Morgunblaðið - 03.03.1976, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐlb. MIÐVIKUDAGUR 3. MARZ 1976
11
Mikil hrifning
á frumsýningu
Húsavik i febr.
PÉTUR Gautur, sjónleikur
Ibsens var frumsýndur af Leik-
félagi Húsavíkur þriðjudaginn
24. febrúar eða réttum 100 ár-
um síðar en hann var frum-
svndur í Kristjaníuleikhúsinu I
Ósló. Titilhlutverkið leikur
Gunnar Eyjólfsson þjóðleikari
en svo skemmtilega vildi til að
þann sama dag var Gunnar
fimmtugur og var hann ákaft
hvlltur af því tilefni og svo
fyrir frábæran leik í hinu stór-
brotna hlutverki Gauts.
Þetta mun vera eitt stærsta
viðfangsefni Leikfélags Húsa-
víkur til þessa en jafnframt eitt
af því bezta, sem það hefur af
hendi leyst, þó Gunnar eigi þar
auðvitað stærsta hlutinn, skila
hinir leikararnir, heima-
mennirnir, sinum hlutverkum
vel og leikstjórinn, Sigurður
Hallmarsson er öruggur í
brúnni- ög með mikilsverðri að-
stoð frá Þjóðleikhúsinu í sam-
bandi við að leggja til aðalper-
sónuna og lána útbúnað er
sýningin sérstaklega vel heppn-
uð og stór menningarviðburður
úti á landsbyggðinni.
Dr. Jón Gíslason:
Gunnar Eyjólfsson og Einar Njálsson í hlutverkum slnum I sýningu
Leikfélags Húsavíkur á Pétri Gaut.
Margföld afmælissýning
á Pétri Gaut á Húsavík
Með önnur aðalhlutverk en
Pétur Gaut fara Herdís Birgis-
dóttir, Guðný Þorgeirsdóttir,
Ingimundur Jónsson, Kristjana
Helgadóttir og Einar Njálsson.
Hallmar Sigurðsson, sem nú er
við nám í leikhúsfræðum í
Svíþjóð, hefur gert leiktjöldin
og mun það m.a. verða eitt af
hans prófverkefnum og hefur
hann leyst sitt hlutverk vel af
hendi.
Að lokinni frumsýningu náði
fréttaritari Morgunblaðsins
stuttu viðtali við Gunnar
Eyjólfsson áóur en hann fór i
veizlu, sem Leikfélag Húsa-
víkur hélt honum heiðurs —
þar sem honum í ræðum og með
gjöfum var þakkað hið mikla og
örvandi framlag, sem hann
hefur lagt til leiklistarstarf-
semi á Húsavík.
— Þetta tókst vel hjá ykkur,
Gunnar. Hvernig er að leika
með svonaólærðu áhugafólki?
— Já, ég held að það sé rétt
að þetta hafi tekizt mjög vel. Að
leika með þessu áhugafólki?
Það er bæði ánægjulegt og
örvandi að kynnast slikum
áhuga og dugnaði og fórnfýsi,
sem mér finnst aðallega ein-
kenna starfið hér í Leikfélag-
inu. Leikarar í L.H. eru að
mínu mati í sérflokki sem
áhugaleikarar vegna þess hve
þeir hafa á undanförnum árum
sett markið hátt í verkefnavali.
Meó þvi tel ég að þeim hafi
tekizt að tryggja sér hóp
öruggra leikhúsunnenda og
með því að glíma við vandasöm
og krefjandi verkefni hafa þeir
öðlast þann þroska í leiklist að
það er sönn ánægja að leika á
móti þeim.
— Þetta er margföld hátíð
hjá ykkur i dag.
