Morgunblaðið - 12.06.1976, Blaðsíða 26

26
MORC.UNBLAÐIÐ, LAUC.ARDAGUR 12. JUNÍ 1976
Ottar Reynisson
stýrimaður
11. apríl sírtastliðinn, pálma-
sunnudauur, var faftur dafíur,
veðrið var kyrrt. bjart og hlýtt,
sannkallaður sólskinsdaeur, hvíld
í umhleypineasömu veðurfari
vetrarins.
Við horniö þar sem ép bý sá éjt
vini mína á skemmtigönKU. Ottar
Reynison stýrimann x>g konu
hans, Geirlaugu Björnsdóttur.
Við tókum tal saman. ,,Þú ert á
sjónum. hvernig hefur eeneið hjá
vkkur?" ..Kkkert. Eg held að allir
séu að hætta þessu. Ég skil ekki
að neinum heilvita manni detti i
hug að standa í þessu lengur."
Daginn eftir. siðdegis, frétti ég
lát hans. Ilann fórst með vélbátn-
um Alftanesi frá Grindavík.
Ottar f;eddist að Mjósyndi i
Villingaholtshreppi í Flóa, 31.
október 1940. Móðir hans er Ing-
unn Ilröbjartsdóttir, bónda Hann-
essonar. Hlemmiskeiði. Móðir
hennar var Guðfinna Steinsdóttir,
bónda að Miklholti í Biskups-
tungum og síðar á Skúfslæk í
Flóa. Faðir Ottars var Ottó Reynir
Þórarinsson, bóndi og hrepps-
nefndarmaður í Mjós.vndi. Hann
lézt árið 1971. En Ingunn hefur
haldið búskap áfram í Mjósyndi,
ásamt Eygló og Bjarka, börnum
þeirra. Faðir Reynis var Þórar-
inn, járnsmiður í Reykjavík
Bjarnason. Foreldrar Þórarins
voru hjónin Bjarni Gestsson og
Anna María Benediktsdóttir á
Syöri-Þverá, Vestur-Hópi, Húna-
vatnssýslu. En móðir Reynis var
Una .lönsdöttir Teitssonar bónda
í Bala í Gnúpverjahreppi, Arnes-
sýslu, Jönssonar bónda í Skálda-
búðum og síðar í Minni-
Mástungu, sömu sveit. Kona Jóns
í Bala og móðir Unu var Elín
Oddsdóttir.
Alls voru systkinin í Mjósyndi
átta. En sex eru nú á lífi. Þörar-
inn Grettir fórst með vélbátnum
Kristjáni Guðmundssyni frá E.vr-
arbakka 1969.
Fundum okkar Ottars bar sam-
an fyrst í Grindavík fyrir nær
fjórum árum. Eg hafði ráðið mig á
humarbát frá Vestmannaeyjum
sem var með löndunaraöstöðu þar
á staðnum.
Þegar kom fyrst niður að
bryegju þar sem skipíð lá, horfði
ég dálitla stund á piltana þar sem
þeir voru að vinna á þilfarinu og
vakti einn (aeirra strax athygli
mína. Það var Ottar, stýrimaður-
inn. Hann heilsaði mér glaðlega
og kippti farangrinum léttilega
um borð. Við urðum einhvernveg-
inn vinir upp frá því. Ottar var þá
32ja ára, hávaxinn, dökkur yfirlit-
um, herðabreiður og miðmjór,
eins og sagt hefur verið um forn-
menn, en ellítið álútur. Ef til vill
hefur það stafað af vissri hæ-
versku eða gamalli feimni. Hann
var vel e.vgur, augnaráðið kyrrt,
rólyndislegt, brúnirnar svipmikl-
ar. I kringum frítt karlmannlegt
andlit kom dökkjarpur hár-ramm-
inn með skiptingu í vinstri vanga
og hárið klippt þvert við kjálka-
barð. A dekki hafði hann jafnan
sauðsvarta prjónahúfu, en í landi
setti hann upp svarta alpahúfu,
sem hann lét slúta fram á ennið
og hallast til hægri. Þegar hann
stóð við spilið að vinda inn trollið,
kveikti hann sér venjulega I pípu
— mjög ,,nonsjallant“ — og fór
ekki óðslega að neinu. Það hvarfl-
aði að mér fyrst í stað að efast um.
að maöur með svona „listamanns-
Iegt“ útlit gæti verið góður sjó-
maður. En það var nú eitthvað
annað.
