Morgunblaðið - 06.03.1975, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. MARZ 1975
LOFTLEIÐIR
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
21190 21188
gl444 • 25555
IGA CAR RENTAL
Hópferðabílar
8 — 21 farþega í lengri og
skemmri ferðir.
Kjartan Ingimarsson.
Sími86155-32716-37400.
Afgreiðsla B.S.f.
FERÐABÍLAR h.f.
Bílaleiga, sími 81260.
Fólksbílar — stationbilar —
sendibílar — hópferðabilar.
Klossar
Litur: Gulir.
Sterkir og góðir sólar og
yfirleður.
Verð aðeins kr.
2980.00.
Takmarkaðar birgðir.
Póstsendum.
Skóverzlun
Péturs
Andréssonar,
Laugaveg 17,
Skóverzlun
Framnesvegi 2.
STAKSTEINAR
Nýr svipur
— nýr tónn
Þjóðviljinn hefur um margra
missera bil verið sviplftið og
grámyglulegt blað, sem fetað
hefur þröngstigu ein-
strengingslegra sjónarmiða og
markmiða, nokkurs konar
safnaðarrit bókstafstrúrra
marxista, hverra sjóndeildar-
hringur hefur verið innan
marka kennisetninga frá
liðinni öld. Nú er breyting á
orðin. Magnús Kjartansson
hefur stigið niður úr ráðherra-
dómi til að leiða söfnuð sinn út
úr eyðimörkinni til vinja nýrra
tfma og viðhorfa.
Hann festi á bfað leiðara ný-
verið, þess efnis, að núverandi
verðlagskerfi, sem þýddi þeim
mun hærri krónutölu f álagn-
ingu á vöru sem hún væri dýrar
keypt inn, væri óhagstætt neyt-
endum. Tók hann sem dæmi
verðþróun sykurs, er lesendur
hans þekktu gjörla. Þetta var
nýr tónn f Þjóðviljanum og í
fullu samræmi við sjónarmið
verzlunarmanna og reynslu al-
mennings. Þá birti blað hans sl.
sunnudag viðtal við fisksala
hér í borginni, þar sem segir
m.a.: „Sagði hann að viðskiptin
væru að aukast, en gífurlega
vinnu þyrfti að leggja fram til
þess að hafa eitthvað upp úr
fisksölu. Álagninguna sagði
hann alltof lága.“ Þetta er lfka
nýr tónn. Einsýnt er að
verzlunarstéttin hefur eignast
nýjan og óvæntan baráttu-
mann.
Atvinnufyrirtækin
og afkoma fólks
Atvinna og afkomuöryggi
alls þorra landsmanna byggist
fyrst og fremst á þvf, að at-
vinnufyrirtækin í landinu hafi
sómasamlegan rekstrargrund-
völl, hafi aðstöðu til að halda
verðmætasköpun f þjóðarbúinu
f hámarki og greiða starfsfólki
sfnu Iffvænleg laun. Traustur
hagur atvinnuveganna er f
raun hvort tveggja: hagur þjóð-
arheildarinnar og einstakling-
anna, er byggja afkomu sína á
starfsemi þeirra. Samdráttur á
sviði atvinnugreina þýðir f
senn: atvinnuleysi og minni
verðmætasköpun til skiptanna
milli þjóðfélagsþegnanna.
Þegar snjóflóðin í Neskaup-
stað lögðu atvinnufyrirtækin
þar f rúst varð ekki einungis
íbúum þess byggðarlags heldur
og þjóðinni allri Ijóst gildi og
þýðing þeirra, bæði fyrir
fbúana og verðmætasköpunina
f þjóðarbúinu. Og þjóðin öll tók
einhuga á sfnar herðar að
byggja upp það, sem náttúru-
hamfarir höfðu lagt f rúst. En
það kemur út á eitt fyrir allan
almenning hvort atvinnufyrir-
tæki eru lögð í rúst f náttúru-
hamförum eða af manna völd-
um, eins og Öttar Möller for-
stjóri Eimskipafélags Islands,
benti réttilega á í ræðu á fundi
Sjálfstæðisfélaganna f Reykja-
vfk sl. mánudagskvöld. Versn-
andi viðskiptakjör þjóðarinnar
og rangt mat á aðstæðum geta
auðveldlega lagt atvinnuvegi
þjóðarinnar f rúst, eins og nú
árar og horfir. Einhugur um
fyrirbyggjandi ráðstafanir f þvf
efni er engu sfður nauðsynleg-
ur en samstaða um uppbygg-
ingu þegar skaðinn er skeður.
Það ættu menn að hugleiða
þegar þeir vega og meta efna-
hagsráðstafanir núverandi
rfkisstjórnar.
