Morgunblaðið - 29.11.1974, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. NÖVEMBER 1974
3 Bandaríkjamenn í
varðhald vegna eitur-
lyfja- og fíkniefnasölu
ÍFÉ£MLA>€Z ÉS
Síld á boðstól-
um í Reykjavík
FISKBUÐIN Sæbjörg f Reykjavík fékk í gær send 200 kg af
ferskri síld frá Hornafirði, sem seld var í verzlunum fyrirtækis-
ins f gær og f dag. Að sögn Guðmundar Óskarssonar hjá Sæbjörgu
hafa margir kvartað undan þvf, að ekki skuli vera hægt að fá
ferska síld f Reykjavík, þegar alltaf er verið að tala um sfld á
Hornafirði. Réðst þvf fyrirtækið í það að fá sfldina senda fiug-
leiðis að austan. Fyrir hvert kg þarf Sæbjörg að greiða kr. 45 á
Hornafirði þar við bætist svo 13 kr. flutningskostnaður. Hér
verður sfldin svo seld á 60 kr. kflöið. Myndina tðk 01. K.M. þegar
verið var að taka sfldina út úr Flugfélagsvél f gær.
— Biskupinn
Á mánudagskvöldið voru hand-
teknir í Keflavík nokkrir fslenzk-
ir piltar og á Keflavíkurflugvelli
3 varnarliðsmenn, sem nú hafa
verið úrskurðaðir í gæzluvarð-
hald vegna stórfellds eiturlyfja-
máls. Málið er nú i rannsókn hjá
lögreglunni í Keflavík og á Kefla-
víkurflugvelli hjá lögreglunni
þar og rannsóknadeild hersins.
Kristján Pétursson, deildar-
stjóri hjá tollgæzluembættinu á
Keflavíkurflugvelli, sagði f gær,
Prestskosning
í Stóra-Núps-
prestakalli
PRESTSKOSNING verður á
sunnudaginn í Stóra-Núpspresta-
kalli í Árnesþingi. Hefst kosn-
ingin klukkan 2 siðd. í kirkjum
prestakallsins nema f Ólafsvalla-
kirkjusókn, þar verður kosið i
félagsheimilinu og þingstaðnum
að Brautarholti. I kjöri er sr. Sig-
finnur Þorleifsson sem er settur
sóknarprestur I Stóra-Núps-
prestakalli.
Jólapappírssala
í Hafnarfirði
LIONSKLÚBBUR Hafnarfjarðar
verður með sfna árlegu jóla-
pappírssölu nú um helgina, en
höfuð áherzla verður lögð á söl-
una á I'augardaginn. Allur ágóði
af sölunni rennur til líknarmála.
— Ögri
P'ramhald af bls. 2
fyrir aflann, — en annars væri
aldrei hægt að segja um slíkt
fyrirfram — og rætzt hefði furðu-
vel úr þessari sölu.
Hinn skuttogari Ögurvíkur,
Vigri, hefur verið lengi í viðgerð í
Þýzkalandi. Nú er skipið að verða
tilbúið til heimferðar og búið að
reynslukeyra hinn nýja gír skips-
ins. Skipið á að afhendast úr við-
gerð hinn 5. desember.
— Ævisaga
Framhald af bls. 5
„Þegar foreldrar mínir byrjuðu
búskap áttu þeir tólf ær, eina kú
og þrjú hross. En þótt bústofninn
væri smár, var þó jarðnæði og
húsþrengslin öllu lakara. Ekki
var hlaupið að því að ná í jarð-
næði á þessum árum. Hvert kot til
dala og heiða var fullsetið. Bænd-
ur voru ófáanlegir til að þrengja
að sér og sízt, ef landnytjar þurftu
að fylgja. Helzt var að koma sér
niður í svokallaðri húsmennsku.
— Fyrsta búskaparár foreldra
minna reyndist ekki hægt að fá
jarðnæði, og hófst því búhokrið
með húsmennsku.“
Ævisaga Hafsteins Sigur-
bjarnarsonar er 444 bls. að stærð,
sett og prentuð í Leiftri.
— Botvinnik
Framhald af hls. 1
spyr Botvinnik. „Reykjavlk
með stórum stöfum: annað lok-
að uppboð, aftur peningar,
meiri stórpeningar og bara
pcningar.“
Botvinnik sakar dr. Max
Euwe, forscta Álþjóðaskák-
sambandsins, um að vera ekki
nógú” harður við Fischer og
sakar Karpov, áskoranda hans,
um leiðinlegar leikaðferðir
sem miðist við það að hann
þurfi ekki að taka óþarfa
áhættu. Hann sagði að likam-
legur og fræðilegur undirbún-
ingur Karpovs fyrir einvígið
við Viktor Korchnoi hefði ver-
ið ófullnægjandi.
að ekki væri enn vitað um hve
stórfellt mál væri að ræða, en
þegar væri komið i ljós að það
væri nokkuð umfangsmikið þótt
öll kurl væru ekki enn kominn til
grafar.
