Morgunblaðið - 09.02.1975, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. FEBRUAR 1975
Berlingur fagnaði þvi að fá að
kynnast verkum Asgerðar Búa-
dóttur, þegar gagnrýnandi blaðs-
ins, Gunnar Jespersen hrósaði
teppum hennar á sýningu
Koloristanna í salnum Den Fire í
Kaupmannahöfn 4.—19. janúar
sl. Hann sagði að hún hefði stór-
kostleg tök á aðallitum sfnum,
bláu og brúnu, og léki á einfaldan
og sterkan hátt með f!öt teppis-
ins, þungar og áhrifamikiar fell-
ingar þess og hinar lausu, flögr-
andi borða. Önnur biöð tóku I
sama streng, Politiken kallaði t.d.
verkin frábær og Ekstrablaðið
sagði að Ásgerður hefði lagt til
„glimrandi listaverk“.
Koloristerne eru, sem kunnugt
er, gömul og mjög vel metin sýn-
ingarsamtök I Danmörku, sem ár-
lega efna til sýninga I Den Frie. I
þetta sinn buðu þau þremur gest-
um, 2 dönskum myndhöggvurum
og Asgerði Búadóttur frá Islandi.
Henni barst formlegt boð um
þetta fyrir tveimur árum, eftir að
hún hafði sýnt I Stokkhólmi 1971.
Nanna Hertoft, hinn kunni
danski listvefari, segir um As-
gerði I sýningarskrá, að teppin
hennar uppfylli hæstu kröfur I
formi, teikningu, uppbyggingu og
tækni. Hér heima eru teppi As-
'wmm
% ,j
Asgerður Búadóttir á sýningu Koloristanna I Kaupmannahöfn. Hún situr fyrir framan tvö af teppum
sfnum ásýningunni.
Nú sit j a listamennirnir
s j álfir við vefstólana
Viðtal við Asgerði Búadóttur
gerðar orðin kunn. Þau má sjá I
nokkrum opinberum stöðum,
Norræna húsinu, Landsbankan-
um og nú sfðast hefur Tónlistar-
skólinn eignast eitt, sem er gjöf
frá Þórhildi heitinni Norland.
Sjálf hefur Asgerður ekki mikið
verið kynnt og þvf lagði blaða-
maður Mbl. leið sfna heim til
hennar, inn I Voga, einn frost-
kaldan snjódag.
Heimilið ber þess merki að þar
býr listvefnaðarkona og að það er
þáttur í lífi fjölskyldunnar. Uppi
á lofti er litið herbergi, þar sem
hún teiknar, en við hliðina annað
með ull og hespum, þar sem hún
rekur í uppistöðu vefsins, og niðri
í stofunni stendur stór vefstóll,
150 sm á breidd. Hann er nú tóm-
ur, en teppin fimm af dönsku
sýningunni á vegg og gólfi. Þau
voru að koma heim frá sýning-
unni.
— Víst er það mikil uppörvun
aó fá tækifæri til að sýna með svo
góðum sýningarsamtökum í
Kaupmannahöfn, ekki sízt þar
sem þetta var góð sýning. Þá er
svo gaman að fá góða dóma. Þeir
sem skrifa listagagnrýni f stór-
blöðin í Kaupmannahöfn fylgjast
vel með því, sem er að gerast í
listum. Og ekki aðeins þar, heldur
einnig annars staðar í öðrum
löndum segir Asgerður. Þetta var
svolítið öðru vísi en venjulega
samsýning. Þá reynir óneitanlega
meira á, en það er líka gott.
Maður sér sig og það, sem maður
er aó gera, í öðru ljósi. Svo er gott
að kynnast kollegum sinum og sjá
hvað þeir eru að vinna. Þegar ég
sit hér ein við vefstólinn, hugsa
ég gjarnan til þeirra og það er
eins og sjóndeildarhringurinn
verði víðari. Danir eiga góða
myndvefara og hafa átt nokkuð
lengi.
En hvar erum við sjálf stödd á
þessu sviði? Því svarar Asgerður:
— Hér erum við fáar enn sem
komið er. Við eigum mikinn og
góðan islenzkan menningararf, en
höfum ekki átt neinn eiginlegan
listvefnað. Þetta voru söðuláklæði,
sessur og rúmábreiður, útskýrir
hún. Kirkjur áttu klæði, en þau
voru öll saumuð. Allir eru að tala
um ofin teppi, en þau hafa bara
ekki verið til, svo að vitað sé.
Þetta er ofur eðlilegt. Hvar áttum
við fyrrum að hengja upp mynd-
vefnað i íslenzkum hýbýlum.
Bara var ofið það, sem átti að
nota, eins og þetta, sem ég nefndi
hér áðan.
— Talað er um endurreisn í
myndvefnaði, sem er rétt, heldur
hún áfram. Þetta er m.a. að þakka
nútíma byggingarlist, með sfna
stóru, hreinu veggi. Það verður að |
vera forsenda fyrir öllu. Þá er það
fyrst núna að við gætum verið
samstiga í þessari myndvefnaðar-
endurreisn. Annað hefur líka |
komið til, sem hefur gert mynd-
vefnaðinn frjálsari. Nú sitja lista-
mennirnir sjálfir við vefstólana
og skapa sin verk þar, margir
hverjir. Þeir skilja þá betur efnið,
sem þeir vinna úr. Aður var siður
að láta vefa teppin í stórum vef-
stofum eftir uppdráttum lista-
manna, eins og t.d. í Frakklandi
og er gert enn í dag. Oftast verða
þá málverk flutt yfir f vefinn. —
Vel á minnst, efnið?