„Fyrir hönd þing
flokksins alls”
Fjáröflun til Viðlagasjóðs, til
að mæta kostnaði við uppbygg-
ingu byggðar f Vestmanna-
eyjum og Neskaupstað, mætti
fyrst og fremst andstöðu Al-
þýðuflokksins á Alþingi. Al-
þýðublaðið segir í leiðara í
gær: „Andstaðan við söluskatts-
hækkunina mæddi fyrst og
fremst á Alþýðuflokknum og
þá sérstaklega á málsvara hans
í þessu máli, Gylfa Þ. Gíslasyni,
formanni þingflokks Alþýðu-
flokksins. Gylfi kom þar fram
fyrir hönd þ i n g -
flokksins alls.“
Þingflokkurinn allur reynd-
ist f þessu efni Gylfi Þ. Gísla-
son og Sighvatur Björgvinsson,
sem einir þingmanna Alþýðu-
fiokksins greiddu atkvæði gegn
viðkomandi lagafrumvarpi.
Formaður Alþýðuflokksins,
Benedikt Gröndal, og Eggert
Þorsteinsson kusu að vera fjar-
verandi atkvæðagreiðsluna og
Jón Armann Héðinsson sat hjá.
Þrfr af fimm þingmönnum Al-
þýðuflokksins svöruðu mál-
flutningi Gylfa'á rækilegan og
eftirminnilegan hátt með fjar-
veru og hjásetu við atkvæða-
greiðsluna. Það er hægt að mót-
mæla gönuhlaupi með ýmsum
hætti. Og þagnarmál
þremenninganna f þingflokki
Alþýðuflokksins, sem þannig
kusu að koma afstöðu sinni á
framfæri, lætur hærra f eyrum
þjóðarinnar en hjáróma rödd
hins fyrrverandi formanns.
LÚKAS
á Kjallarasviðinu
f gær 5. mars frumsýndi Þjóð-
leikhúsið leikritið Lúkas eftir Guð-
mund Steinsson á kjallarasviði
leikhússins. Leikstjóri er Stefán
Baldursson og er þetta 4. verkefni
hans I Þjóðleikhúsinu. Leikmynda
teiknari er MagnúsTómassor
myndlistarmaður og er þetta i
fyrsta skipti sem hann gerir leik-
myndir fyrir Þjóðleikhúsið.
Magnús er einn af yngri myndlist-
armönnum okkar. Hann stundaði
nám við Lista-akademiuna í Kaup-
mannahöfn í nokkur ár. Hann hef-
ur haldið nokkrar einkasýningar
hér heima og hefur auk þess tekið
þátt í mörgum samsýningum
heima og erlendis.
Leikendur i Lúkasi eru aðeins
þrir, en þeir eru: Erlingur Gislason,
Guðrún Stephensen og Árni
Tryggvason.
Leikmunir eru mjög þýðingar-
miklir i þessu leikriti, og annast
Alexandra Argunova Jónsson um
gerð þeirra.
Lúkas er annað leikritið eftir
Guðmund Steinsson, sem frum-
flutt er á vegum Þjóðleikhússins.
Forsetaefnið eftir hann var frum-
sýnt árið 1964 við ágætar undir-
tektir. Leikfélagið Gríma sýndi
leikritið Fósturmold árið 1 965, en
það leikrit er lika eftir Guðmund.
Þá sýndi Grima einnig annað leik-
rit eftir hann tveimur árum siðar,
en það nefnist Sælurikið. Ein
skáldsaga hefur komið út eftir
Guðmund Steinsson og nefnist
hún Mariumyndin (árið 1958).
Guðmundur hefur alls skrifað 12
leikrit, en leikritið Lúkas mun
hann hafa samið árið 1969 og er
það sjötta leikrit höfundar.
Lúkas, sem er leikinn af Erlingi
Gislasyni, er heimilisgestur hjá
rosknum hjónum, þeim Sólveigu
og Ágústi, sem leikin eru af
Guðrúnu Stephensen og Árna
Tryggvasyni. Lúkas fær sér gjarn-
an að borða hjá þeim og hann
borðar mikið. Þannig er hann á
sinn hátt afæta hjónanna og um
leið lifsfylling. Persónan Lúkas
höfðar á margan hátt til áhorfand-
ans og það er hans að finna út
hver þráðurinn er i verkinu. Lúkas
gefur marga möguleika og liklegt
er að sitt sýnist hverjum. Leikritið
gerist i fjórum þáttum og sem
dæmi um það hvað Erlingur Gisla-
Um þessar mundir er mikið
líf i starfsemi Skáksambands
Suðurlands. A þessum vetri
hefur sambandið gengist fyrir
þremur mótum, hrókskeppni,
þar sem sveitir frá taflfélögun-
um innan sambandsins keppa
um viðarhrók, sem Rikharður
Jónsson skar út, haustmót, loks
Skákþing Suðurlands, sem
fram fór í síðastliónum mánuði.
