Morgunblaðið - 07.03.1976, Side 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MARZ 1976
ÖRYGGISMÁLIN
Njósnarinn sem var stikkfrí á Italíu
að þau yfirheyrðu hann og
dæmdu. Það gerðu þau sam-
vizkusamlega, en dómurinn
hefur eflaust komið flatt upp á
Bandaríkjamenn.
De Bruyeker stal skjölunum
úr flotastöðinni í Agnanó, rétt
utan við Napólí. Hann komst
þannig inn í stöðina, að
hann slóst í hóp sjóliða, sem
ætluðu til stöðvarinnar í hóp-
ferðabil. Voru þeir að koma úr
leyfi og voru kaupstaðarklædd-
ir. Það tók því enginn eftir de
Bruyeker. Hann beið svo færis
og laumaðist inn í skrifstofu
upplýsingaþjónustu flotans í
matartímanum um hádegið.
Fyllti hann stærðar tösku með
ýmiss konar plöggum. Kvað
ítalska lögreglan það mundu
hafa valdið NATO „alvarlegu
tjóni", ef þau hefðu komizt í
hendur óvandaðra manna.
Meðal skjalanna voru ýmsar
upplýsingar um aðrar NATO-
stöðvar, kort, dulmálslyklar og
fróðleikur um ferðir njósnara
og flotadeilda.
Þegar de Bruyeker hafði
troðið töskuna fulla af skjölum
og ætlaði út með hana reyndist
hún fullþung til þess, að hann
gæti borið hann undir hend-
inni. Hann tók hana þvi i fangið
og gekk út úr herberginu.
Hann var að setja töskuna frá
sér, þegar sérleg öryggishurð
skall að stöfum og dyrnar
lokuðust að baki honum Nú sá
de Bruyker sína sæng upp
reidda. Skjalataskan hans hafði
orðið eftir inni og var honum
sízt um það, að aðrir fyndu
hana. Hann bjóst þvi um í
næsta herbergi og beið í felum.
Timalás var á öryggishurð-
inni og varð de Bruyeker að
bíða í tiu tíma þar til dyrnar
opnuðust. Hann þaut þá inn að
sækja tösku sína, en varð held-
ur seinn; bandarískur land-
gönguliði kom að honum og
tók hann fastan.
\ í skjalatösku de Bruyekers
kenndi ýmissa grasa. Þar var
vegabréf, hamar, þjöl, hanzk-
ar, tannkremstúpa, tannbursti,
eintak af menningarritinu Play-
boy og níu æsandi myndir af
klæðskiptingum. Skyldi þetta
vera dæmigerður farangur
njósnara. . .?
— GEORGE ARMSTRONG
Ekki alls fyrir löngu var mað-
ur nokku tekinn fastur fyrir að
stela talsverðu af leyndarskjöl-
um úr aðalstöðvum sjötta flot-
ans bandaríska á ítaliu. Þetta
var 28 ára gamall Belgi og hét
og hét Robert de Bruyeker.
það að bera skammbyssu i leyf-
isleysi.
Rannsóknardómarinn gaf þá
skýringu á sýknudóminum, að
de Bruyeker hefði ekkert af sér
brotið við ítalska lýðveldið
heldur við erlent riki, því hann
sér litaref'ni. Nú virðist sýnt aö
þessi sjúkdómur sé algengari i
Suðurlöndum en á norðurhveli.
Er þá hugsanlegt, að hann eigi sér
rætur í mismunandi sólskini á
húð manna.
Talið er vist, að mönnum í efna-
iðnaði sé hættari en öðrum við
krabbameini í lungum, lifur og
blöðru.
Talið er, að þrír fjórðu krabba-
meins í munni séu að kenna óhóf-
legri áfengis- og tóbaksneyzlu.
Einnig eru líkur til þess, að mikil
áfengis- og tóbaksneyzla saman
valdi langtum fremur krabba-
meini en mikil neyzla hvors í sínu
lagi.