Óttar var búinn að vera á sjó frá
fimmtán ára aldri og lenda I
mörgu misjöfnu. Eg held það hafi
ekki verið margt á einu fiskiskipi
—Minning
sem hann kunni ekki skil á frá
öllum hliöum. þótt hann hefði
ekki pappírana upp á það. Oft var
hann hvorttveggja í senn stýri-
maöur og vélstjóri. Hann var
geysilega sterkur; ég held hann
hafi ekki vitað afl sitt, enda ham-
hleypa í hverju starfi og verklag-
inn eftir því. Ekki var til svo
þrælsleg arga-flækja að honum
ta'kist ekki með einhverju móti
að greiða úr henni. Hann átti ekki
til sérhlífni, — en hann var held-
ur ekki I neinum vandræðum með
að segja meiningu sína skýrt og
skorinort, ef honum fannst hinir
ekki fylgja honum eftir af sóma-
samlegri einbeitni, og hafði oft
gaman af að vera neyðarlegur í
orðum, en fljótur að jafna sig,
þótt fyki f hann í bili.
Það var þægilegt að vera með
honum f brúnni á togvöktum og
stimi ogskemmtilegt að rabba við
hann, og það var líka gott að þegja
með honum, því frá honum staf-
aði mikilli hlýju, og návist hans
vakti traust og öryggi; mér fannst
ég hefði getið siglt með honum
kringum jörðina.
Eg held hann hafi haft gaman
af sjónum sem landslagi, þótt ég
heyrði hann aldrei hrópa upp yfir
sig: Mikið er þetta fallegt! Eins
held ég hann hafi verið mikill
náttúruunnandi eins og títt er um
góða veiðimenn; hann var fljótur
að koma auga á fágætar tegundir
sjávardýra, sem upp komu með
vörpunni
Við förum þessar veiðiferðir
sem farnar voru, rúmar sex vikur
— framí miðjan ágúst — austur á
Meðallandsdýpi, útaf Eldey eða
vestur undir Snæfellsnes, að
veiða þessar skrítnu krabbaklær
og þann fisk sem slæddist með.
I hálfsmánaðarlegum landleyfum,
urðum við samferða, Óttar og
tveir eða þrír skipsfélagar aðrir
inn I Reykjavík og þaðan aftur til
skips, auk margra ferða fram og
aftur um Reykjanesið í leit að
útgerðamönnum. Ég kom á heim-
ili Óttars og hann á mitt og kunn-
ingsskapur okkar hélzt, eftir að
við hættum þessum veiðiferðum.
Þá kom í ljós, að hann var vel að
sér í fornsögum, með trútt minni
og mikia og skemmtilega frásagn-
argáfu. Hann var lika mjög Ijóð-
elskur með ríkt fegurðarskyn.
Óttar var mikill reglumaður í
starfi. Hann vildi hafa allt í góðu
lagi og hvern hlut á sínum stað, og
var einlægt að dytta að hlutum og
lagfæra, þegar tækifæri gáfust,
enda var hann prýðilegur smiður.
Heima hjá honum var ágætt lítið
verkstæði I kjallaranum. Þar bar
allt vott um mikla snyrtimennsku.
Og hér má bæta því við að hann
hafði forkunnarfagra rithönd.
Það sannaðist þó að nokkru um
Óttar, að ekki fer alltaf saman
gæfa og gjörvuleiki. Ungur að ár-
um lenti hann á vist hjá ströngum
húsbónda, sem mörgum atgervis-
manninum hefur reynzt erfitt að
slíta vistarböndin við, því sá
herra hefur harðar greipar. Þetta
sveið sárast þeim, sem næstir hon-
um stóðu og honum þótti vænzt
um, og hann óskaði þess heitt að
losna úr þessum viðjum.
En sjómannsstarfið er erfitt.
