt
um Watergate. 47% telja, að blöð-
in hafi skrifað of mikið um
Watergate.
Fundur hjá
einstæðum
foreldrum
ALMENNUR fundur verður f
Félagi einstæðra foreldra
fimmtudagskvöldið 21. marz að
Hallveigarstöðum. Þar kynnir
Dröfn Farestveit húsmæðrakenn-
ari kryddvörur frá McCormick,
Andarungakór FEF syngur við
undirleik Áslaugar Bergsteins-
dóttur og fundanefnd sýnir fjöl-
þætt föndur og fljótlega handa-
vinnu.
Starf FEF hefur verið með
miklum blóma í vetur og fjáröfl-
un verið snar þáttur vegna fyrir-
hugaðrar byggingar félagsins. Er
skemmst að minnast tveggja vel
heppnaðra barnaskemmtana í
Austurbæjarbfói nýlega og um
mánaðamótin vefður kaffisala og
basar í Klúbbnum.
— Friðmælast
Framhald af bls.l
ríkisráðherrann, Michel Jobert,
reynt að Iægja öldurnar, sem hafa
risið. Ræða, sem hann hélt tilþess
að vísa á bug þeim staðhæfingum,
sem Nixon forseti setti fram í
ræðunni, var furðuvæg.
Jobert hefur verið manna harð-
astur i gagnrýni á Bandaríkin, en
á fundi með þingmönnum gaull-
ista forðaðist hann að svara beint
þvf, sem Nixon sagði þess efnis,
að Evrópa gæti ekki vænzt hern-
aðarlegrar samvinnu við Banda-
ríkin óg jafnframt storkað Banda-
ríkjunum í stjórnmálum og efna-
hagsmálum.
Vestur-þýzki blaðafulltrúinn
sagði, að Walter Scheel utanrikis-
ráðherra hefði lagt til, að við-
ræður yrðu hafnar til að auka
samráð Bandaríkjanna og
Evrópu. En blaðafulltrúinn sagði,
að EBE mundi halda áfram til-
raunum til að komast að sam-
komulagi við Arabariki um sam-
vinnu um efnahagsmál, iðnaðar-
mál og menningarmál.
- Samninganefnd
Framhald af bis. 2
árinu 1974 verið trú þeirri launa-
stefnu, sem kjaramálaráðstefna
ASl f Reykholti hefði markað.
Þeir, sem lægstu launin hafa
hjá ÍSAL, fengu 21% kaup-
hækkun við kjarasamningana nú,
en þeir, sem hæstu launin hafa,
fengu aðeins 13%. Þeir, sem
lægstu launin hafa, fá á mánuði
miðað við 8 stunda dagvinnu
41.420 krónur, en það eru byrj-
unarlaun og er tímakaupið þar
239,02 krónur. Þeir, sem hæstu
launin hafa, fá fyrir 8 stunda dag-
vinnu 50.099 krónur og er tíma-
kaup þeirra 289,04 krónur.
Hermann Guðmundsson sagði:
„Samningarnir i Straumsvik eru
lýsandi fordæmi samninga, sem
stuðla að launajafnaði milli
verkamanna og iðnaðarmanna.
Hins vegar er því nú ekki að
leyna, að eftir ASl samningana
getur horft til vandræða með
iðnaðarmenn innan girðingar hjá
ÍSAL, þar sem menn, sem vinna
utan girðingar, eru nú á mun
hærra kaupi, en starfsfélagar
þeirra hjá ÍSAL."
Hermann kvað það sárgræti-
legt, hve nú saxaðist á þær kaup-
hækkanir, sem fengust í kjara-
samningunum. Hann kvað
hækkun landbunaðarafurða vera
hreint siðleysi, þótt sexmanna-
nefndin gæti ef til vill skotið sér á
bak við eitthvert lagaákvæði.
