Morgunblaðið - 07.03.1976, Blaðsíða 12

Hryðjuverkamennirnir, sem héldu 1 1 ráðherrum OPEC í
gíslingu, fóru þess á leit í fyrstu, að sendiherra Libyu annaðist
milligöngu í samningaumleitunum þeirra við austurrísk yfirvöld
Hann var hins vegar ekki í Vinarborg um þessar mundir, og þvi
varð Riyadh Al-Azzawi fyrir valinu, en hann gegndi þá um
stundarsakir störfum sendiherra íraks í borginni Honum
reyndist harla óljúft að semja við mennina, sem skömmu áður
höfðu drepið landa hans, og i hvert skipti, sem honum varð litið
á Carlos varð hann að beita sig hörku til að bæla niður reiðina,
sem blossaði upp
í fyrsta sinn, sem hann fór inn í OPEC bygginguna til að gegna
þessu nýja hlutverki sínu, hrtti hann Belaid Abdesselam olfu-
málaráðherra íraks, sem hafði verið veitt leyfi til að fara út úr
ráðstefnusalnum og taka á móti honum í stiganum Þegar þeir
komu upp í móttökusalinn á annarri hæð, beið þeirra maður,
vopnaður vélbyssu. Alsirmaðurinn var leiddur inn í ráðstefnusal-
inn að nýju. en milligöngumanninum var þröngvað inn í
hliðarherbergi, þar sem leitað var á honum Rétt á eftir birtist
Abdesselam að nýju, nú i fylgd með Carlosi, sem bar á ný fram
þá kröfu, sem hann hafði áður komið á framfæri skriflega, að
hópurinn fengi flugvél til ráðstöfunar, svo og bifreið til að aka út
á flugvöll
„EKKI GLÆPAMENN"
„Ég vildi fyrst fá að vita, við hverja ég er að semja,” sagði
milligöngumaðurinn með eins miklum myndugleika og honum
var unnt við þessar aðstæður
„Við erum byltingarmenn en ekki glæpamenn," svaraði
Carlos „Þetta er Armur Arababyltingarinnar," bætti hann við,
og það vottaði fyrir brosi í munnvikum hans
írakmaðurinn hló. „En þú ert ekki arabi " sagði hann svo
„Við styðjum byltinguna um heim allan," svaraði Carlos um
hæl
„Hvernig geta byltmgarmenn eins og þið drepið fólk?" spurði
írakmaðurinn þá Hann gerði sér þegar grein fyrir þvi, að þetta
var hæpinn spurning, enda hafði hann ekki ætlað að orða hana
á þennan hátt En samtalið fór fram á ensku, og hann hafði ekki
talað það mál um langa hríð, og aðstæðurnar voru ekki beinlims
þægilegar
„Við vorum að verja hendur okkar," svaraði hryðjuverkamað-
urinn „Við urðum að gera árás á OPEC, og þeir voru að reyna
að koma í veg fyrir það „Hann talaði eins og frekur dekurkrakki,
sem beðinn hefur verið að gera grein fyrir haug af vængstýfðum
flugum
Carlos lét síðan í Ijós leiða yfir þvi að hafa banað manni frá
Libyu, og baðst afsökunar á því, að hann gæti ekki talað
sómasamlega arabisku Áður en írakmaðurinn hélt á brott til að
koma kröfum hópsins á framfæri, sagði höfuðpaurinn „Segðu
þeim, að ég sé frá Venezúela og að ég heiti Carlos. Segðu þeim,
að ég sé þessi frægi Carlos Þeir þekkja mig "
Það leið ekki á löngu þar til fréttirnar voru komnar í blöðin.
Næsta dag, mánudag, gerðu blöð um allan heim grein fyrir
forsprakka hryðjuverkamannanna. The Times sagði blátt áfram,
að liklega væri hópurinn undir forustu Carlos Martinez
morðingja frá Venezuela, sem gengi undir nafninu Sjakalinn.
Önnur blöð, til að mynda morgunblaðið El Nacional í Venezúela,
voru ekki eins gætin i orðum.