— Já, og eitt afmælið enn,
sem ekki hefur verið getið. Það
eru nefnilega liðin 85 ár síðan
Þingeyingar keyptu það eintak-
ið af Pétri Gaut, sem Einar
Benediktsson þýddi og að þýð-
ingunni vann hann einmitt hér
á Húsavík og Héðinshöfða. Ég
tel þess sýningu m.a. heiðra
minningu þessa mikla skálds og
þrekvirki hans því eins og
Sveinn Skorri Höskuldsson
segir í leikskrá er þetta „eitt-
hvert ágætasta verk þýddra
bókmennta á islenzku“.
— Að lokum vil ég segja, að
Húsvíkingar eiga sannarlega
skilið að eiga fyrsta flokks
félagsheimili eins og það sem
hér er. En Leikfélag Húsavíkur
þyrfti að eignast leikhús í sama
gæðaflokki.
— Fréttaritari.
Daily Telegraph:
„Brezkur almenning-
ur er búinn að fá nóg”
DAILY Telegraph segir í forystu-
grein s.l. laugardag:
„Það er kominn timi til að
binda enda á hið gagnslausa
þorskastríð Breta við samstarfs-
þjóð sina í Atíantshafsbandalag-
inu, Islendinga. Brezkur almenn-
ingur er búinn að fá nóg af sjón-
varpsmyndum af freigátum
brezka flotans i stórfiskaleik við
íslenzk varðskip. Það er satt, að
einhliða útfærsla Islands í 200
mílur er ,,ólögleg“ samkvæmt nú-
gildandi alþjóðalögum. Lögum
samkvæmt eru aðgerðir flotans
við vernd brezkra togara, sem eru
aó veiðum á „alþjóðlegum haf-
svæðum", réttmætar. Hingað til
hefur brezka stjórnin átt þvi láni
að fagna, að ekki hefur orðið slys,
sem hefur haft i för með sér al-
varlegar líkamsmeiðingar eða
dauða. Öhjákvæmilega hlýtur þó
að koma að slíkum atburði fyrr
eða síðar."
Síóan er vikið að breyttum við-
horfum í hafréttarmálum og sú
skoðun látin i ljós, að komi þátt-
takendur i hafréttarráðstefnu
Sameinuóu þjóðanna sér ekki
saman um 200 mílna auðlindalög-
sögu muni Bandaríkin, Kanada,
Noregur og fleiri taka til sinna
ráða, auk þess sem ríki Efnahags-
bandalagsins miði stefnu sina i
hafréttarmálum við 200 mílna
regluna.
Síðan segir:
„Það er út i hótt að halda þvi
fram, að það væru svik við grund-
vallarsjónarmiðið um frelsi á al-
þjóðlegum hafsvæðum, ef Bretar
hættu þorskastriðinu. Hvernig
mundi ríkisstjórnin bregðast við
ef við stærra land og betur vopn-
um búió en Island væri að eiga?
Ef slíkt ætti sér stað á svæði
Atlantshafsbandalagsins yrði til
þess ætlazt að ögrun af þessu tagi
yrði mætt meó viðeigandi aðgerð-
um af bandalagsins hálfu. Ef
ögrunin kæmi að utan, yrði mál-
inu að likindum skotið til Öryggis-
Samskipti Breta og Islend-
inga og öryggi Islands
Það má teljast merkilegt lán
fyrir íslendinga, að Bretar fóru
ekki að ráðum Sir Josephs Banks
í Nápóleonsstríðunum að innlima
Island í brezka heimsveldið.
Hafði Sir Joseph þó sem kunnugt
er samið rækilega greinargerð um
málið fyrir brezku stjórnina og
ekki dregið dulur á, hve mikilvæg
lega Islands væri fyrir fiskveiðar
og siglingar á Norður-Atlantshafi.