Það er maret sem mæðir: svækju-
hiti og kalsi sitt á hvað, veltingur,
vosbúð og myrkur: einmanaleiki I
dauflegum félagsskap á mannfá-
um bátum. Og það eru mörg sár-
indin og mikil gremja sem hleðst
upp í huganum og maður hugsar
þessu öllu þegjandi þörfina þegar
í land verði komið. ,,Það þarf að
hre.vfa sig og það þarf að losna við
óbragðið í munninum og nærtæk-
Ástkær eígínkona mín,
MARÍA ÁGÚSTA MALMQUIST.
Skarðshllð 2E.
Akureyri,
sem andaðist að heimili sínu 4 júní, verður jarðsett frá Akureyrarkirkju
mánudaginn 14 júníkl. 13.30
Fyrir hönd vandamanna,
Einar Malmquist
Minning:
Jóhanna María
Kristjánsdóttir
asta meðalið við því mælist ekki I
skeiðum. Og það verður að hafa
það þó maður fari, í bili, á mis við
ástúð og umhyggju yndislegrar
konu sem maður elskar eins og
lifið í brjósti sér og návist elsku-
legra barna sem eru hrifin af
manni og þykir vænt um mann og
maður sjálfur dáir — nei, það
verður að ganga yfir, ef svo vill
til, og svo skal aldrei neitt illt
henda meir. Þessi brennivfnsdjöf-
ull!“ Þannig verður lífið að sveifl-
ast til að haldast á hreyfingu og
vera líf, hvaðeina gengur fyrir
andstæðu sinni og virðist ekki
geta án hennar verið. Eftir allt
eru allir góðir og maður elskar
þetta allt.
Þeir sem þekktu Óttar vel,
kveðja gáfaðan og góðan dreng
sem eftirsjá er að. Hann sagði oft
sjálfur: Maður fer þegar maður á
að fara. Sú trú er góð, þvi hún er
það eina sem getur sætt okkur við
sviplega atburði.
Eg sendi öllum ættmennum
hans og skylduliði hugheilar sam-
úðarkveðjur, svo og öðrum þeim
sem eiga um sárt að binda vegna
sjóslysa við strendur þessa lands.
Karl Guðmundsson.
,,Svo uriKiir varstu vr hvarfstu út á hafiú.
huKljúfur. Klæstur. öllum drrngjum betri.“
Tömas fiuöm.
Hann kom eins og snögg bára
inn i fjölskyldu konu minnar. Eft-
ir það stóð hann við hlið maka
síns, Geirlaugar Björnsdóttur, og
barna hennar tveggja, og í öllu
því, sem máli skipti, haggaðist
hann aldrei.
Hér er sjómaður kvaddur. Þá
skiptir máli að vita deili á því
hvað ekta sjómaður er. Hafi sum-
arstundirnar á þeim árum, er ég
var til sjós, gert mér gagn, þá er
það m.a fólgið í því að bera
kennsl á hreinræktaðan sjó-
mann af beztu gerð, er maður
kynnist honum. Ég náði því þótt
það stæði því miður alltof stutt,
að kynnast Óttari Reynissyni. Þar
fann ég fyrir sjómann af þeirri
gerð, er ég þekkti bezta. Þótt það
sé ekki algengt í landi, nú á dög-
um að meta menn fyrst og fremst
eftir þvi, hvernig þeir gegna
starfi sinu, þá leggja sjómenn enn
þann mælikvarða fyrstan á félaga
sinn, hvort hann „stendur sína
plikt“ eða ekki. Það próf veit ég,
að Óttar hefur staðizt með prýði, á
hverju sem valt.
Óttar hafði þann fágæta eigin-
leika að vera sérstæður, og reyna
ekki að breyta sjálfum sér. Um-
fram allt var hann skemmtilegur.
Ætti ég að reyna að lýsa kvöldinu,
er hann umbar mig sláandi dellu-
slagara um sjómennsku á gítar, og
tók undir viðlagið? Jafnvel kona
mín gaf leyfi til að við héldum
áfram.
Til marks um persónu Óttars er
það, að hann á sinn hátt sigraði og
eignaðist einlæga vináttu barna
Geirlaugar, Asdísar og Skúla, er
hún átti fyrir, þegar þau stofnuðu
heimili.