SIMON BOLIVAR"
í bænum San Cristolbal i Andesafjöllum Venezúela, sem er
um 3000 fet yfir sjávarmáli og státar af mörgum spænskum
kirkjum og nautaatshring, sat roskinn lögfræðingur og las
fréttir.nar af mikilli athygli. Hann hét Jose Altagracia Ramirez,
um sextugt, og lítils háttar farinn að grána i vöngum. Hann hafði
misgóða reynslu af blaðafregnum Margt það sem að honum
sneri hafði verið afbakað og úr lagi fært, svo að hann tók öllu
með varúð, þar til hann sá Ijósmyndir teknar á flugvellinum í
Algeirsborg, eftir að gíslarnir höfðu verið látnir lausir. Þá var
ekki lengur um að villast, þetta var enginn annar en hann.
Mánuði síðar sagði gamli maðurinn með miklu stolti í viðtali
vfð Observer „Sonur minn er orðinn hershöfðingi." (Hann var
ekki einn*um þessa skoðun I Venezuela, heldur hélt dagblað
hægri sinna f Caracas því fram, að Carlosi mætti líkja við Simon
Bolivar, hetjuna miklu úr frelsisstrfðunum gegn Spáni.)
í viðtali Observer við Ramirez kom greinilega í Ijós, að
aðgerðir elzta sonar hans, llich, sem er nú almennt þekktur
undir nafninu Carlos, orsakast ekki af ungæðislegri stökkbreyt-
ingu, heldur eru þær rökrétt afleiðing af umhverfi hans og þeirri
þjálfun sem hann hefur hlotið í Marxisma frá blautu barnsbeini.
Faðir llich fæddist á búgarði skammt frá San Cristobal, og
ætlaði sér í fyrstu að verða prestur. Hann lagði stund á
guðfræðinám um tveggja ára skeið, en gerði sér þá Ijóst, að
hann var á rangri hillu, og nam síðan lög í Bogota, höfuðborg
grannrtkisins Colombia Þar var hann, er striðið brauzt út t
Evrópu, og um þær mundir mótuðust stjórnmálaskoðanir hans
undir áhrifum frá Jorge Eliecer Gaitan og Gustavo Machado,
sem var meðal forustumanna f Kommúnistaflokki Venezúela, er
bannaður var. Machado var síðar myrtur.
„Fram að valdatímum Krútsjefs var ég hliðhollur Sovétríkjun-
um," segir hann. „Nú finnst mér kommúnistaflokkarnir yfirleitt
of ihaldssamir, svo að ég hef snúist á sveif með þeim öflum,
sem skipa sér yzt til vinstri. Ef til vill er ég nokkuð hallur undir
Kinverja, en samt fæ ég ekki skilið sumt hjá þeim, m.a. það,
hvernig byltingarstjórn Maós getur haldið sambandi við
Pinochet og hina slátrarana í Chile.
Einungis með vopnaðri baráttu er unnt að taka upp
sósialistískt hagkerfi í stað kapitalistísks, þannig að ég er
algerlega sammála syni mínum varðandi hugmyndafræði og
stjórnmál, enda þótt við séum ef til vill ekki á einu máli um
baráttuaðferðir "
Sjálfur kveðst hann litt herskár og þótt Marxisti sé er hann
maður vellauðugur Hann á mörg verðmæt landsvæði í grennd
við heimaborg sfna og stóran hlut í hafnarbænum Barcelona í
Venezuela Eignir hans nema áreiðanlega um milljón sterlings-
punda.
VÍÐFÖRULL
Fjárhagur hans gerði honum kleift að veita sonum slnum
ýmislegt, sem ekki er á hvers manns færi. Þeir eru þrlr
og heita i höfuðið á Lenin, lllich er elztur, fæddur I Garacas árið
1 949, Lenin er fæddur árið 1951 og yngsti sonurinn, Vladimir,
fæddist árið 1958 Þeir hafa allir hlotið heimsborgaralega
menntun, og enda þótt foreldrar þeirra hafi slitið samvistum
fyrir löngu, hefur móðirin, Elba, fengið að fylgja sonunum á
námsferðum þeirra um heiminn, sem Ramirez hefur kostað
Frá 8—12 ára aldurs var llich á stöðugu ferðalagi um lönd
Rómönsku Amerlku og eyjarnar i Karabíska hafinu. Árið 1958
var hann I Mexikó, siðan fimm mánuði i Jamaica til að læra
ensku, og þar á eftir tóku við smáferðir til Colombia, Mexlkó,
Miami og aftur til Jamaica, þar til h'ann kom loks til Venezúela
árið 1961. Ævinlega höfðu þeir bræður beztu kennara og
fylgdarmenn, sem völ var á Faðir þeirra borgaði alla reikninga,
en hélt sjálfur yfirleitt kyrru fyrir í Venezúela.
