Morgunblaðið - 03.03.1976, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. MARZ 1976
Ib Setter:
Danska stjórnin
þvoi hendur sínar
af yfirlýsingunni
Kaupmannahöfn 2. marz
IB STETTER, þingmaður danska
Ihaidsflokksins, hefur lýst því
yfir, að hann ætli að bera fram
fyrirspurn til danska utanríkis-
ráðherrans í danska þinginu um
yfirlýsingu forsætisnefndar
Norðurlandaráðs um fiskveiði-
deilu Isiendinga og Breta. Er
spurningin svohljóðandi: .Ætlar
ríkisst jórnin að taka afstöðu gegn
yfirlýsingu forsætisnefndar
Norðurlandaráðs um fiskveiði-
deilu lslendinga og Breta?“
„Spurning mín hefur ekkert
með deílu landanna að gera,“
sagði þingmaðurinn. „Ég óska
bara eftir að fá það á hreint að
forsætisnefnd Norðurlandaráðs
geti ekki talað fyrir munn
Norðurlandaráðs og einstakra
norrænna ríkisstjórna eins og nú
hefur gerzt. Danska stjórnin
hefur að mínu áliti átt of mikinn
þátt í þessari samþykkt og ber að
þvo hendur sínar af henni. Það
mun einnig koma í veg fyrir að
forsætisnefndin reyni aftur að
marka sér stefnu í utanríkismál-
um fyrir hönd allra Norðurlanda
— án þess svo mikið sem að
spyrja Norðurlandaráð eða ein-
Fulltrúar
æskulýðssamtaka
styðja
málstað Islands
Kaupmannahöfn 2. marz
Á ráðstefnu æskulýðsfulltrúa
norrænna stjórnmálaf lokka og
norrænu félaganna, sem haldin
er jafnhliða þingi Norðurlanda-
ráðs, var i dag samþvkkt stuðn-
ingsvfirlýsing við Island i land-
helgismálinu og fordæming á
valdbeitingu Breta.
I yfirlýsingunni segir að út-
færslan í 200 mílur byggist á lífs-
hagsmunum þjóðarinnar og til að
vernda fiskstofnana við Island.
Hin Norðurlöndin hafi mikil-
vægra hagsmuna að gæta í varð-
veizlu náttúruauðlindanna og
þess vega sé ástæða til þess að
fordæma þær aðferðir sem Bretar
beita í fiskveiðideilunni við Is-
land og styðja baráttu Islands við
að tryggja lífshagsmuni sína og
vernda fiskstofnana í hafinu. Það
sé forsenda friðsamlegrar lausnar
deilunnar að brezku herskipin
verði dregin á brott. Ráðstefnan
lagði áherzlu á að telja verði fisk-
veiðideiluna samnorrænt mál og
hvetur ríkisstjórnir Norðurlanda
til að veita Islandi allan hugsan-
legan stuðning í þessari sjálf-
stæðisbaráttu landsins.
stakar sendinefndir. Eg ber mikla
virðingu fyrir núverandi for-
manni Norðurlandaráðs, Knud
Engaard, formanni þingflokks
Venstre, en í þessu tiiviki hefur
hann verið of fljótur á sér að búa
til yfirlýsingu með þjóðum, sem
við eigum að öllu leyti ekki sam-
eiginlega hagsmuni með. Hvað
snertir málið sjálft er það mín
skoðun, að Danir eigi ekki alger-
lega sömu hagsmuna að gæta og
Islendingar og það getur verið
hættulegt fyrir okkur að ganga of
langt. Auk þess get ég ekki látið
það ósagt að aðgerðin var hafin af
vinstri sósialistum — til þess að
skaða þá hagsmuni, sem við
eigum að gæta varðandi her-
stöðvarnar á Norður-Atlantshafi."
Norrænu
menningar-
fjárlögin
hækka
um 16%
Kaupmannahöfn 2. marz.
Frá blaðamanni Mbl.
Pétri Eiríkssyni
GYLFI Þ. Gfslason, formaður
menningarmálanefndar Norður-
landaráðs, mælti fvrir ályktun
um menningarmál, sem nefndin
hefur lagt fram og gengið var
endanlega frá eftir viðræður
nefndarinnar og ráðherranna í
morgun. Gert er ráð fyrir að nor-
rænu menningarfjárlögin fvrir
árið 1977 hækki í um 1500
milljónir króna, sem er um 200
millj. kr. hækkun eða 16%. Af
hækkuninni eru 110 millj. króna
vegna launahækkana og verðbóta
en 90 millj. kr. eru vegna hækk-
aðra framlaga.
Af menningarfjárlögunum
Framhald á bls. 31.
Myndin var birt á dögunum I brezka blaömu Evening Standard og svohljóðandi
texti: „Það er bara annað brezkt varðskip sem er að kvarta yfir því að við séum að
veiða innan þriggja milna!“
Stóð Castro bak við
morð Kennedybræðra?
Washington, Las Vegas,
2. marz. AP — Reuter.