Enginn skyldi ætla sér þá dul
að ráða gátu lífs og dauða. Er ég
nú kveð Óttar Reynisson, stýri-
mann, er ég um fátt viss, en þori
þó að segja: Vertu sæll, sjóari og
vinur. Þú stóðst þína plikt. Ég sé
fyrir mér hafið og lokaglímuna,
sem hlaut að fara á einn veg:
“.Sem sjálfur nrntlinn mildum lófa Ivki
um iífsins prrlu í gullnu aui'nahliki —“
T.fí.
Magnús Óskarsson, hrl.
Arla morguns, laugardaginn 5.
júní 1976, kvaddi þennan heim,
ein bezta og elskulegasta kona,
sem ég hef nokkru sinni kynnst
— og á ég þá við tengdamóður
mína: Jóhönnu Maríu Kristjáns-
dóttur frá Eskiholti i Borgarfirði.
Hefði hún orðið 76 ára 7. október
á þessu ári, ef hún hefði fengið að
lifa áfram, en eins og kunnugt er,
ræður enginn sinum endalokum
og fullyrði ég, að Jóhanna var
öllum vinum sínum og ættingjum
mikill harmdauði,— ekki sízt ást-
kærum eiginmanni hennar, sem
nú 88 ára að aldri sér á eftir
tryggum og traustum lífsföru-
naut. Sama er að segja um börnin
þeirra 7 og öll barnabörnin, sem
elskuðu hana og virtu frá upphafi
til hinztu stundar.
Fyrir mörgum árum var ég svo
lánsamur að fá að kynnast þessari
dugmiklu, fórnfúsu, hjartahlýju
og umhyggjusömu konu að
nokkru, er ég gerðist kaupmaður
í Eskiholti eitt sumar, hjá þeim
Finni og Jóhönnu. Var ég þá
ungur að árum og óharðnaður, en
naut sömu ástúðar og umhyggju
Jóhönnu sem hennar eigin börn,
sem alin voru upp í góðum siðum
og með vandað hugarfar. Enda
fór svo, að þótt börnin árum síðar
eignuðust maka og settust að víðs
fjarri æskustöðvunum, rofnuðu
tengslin við foreldrana aldrei,
og samheldni systkinanna hefur
alla tfð verið svo mikil, að óhætt
er að fullyrða að óvíða hafa ættar-
tengsl verið sterkari.
Eftir þetta eftirminnilega og
ánægjurika sumar liðu mörg ár
þar til ég kvæntist einni heima-
sætunni í Eskiholti. Þá fyrst byrj-
aði ég raunverulega að kynnast
öllum þeim mörgu mannkostum,
sem tengdamóðir min bjó yfir.
Hún var að eðlisfari ákaflega dul
og flíkaði lítt tilfinningum sinum,
allra sizt þegar ókunnugir áttu í
hlut. Lund hennar var mjög við-
kvæm og mátti hún aldrei neitt
aumt sjá, án þess að vikna. Fórn-
fýsi hennar var einstök, enda
vissi enginn raunverulega hversu
mikið hún þjáðist siðustu vikur,
mánuði eða ár, því að það var einn
af hennar eiginleikum að kvarta
aldrei yfir eigin þjáningum
heldur fórna sér þeim mun meira
fyrir aðra. Tel ég mig aldrei hafa
verið verðan allrar þeirrar ástúð-
ar og umhyggju, sem hún veitti
mér, er ég, ásamt fjölskyldu
minni, alltof sjaldan heimsótti
tengdaforeldrana, sem alla tíð
undu sér bezt heima í Eskiholti.
Að endingu vil ég þakka minni
ástkæru tengdamóður fyrir allar
samverustundirnar í Iffinu og
fyrir öll þau mörgu kærleiksverk,
sem hún fórnaði mér og mínum
nánustu, allt frá fyrstu kynnum.
Einnig bið ég góðan guð að geyma
og varðveita hina göfugu sál
hennar, — en eftirlifandi ástvin-
um votta ég mína dýpstu samúð.
Sigurgeir Þorvaldsson,
Keflavík.
I dag, 15. júní, verður jarðsett í
Stafholtskirkjugarði Jóhanna
María Kristjánsdóttir húsfreyja
frá Eskiholti i Borgarhreppi, en
hún andaðist í sjúkrahúsinu á
Akranesi 5. júní sl. eftir langa og
erfiða sjúkralegu.
