Morgunblaðið - 01.06.1975, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. JUNl 1975
Sjómannadagurmn
Spjallað við
Guðveigu (Stellu)
Sigurðardóttur
í Grindavík
um líf sjómanns-
konunnar
„£G hcld art konur í dag cigi
erfidara mcð að sætta sig við að
vera giftar sjómönnum en var
þegar ég giftist mínum manni
fyrir rúmum aldarfjórðungi,“
sagði Guðveig (Stella)
Sigurðardóltir f Grindavík, eig-
inkona Þórarins Olafssonar út-
gerðarmanns og skipstjóra á
Albcrt GK, cr við hcimsóttum
hana á heimili þcirra hjóna í
vikunni til að spjalla við hana
um líf sjómannskonunnar. Þau
hjón héldu upp á silfur-
brúðkaup sitt um sl. áramót og
eiga 5 börn. Rl/.tur er sonurinn,
Sævar, 25 ára, sem er orðinn
skipstjóri á móti föður sínumog
„Erfiðastað þurfa að taka
stóru ákvarðanirnar ein ”
hin mcsta aflakló, eins og hann
á kyn til. Da'lurnar Hclga, 23
ára, og Olöf, 20 ára, cru báðar
giftar í Grindavík en yngstu
da'turnar tvær, Ingibjörg, 16
áia, og Svala, 8 ára, eru í
hcimahúsum.
Við spurðum Stellu fyrst
hvað henni fyndist erfiðast við
líf sjómannskonunnar.
— Það, sem mér finnst og
hefur fundizt langerfiðast, er
að þurfa að taka ein stórar
ákvarðanir og svo auðvitað að
bera ábyrgð á heimilinu, börn-
unum, öllum útgjöldum og öðru
í því sambandi án þess að geta
ráðgazt við manninn minn.
— En allar fjárvistirnar?
Ég þekki ekki annað en fjar-
vistir og það er hlutur sem
kemst upp í vana, þetta verður
eins og hver önnur vinna. Að
vísu skal ég játa það að hér
áður fyrr, er síldin var fyrir
norðan og þeir voru i burtu allt
sumarið, var það oft erfitt,
einkum þegar börnin voru lítil.
Eitt sumar, er Þórarinn var á
sild og þegar við vorum að
byggja húsið, var ég með 5
smiði í vinnu og fæði og þurfti
að standa í öllum útréttingum í
sambandi við bygginguna auk
þess sem því fylgir að vera með
4 lítil börn og því er ekki að
neita að þá varð dagurinn oft
langur. En þetta hafa margar
konur þurft að gera og auk þess
var maður svo ungur og dug-
legur þá að þetta var ekki eins
erfitt og halda mætti. En þegar
talað er um fjarvistir held ég að
þær hafi komið miklu verr við
börnin og það var oft ákaflega'
erfitt hjá þeim, er pabbi þeirra
var að fara og þau vissu að það
yrði langt þar til þau sæju hann
aftur og ég þurfti oft hreinlega
að slíta þau af honum við brott-
förina. En við megum ekki bara
tala um það sem erfitt er, það
eru margar hátíðisstundir sem
sjómannskonan á, er maður
hennar kemur heim af sjónum.
— Er ekki stundum svolítið
sérstakt andrúmsloft er maður-
inn kemur heim eftir miklar
fjarvistir?
— Nú, ég held að það sé
óhætt að segja það. Fyrstu dag-
ana er hann líkari gesti en
heimilisföður. Hann er búinn
að vera lengi i burtu og hefur
ekki tekið þátt i lifi fjölskyld-
unnar og það er oft mikill
hátíðabragur yfir heimilinu og
fjölskyldulífinu. En nýjabrum-
ið fer auðvitað af og áður en
varir fær hann að heyra allt
sem heimilisfólkinu liggur á
hjarta.
— Nú er Þórarinn eigandi
Alberts, lendir þá ekki mikið á
þér í sambandi við útgerðina?
