Morgunblaðið - 20.10.1974, Side 12
12
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1974
Sr. Hannes
Guðmundsson
á Fellsmúla:
Kæra fyrrv. sóknarbarn!
Alveg er ég undrandi á því, hve
álitsgrein mín í Mbl. 29. f.m., hef-
ur komið þér og kynsystrum þín-
um úr jafnvægi, — og ekki aðeins
ykkur, en einnig nokkrum karl-
mönnum, sem virðast hafa
kvennaskap. Þó á ég í þínum aug-
um nokkrar málsbætur, þar sem
ég kem þér til að hugsa. Það er
ekki svo lítið afrek út af fyrir sig
að koma einhverjum til að hugsa.
Fyrir mér er ekkert nýtt að
heyra fólk tala um, að það sé að
leita sannleikans. En hvernig og
að hverju er leitað? Fólk leitar út
%
og suður, upp og niður, alls staðar
og hvergi og finnur aldrei neitt.
Hvers vegna? Vegna þess, að það
hugsar aldrei nokkra hugsun til
enda. Og það er einmitt þetta, sem
hendir þig, þegar þú segir, að
„sannleikann sé ekki að finna í
heil. ritningu". Þó ættir þú að vita
sem menntuð kona, að vísinda-
menn nútímans hafa komizt að
raun um, að Biblían er jafnvel í
smáatriðum eitthvert trúverð-
ugasta heimildarit, sem þekkist í
dag, sbr. fornleifarannsóknir. En
kristinn maður leitar ekki fyrst
og fremst að einhverjum
þekkingaratriðum, sem litlu eða
engu máli skipta, en leitar þess
sannleiks, sem varðar manninn i
öllu í lífi og dauða, — og þann
sannleik finnur hann í Biblíunni,
— sannleikann um Guð og sjálfan
sig. Og sá, sem skynjar þann sann-
leik allt til innstu veru sinnar,
segir ekki: „Kristur var barn sins
tíma, aðeins hundrað þúsund
sinnum betra barn, betri maður
en allir prestar á Islandi saman-
Iagt“, heldur segir hann: Drottinn
minn og Guð minn. Prestar Is-
lands og margir aðrir gera sér
ljóst, að augliti til auglitis við
Jesúm Krist mæta þeir ekki sjálf-
um sér eða hugsunum sínum i
æðra veldi, heldur veginum, sann-
leikanum og lífinu. Þess vegna
verða orð og gjörðir Jesú frá
Nazaret aldrei túlkuð að eigin
geðþótta. I mínum huga eru orð
og fyrirmæli Frelsarans eilífgild
og því nem ég staðar við þá
ákvörðun hans, er hann valdi
postula sína aðeins úr hópi karla.
Þessi staðreynd er vissulega
leyndardómur, sem við getum
ekki skýrt til fulls og varast ber
að geta í eyðurnar, svo að enginn
verði fyrir lasti. En sú kirkja, sem
vill vita af sjálfri sér, hlýtur
ávallt að leita uppruna síns, þegar
um er að ræða kenningu og ytri
starfshætti. Um hitt er ég þér
sammála, að til eru óskráð lög,
„sem oft hafa miklu meira raun-
gildi, en skráð boð og bönn“. Og
þessi óskráðu lög er sú erfðavenja
kirkjunnar að hafa aldrei vígt
konu til prestsembættis.
En hver var staða konunnar á
dögum Jesú Krists? Því er fljót-
svarað. Á hana var litið sem ann-
ars flokks persónu, að þess tíma
hætti. En hvar var afstaða Jesú?
Gjörbylting, sem enga á sér líka í
viðri veröld enn þann dag i dag.
Hann umgekkst og talaði við
fallnar konur fyrir allra augum,
sem sára fáir karlmenn með ein-
hverja sómatilfinningu nú á 20.
öld myndu láta sjá sig með í
björtu. Og hann gerði meira.
Hann endurvakti heilbrigt kven-
eðli þeirra og sjálfsvirðingu, og
beitti þvi valdi, sem Guði einum
heyrir til, með því að fyrirgefa
þeim syndirnar. Það er vert að
veita athygli samtali Jesú við kon-
una, sem átti að grýta. Hann sagði
ekki: Þetta er allt í lagi hjá þér
góða mín. Þú ert svo sem ekkert
verri, en allar hinar. Þetta er nú
reyndar einhver elzti atvinnuveg-
urinn og fóstureyðingar eru ekki
komnar í móð. Nei, Jesús sagði:
Syndga þú ekki framar! Með öðr-
um orðum. Jesús lætur sér ekki
nægja að gera konuna jafn rétt-
háa karlmanninum sem lifandi
persónu, en lyftir henni í þær
hæðir, sem henni ber samkvæmt
sköpun sinni og eðli. Fáir munu
treysta sér til þess að halda því
fram í fullri alvöru, að enginn
munur sé á karli og konu, bæði
hvað líkamsbyggingu og skapgerð
snertir, og ef þú, Þuríður, Iest
Biblíuna vel, muntu sjá, að Jesús
vitnar í sína eigin Biblíu, — þ.e.
