Morgunblaðið - 03.03.1976, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. MARZ 1976
— Air Viking
Framhald af bls. 32
Sunna greiddi tiltekna leigufjár-
hæð daginn áður og ef áhöfn
vélarinnar fengist til að fljúga, en
búið væri að segja starfsliði
félagsins upp. Heyrzt hefur að
hin nýstofnaða ferðaskrifstofa
samvinnuhreyfingarinnar, Sam-
vinnuferðir, kynni hugsanlega að
taka við rekstri félagsins, en
Unnsteinn kvað enga ósk um slíkt
hafa borizt skiptaréttinum, enda
væri þess naumast að vænta
þegar á fyrsta degi. Hins vegar
kvað hann forráðamenn þeirrar
ferðaskrifstofu geta komið á
framfæri tilmælum um það hve-
nær sem væri, og yrði þá að kalla
saman skiptarétt tii að ákveða
slíkt. Unnsteinn sagði ennfremur,
að sú ákvörðun að gefa Sunnu
kost á að fá þotuna til afnota nk.
laugardag hefði verið tekin án
þess að kallaður væri saman
skiptafundur nema hvað samráð
hefði verið haft við fulltrúa lánar-
drottnanna tveggja, sem þarna
voru mættir, þar eð ekki hefði
verið talið aó neitt væri í húfi
enda þótt af þessu flugi yrði en
eitthvert fé rynni með þessu móti
inn i þrotabúið.
Unnsteinn kvað ekki enn hafa
komið fram kröfur í þrotabúið
beinlínis frá neinum aðila, en þær
kröfur sem lagðar hefðu verið
fyrir hjá fógeta, er beðið var um
löghald, hefðu verið um 60—70
milljónir króna frá Oliufélaginu
og tæpar 25 milljónir frá Alþýðu-
bankanum. Báðar þessar kröfur
hefðu verið vegna óveðtryggðra
skulda, þvi að með öðrum hætti
fæst ekki löghald.
GJALDÞROTASKIPTI
ÞEGAR LÖGHALDSAÐGERÐ
VARÐ ARANGURSLAUS
Þá náði Morgunblaðið einnig
tali af Vilhjálmi Jónssyni, for-
stjóra Oliufélagsins. og spurði
hann nánar um aðdraganda að
kröfu fyrirtækis hans um gjald-
þrotaskipti Air Vikings. Vilhjálm-
ur sagði, að á mánudag sl. hefði
Alþýðubankinn og Olíufélagið
óskað eftir löghaldi í eignum Air
Vikings. Vilhjálmur sagði, að á
mánudag sl. hefði Alþýðubankinn
og Olíufélagið óskað eftir löghaldi
I eignum Air Vikings. Þá hefði
komið í ljós, að þær eignir sem
um var að ræða hefðu ekki verið
nálægt því nægar fyrir þeim
kröfum, sem framvísað var. Kyrr-
setningargjörðin hefði þannig
verið árangurslaus og þar af leið-
andi hefði Olíufélagið óskað eftir
því í gær að skiptaréttur tæki
búið til meðferðar, og það hefði
verið gert. Kvað Vilhjálmur
kröfur þessara tveggja aðila vera
eitthvað yfir 100 milljónir króna.
Eignir Air Vikings hefðu hins
vegar verið ein óveðsett flugvél,
og sagði Vilhjálmur, að fallið
hefði verið frá mati á vélinni en
allir verið sammála um að hún
nægði ekki fyrir þeim kröfum
sem þarna var um að ræða.
SKIPTARÉTTUR AKVEÐUR
HVORTHLUTAFÉLAGIÐ
STARFARAFRAM
Vilhjálmur var að því spurður
hvort einhverjar ráðstafanir
hefðu verið gerðar af hálfu lánar-
drottnanna tveggja í þá veru að
halda rekstri félagsins áfram. Vil-
hjálmur svaraði því til, að það
sem gerðist er skiptaréttur tæki
við fyrirtæki, væri að rétturinn
kæmi í raun í stað stjórnar og
framkvæmdastjórnar félagsins,
og það væri þá á valdi hans að
ákveða um framvinduna, ef fyrir
lægju einhver verkefni sem talizt
gæti hagur fyrir búið að full-
nægja.