TALSMAÐUR rannsóknarnefnd-
ar öldungadeildar Bandarfkja-
þings, sem kannar starfsemi
leyniþjónustunnar CIA, vildi
ekki f dag staðfesta eða neita
grein f blaðinu Las Vegas Sun f
gær, þar sem þvf er haldið fram
að Fidel Castro, forsætisráðherra
Kúbu, hafi staðið á bak við
morðið á John F. Kennedy,
fyrrum Bandarfkjaforseta, til að
hefna sfn fyrir fimm banatilræði
við sig, sem hann taldi Banda-
rfkjastjórn hafa fyrirskipað. 1
greininni, sem útgefandi blaðs-
ins, Hank Greenspun, skrifar,
segir að einnig hafi Castro „mjög
sennilega" staðið á bak við
morðið á Robert F. Kennedy öld-
ungadeildarþingmanni.
Greenspun segist hafa öruggar
heimildir fyrir frétt þessari, og
Castro
Brezka verkalýðshreyfingin skorar á Danina:
Blandið ykkur ekki
í fiskveiðideiluna
hafi þær tjáð sér að Castro hefði í
heyranda hljóði hótað Kennedy-
bræðrum dauða og hafi það átt
sér stað á fundi embættismanna
frá ríkjum í Rómönsku Ameriku.
„Kennedybræður hafa reynt að
myrða mig. Ég skal svara í sömu
mynt,“ á Castro að hafa sagt.
Greenspun segir í greininni að
fimm morðtilræði hafi verið gerð
við Castro, þrjú með byssum og
tvö með eitri. Hann segir að
heimild sé fyrir þessu i gögnum
sem nú séu I höndum rannsóknar-
nefndar öldungadeildarinnar,
sem er undir forsæti Frank
Church. Talsmaður nefndarinnar
sagði að nefndin hefði ýmis skjöl
undir höndum en hún væri ekki
reiðubúin til að skýra frá því
hvort Greenspun færi með rétt
mál á þessu stigi.
Hull 2. marz. Frá frétta-
ritara Mbl. Mike Smartt:
DAVID Cairns, sá leiðtogi sam-
taka brezkra flutningaverka-
manna, sem fer með fiskimál,
skoraði í dag í bréfi til dönsku
verkalýðssamtakanna á hana að
blanda sér ekki í fiskveiðideilu
Breta og Islendinga, og hyggst
hann senda öðrum norrænum
verkalýðssam böndum samsvar-
andi bréf. Bréf Cairns er sent í
tilefni af þeirri ætlun danskra
Framhald á bls. 18
John Kennedy
Fleiri þorskastríð
í uppsiglingu?
Kaupmannahöfn —2. marz,
frá Lárs Olsen,
fréttaritara Mbl.
I SKÝRSLU, 'sem danska
varnarmálaráduneytið
hefur sent frá sér, koma
fram áhyggjur af því að
þorskastríðið milli Is-
lendinga og Breta kunni
að verða „flutt út“ til
Urænlands. I skýrslunni
segir, að þegar 200 mílna
auðlindalögsagan við Is-
land verði viðurkennd,
kunni þær veiðar
annarra þjóða, m.a.
Breta, sem hingað til
hafa farið fram við ís-
iandsstrendur, að flytj-
ast á önnur svæði, og
muni þetta auka álagið á
miðum Dana og Norð-
manna.
Líkum er leitt að því, aó í
framtíðinni kunni að koma til
„þorskastríða" á borð við það,
sem nú á sér stað á Islands-
miðum, náist ekki alþjóðleg
samstaða um skipan mála á
heimshöfunum.
Knud Enggárd, forseti
Norðurlandaráðs, er einn
þeirra, sem aðhyllast þessa
skoðun. Hann segir: „Við
getum ekki leyft okkur að
dæma þetta mál aðeins frá
sjónarmiði Islendinga. Mála-
miðlunarlausn er nauðsynleg,
eigi ekki að koma til þorska-
striða milli annarra þjóða á
öðrum svæðum."
RobeitKennedy
ERLENT
Dönsk blöð sum
gagnrýnin á
samþykkt
Norðurlandaráðs
Kaupmannahöfn 2. marz
SKANDINAVISKU blöðin hafa
skrifað mikið um yfirlýsingu for-
sætisnefndar Norðurlandaráðs
um fiskveiðideilu tslendinga og
Breta og er hún okkuð umdeild,
enda í fyrsta skipti í sögu ráðsins
sem það sendir frá sér slíka yfir-
lýsingu. Það eru fyrst og fremst
dönsku blöðin, sem eru gagnrýn-
in á yfirlýsinguna, en sænsku
blöðin eru jákvæðari.
Berlingske Tidende birtir á
mánudag leiðara undir fyrirsögn-
inni: „Norðurlandaráð á villi-
götum.“ Segir blaðið að það sé
mjög óviðeigandi af Norðurlanda-
ráði „að koma fram fyrir alheim
sem málpípa norrænna þing-
manna i utanríkismálum".
Samúðin sé með Islendingum en
Norðurlandaráð sé enginn vett-
vangur til að koma þeirri samúð á
framfæri.
I morgun birtir Berlingske svo
annan ieiðara sem það kallar
„Mistök Norðurlandaráðs" og
segir að Islendingar séu eflaust
ánægðir með yfirlýsingu forsætis-
nefndarinnar, en þeir hefðu þó
átt að láta sér nægja þau samúðar-
Framhald á bls. 18