að ógleymdum þeim vígða þætti,
sem prestskonan á í starfi manns-
ins sins. Þá má geta þess, að með-
al stríðsþjáðra þjóða hafa konur á
liðnum öldum gegnt prestþjón-
ustu, en aldrei nema í neyðartil-
vikum og aldrei tekið prests-
vígslu. Hérlendis skíra ljósmæður
ennþá skemmri skirn. Á miðöld-
um voru til munka- og nunnu-
klaustur, sem störfuðu hlið við
hlið undir sameiginlegri yfir-
stjórn (Heil. Birgitta) og var þá
abbadísin æðsti stjórnandi beggja
klaustranna. Hún valdist í það
starf vegna sérstakra hæfileika,
sem kirkjan ein kunni að meta, þó
að staða konnunnar í þjóðfélag-
inu á þessum tíma væri ekki met-
in að verðleikum. I einum safnaða
minna gegnir kona djáknastarfi,
— það er hún les inn- og útgöngu-
bæn við hverja guðsþjónustu, og
þetta starf rækir hún af mestu
prýði. Allt þetta mas um kúgun og
vanmat kirkjunnar í aldanna rás
á hæfileikum kvenna er hreint
hégómaþvaður, sem ekki þarf að
Síðbúið svar
tilÞuríðar
Kcaran og
annarra
sama sinnis
Gamla tm., þar sem segir: „Hafið
þér eigi lesið, að skaparinn frá
upphafi gjörðu þau karl og
konu.. . og þau skulu verða eitt.“
Taktu eftir þessu! Þau skulu
verða eitt, — ekki eins. (Það væri
blátt áfram alveg ægileg tilhugs-
un). Tvö saman, karl og kona,
skapast hin fullkomna persóna.
Þannig hefur konan verið ómiss-
andi allt frá sköpun hins fyrsta
manns.
Eins og ég hef áður sagt,
gegndu konur mikilvægu hlut-
verki í lærisveinahópi Jesú Krists
og létu ómetanlega þjónustu í té.
M.a. er frá þvf sagt, að konur hafi
styrkt starf Jesú með beinum
fjárframlögum. Þetta örlæti og
þessi fórnfúsi þjónustuandi hefur
einkennt starf konunnar innan
kirkjunnar allt til þessa dags.
Segja má með sanni, að þær hafi
verið burðarás kirkjulegs starfs
frá öndverðu. Hvað kirkjusókn
snertir bera konur af karlmönn-
um. Ég hugsa um kvenfélögin,
kirkjukórana, kvenorganistana,
eyða orðum að. Og allar þessar
staðreyndir benda ótvirætt í þá
átt, að einhver dulin rök hafi ráð-
ið í því, að konur tóku ekki prests-
vígslu, eins og tíðkazt hafði meðal
heiðingja. Að Jesús haf i ekki vilj-
að hneyksla Gyðinga með því að
gera konu að einum postula
sinna, er að mínu áliti fráleitt, þar
sem hann með framkomu sinni og
kenningu hneykslaði þá svo mjög,
að hann varð að gjalda með lífi
sínu.
Ég er þess fullviss, að þegar
Jesús valdi postula sína, að Júdasi
Iskaríot meðtöldum, hafi hann
vitað, hvað hann var að gera. Að
minnf hyggju var hér um að ræða
guðlega ráðstöfun, sem haldast
skal i kirkjunni, þar til hann
kemur aftur.
Vissulega vil ég hafa vígðar
konur innan kirkjunnar, eins og
tíðkazt hefur um aldir. Innsæi
þeirra og alúð á viss^m sviðum
sálgæzlunnar tæki e.t.v. langt
fram þeirri þjónustu, seni karlar
geta veitt. I stað þess að-vígja
konu til prests, sniðganga postula-
val Krists og brjóta erfðavenju
kirkjunnar, hefði ég fagnað nýju
embætti innan íslenzku þjóð-
kirkjunnar, þar sem guðfræðilegt
nám og fjölbreyttir hæfileikar
konunnar nytu sín e.t.v. betur en
í prestsembætti.