Þá væri verið að athuga hvaða
eiturlyf væri einkum um að ræða,
en flest benti til þess að kanabis
kæmi mest við sögu.
Höfð er samvinna við rann-
sóknadeild hersins við rannsókn
á þessu máli og ekki er vitað
hvenær henni lýkur.
— Gæzlulið
Framhald af bls. 1
irlestri til minningar um
Winston Churchill að stríð í
Miðausturlöndum virtist óum-
flýjanlegt innan sex eða níu
mánaða nema því aðeins að
skriður kæmist á friðarumleit-
anir.
Hann sagði að ástandið í Mið-
austurlöndum yrði prófsteinn á
bætta sambúð Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna sem yrðu að
vinna saman að lausn.
— Taugastríð
Framhald af bls. 1
sem bannið gildir og þeir drógu i
efa rétt Norðmanna til að dæma
togara sem þeir tækju utan 12
mílna samkvæmt norskum lögum.
Evensen sagði að því væri ekki
hægt að svara skilyrðislaust með
jái eða nei, hvort Bretar og Vest-
ur-Þjóðverjar væru samþykkir
togveiðibanni á tilteknum svæð-
um, en sagði að þróunin stefndi í
þá átt að bannið yrði samþykkt.
Samt segja Norðmenn að Vest-
ur-Þjóðverjar séu gallharðir að
mörgu leyti í afstöðu sinni. Af-
staða vestur-þýzkra togaramanna
virðist að þeir geti sópað hafið á
nokkrum árum þannig að enginn
fiskur verði eftir. Þessi afstaða
virðist eiga rætur i því að þess sé
skammt að bíða að strandríki taki
sér 200 milna lögsögu og þeir vilji
nota tímann þangað til.
— 3000 milljónir
Framhald af bls.44
Vegna hinna háu niður-
greiðslna er heildsöluverð á bú-
vörum yfirleitt talsvert lægra en
það verð, sem bændur fá fyrir
afurðirnar og i sumum tilvikum
er smásöluverðið lægra en það,
sem bændurnir fá. Samkvæmt
gildandi verðlagsgrundvelli land-
búnaðarafurða fá bændur 270,29
kr. fyrir hvert kg. af kindakjöti í
fyrsta verðflokki. Heildsöluverð á
kindakjöti í 1. verðflokki í heilum
og hálfum skrokkum er hins
vegar 180,40 kr. eða 89,89 kr.
ódýrara en heiidsöluaðilinn greið-
ir bóndanum fyrir þessa vöru.
Niðurgreiðslan úr ríkissjóði er kr.
153,20.
Bóndi, sem selur kindakjot í
öðrum verðflokki, fær kr. 243
fyrir hvert kg. 1 heildsölu kostar
hvert kg af kjöti í öðrum verð-
flokki 164 kr., og í smásölu kostar
það i heilum skrokkum kr. 212
eða 31 kr. minna en heildsöluaðil-
inn kaupir það af bóndanum.
Niðurgreiðslan úr ríkissjóði nem-
ur kr. 141,70.
Samkvæmt verðlagsgrund-
vellinum fær bóndinn 37,87 kr.
fyrir hvern ltr. af mjólk, sem
hann selur í mjólkursamlag. Ein
mjólkurhyrna kostar hins vegar
aðeins kr. 27,50 i búð. Niður-
greiðslan úr ríkissjóði nemur kr.
27,05, i raun réttri kostar því ein
hyrna af mjólk kr. 54,55.
Kartöfluframleiðendur selja
hvert kg af fyrsta flokks kartöfl-
um á kr. 36,55. í heildsölu kostar
hvert kg hins vegar 32,50 i 2'A kg
pokum, sem er 4,45 kr. lægra verð
en heildsöluaðilinn greiðir fram-
leiðandanum. I smásölu kostar
hvert kg 37,60 kr., sem er 1 krónu
og 5 aurum hærra verð en fram-
leiðandinn fær. Niðurgreiðslur úr
rikissjóði eru 12,80 á hvert kg.
Framhald af bls. 44
Þeir útvarpsráðsmenn sem
greiddu atkvæði á móti beiðn-
inni, að viðhöfðu nafnakaili,
voru: Njörður P. Njarðvík,
Ölafur Ragnar Grímsson,
Stefán Karlsson og Stefán
Júlíusson. Með beiðninni voru
Magnús Þórðarson og Örlygur
Hálfdánarson. Einn nefndar-
manna, Þorvaldur Garðar
Kristjánsson, var fjarstaddur
þegar atkvæðagreiðslan fór
fram.