Vilhjálmur kvaðst ekki vita til
þess að nein áform væru uppi um
að Samvinnuferðir tækju hugsan-
lega við rekstri Air Vikings, eins
og flogið hefur fyrir, og kvaðst
ekki hafa vitneskju um að
Saínvinnuferðir væru tilbúnar að
hefja hér fJugrekstur. Allt væri
óráðið uiii líamvindu rekstrar
félagsins unifram ferð þá á
laugardag, sem Sunnu hefur
verið gefinn kostur á.
FLJÖTLEGA EIGANDA-
SKIPTl A AIR VIKING
Morgunblaðinu tókst ekki i gær
að ná tali af forsvarsmönnum Al-
þýðubankans til að leita álits
þeirra á þessu máli, en síðdegis i
gær barst Morgunblaðinu eftir-
farandi fréttatilkynning frá
Guðna Þórðarsyni, forstjóra Air
Vikings og Ferðaskrifstofunnar
Sunnu, um þetta mál:
„Síðast liðinn mánudag gerðu
Olíufélagið hf. og Alþýðubankinn
hf, kröfu til þess, að flugfélagið
Air Viking hf. greiddi að fullu
allar viðskíptaskuldir fyrirtækis-
ins við þessa aðila, og lögðu jafn-
framt löghald á eignir félagsins.
Eins og öllum er kunnugt, sem
eitthvað þekkja til atvinnu-
reksturs, mun leitun á þvf fyrir-
tæki, sem eitthvað hefur um-
•leikis, er gæti greitt fyrirvara-
laust allar sinar viðskipta- og
bankaskuldir.
Þar sem Air Viking gat ekki
strax greitt þessum aðilum allar
viðskiptaskuldir sínar, óskaði
Oliufélagið hf. eftir því, að félagið
yrði tekið til gjaldþrotaskipta, og
varð skiptaráðandinn í Reykjavík
við þeirri ósk Olíufélagsins hf. í
dag. Munu þvi að öllum líkindum
fljótlega verða eigendaskipti að
flugvélum Air Vinings hf.
Þó að okkur stofnendum Air
Vikings hf, sem höfum aflað
fyrirtækinu álits og viðtækra
markaða í mörgum heimsálfum,
sé að sjálfsögðu söknuður í huga
við þessi þáttaskil, þá óskum við
væntanlegum eigendum alls hins
besta, þar sem við vitum, að þeir
fá góð og afkastamikil atvinnu-
tæki á hagstæðu verði. Auk þess
er ég þess fullviss, að þeir munu
mæta ríkari skilningi og vonandi
rýmri fyrirgreiðslu en við hjá
sumum æðstu stofnunum þjóðar-
innar.
Rétt er að taka fram, að þessi
atburður hefur engin áhrif á
starfsemi ferðaskrifstofunnar
Sunnu hf., sem mun starfa af
sama þrótti og áður sem Stærsta
ferðaskrifstofa landsins. En
undanfarin ár hefur Sunna hf.,
flutt rúman helming allra þeirra
Islendinga, sem notið hafa orlofs í
sólarlöndum.
Ferðaskrifstofuna Sunnu mun
ekki skorta farkosti fyrir farþega
sína i framtíðinni, og næsta flug
til Kanaríeyja laugardaginn 6.
mars n.k. verður flogið eins og
venjulega með flugvél frá Air
Viking hf.“
SAMVINNUFERÐIR HAFA
EKKI AKVEÐIÐ
YFIRTÖKU AIR VIKINGS
Loks náði Morgunblaðið tali af
Erlendi Einarssyni, forstjóra
Sambands Isl. samvinnufélaga og
stjórnarformanni Samvinnu-
ferða, og spurði hann hvað hæft
væri í fregnum um að Samvinnu-
ferðir hefðu í hyggju að taka við
rekstri Air Vikings og að viðræð-
ur væru þegar hafnar milli for-
ráðamanna ferðaskrifstofunnar
og starfsmanna Air Vikings.