Menn geta leitt að því ýmsum
getum, hvernig nú væri umhorfs
á Islandí, ef Bretar hefðu kastað
eign sinni á það. Tvennt væri þó
hægt að fullyrða: Islenzk tunga
væri nú undir lok liðin og fiski-
miðin umhverfis landið þurraus-
in. Hins vegar er skylt að minnast
þess, að Sir Joseph Banks ritaði
álitsgerðir sínar i þeirri sannfær-
ingu, að hann væri með þeim að
efla beggja hag, Breta og Islend-
inga, enda mundi hinum síðar-
nefndu brátt fjölga undir hinni
mannúðlegu stjórn Breta og
verða dugandi sjómenn á flota
heimsveldisins'.
Hvað sem þessum bollalegging-
um h'ður, má kveða svo að orði, að
brezki flotinn hafi ráðið lögum og
lofum á Norður-Atlantshafi fram
að síðari heimsstyrjöld. Var öllum
löndum sem að þeim hafsvæðum
liggja, mikið öryggi: að nærveru
brezka flotans.
Nú er hér mikil breyting á orð-
in: Brezka heimsveldið hefur lið-
ast í sundur og jafnvel „Hið sam-
einaða konungsríki" á Bretlands-
eyjum er að leysast upp í frum-
parta sína, það eð hinar
undirokuðu þjóðir í Skotlandi,
Wales og á Norður-trlandi —
heimta sinn rétt. Og hvað um
brezka flofann? Eru ekki helztu
verkefni hans nú orðið að níðast á
þeim nágrönnum Bretlands, sem
minnst mega sín? Og þó eiga Is-
lendingar að heita bandamenn
Breta!
Er ekki komin tími til fyrir Is-
lendinga að endurskoða utan-
rfkisstefnu sína og horfast í augu
við staðréyndir? Á Norður-
Atlantshafi tefla nú tvö stórveidi
um yfirráð: Bandaríkin og Sovét-
rússland. Bæði gera sér þessi ríki
grein fyrir hve mikilvægt Island
er fyrir siglingar og hernaðarað-
gerðir á þessum hafsvæðum.
Auðvitað hlýtur það að vera
höfuðmarkmið hverrar ríkis-
stjórnar og tryggja öryggi lands-
ins. Reynslan hefur Ieitt í ljós, að
Atlantshafsbandalagið er þess
ekki megnugt. Það hrærir hvorki
legg né lið, þó að ein bandalaés-
þjóð fari með hernað og ofbeldi á
heldur annarri.
Hvernig yrði þá öryggi lands óg
þjóðar bezt tryggt? Að mínum
dómi með því að fá hin miklu
flotaveldi á Norður-Atlantshafi til
að lýsa yfir því, að árás á Islánd
yrði skoðuð sem árás á þau.
Þannig gæti hvorugt risaveld-
anna seilzt til yfirráða á Islandi.
Framhald á bls. 22
ráðsins. Staðreyndin er sú, að yf-
irgnæfandi líkur benda til þess,
aó Bretar gætu þá ekki staóió
einir. Þetta er hryggileg stað-
reynd, en staðreynd eigi að síður.
Að nota brezka flotann gegn einu
af fáum ríkjum heims, sem við
höfum í fullu tré við, samstarfs-
riki okkar i þokkabót — er
skammarlegt, og það ætti að
binda enda áþetta.
FERMINGARSKOR
á stelpur nýkomnir.
Margar gerðir.
Litur brúnt
Verð 4.220.
SKÓSEL,
Laugavegi 60,
sími 21 270.
einhver afgreiðslan opin
aljan daginn
Kt, 9 10 1t
13 14 15 16 17 18 19
| | i i
\ AÐALBANKINN BANKASTRÆTI 5 SÍMI 27200 : s j
ÚTIBÚIÐ ■1 1 LAUGAVEG1172 SlMI 2 0120 lllÉil III! |
1 I AFGREIÐSLAN // UMFERÐARMIÐSTÖÐ SÍMI 2 2585 111 jll 11
VÆ BREIÐHOLTSÚTIBÚ Æ ARNARBAKKA2 SÍMI74600 ; |fl! 11