Loks skal þess getið, að krabba-
mein mun stundum ganga að erfð-
um, þótt fátítt sé. Er haldið, að
3% krabbameins í brjóstum
kvenna sé arfgengt. Allt hitt á sér
ókunnar orsakir, — eins og van-
ast er um krabbamein.
— HAROLD IVI SUHMEÚK.
Líkast gerir
krabbinn sér
mannamun
Asbestið er hinn mesti
skaðvaidur að mati krabbameins-
fræðinganna.
Sá belgiski komst I leyniskjöl bandariska flotans
Kvaðst hann vera njósnari
Sovétmanna. Hann var leiddur
fyrir rannsóknardómara. En þá
brá svo við að dómarinn sýkn-
aði hann af njósnasökinni. Aft-
ur á móti hefur hann verið
á.kærður fyrir þjófnað og fyrir
hefði stolið skjölunum úr
NATO-stöð Bandaríkjamanna.
Það voru líka Bandaríkja-
menn, sem stóðu hann að
verki. En þeir afhentu hann
ítölskum yfirvöldum, eins og
siður er, og ætluðust til þess,
KYNFERÐISMAU
Loks dámar
Dönum ekki
UM nokkurt skeið hafa Danir ver-
ið taldir frjálslyndastir allra i
kynferðismálum. Þau voru auð-
vitað fljótt gerð að féþúfu. Hefur
verið stanzlaust kaupstefna kláms
í Kaupmannahöfn undan farin ár
og menn sótt hana hvaðanæva úr
veröldinni.
En nú virðist, að veður sé að
skipast í lofti, og afturkippur að
verða í klámflóðinu. Lögreglán er
farin að sauma að melludólgum,
og kámritum og — kvikmyndum
fækkar. Lögreglan hefur líka gert
harða hríð að fíkniefnasmyglur-
um. Sá atvinnuvegur er
samslunginn klámiðnaðinum.
Heimildar-
maður minn erH^J^tJ
Axel Frederik-tájMfc
sen, rannsóknar-^^NHÉ SJ,
lögregluþjónn í
Kaupmanna- pHLf
höfn. Hann
hefur þann fc IkV.
starfa að halda™
klámiönaöinum
.;enii legum
skefjum. Hannk^^ftiðpj
komst svo aðl PHÍMMyi
orði, að klám-l H -
bylejan va-ri aðl
hjaðna ..l’að erl fl
að dofna y I'i r ■ ‘f' >
þessu. Búið <'rl BShH$
að loka þólflHH | íe/v
nokkrmn lm<l Ifl
MargirfH
kaupmenn
segja, að salan
minnki sífellt.
Búið er að
banna samfara- t«S HÍ
sýningar, og nú ^■ÉÉlUhS
erum við að gera hríð að nudd
stofum."
Fyrir stuttu réðst lögreglan inr.
í fimm nuddstofur á einni viku
Öllum eigendunum var gefið að
sök, að þeir rækju vændi. „Þetta
voru ekkert annað en pútnahús,"
sagði Axel Frederiksen. Hann og
menn hans hafa lokað einum 12
nuddstofum frá því í nóvember í
fyrra. Sumar voru opnaðar aftur.
Bæði eru lögin um vændi dálítið
óljós, og svo eru Danir á báðum
áttum í siðgæðisherferðinni.
„Mörgum þykir nú nóg komið,"
sagði Frederiksen. „En við erum
frjálslyndir menn, Danir."
Ein stærsta nuddstofan í Kaup-
mannahöfn hét „Malene". Um
daginn lokaði lögreglan henni.
„Þarna var allt afskaplega dýrt og
fínt,“ sagði Frederiksen, „og
húsakynni iburðarmikil. Meðal
þess, sem við höfðum upp úr
krafsinu var spjaldskrá með 3700
nöfnum viðskiptamanna. Þetta
voru alls kyns menn. Ferðamenn,
verzlunarmenn og diplómatar frá
Bandaríkjunum, Japan og Araba-
löndum til dæmis.“
Vændi er löglegt i Danmörku.