Hann kvað engar ákvarðanir hafa
verið teknar um það innan
stjórnar Samvinnuferða að taka
við rekstri Air Vikings, en hann
kvað það hafa verið yfirlýsta
stefnu skrifstofunnar við stofnun
hennar að leita samstarfs við
Islenzka flugrekstraraðila um
sem ódýrastar flugferðir, og kvað
Samvinnuferðir þegar hafa rætt
við Flugleiðir um þau efni.
Einnig hefði komið til greina að
leita samstarfs við Air Viking
áður en til þessa kom, þar eð
Samvinnuferðir hefðu viljað
halda öllum dyrum opnum til að
ná sem hagkvæmustum kjörum.
Erlendur kvað engar viðræður
hafa átt sér stað milli forráða-
manna Samvinnuferða og starfs-
fólks Air Vikings, en taldi að við-
ræður hefðu farið fram milli
fulltrúa Olíufélagsins sem eins
helzta lánardrottins og starfs-
fólksins um það hvað tæki við
þegar félagið væri komið til gjald-
þrotaskipta.
— Herskipin út
Framhald af bls. 1
sætisráðherra að það hefði komið
til greina af Islendinga hálfu að
semja um slíkt meðan viðræður
stóðu yfir. Upp úr þeim viðræðum
hefði þó slitnað vegna þess að
Bretar sendu freigátur aftur inn
fyrir 200 mílurnar. Það hefði
verið gert eftir að íslenzk varð-
skip hefðu klippt á togvíra
tveggja brezkra togara, en þess
bæri að geta að þeir hefðu verið
að veiðum á svæði, sem væri
algerlega friðað.
Beðið var um skoðun forsætis-
ráðherra á þeim ummælum
James Callaghans, utanríkisráð-
herra Breta, að Bretar hafi gert
tslendingum ákveðið tilboð en
ekki fengið neitt á móti og svaraði
hann því til að á meðan brezk
herskip væru á íslandsmiðum
yrði Bretum ekki gert neitt tilboð.
Spurt var um, hvort tslendingar
gætu hugsað sér að fallast á viður-
kenningu Breta á 100 sjómílna
fiskveiðilögsögu til bráðabirgða,
eins og hann hefði minnzt á I
ræðu sinni, ef Bretar drægju her-
skip sln til baka.
Sagði forsætisráðherra að þetta
bæri að skilja fremur sem rök-
semdafærslu en sem tillögu.
Bretar hefðu farið fram á I Efna-
hagsbandalaginu, að það viður-
kenndi 100 mllna fiskveiðilög-
sögu Breta og því væri ekki óeðli-
legt, að þeir viðurkenndu fisk-
veiðilögsögu af sömu stærð við
ísland. Ef Bretar kölluðu her-
skipin heim á réttan hátt mætti
ræða alla möguleika.
Þá var um það spurt, hvort ekki
væru eðlilegt að Islendingar
hættu áreitni við brezka togara ef
herskipin færu út. Sagði Geir
Hallgrímsson það vera heldur
mikla rausn við Breta þvl þá
myndu þeir geta mokað upp afla.
Eðlilegra væri, ef Bretar vildu ná
samkomuiagi, að þeir færu með
togarana út fyrir 200 mílurnar á
meðan samningar stæðu yfir eins
og Vestur-Þjóðverjar hefðu gert.
Spurt var um, hvort það væri
raunhæft af Islendingum að
krefjast skilyrðislausrar upp-
gjafar af Bretum og svaraði Geir
Hallgrimsson því til að það væri
ekki skilyrðislaus uppgjöf þótt
Bretar færu út með herskip sln.
Þeir þyrftu bara að átta sig á þvi
að I þessum hluta heimsins væru
menn vaxnir upp úr því að beita
vopnavaldi.
„Yfirlýsingin bætir
andrúmsloftið“.