Jóhanna var fædd 7. október
árið 1900 að Þorbergsstöðum í
Dalasýslu, dóttir hjónanna
Kristjáns Tómassonar og
Jóhönnu Stefánsdóttur, er bjuggu
þar. Ung að aldri missti hún for-
eldra sina. Ólst hún upp í skjóli
ættingja sinna og dvaldi á þeirra
vegum, þar til hún fluttist suður í
Borgarfjörð og réðist til starfa hjá
frændkonu sinni, Sigriði Sig-
urðardóttur, og manni hennar,
Tómasi Jónassyni í Sólheima-
tungu í Stafholtstungum. Á þeim
árum kynntist hún eftirlifandi
manni sinum, Finni Sveinssyni
frá Kolsstðum í Miðdölum, en
hann hafði þá nokkru áður flutzt
að Eskiholti ásamt föður sínum og
bróður. Arið 1930 giftust þau.
Finnur og Jóhanna, og hófu þegar
búskap í Eskiholti, þar sem þau
áttu siðan heima alla tið, síðustu
árin í skjóli Sveins sonar þeirra
og Guðrúnar konu hans.
Börn þeirra eru þessi: Helga
húsfreyja í Hafnarfirði, gift Jóni
Má Þorvaldssyni prentara;
Kristján, bóndi í Laxholti í
Borgarhreppi, kvæntur Guðlaugu
Kristjánsdóttur; Guðrún hús-
freyja í Keflavik, gift Sigurgeiri
Þorvaldssyni lögregluþjóni;
Svava húsfreyja í Bóndhól í
Borgarhreppi, gift Jóni
Guðmundssyni bónda; Sveinn,
bóndi í Eskiholti, kvæntur
Guðrúnu Gestsdóttur; Rósa,
húfreyja i Búðardal, gift Jóni H.
Stefánssyni ráðunaut; Ása,
húsfreyja í Reykjavik, gift
Kristjáni Helgasyni tækni-
fræðingi. ÖU hafa þau erft kosti
foreldra sinna meira eða minna
og njóta trausts i störfum sinum
hvar sem þau fara.
Þegar samferðamaður er
kvaddur hinztu kveðju, leitar
hugurinn gjarnan til liðinna
stunda. í hugskoti birtast þá þær
minningar, sem verma og dýpka
þær myndir, er þar geymast.
Jóhanna var um margt sérstæð
kona. Viðmót hennar allt og fas
hafði að geyma það þel, sem orð
ná ekki að lýsa. Hún Iaðaði að sér
þá, sem hallir stóðu í lífinu, miðl-
aði þeim af mildi sinni og hlýleik
og veitti þeim þrek. Á engan hall-
aði hún vitandi vits, heldur leitað-
ist jafnan við að færa það til betri
vegar, sem miður þótti fara.
Hverjir vinna afreksverk?
Hverjir hljóta stærstu sigurlaun-
in? Eru það þeir, sem hæst ber á í
þjóðfélaginu? Eða eru það þeir,
sem vinna hljóðlátir og í kyrrþey
að því að efla hag og heill fjöl-
skyldu sinnar, búa börnum sínum
það veganesti, sem endist þeim
iífið allt, ávaxta sitt pund með
kærleik og trú á hið góða og fagra
og stuðla á þann veg að velferð
lands og þjóðar? Þessari
spurningu verður ekki svarað
hér, en verk Jóhönnu sýna i hvor-
um hópnum hún haslaði sér völl.
Heimilið, börnin og eiginmaður
skipuðu stærstan sess í vitund
hennar. Hún vakti yfir velferð
þeirra og lagði fram alla orku sína
til að efla hagsæld þeirra og
hamingju. I vináttu var hún ein-
læg og fölskvalaus og bönd frænd-
semi og skyldleika treysti hún
eins vel og henni framast varu
unnt. Á þessum vettvangi vann
hún sitt stóra lífsstarf. Þar verður
hennar sæti vandfyllt.
Með þessum fáu kveðjuorðum,
sem ná svo skammt, eru henni
færðar þakkir fyrir samfylgdina,
sem engan skugga hefur borið á
frá fyrstu kynnum.
Við færum eiginmanni, börnum
og öðrum ættingjum okkar dýpstu
samúð.
Fjölsk.vldan frá Stóraf jalli.
úllaraskreyllngar
blómouol
Groðurhusið v/Sigtún simi 36770