— Það er óneitanlega oft ansi
erilsamt í því sambandi og má
segja að stofan og eldhúsið séu
hálfgerð skrifstofa, og það verð
ég að segja að mér finnst erfið-
ara að standa í útgerðarútrétt-
ingunum en það var að ala
börnin upp. Hins vegar verður
það að koma skýrt fram, að
meginþungi útgerðarmálanna
liggur á Þórarni. Hann er
óhemjuduglegur, þvi að auk
þess að sækja fiskinn í sjó er
hann meira og minna allan sinn
tíma í landi að huga að málum
útgerðarinnar og þá oft erfið-
ara fyrir mig að ná i hann en
þegar ég veit af honum á sjón-
um.
— Hefurðu aldrei lent i erfið-
leikum í sambandi við barna-
uppeldið þegar Þórarinn vár í
burtu og þau þurftu að sækja
allt til þín og biðja þig?
— Ekki vil ég kalla það erfið-
leika, en það kom fyrir að þegar
ég sagði nei, sögðu þau „allt í
lagi ég bíð bara þar til pabbi
kemur heim og þá leyfir hann
mér það.“
— Og leyfði þá babbi?
— Nei, það gerði hann yfir-
leitt ekki, hann spurði þau
hvort mamma væri búin að
gefa sitt leyfi. Annars var óhjá-
kvæmilegt að hann lét
miklu meira eftir þeim þegar
hann var í landi og sagði við
mig, að hann gæti ekki byrjað á
því að skamma þau og banna þá
fáu daga sem hann væri heima.
En þetta hefur breytzt mjög
mikið síðustu ár, úthöldin eru
styttri og Þórarinn rær meira
héðan úr Grindavík. Að vísu
hefur hann verið í Norðursjón-
um, en í fyrra fór ég út, var þar
í 1 'A mánuð, en nú fara þeir
ekki aftur, ætla að vera á trolli
hér heima.
— Þú sagðir áðan að erfiðast
væri að taka ein stóru ákvarð-
anirnar. Manstu eftir nokkru
sérstöku atviki í því sambandi?
— Þegar Ölöf dóttir okkar
var eins mánaðar og óskirð fár-
veiktist hún kvöld eitt, er Þór-
arinn var á sjónum. Ég fór þá
með hana i dauðans ofboði inn
á Hafnarfjarðarspítala, en þeg-
ar þangað kom fannst mér á
Stella með þremur barna sinna og
dótturdótturinni og nöfnunni
Guðveigu. F.v. Helga, Guðveig,
Guðveig (Stella), Sævar og Ingi-
björg.
móttökum systranna, að þær
ætluðu að úthýsa barninu
vegna þess að það var óskírt. Þá
tók ég það ráð að hringja í séra
Garðar Þorsteinsson og biðja
hann að koma og skíra barnið
fyrir mig. Við hjónin vorum
ekkert farin að ræða um nafn á
barnið, en þar sem faðir Þórar-
ins var nýlátinn ákvað ég að
skíra hana Ólöfu. Nú, þegar ég
svo kom heim um nóttina var
Þórarinn kominn heim af sjón-
um og ég sagði honum að hann
ætti dóttur sem héti Ólöf. Hann
varð, held ég, ósköp ánægður
með að ég skyldi taka þessa
ákvörðun.
— Einu sinni keypti ég bíl
alveg upp á eigin spýtur og þá
var um ansi mikla fjárfestingu
að ræða og Þórarinn hélt auð-
vitað að ég væri að gera ein-
hverja vitleysu, en þegar hann
kom heim og sá bílinn var hann
mjög ánægður með hann.
— Ef til þín kæmi ung kona,
sem ætlaði að fara að ganga að
eiga sjómann og spyrði þig
ráða, hvað segðir þú við hana?
— Fyrst og fremst að hún
skyldi bægja frá sér allri
hræðslu við sjómannsstarfið og
í öðru lagi að reyna aldrei að fá
mann sinn til að hætta á sjó og
koma í land. Slíkt kann aldrei
góðri lukku að stýra með mann,
sem hneigist að sjónum.
— Hefur þú aldrei verið
hrædd um Þórarin?
— Nei, ég veit, að hann er
mjög varkár skipstjóri, en ég er
hrædd um hann ef hann fer
akandi til Reykjavíkur. Sama
gegnir með Sævar son minn,
hann byrjaði 14 ára á sjó með
pabba sínum og ég hef aldrei
verið hrædd um hann. En þetta
er auðvitað misjafnt og dóttir
mín, sem gift er sjómanni, er
oft svolítið hrædd um sinn
mann.