Vændiskonum er frjálst að leita
viðskiptavina á almannafæri. Að
vísu má stugga við þeim, ef þær
leggja snörur á götum úti og
ónæði verður af, en það er allt og
sumt. Hins vegar varðar það við
dönsk lög, að maður lifi af tekjum
vændiskvenna. Lögreglan getur
því skipt sér af hórmöngurum.
E'íknilyfjasalar eiga líka i vök
að verjast þessa dagana. Þeir eiga
margir nuddstofur og nætur-
klúbba og virðast þessar atvinnu-
greinar fara dável saman. En nú
fer líklega að harðna á dalnum. Á
hálfu ári í fyrra tók lögreglan 400
fíknilyfjaneytendur höndum. Það
voru fleiri en nokkurn tíma fyrr.
Auk þess eru lögin um sölu fikni-
efna orðin strangari en áður var.
T.d. varðaði það sex ára fangelsi
að selja heróín. Nú varðar það tíu
ára fangelsi.
— BKRNARD WEINRAUB
HEILBRIGÐISMAL ■
VARLA þarf að minna á það, að
krabbamein er eitthvert algeng-
asta banamein manna viða um
heim. Hefur litið ráðizt við það og
einkum af því, hve erfitt er að
finna orsakirnar. En nú þykjast
vísindamenn hafa leitt i Ijós, að
sumum sé sérstaklega hætt við
krabbameini vegna litninga
sinna, lifnaðarhátta, atvinnu og
jafnvel bústaða. Telja krabba-
meinsfræðingar, að hjá þessum
hópum sé kannski að finna skýr-
ingar á ýmsum grundvallarorsök-
um krabbameins. Verði hér eftir
að kappkosta að hafa upp á íólki,
sem geti verið hætt við krabba af
eínhverjum ástæðum. Muni það
verða til ómetanlegs framdráttar í
baráttunni við krabbann, ef þetta
takist.
Krabbameinsstofnun Banda-
ríkjanna lét fyrir skömmu gera
500 blaðsíðna yfirlít um hugsan-
legar orsakir krabbameins. Skulu
hér talin fáein dæmi, sem gefa
hugmynd un efnið.
Melanoma nefnist bráðhættu-
legt krabbamein; það kemst á
kreik í húðfrumum, sem bera í
MÓNNUM hnykkti heldur betur
við á dogunum, þegar Margaret
Trudeau, kona forsætisráðherrans
í Kanada, hringdi i samtalsþátt I
útvarpinu þar og lagði nokkur vel
valin orð i belg Kvaðst hún orðin
hundleið á þvi að vera „rós i
hnappagati eiginmannsins" og
vildi nú fara að láta til sin taka.
Samlikingin við rósina var ágæt,
en þó ekki lýtalaus. Margaret
hafði dottið úr hnappagatinu einu
sinni áður að minnsta kosti. Það
var i Caracas i Venezúela. For-
sætisráðherrahjónin voru þar i
opinberri veizlu. Þegar minnst
varði reis frúin upp frá borðum,
hóf upp raust sina og söng lag.
sem hún hafði sjálf samið til
heiðurs forsetafrúnni i Venezúela.
Það skal játað. að Venezúela-
mennirnir urðu stórhrifnir; sumir
táruðust jafnvel yfir þessum
virðingarvotti. Ýmsir Kanada-
mannanna táruðust lika, en það
var nú af öðrum ástæðum. Og það
verður að segja hér og nú, að þótt
ýmislegt megi misjafnt segja um
rósir, þá syngja þær þó fjanda
kornið ekki.
Kanadamenn eru i talsverðum
vanda staddir um þessar mundir.