— Nú er allt hugsanlegt efni
notað. Ekki bara ullin, heldur
gerviefni alls konar, kaðlar,
hampur, koparþráður og margt
annað. Og nú er vefurinn ekki
bara tviviður flötur, heldur er
unnið í þrfvídd, sem skúlptúr,
hreyfilist, umhverfislist og margt
annað. Sjálf nota ég ull. Það er
tiltækt efni hér og mér finnst það
eðlasta efnið. Ég hefi unnið úr því
einu til þessa. Kannski á ég eftir
aó reyna eitthvað annað seinna.
— Nú talar gagnrýnandi Ber-
lings um að þínir litir séu blátt
og brúnt. En á sýningum hér hafa
þeir frekar verið svart og rauð-
brúnt og þú hefur haft hrosshár
með. Er þetta að breytast?
— Nei, en ég hefi mikið notað
rauðbrúnt og sauðsvart, og blátt
og sauðsvart. Ég valdi teppin, sem
fóru á sýninguna, með það fyrir
augum að þau ættu að hanga sam-
an, sem þú líka gerðu. Þannig
mynduðu þau vissa heild. Ég nota
fáa liti, en er farin aó lita í rikara
mæli en áður. Maður fer að vinna
úr vissum litastiga, og þá er ekki
um annað að gera en að lita sjálf-
ur.
— En hvernig vinnuróu þá að
einu teppi? Það hlýtur að taka
langan tima?
— Já, ég er lengi að velta þvi
fyrir mér og teikna mikið áður en
ég byrja að vefa. Ég verð helzt að
vita hvað og hvernig ég ætla að
vinna teppið. Hitt er svo annað
mál, að margt breytist í vefnum
hjá mér, þegar ég er byrjuð. Þetta
er seinleg og tímafrek vinna. Ég
held að ég sé aldrei skemur en tvo
mánuði að vefa teppi, oft miklu
lengur. Annars fer þetta mikið
eftir aðferð og efni, hverslu gróft
ívaf ég nota og fleiru þess háttar.
— Vefurðu teppi eftir pöntun
og á ákveðinn stað eða skiptir
staðurinn ekki máli?
— Jú, hann skiptir máli, en ég
hefi aðeins tvisvar sinnum feng-
ið ákveðið vefnaðarverkefni. í
fyrra sinnið fól Hjálmar Ölafsson
mér fyrir hönd kaupstaða lands-
ins að vefa teppið í Norræna hús-
ið. Þá fékk ég að velja stað áður
en ég byrjaði. Ég hugsaói þvi og
óf það fyrir þennan vissa litla sal.
En það gefur augaleið að réttast
er að vinna með arkitekt, ef gert
er ráð fyrir slíku. Hitt vilja oft
verða vandræði, ef myndverki er
komið fyrir, þar sem þvi var ekki
hugsaður staður.
Asgerður var lengi við mynd-
listarnám hér heima og í Kaup-
mannahöfn. og gaf sig ekki mikið
að vefnaói fyrst eftir heimkom-
una. Við spyrjum hana hvort
nauðsynlegt sé að kaupa stóran
vefstól og hafa rúm fyrir hann, þó
fólk vilji byrja að reyna að vefa
— Nei, svarar hún. Margir nota
veframma. Það er hægt að notast
við einföldustu áhöld til að vefa.
Og þá vaknar önnur spurning:
Eru það bara konur, sem hafa
áhuga á vefnaði?
— Nei, sem betur fer. Ennþá
virðist þó vefnaður vekja meiri
áhuga hjá konum, a.m.k. hér á
Islandi. Þetta er kannski eðlilegt.
Þetta efni hefur konan haft á
milli handanna frá alda öðli. En í
Austur-Evrópulöndunum fást
karlmenn jafnt við myndvefnað
sem konur. Þetta er allt að breyt-
ast. Hjá Koloristerne, sem upp-
haflega voru samtök málara,
myndhöggvara og grafikmanna,
eru t.d. nú komnir í hópinn tveir
myndvefarar. Það er þó í áttina.
Þarna i stofu Asgerðar stendur
vefstóllinn tómur, enda hefur
hún haft ærið verkefni að undan-
förnu, að halda með verk sín á
sýningu til Kaupmannahafnar.
En hvað tekur nú við?
— Að lita, svarar hún að bragði.
Það er fyrsta skrefið i áttina að
vefstólnum. —E.Pá.
8 veiðileyfi
Veiðistangir
Hjólbarðar
Matvara í stórum
stíl o.m.fl.
SPILAÐAR
3 UTANLANDSFERÐIR
TIL SÓLARLANDA
ARSINS
í Sigtúni í kvöld kl. 8.30
UMFERÐIR
VERÐMÆTI VINNINGA
2 máiverk
Húsgögn
Rafmagns-
heimilistæki
15
happdrættis-
vinningar
Sjálfstæðisfélögin
Austurbæ, Norðurmýri,
Hliða og Holtahverfi.
600 ÞUSUND
Húsið opnað kl. 7.
Lokað 8.30.