I haust sigraði ungmennafélag-
son þarf að leggja á sig i leikritinu
þá þarf hann að borða eftirfarandi:
Eina heila gæs, rækjukokteil, kál-
ið Baldur í Hraungerðishreppi í
hrókskeppninni, en hún hefur
farið fram árlega síðan 1940. Á
haustmótinu 1974 sigraði
Gunnar Finnlaugsson, sem
mun þreyta frumraun sfna í
landsliðsflokki nú í þessum
mánuði. Hann hlaut 6,5 v. af 7.
Skákþing Suðurlands fór sem
fyrr segir fram í febrúar-
mánuði. 1 meistara- og fyrsta
flokki voru 14 þátttakendur og
tefldu þeir 9 umferðir eftir
Monradkerfi. Mótið var nú í
fyrsta skipti réttindamót,
þ.e.a.s. sigurvegarinn hlýtur
réttindi til þess að tefla um
landsliðssæti við skákmenn frá
Keflavík, Hafnarfirði og Tafl-
félagi Hreyfils. Urslit Skák-
þings Suðurlands 1975 urðu
sem hér segir: 1. Hannes Ölafs-
son (Landsveit) 7 v., 2. Guð-
björn Sigurmundsson (Hraun-
gerðishreppi, 6,5 v., 3. Helgi
Hauksson (Hveragerði) 6 v., í
unglingaflokki voru þátt-
takendur 12 og tefldu þeir 7
umferðir eftir Monradkerfi.
Sigurvegari og þar með ung-
lingameistari Suðurlands varð
Almar Sigurðsson úr Hvera-
gerði, hlaut 6,5 v. Við skulum
ljúka þessum þætti með þvf að
líta á tvær skákir frá skákþingi
Suðurlands 1975.
Hvftt: Hannes Ólafsson
Svart: Sveinn Sigurmunds-
son.
Sikileyjarvörn
1. e4 — c5, 2. Rf3 — Rc6, 3.
súpu, gúllas, stóra tertu, lax með
remúlaði og 16 rétti, kalt borð og
pylsur.
Rc3 — e6, 4. d4 — cxd4, 5. Rxd4
— Rf6, 6. Be3 — d6, 7. Bc4 —
Be7, 8. De2 — a6, 9. 0-0-0 —
Dc7, 10. Hhgl — 0-0, 11. Bb3 —
l>5, 12. g4 — Rxd4, 13. Bxd4 —
Bb7, 14. g5 — Rd7, 15. Dh5 —
b4, 16. Hg4 — e5, 17. Hh4 —
Bxg5, 18. Dxg5 — bxc3, 19. Hgl
— cxb2+, 20. Kbl — g6,
Dxg6 + !! — gefið.
Skák
eftir JÓN Þ. ÞQR
Hvftt: Gunnar Finnlaugsson
Svart: Helgi Hauksson.
Caro kann
1. e4 — c6, 2. Rc3 — d5, 3.
Rf3 — d4, 4. Re2 — c5, 5. c3 —
dxc3, 6. bxc3 — Rf6, 7. Rg3 —
Da5, 8. Be2 — e6, 9. 0-0 — Be7,
10. Re5 — 0-0, 11. Bb2 — b5, 12.
a4 — Dc7, 13. d4 — b4, 14. Hcl
— cxd4, 15. cxd4 — Dd8, 16. f4
— a5, 17. Bd3 — Ba6, 18. f5 —
Bxd3, 19. Dxd3 — Rfd7, 20. Db3
— Rxe5, 21. dxe5 — Db6, 22.
Khl — Bg5, 23. Hcdl — Hfd8,
24. Df3 — RaO, 25. Hd6 —
Hxd6, 26. fxe6! — Hdd8, 27.
Dxf7+ — Kh8, 28. Rh5 — Dc7,
29. h4 — Bxh4, 30. e7! — Dxe7,
31. e6 — Bf6, 32. Hxf6! —
Hdl+, 33. Kh2 — Dc7+, 34. Hf4
— Dxf7, 35. Hxf7 — h6, 36.
Hxg7 — Hd2, 37. Be5 — He2,
38. Hg3+ og svartur gafst upp.
1 PENT 5AGT HjÁ HONUNJ
ZZ)C
HVAÐA TEGUND
'A ÉG AÐ KAUPA
-SfiS/víö/VD w-™
Frá Skákþingi Suðurlands 1975