Mikið var spurt um þýðingu
yfirlýsingar forsætisnefndar-
innar og hvort Norðurlandaráð
ætti yfirleitt að gefa út slíkar
yfirlýsingar. Sagði forsætisráð-
herra að yfirlýsingin hefði enn
ekki breytt neinu en það væri sín
skoðun, að hún gæti bætt
andrúmsloftið. Taldi hann ekki
óeðlilegt að ráðið sendi frá sér
yfirlýsingar I málum, sem varða
lífshagsmuni norrænnar þjóðar.
„Munu Islendingar mæta á ráð-
herrafundi Atlantshafsbandalags-
ins,“ var spurt og sagði að ekki
hefði annað verið ákveðið. Islend-
ingar litu á NATO sem mikilvæg-
an vettvang til að koma sjónar-
miðum sínum á framfæri og
vinna þeim áhrif. Um það hvort
Atlantshafsbandalagið gæti
aðstoðað íslendinga sagði Geir
Hallgrímsson að NATO gæti ekki
gefið Bretum skipanir. Það væri
bandalag 15 sjálfstæðra þjóða,
sem ekki þurfa að taka við
skipunum frá þvi og einmitt þess
vegna væru Islendingar aðilar.
— Sjómanna-
félög
Framhald af bls. 32
fallinu. A fundinum var eftirfar-
andi ályktun samþykkt:
„Fundur I stjórn og trúnaðar-
mannaráði Sjómannafélags
Reykjavíkur, haldinn þann 2.
marz 1976 kl. 20.30, samþykkir að
fresta nú þegar vinnustöðvun
sinni á bátaflotanum meðan skip-
verjar kynnast i raun hinu nýja
samningsuppkasti, enda verði lög-
skráð samkvæmt því. Ástæður
eru meðal annars þessar:
„Sáralltil þátttaka var i at-
kvæðagreiðslunni um samninginn
eftir fund félagsins I gærmorgun
og fjöldi félagsmanna SR er þegar
kominn á veiðar frá öðrum út-
gerðarstöðum. Þá hafa nokkur
skip laumazt úr höfn og brotið þar
með vinnubannið. Um borð I þessi
skip hafa meðal annars farið skip-
verjar sem nýbúnir voru að segja
nei við hinu nýja samningsupp-
kasti.
Stjórn Sjómannafélags Reykja-
víkur er falið að viðhöfðu samráði
við lögfræðing félagsins að kanna
hvernig félagslögum verður
komið yfir brotlega félagsmenn
svo og forráðamenn þeirra skipa,
sem nú hafa brotið 18. grein laga
nr. 80 frá 1938 um stéttarfélög og
vinnudeilur.
Þá bendir fundurinn á, að sjó-
menn og útgerðarmenn eigi ekki
einir hlut að þessu máli, heldur
allt verka- og þjónustufólk, sem
að fiskvinnslu, útgerð og þjón-
ustu við hana vinnur, sömuleiðis
bæjarfélagið sjálft og þjóðfélagið
I heild. Fundurinn lýsir trausti á
samningamenn félagsins og óskar
fundurinn þess, að þeir leitist við
að taka upp samningaviðræður að
nýju við útgerðarmenn."
Sjómannafélag Hafnarfjarðar
boðaði til fundar um verkfalls-
málið kl. 21 I gærkvöldi og lauk
fundinum um kl. 22. Að sögn Ösk-
ars Vigfússonar, formanns félags-
ins, var samþykkt á fundinum að
aflýsa vinnustöðvuninni og stjórn
félagsins falið að leita eftir við-
ræðum við útgerðarmenn á ný.
Var þetta samþykkt með 36 at-
kvæðum gegn 6, en 16 sátu hjá.