Rósin í
hnappagati
Trudeaus
Nægir að nefna Ótympíubæinn
þeirra; bygging hans er alltaf á
eftir sjálfri sér. Allt mæðir þetta á
forsætisráðherranum. Það er því
ógaman, að hann skuli ekki geta
fest blund á nóttum, af því konan
hans er að æfa tónstiga hástöfum
fram i morgunsárið. Ég hef ein-
læga samúð með honum. Það
kann að verða honum til
smáhuggunar, að hann á marga
þjáningarbræður. Þeir eru ótaldir,
sem vaknað hafa upp við þennan
vonda draum Þessir sakleysingjar
kvæntust stúlkum, sem þeir
héldu, að væru ástríkar, hlédræg-
ar og heimakærar. Liðu svo
10—20 ár i friði og eindrægni. Þá
var það einn daginn, að þessar
stilltu og skynsömu stúlkur um-
hverfðust allt i einu. Kváðust þær
„vaknaðar til vitundar" og fóru að
brúka munn. Tóku þær engum
skynsamlegum fortölum. Ég held
það verði að kalla þetta frábæran
ódrengskap. Manni verður jafnvel
hugsað um vörusvik. Viðbrigðin
urðu lika sumum eiginmönnum
um megn. Hafa þeir verið utan við
sig upp frá því. (Við getum nefnt
tvö dapurleg dæmi. Annað er um
Michael Parkinson, samræðuljón í
brezka sjónvarpinu. Konan brást
honum og fór sjálf að stjórna sjón-
varpsþáttum. Michael kveðst ekki
hafa „verið samur maður" upp frá
þvi. Hitt dæmið er af einum stór-
brotnasta sápuframleiðanda
Breta. Konan hans fór að vinna úti
þrjá morgna í viku og varð það
honum nokkurt áfall. Hann var
svo rétt að jafna sig eftir það,
þegar reiðarslagið féll: Konan
sagði þessar tvær setningar á ein-
um og sama degi: ,,Ég er líka
manneskja" og „Náðu þér sjálfur i
sokka, góði").
Nýútsprungnar valkyrjur hafa
bent á það framferði sínu til
stuðnings, að fjölmargir karlmenn
kvænist kvenskörungum af fúsum
vilja. En þetta er áþekkt þvi þegar
konur, sem fitna um miðbik
ævinnar slá þvi frain, að mörgum
karlmonnum geðjist að feitum
Margaret og Pierre Trudeau sýna
blaðaljósmyndurum son númer
þrjú.
konum. Það er alveg rétt, — en
þeir karlmenn kvænast venjulega
konum, sem eru feitar þá þegar.
Það eru hinir, sem verða fyrir
vonbrigðum — þeir, sem kvænt-
ust tággrönnum skógardísum, en
sitja nú uppi með þrútin kjötfjöll
— og þeir, sem héldu sig hafa
kvænzt feimnum og undirleitum
litlum elskum, en vakna svo upp
við óviðráðanlega hafgamma.
Fari svo, að miðaldra konur geri
almenna uppreisn, verður ekki séð
fyrir endann á afleiðingum þess.
En maður getur ímyndað sér hitt
og þetta. Stjórnmálaflokkar munu
t.d. verða að taka tillit til eigin-
kvenna frambjóðenda. „Já, já,"
munu flokksbroddarnir segja.
„Jónas er ágætur maður, en ég
held, að vinsældir konunnar hans
hafi dalað upp á slðkastið," og
„Hermann er fæddur til foringja,
það er ekkert vafamál, en konan
hans getur ekkert nema ELDAÐ.
Kannski við gætum komið henni I
þáttinn „Að snæðingi?" og „Það
vildi ég, að María Callas giftist
einhverjum úr flokknum; það yrði
mesti kosningasigur í 40 ár. . ."
Hver veit nema þannig fari?
Mér segir nú samt hugur, að það
kæmi kvenþjóðinni að tak-
mörkuðu gagni eins og flest
annað Hún á við anzi ramman
reip að draga. Eða hefur nokkur
leitt hugann að þeirri mikilsverðu
spurningu, hvort eiginmaður
Margaret Thatcher sé
söngvinn. . .?
— KATHARINE WHITEHORN.
VANGASVIPUR (MEÐ ÚTÚRDÚRUM)