— Arsrekstrar-
afkoma
Framhald af bls. 2
á næsta ári. Nefna má, að þorsk-
afli hefur farið siminnkandi á síð-
ustu árum, var 1973 20% minni
en 1970.
Þá vék ráðherra að ýmsum þátt-
um, sem stuðluðu að betri afla-
horfum og nýtingu í framtíðinni.
Hann sagði, að hjá Hafrannsókna-
stofnuninni störfuðu nú 86
manns, þar af 19 sérfræðingar.
Nýlega hefði verið opnað útibú á
Húsavík og á næsta ári yrði annað
sett á stofn á Hornafirði. Hjá
Rannsóknastofnum fiskiðnaðar-
ins ynnu 35—40 manns, flest sér-
fræðingar. Þar væri til að mynda
fengist við rannsóknir á vinnslu
verðmætra efna úr slógi og athug-
anir á nýjum nytjafiskategund-
um. Góð reynsla væri af útibúi
stofnunarinnar í Vestmanna-
eyjum og á næsta ári yrði annað
opnað á Isafirði. En stærsta atrið-
ið og höfuðmál framtíðarinnar
væri útfærsla landhelginnar i 200
milur á næsta ári, sem væri loka-
áfangi framkvæmdar Iandgrunns-
laganna frá 1948.
Ekki kvaðst ráðherra hafa
neinu að bæta við fyrri ummæli
sín um samningsdrögin við V-
Þjóðverja öðru en því, að hann
teldi ávinning að þjóð, sem hefur
hingað til ekki viljað viðurkenna
12 mílna fiskveiðilögsögu vildi nú
fallast á friðunaraðgerðir langt út
fyrir 50 mílur og jafnvel út i 130
mílur frá grunnlfnum. Ekki síst
ef önnur atriði fást lagfærð í sam-
ræmi við óskir okkar. Hann sagð-
ist þó hafa áhyggjur af því, að
búið skyldi vera að semja við
E.B.E. þjóðir eins og Belga og
Breta um veiðar innan 50 mílna,
ef E.B.E. ætlaði að halda því til
streitu að beita okkur tolla-
þvingunum. Þá hefði verið skyn-
samlegra að semja ekki.
Því næst gerði ráðherra grein
fyrir breytingum á stærð fiski-
skipastólsins og fiskiskipasmíðum
innanlands og utan. Einnigskýrði
hann frá lánveitingum og rekstri
fiskveiðasjóðs og áhrifum gengis-
breytingarinnar 20. september á
afkomu útgerðar- og fiskvinnslu-
fyrirtækja, en athugun sýndi að
ársrekstrarafkoma báta, togara
og vinnslu hefði í heild batn-
að um tæpar 1600 millj. kr.
miðað við rekstur í júlí
1974 hins vegar. Þá hefði gengis-
breytingin stórbætt stöðu stofn-
fjársjóðs fiskiskipa,
olíusjóðs og tryggingasjóðs
fiskiskipa og um 1250 millj. kr.
varið til ráðstöfunar úr gengis-
munarsjóði til útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtækja. Endanlegar
ákvarðanir um ráðstöfun þess
fjár yrðu ekki teknar fyrr en
könnun á fjárhag fyrirtækjanna
væri lokið. Þess hefði verið óskað,
að fjárfestingarlánastofnanir
frestuðu á meðan innheimtu-
aðgerðum gagnvart útgerðinni.
Könnun þessi gengi mjög seint
vegna tregðu fyrirtækja að skila
umbeðnum upplýsingum, en um
síðustu helgi hefði aðeins tæpur
helmingur skýrslnanna borizt
bönkunum.
Þá kom eftirfarandi fram í
ræðu ráðherra:
Sjávarútvegsráðuneytið hefur
beitt sér fyrir ýmsum aðgerðum
til að létta útgerðinni róðurinn.
Þannig hafa útgerðarlán verið
hækkuð um 50% og frekari
hækkun í athugun, innborganir
vegna netakaupa hafa verið lækk-
aðar úr 25% í 10% og skerðingar-
ákvæði tryggingarsjóðs hækkað
úr 10% i 15% af aflaandvirði. Þá
hafa verið greiddar 122 millj. kr.
til skipa vegna aukins olíu-
kostnaðar. Hluta gengismunar-
sjóðs verður varið til að bæta
gengistap útgerðarinnar. Ráðu-
neytið hefur til athugunar hvern-
ig það geti beitt sér fyrir bráða-
birgðafyrirgreiðslu úr gengis-
hagnaðarsjóði til þeirra útgerðar-
aðila, sem verst eru settir. Slík
fyrirgreiðsla verður að vera í
lánsformi, þangað til aflað hefur
verið lagaheimildar til að veita
óafturkræf framlög.