Þá samþykkti fundurinn eftir-
farandi ályktun:
„Fundur haldinn I Sjómannafé-
lagi Hafnarfjarðar 2. marz 1976
samþykkir að lýsa vanþóknun
sinni á þeim sjómönnum, sem
gerzt h5fa brotlegir I verkfalli. Þá
vill fundurinn fordæma þá skip-
stjórnarmenn, sem hafa kvatt
undirmenn til að taka þátt I verk-
fallsbrotum I skjóli stöðu sinnar.“
Emil Magnús$on, fréttaritari
Mbl. I Grundarfirði, sagði, að sjó-
menn á Snæfellsnesi virtust fyrst
og fremst vera óánægðir með að
sérkröfur þær, sem þeir settu
fram s.l. haust, er samningavið-
ræður voru að hefjast, fengu
engan hljómgiunn. Því væru þeir
ekki til umræðu um að hefja sjó-
sókn á ný fyrr en eitthvað hefði
verið komið til móts við þá.
Þá sagðist hann hafa frétt, að
einn Ólafsvikurbáta hefði farið á
sjó I gær, og til einhverra stymp-
inga hefði komið er báturinn
lagði úr höfn.
Atkvæðagreiðsla hófst I gær hjá
yfirmönnum á bátaflotanum.
Stendur hún fram til laugardags-
kvölds og verður þegar atkvæðum
hefur verið safnað saman talið
sérstaklega og I einu lagi hjá
sáttasemjara.
— Loðnuganga
Framhald af bls. 32
og jafnvel tvær loðnugöngur eigi
enn eftir að koma á miðin. Af
þessu tilefni hafði Morgunblaðið
samband við Hjálmar Vilhjálms-
son fisfcifræðing, sem nú er
staddur um borð I rannsóknaskip-
inu Bjarna Sæmundssyni, og
spurði hann hvort fleiri loðnu-
göngur ættu eftir að ganga á
miðin.
Hjálmar sagði, að hann tryði
ekki öðru en að önnur ganga ætti
eftir að koma á miðin og það
bráðlega upp að SA-landi, en því
miður hefði lltið verið hægt að
rannsaka svæðið að undanförnu.
Dagana 8.—10. febrúar hefði
orðið vart við mikla loðnugöngu
austur af Gerpi, en hún hefði ekki
fundizt síðustu daga, en oft væri
mjög erfitt að finna loðnuna
þegar hún væri að ganga upp að
SA-landi, þvl hún gengi mjög
dreifð upp að landinu. Þessi
ganga gæti þvf verið á svæðinu
frá Hvalbak að bugtunum svo-
nefndu.
Eftirtalín skip tilkynntu um
afla til Loðnunefndar frá kl. 22 I
fyrrakvöld til kl. 21 I gærkvöldi:
Ljósfari 220 lestir, Börkur 850,
Sæberg 200, Óskar Magnússon
270, Hrafn 200, Arni Sigurður
350, Haraldur 170, Höfrungur 3.
240, Þórkatla 30, Víðir 220, Snæ-
fugl 150, Náttfari 150, Hrafn
Sveinbjarnarson 150, Bjarni
Olafsson 340, Sveinn Svein-
björnsson 200, Lárus Sveins-
sen 260, Kristbjörg 230,
Flosi 220, Húnaröst 240,
Grindvíkingur 600, Magnús
180, Alftafell 110, Gullberg 400,
Andvari 130, Hákon 150, Þórður
Jónasson 370, Þórkatla 70, Sæ-
berg 240, Ólafur Magnússon 190,
Súlan 600, Isleifur 30, Bergur 180,
Rauðsey 390, Gunnar Jónsson
130, Sklrnir 290, Huginn 340,
Hrafn Sveinbjarnarson 260,
Hilmir 500, Árni Sigurður 410,
Skógey 130, Vonin 170, Óskar
Magnússon 350, Loftur Baldvins-
son 500, Hrafn 360, Dagfari 170 og
Guðmundur 650.
— Forkosningar
Framhald af bls. 1
lyndra sem keppa um hylli kjós-
enda eru Fred Harris, öldungar-
deildarþingmaður, Milton Shapp,
rlkisstjóri, Morris Udall, þing-
maður, og Sargent Shriver, fyrrv.
sendiherra I Frakklandi.