Fyrstu stjórnmálaafskipti llich hófust að öllum likindum, er
hann stundaði nám í Colegio Fermin Foro, stærsta ríkisskólan-
um i Caracas, en þar var hann innritaður árið 1 963, eftir að hafa
notið einkakennslu um tveggja ára skeið Skammt var siðan
Perez Jiminez einræðisherra hafði verið steypt af stóli, og
frjálslyndri rikisstjórn Romulo Betancourt forseta stóð ógn af
öflum til .hægri og vinstri. Skólanemar tóku mjög oft þátt i
mótmælaaðgerðum til stuðnings kommúnistaflokki Venezúela,
PCV, en hann hafði verið bannaður I landinu vegna þess að
hann hafði hvatt til skæruhernaðar gegn stjórn landsins.
Árið 1 966 fannst dr Ramirez timi til kominn. að synir hans
fengju að kynnast Evrópu, gamla heiminum Hann sendi þá til
London ásamt móður þeirra, og fyrst i stað settust þau að á
hóteli i Sussex Garden Paddington. Ilich og Lenin, sem hlotið
höfðu strangt borgaralegt uppeldi, burtséð frá þátttöku i mót-
mælaaðgerðum, þóttust hafa himin höndum tekið, er þeir komu
til London og fengu að leika þar lausum hala Þeir nutu þess að
fara út að skemmta sér og hjala við ungar hispursmeyjar
Næstu árin bjó fjölskyldan á ýmsum stöðum í Lundúnaborg,
Dancaster Gate, Earls Court Square, West Cromwell Road og
Walpole Street Loks fluttist hún til Philmore Court, Kensington,
High Street llich bjó sig undir að Ijúka prófi frá Earls Court
Tutorial College f ensku, efnafræði og stærðfræði.
SOVÉSKA SENDIRÁÐIÐ
En fjölskyldan hafði ekki dvalizt lengi i London, er dr Ramirez
birtist skyndilega til að kanna, hvort synir hans Tlich og Lenin
væru ekki betur settir annars staðar.Haustið 1968 innrituðust
þeir bræður I Patrica Lumumba háskólann i Moskvu eftir að hafa
stundað nám i rússnesku hjá aldraðri nunnu, sem flutzt hafði frá
Rússlandi til London.
Undirbúningsráðstafanir höfðu verið gerðar á vegum sovézka
sendirríðsins i London. „Ég sagði, að við værum ekki og
myndum aldrei verða félagar i Kommúnistaflokknum," sagði dr.
Ramirez, er hann rifjaði upp samtal við rússneskan sendiráðs-
mann Eigi að siður var fallizt á umsókn bræðranna nokkrum
mánuðum siðar, og má gera ráð fyrir, að áður hafi verið leitað
upplýsinga fjá PCV
Eftir Colin Smith
og Hugh
O’Shaughnessy
Um þessar mundir fer myndin af llich Ramirez að verða
þokukenndari, og smám saman hverfur hún sjónum eftir þvi
sem frásögnunum fækkar. Og skyndilega verður myndbreyting-
in, er góðborgarasonurinn llich gerist hryðjuverkamaðurinn
Carlos. Ótal spurningar vakna i þessu sambandi.
Hlaut þessi kringluleiti strákur, sem alltaf hafði verið hrifinn af
byssum, sérstaka þjálfun hjá KGB? Snerist hann I raun réttri
gegn Sovétrlkjunum, eða var það aðeins yfirskin? Hlaut hann
ef til vill fyrst I stað þjálfun hjá KGB, snerist síðan gegn
Sovétrlkjunum og fór að starfa fyrir Alþýðufylkinguna fyrir
frelsun Palestinu, þar sem Moskvustjórnin gat haft gegn af
honum, án þess að hann gerði sér grein fyrir? Það er hægt að
setja dæmið upp á óteljandi vegu, en ekkert fullnægjandi svar
hefur fengizt.