Að lokum óskaði ráðherra út-
vegsmönnum og sjómönnum allra
heilla í framtíðinni. Fundarmenn
sátu kvöldverðarboð ráðherra í
Sjálfstæðishúsinu i gærkvöldi.
Ný námskeið hjá
Rannsóknarstofn
un vitundarinnar
Rannsóknarstofnun vitundar-
innar heldur tvö námskeið á
næstunni. Ánnað er um drauma
og sálræna merkingu þeirra.
Þetta er stutt námskeið um tákn-
mál draumanna og það, hvernig
hægt er að hagnýta sér drauma til
þess að efla þekkingu sína á sjálf-
um sér. Námskeiðið hefst laugar-
daginn 30. nóvember.
Hitt námskeiðið mun verða í
þrjá mánuði og fjallar það um
sálvöxt. Það er ætlað fyrir þá, sem
hafa áhuga á langtima vinr.u að
eigin þróun. Margskonar leiðir til
þess að efla sjálfsþekkingu og
stjórna vitund sinni verða
kannaðar þar á meðal slökun, tón-
listarlækningar, leiðbeining
ímyndunaraflsins, hugleiðsla,
gagnkvæm tjáskipti, frjáls teikn-
ing og sálleikir. Þetta námskeið
hefst miðvikudagskvöldið 4.
desember og verður það einu
sinni í viku.
Fjöldi þátttakenda á þessum
námskeiðum er 12—14 manns og
eru leiðbeinendur Geir V.
Vilhjálmsson og Inga Eyfells.
— Gæzlan
Framhald af bls. 19
Eins og menn muna varð að senda
herskip frá Kaupmannahöfn til
Grænlands I fyrravetur vegna
fregna um að ókunnur kafbátur
væri á ferðum á miðunum þar.
Verður „gæzludögum“ við
Grænland fjölgað upp úr áramót-
um um 40%, og við Færeyjar um
10%, og verða einnig notaðar
þyrlur við gæzluna.
Fiskveiðieftirlit flotans hefur
einmitt nýlega verið að fletta ofan
af víðtækum ólöglegum veiðum
norskra skipa við Grænland, og
eru fimm norskir togarar viðriðn-
ir málið. Er þegar búið að taka tvo
þeirra, en tveggja er leitað, sem
enn eru taldir vera á veiðum ólög-
lega á grænlenzkum miðum.
— Minning — Jón
Framhald af bls. 34
jg vistaskipin miklu í sömu
andránni komin.
Jón var aldrei hneigður til þess
að slá á frest þvi sem framkvæma
skyldi eða inna varð af hendi.
Atburðirnir siðustu daga hans
voru eins og tákn eða mynd þess
sem starfshættir hans höfðu ver-
ið. Á þriðjudag 19. nóv. ók hann
hér um borgina í fullu fjöri, dag-
inn eftir var hann heima hjá sér
við ýmis störf, en er sól reis á
fimmtudag var hann látinn.
Við skólasystkini Jóns
minnumst margra ánægjustunda
með honum. Það var venja okkar
frá 25 ára prófafmælinu að koma
saman á fimm ára fresti, síðast á
fimmtíu ára afmælinu, eina
kvöldstund. Jón var þá jafnan
hinn fórnfúsi þátttakandi og
hafði gaman og gleði á reiðum
höndum.
Vió þökkum honum þær
ánægjustundir sem aðrar og biðj-
um honum blessunar. Við vottum
börnum hans, þeim frú Steinunni
og Sigurgeir bæjarfógeta, mökum
þeirra og vandamönnum öllum
einlæga samúð og óskum þeim
farsællar framtíðar.
Jón Ivarsson.
— Dæmdur
Framhald af bls. 2
fram 1 þýzkum fjölmiðlum við
dómnum yfir skipstjóranum á
Arcturus í gær, þegar Morgun-
blaðið hafði samband við Ernst
Stabel, ræðismann Islands f Cux-
haven, sfðdegis. Varðandi
fslenzku skipin Bjarna
Benediktsson og Snæfugl sagði
Stabel, að Snæfugl hefði haldið
heimleiðis um hádegið á miðviku-
dag frá Cuxhaven og Bjarni þá
um kvöldið frá Hamborg. Hefði
ekki komið tii neinna vandræða
varðandi brottför skipanna.