Forkosningar repúblikana fara
einnig fram I ríkinu I dag en
hvorki Ford forseti né aðalkeppi-
nautur hans, Ronald Reagan, hafa
háð kosningabaráttu þar og virð-
ast ekki telja úrslit I forkosningu
repúblikana skipta sköpum I
þessu þekkta demókratariki.
— IBM gefur
Framhald af bls. 32
fræðum og kennsla og
rannsóknir sem styðjast við
tölvunotkun hafi aukizt hröð-
um skrefum við háskólann á
seinustu árum, og nú sé svo
komið að eldri tölvan nægi ekki
lengur þessum þörfum, enda sé
hún tæknilega úrelt. Háskólinn
hafi átt mjög erfitt með að
endurnýja tölvukost sinn af
eigin rammleik, en gjöfin full-
nægi helztu þörfum háskólans I
þessum efnum.
— Blandið
Framhald af bls. 14
verkalýðsforingja að leigja skip
og senda Islendingum til hjálpar
við gæzlu 200 mílna fiskveiðilög-
sögunnar.
I bréfinu segir Cairns: „Einsog
þið höfum við í brezku verkalýðs-
hreyfingunni mikla samúð með
bræðrum okkar á Islandi og við
höfum tilkynnt ríkisstjórnum
beggja landa skoðanir okkar eftir
að ófriður brauzt út. Hins vegar
fáum við ekki séð hverju íhlutun
bræðra okkar I Danmörku getur
fengið framgengt nema að kynda
enn undir fjandsamlega afstöðu
bæði félaga okkar I verkalýðssam-
tökunum sem eru að veiðum (á
Islandsmiðum) og islenzku varð-
skipanna sem fengið hafa skip-
anir um að áreita þá. Samtök mín
gera allt sem i þeirra valdi
stendur til að beita brezku ríkis-
stjórnina þrýstingi og fá hana til
að endurskoða núverandi stefnu
sína með tilliti til þess að unnt
megi verða að draga úr vandamál-
unum við ísland, en aðgerðir
landa ykkar geta aðeins gert þetta
starf okkar erfiðara og skaða stöð-
una frekar."
— Dönsku blöðin
Framhald af bls. 14
orð, sem fram komu í urríræðum á
þinginu. Yfirlýsingin verður
túlkuð út um heim sem yfirlýsing
frá Norðurlandaráði, er lýsi
sjónarmiðum ríkisstjórna Norður-
landa. Þetta segir blaðið vera
ranga túlkun, þar sem Norður-
lönd standi alls ekki sameinuð að
baki Islendingum.
Politiken er jákvæðari og kallar
yfirlýsingu forsætisnefndarinnar
„Hjálparaðgerð með fegurðar-
galla“ Segir blaðið að I ákafa sín-
um að komast hjá löngum um-
ræðum um tillögu sósialista um
að Norðurlandaráð lýsi yfir stuðn-
ingi við Islendinga, hafi forsætis-
nefndin komið fram með eigin
yfirlýsingu, sem beri þess merki
að vera unnin I fljótfærni. Gagn-
rýnir blaðið yfirlýsinguna meðal
annars fyrir það að hún hafi ekki
verið send sendinefndunum, til
umfjöllunar auk þess sem hún
getur skapað innanlandsóró I
löndum eins og Danmörku. Síðan
segir blaðið „Hvlllkt skipbrot
hefði það þó ekki verið fyrir
norræna samvinnu, ef Norður-
landaráð eða forsætisnefndin
hefði ekki stutt við bakið á
aðildarþjóð sem á i baráttu fyrir
tilveru sinni.“
„Utanrlkismál eru almennt ekki
til umræðu I Norðurlandaráði
en það er sjálfsagt að fiskveiði-
deila lslendinga og Breta sé efst á
blaði þingi hinna norrænu þjóða,“
segir Dagens Nytheter I Stokk-
hólmi. Svenska dagbladet segir að
lýðræðisöfl innan Norðurlanda-
ráðs hafi brugðist vel við tillögu
vinstri sósialista, sem fremur var
hugsuð til að spilla samstarfinu
innan Atlantshafsbandalagsins
en að lýsa einlægum stuðningi við
Island.