Faðir hans þessi afar siðmenntaði og kurteisi
milljóna-marxisti, sem ræddi við okku-1 nokkrar klukkustundir
um son sinn segir, að kommúnismi Moskvustjórnar hafi farið
verulega I taugarnar á llich. í fyrstu voru það einkum smámunir.
Ramirez bræðurnir höfðu miklu betri fjárráð en flestir félagar
þeirra og samstúdentar, því að faðir þeirra sendi þeim reglulega
myndarlegar ávlsanir Þeir gátu þvi borizt meira á en flestir og
stúlkurnar hópuðust umhverfis þá, einkum þær rússnesku, þvi
að þeim fannst lika eitthvað sérstaklega spennandi við menn frá
Rómönsku Amerlku Hins vegar voru þeir litt ginnkeyptir fyrir
skipulögðum stjórnmálaaðgerðum á vegum háskólayfirvalda
Þetta „Ijúfa lif" bræðranna fór ekki fram hjá fránum augum í
Rússlandi Eitt sinn fór háttsettur aðili i kommúnistaflokki
Venezuela fram á það við dr. Ramirez, að hann hætti
peningasendingum til sona sinna, en hann skeytti þvi engu.
MÓTMÆLAAÐGERÐIR
Vorið 1 969 varð llich nokkuð á, sem ekki varð beinlínis til að
gylla hann í augum yfirvalda. Hann tók þátt i
mótmælaaðgerðum fyrir framan sendiráð einhvers
frönskumælandi Afrikurikis, (faðir hans mundi ekki um hvaða
rlki var að ræða) sem neitað hafði að endurnýja vegabréf ungra
borgara, sem stunduðu nám við Patríce Lumumba háskólann.
Lögreglan hafði húizt við óspektum og umkringt sendiráðið.
Ungt fólk, sem eftir útlitinu að dæma gat verið erlent námsfólk,
fékk ekki einu sinni að koma nálægt byggingunni, heldur var þvl
beinllnis visað út úr strætisvögnunum á leiðinni. Ilich, sem ekki
er óáþekkur Kákasusbúa komst þó á leiðarenda og gat ruðzt
gegnum varnir lögreglunnar, en hafði ekki annað upp úr
krafsinu en lenda i flasinu á lögreglumönnum, sem stóðu vörð
um hlið sendiráðsins, og lagði hann á flótta. Hann kom auga á
blekbyttu, og þeytti henni á átt að sendiráðinu, en skotið geig-
aði, og byttan hafnaði inni á gólfi hjá blásaklausum Rússum
Risavöxnum lögreglumanni tókst að hafa hendur í hári hans, en
ekki hlaut hann aðra refsingu en stranga viðvörun.
Þegar llich dvaldist á heimili slnu i London i sumarleyfi, kom i
Ijós, að hann var með magasár, og þvi komst hann ekki til
Moskvu fyrr en nokkrum mánuðum síðar, þegar skólinn var
löngu hafinn að nýju. Hann var því langt á eftir I sumum
námsgreinum og ekki bætti það úr skák, að hann fór ekki I laun
kofa með „villutrú" sina. Þegar hann var strikaður út af
félagaskrá VCP í Moskvu, vissi hann, að þess var skammt að
blða, að Moskvudvöl hans væri á enda kljáð Það kom líka á
daginn, þvi skömmu siðar var hann kallaður inn á skrifstofu
rektors og formlega visað úr skólanum. Og þetta voru siðustu
viðskiptin, sem hann átti við sovézk yfirvöld. a m.k á
yfirborðinu
FURÐULEGT
JAFNAÐARGEÐ
Hver sem það var, er réð Carlos til að stjórna atlögunni að
OPEC, vissi fullvel, hvað hann var að gera Hann lét engan
bilbug á sér finna þær 36 klukkustundir, sem samningavið-
ræðurnar og flugferðin tóku, heldur kom hann allan timann
fram af furðanlegu jafnaðargeði Hryðjuverkamennirnir höfðu líf
þriggja manna á samvizkunni og sjálfur hafði Carlos skotið 5
kúlum I einn mann. Samt kom hann fram við gisla sina sem
gamansamur fangavörður, og hann virtist ekki eitt andartak
efast um, að hann færi með sigur af hólmi.
Nú þegar hann hafði náð fyrsta takmarki sinu, varð hann að