— Nú hefur þú þurft að lifa
ntjög sjálfstæðu lífi, hvað
fínnst þér um rauðsokkurnar?
— Ég er mikil kvenréttinda-
kona, en engin rauðsokka. Ég
vil að konur njóti fyllsta jafn-
réttis við karlmenn og eigi
sömu möguleika og þeir, en ég
er þeirrar skoðunar, að hver
móðir eigi sjálf að ala upp sitt
barn. Það eru nefnilega forrétt-
indi sem okkur eru gefin
-ihj.
„Myndi engri konu ráða
fráþví að giftast siómanni”
Rœtt við Maríu
Ármannsdóttur
í Sandgerði
María með börnin, Þórð, Olöfu og Kolbrúnu.
„Mér finnast þessar miklu
fjarvistir leiðinlegar og ég hef
aldrei getað vanizt þcim,“ sagði
María Ármannsdóttir í Sand-
gcrði, eiginkona Marels
Andréssonar, háseta á Guð-
mundi RE, er við hittum hana
að máli, þar sem hún vinnur
sem ráðskona í mötuneyti Vita-
málastjórnar í Sandgerði. Guð-
mundur RE er í Norðursjó við
sfldveiðar og Marfa því eins og
oftast ein heima með börnin
þrjú, Þórð 17 ára, Kolbrúnu 12
ára og Ólafíu 6 ára. Þau María
og Marel hafa nú búið i 19 ár og
Marel nær alltaf stundað sjó að
undanskildum nokkrum stutt-
um tfmabilum, sem hann hefur
unnið í landi.
„Það eru óneitanlega miklar
fjarvistir manna, sem eru á
stórum skípum eins og Guð-
mundi. Þeir stoppuðu t.d. bara
10 daga eftir loðnuvertíðina áð-
ur en haldið var i Norðursjó og
eru búnir að vera 6 vikur. Ann-
ars var loðnuvertíðin ekki svo
slæm, þeir lönduðu mikið í
Keflavík og þá fengum við að-
eins að sjá Marel en börnunum
finnst ósköp leiðinlegt að sjá
ekki pabba sinn meira.
— Er ekki erfitt að þurfa svo
til algerlega að sjá um barna-
uppeldið ein?
— Það hefur stundum reynt
svolítið á þolrifin i manni að
þurfa að bera ábyrgð á öllum
málum þegar maðurinn er í
burtu, og þegar börnin eru orð-
in þetta gömul er oft erfiðara
að ráða við þau en þegar þau
voru lítil, en þetta er það líf
sem ég hef valið mér og ekkert
við því að gera enda erfið-
leikarnir ekki slíkir að nokkuð
veður þurfi að gera út af þeim.
— Ef þú værir orðin ung aft-
ur og ætlaðir að fara að gifta
þig myndurðu giftast sjómanni
aftur?
— Já, það myndi ég gera og
ég myndi engri konu ráða frá
því að giftast sjómanni. Þótt
fjarvistirnar séu oft miklar og
leiðinlegar eru ánægju-
stundirnar margar og bjartar
eins og þegar maðurinn er að
koma heim af sjónum eftir
langa útivist. Þá er sannkölluð
hátíð i bæ hjá okkur öllum og
kannski sérstaklega börnunum
enda lætur Marel allt eftir
þeim, en ég er líklega ekkert
betri, ég held að maður láti
orðið alltof mikið eftir börnum
í dag.
— Ertu hrædd um hann á
sjónum?
— Nei, það er ég yfirleitt
ekki. Ég veit að hann er á góðu
skipi með góðum skipstjóra.
Það er helzt ef gerir eitthvert
ofsaveður og Marel er á sjó að
setur að mér kvíða.
— Hefur þú alltaf unnið úti?
— Ég hef alltaf unnið i
frystihúsinu svona af og til, það
er svo gott með það starf, að
maður getur tekið sér frí þegar
þörf er á út af börnunum eða
einhverju öðru.
— Hefurðu eitthvað reynt til
að fá þinn mann til að hætta á
sjónum?
— Nei, ég hef ekkert skipt
mér af því. Ég vona bara að
einhvern tíma komi að því.