„Min skoðun er sú, að það sé
hreint siðleysi, að taka til baka
þann árangur, sem náðist úr
kjarasamningunum, jafnvel áður
en blekið í undirskriftunum er
þornað á samningnum. Megin-
ástæðan til þess, að svona hefur
farið, er ef til vill sú, að verka-
lýðshreyfingin á engan mann f
sexmannanefndinni og tel ég, að
Alþýðusamband tslands verði að
endurskoða afstöðu sina til til-
nefningar á manni f nefndina hið
skjótasta." Fleiri hækkanir kvað
Hermann vera hreint hneyksli og
virtist það nú vera svo, að hver
reyndi í kapp við annan, að velta
kauphækkununum út i verðlagið
eins og raunar ríkisstjórnin hafði
lofað atvinnurekendum.
Spinola hershöfðingi.
Kyrrt í
Portúgal
Lissabon, 18. marz. NTB. AP.
AFLÉTT var í dag viðbúnaði, sem
var enn fyrirskipaður f portú-
galska heraflanum, þegar hópur
ungra liðsforingja gerði uppreisn.
Yfirstjórn heraflans ræður nú
aftur lögum og lofum að sögn
kunnugra eftir uppþotin, sem
leiddu til þess, að 20—30 for-
ingjar voru handteknir, auk 200
foringja og manna sem yoru
handteknir fyrir þátttöku f her-
göngu til Lissabon.
Einn hinna handteknu er Joao
Almeida Bruno, vinur Antonio de
Spinola hershöfðingja, sem var
leystur frá starfi varaforseta her-
ráðsins vegna bókar, sem hann
hefur samið, þess efnis, að Portú-
galar gætu ekki sigrað f nýlend-
unum. Yfirmaður Spinola,
Francisco da Gomes hershöfðingi,
var einnig settur af.
Marcello Caetano forsætisráð-
herra hefur átt nokkra fundi með
ráðherrum um breytingar á
stjórninni, en samkvæmt góðum
heimildum er ekki að vænta
skjótra breytinga á stefnu stjórn-
arinnar.
Hreinsanirnar í heraflanum
héldu áfram eftir að viðbúnað-
inum var hætt í dag. Samkvæmt
góðum heimildum hefur Amaro
Romano hershöfðingja verið vikið
úr stöðu yfirmanns herskólans í
Lissabon.
Tierno Bugulho aðmfráll, full-
trúi flotans f herráðinu, hefur
einnig verið settur af samkvæmt
heimi ldunum.
— Leitar
samninga
Framhald af bls. 32
dag. „Það verður því ekki fyrr en
eftir þær viðræður, að fyrir liggur
hvort grundvöllur er til einhvers
samkomulags," sagði Geir.
Ólafur Jóhannesson forsætis-
ráðherra tjáði Mbl. í gær, að hann
hefði leitað til formanna stjórnar-
andstöðuflokkanna til þess að
„athuga, hvort möguleiki væri á
að komast að samkomulagi um
skattalagafrumvarpið". Ekki
vildi Ólafur segja frá því, hvaða
hugsanlega málamiðlun hann
hefði í huga í þessu efni og vildi
hann heldur ekki tjá sig um þær
viðtökur, sem málaleitan hans
hafði hlotið hjá stjórnarandstöðu-
flokkunum. Málinu hafi aðeins
verið frestað til morguns.
Hannibal Valdimarsson, for-
maður Samtaka frjálslyndra og
vinstri manna, sagði, er Morgun-
blaðið spurði hann um skoðun
hans á þessari málaleitan for-
sætisráðherra: „Ég sé af málinu
sjálfu, að verkalýðshreyfingin og
atvinnurekendur hafa verið sam-
mála um það, að það væri mikils
um vert til þess að fá lausn á
vinnudeilunum, að fá lækkun á
tekjusköttum og þessi samtök
hvortveggja vildu vinna það til,
að á yrðu lögð 5 stig söluskatts i
staðinn. Samt vildu bæði þessi
samtök breytingu og lögðu mikið
upp úr að fá hana. Ég hefði því
viljað fylgja málinu eins og það
var samkvæmt samkomulaginu,
enda hefi ég aldrei upplifað það
fyrr, að það samkomulag, sem
verkalýðssamtök og atvinnurek-
endur hafa komið sér saman um
og sfðan farið fram á staðfestingu
Alþingis — að það hafi ekki verið
staðfest. En ef unnt er að fá það i
gegn, að verkalýðshreyfingin fái
það i lækkuðum beinum sköttum,
sem hún samdi um og þyrfti að
gjalda einu prósentustigi minna í
söluskatt, heldur en um var sam-
ið, þá segi ég að það er betri
kostur, sem hún fær þá út úr
þessu, heldur en hún samdi um.