Vígsla kvenpresta í kristnum
sið er ekki nema tæpra þriggja
áratuga gamalt fyrirbrigði á
Norðurlöndum, Evrópu og Banda-
rikjunum. Að mínu mati er hér
um að ræða lágkirkjulegan skiln-
ing á prestsembættinu og það sem
verra er lágkúrulegan hugsunar-
hátt með ívafi frá réttindabaráttu
kvenna, sem er alls óskylt mál. Ég
veiti því athygli, að öll mótmæli
eru á þeim sömu röngu forsend-
um byggð.
Og þú, Þun'ður, sem með réttu
ert talin greind, — þú hlýtur að
vera annaðhvort hugsjúk eða
heilaþvegin, nema hvort tveggja
sé, þegar þú talar um „útvatnaðar
eiginkonur af gömlu fínu kynslóð-
inni“. Þú hefur rétt fyrir þér í
því, að þessar konur þykja mér
fínar, og þess fegurri sem þær
eiga fleiri börn. Engin kona getur
að mínu mati skapað fegurra
listaverk en sú, sem fæðir rétt
skapað og heilbrigt barn til
líkama og sálar. En til þess að
konan skyldi ekki ofmetnast af
þessu mikla hlutverki, hagaði
Skaparinn því þann veg, að þetta
fær hún ekki afrekað án hjálpar
hans og karlmanns. En gerir þú
þér Ijóst, hvaða konur það eru,
sem þú kallar „útvatnaðar eigin-
konur"? Þú ert hvorki meira né
minna en að tala um undirstöðu
hvers heilbrigðs þjóðfélags, —
konuna, sem vinnur í kyrrþey
mikilvægustu störfin í þjóðfélag-
inu, — konuna, sem þekkir skyld-
ur sínar við heimili og ástvini og
leitar lífsánægju sinnar í því að
rækja þær. Þeim konum, sem van-
meta þessa þjónustu við lífsins
Guð og líta hana smáum augum,
get ég aðeins gefið eitt ráð:
Þær ástundi listsköpun sína
ósnortnar af heiminum og gæti
meydóms síns af kostgæfni.
Hinar æstustu kvenréttinda-
konur halda því fram, að því er
virðist í fullri alvöru, að þær geti
alveg eins verið án allra karl-
manna. Aldrei á ævi minni hef ég
heyrt aðra eins vitleysu! Það er
e.t.v. einfeldni minni og barna-
skap að kenna, að ég hélt, að það
yrði það síðasta, sem heilbrigð
kona neitaði sér um.
Að lokum biður þú þess, að Guð
leyfi mér að líta þann dag, er
fyrsta konan sezt á páfastól. Mjög
þykir mér ósennilegt, að þú verðir
bænheyrð. En lifi ég þann dag, er
ekkert að óttast, því að Guð er
með kirkju sinni allt til enda ver-
aldarinnar. Hitt óttast ég mjög, að
verði kona, sem haldin er „valda-
sýki, metorðagirnd, eigingirni og
öfund karlmannsins" (svo að ég
noti þín orð) æðsti valdamaður
heims, — þá sé heimsendir innan
seilingar.
Með ósk um skjótan bata,
Hannes Guðmundsson.
Eftirmáli:
Til gagns og gamans fyrir Rauð-
sokka.
1) Þegar Adam lét Evu ráða, voru
þau bæði rekin út úr Paradis.
2) A eyjunni Krít var til forna
háþróað menningarríki. Þar voru
einungis kvenprestar. Hvað skeði
þar? Eyjan eyddist í eldgosi og
rikið leið undir lok.
Hverju reiddust goðin?
AÐALFUNDUR
Félags Sjálfstæðismanna í Hlíða- og Holtahverfi
verður haldinn að Hótel Esju mánudaginn
21. október n.k. kl. 20.30.
Dagskrá fundar:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Ræðumenn:
Ragnhildur Helgadóttir, alþingism. Birgir
ísl. Gunnarsson, borgarstjóri.
Fundarstjéri: Björn Bjarnason.
Mætið vel og stundvfslega
- takið með nýja félaga.
Stjórnin.
Hjólhúsaeigendur
Þeir sem vilja láta geyma hjólhús yfir veturinn
hringið í síma 26516 og 81359 milli kl. 6 — 8
á kvöldin.
Hjólhúsaklúbburinn.
Lóð á Arnarnesi
í Garðahreppi
Lóð á Arnarnesi í Garðahreppi er til sölu.
Uppl. og tilboð sendist Mbl. merkt: „651 4".