Ég vil vinna það til, að rikissjóður
fái það knappari tekjur, heldur
en menn fái sína skatta óbreytta á
þessu ári og ekkert verði úr
neinu.“
Ragnar Arnalds, formaður Al-
þýðubandalagsins sagði, að það
væri rétt eins og komið hefði hjá
Ölafi Jóhannessyni, að leitað væri
samkomulags við stjórnarand-
stöðuna um skattalagafrumvarp-
ið, en um það kvaðst hann ekkert
geta sagt, þar sem málið væri á
það viðkvæmu stigi eins og á
stæði. Ragnar sagði, að ef skipt
væri á 5 stiga söluskattshækkun
og tekjuskattslækkuninni þá
væru þar jöfn skipti og þó frekar
á þann veg, að ríkissjóður tapaði á
þessari breytingu á árinu 1974.
Hitt kvað hann þó annað mál,
hvort unnt yrði að semja við Al-
þýðuflokkinn um eitthvað annað
til þess að koma málinu fram.
Hvað Alþýðuflokkurinn vildi á
móti vildi Ragnar ekki tjá sig um
— taldi bezt að spyrja Alþýðu-
flokkinn að því, en hann benti á,
að Alþýðuflokkurinn hefði verið
með tillögu um 3‘/i%.
Gylfi Þ. Gislason, formaður Al-
þýðuflokksins, sagði það rétt
vera, að forsætisráðherra hefði í
gærmorgun snúið sér til hans og
forustumanna Sjálfstæðisflokks-
ins og óskað eftir fundi með
stjórnarandstöðunni siðdegis.
„Þessi fundur var haldinn," sagði
Gylfi, „og síðan héldu þingflokk-
ar stjórnarandstöðunar fund um
erindi það, sem forsætisráðherra
átti við okkur. Það verður annar
fundur um málið kl. 2 á morgun,
þannig að engin afstaða hefur því
enn verið tekin til erindis for-
sætisráðherra."
„Nei, stjórnarliðið hefur ekkert
samband haft við mig út af þessu
máli, virðist ekki telja ástæðu til
þess,“ sagði Bjarni Guðnason, al-
þingismaður, þegar Morgunblaðið
spurði um afstöðu hans til þessa
máls.
„Ég vil aðeins segja það um
þetta má!,“ sagði Bjarni ennfrem-
ur, „að ég lít ekki á þessa skatt-
breytingu sem spurningu um það
hvort Pétur eða Pállgræða 5 þús-
und eða 10 þúsund krónur heldur
lít ég á hækkun söluskattsins —
hvort sem hún verður 4 eða 5% —
sem hreina uppgjöf i verð-
lagsmálunum, og sem geti
ekki annað en haft ill
áhrif á efnahagslíf þjóðarinn-
ar. Er þar sízt á bætandi eins
og nú háttar til. Hið eina rétta er
að lækka tekjuskattinn — sem er
sjálfsagt mál — um Ieið og ríkis-
útgjöld verða skorin niður. Það er
hið eina raunhæfa i þessu dæmi."
Bjarni kvað því afstöðu sína til
söluskattsfrumvarpsins vera
óbreytta, þó svo að eitt stigið yrði
fellt niður. „Ég tek ekki þessi
fjögur söluskattsstig i mál,“ sagði
hann, „og mér er eiginlega alveg
óskiljanlegt hvernig þessir menn
standa að þessu.“
Loftpressur
Tökum að okkur múrbrot, fleygun, borun og sprengingar
í húsgrunnum og holræsum.
Vélaleiga Símonar Símonarsonar
sími 19808.