Morgunblaðið - 13.07.1976, Blaðsíða 18

26
MORC.UNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. JULÍ 1976
Jónína Guðmunds-
dóttir—Minning
Fædd 21. september 1883.
Dáin 4. júlf 1976.
Að kvöldi sunnudagsins 4. júlí
andaðist hin kunna dugnaðar-
kona Jónína Guðmundsdóttir,
södd lífdaga á 93. aldursári. Hún
sofnaði útaf á heimili sínu að
Laugarnesvegi 61, og naut til
hinztu stundar aðhlynningar
þeirra, sem hún háði ung svo
harða baráttu fyrir, dætra sinna
og sona.
Þeir, sem þekktu Jónínu vita að
líf hennar var sjaldnast neinn
dans á rósum, og einnig hitt, að
ekki er öllum gefið að takast á við
harðsnúna lífsbaráttu af þvílíkum
krafti, þreki og seiglu sem hún
gerði. Gædd stórbrotnum per-
sónuleika, sjálfsvirðingu og stolti,
gerði hún þá kröfu til lífsins, að
fá að standa á eigin fótum á
hverju sem gekk, enda stöð hún
af sér alla storma af fullri reisn.
Hún naut líka ótakmarkaðrar
virðingar og aðdáunar allra, sem
henni kynntust á langri ævi.
Hún fæddist 21. september
1883 að Saurbæ í Flóa. Hún missti
foreldra sína ung og fór því
snemma að vinna fyrir sér. 1 Fló-
anum vann hún sem unglingur
alls konar sveitastörf, allt þar til
hún fluttist til Grindavíkur í lok
aldarinnar. Þar kynntist hún eig-
inmanni sínum, Magnúsi Jónssyni
frá Grindavík, og gekk að eiga
hann skömmu eftir aldamótin.
Börnin sáu dagsins ljós hvert af
öðru, og árið 1911 fluttist hin
unga móðir með manni sínum og
fjórum börnum þeirra út í Viðey.
Þar var þá blómlegt atvinnulíf, og
allfjölmenn byggð í kringum það.
Magnús varð strax vel metinn fyr-
ir dugnað og samvizkusemi, og
voru honum fljótlega falin
mannaforráð sem verkstjóri hjá
Milljónafélaginu, sem þar rak út-
gerð og fiskvinnslu. Gegndi
Magnús því starfi til æviloka.
Brátt stækkaði barnahópurinn,
og lífið gekk sinn vanagang um
sinn, þar til ógæfan dundi skyndi-
lega yfir. Börnin voru orðin sjö
árið 1918, þegar fjölskyldan varð
fyrir þeirri þungbæru raun að
missa bæði fjölskylduföðurinn og
elztu dótturina með fárra daga
millibili. Magnús dó úr spönsku
veikinni aðeins tveimur vikum
eftir að þessi mikli vágestur hafði
lagt dótturina, Guðbjörtu að velli.
Sjálf lá Jónína milli heims og
helju i 17 vikur áður en henni
tókst loks að hrista af sér þessa
mannskæðu farsótt, sem varla
skildi svo við nokkurt heimili á
landínu, að þar væri ekki skarð
fyrir skildi. Þau Magnús og Guð-
björt hvila nú hlið við hlið í
kirkjugarðinum í Viðey.
Líklega getur enginn, sem ekki
lifði þessa tima, gert sér í hugar-
lund, hvernig það var þá fyrir
unga konu að standa ein uppi með
sex börn, það elzta aðeins 11 ára
og það yngsta enn i vöggu. Þá
grúfði sífellt sú ógn yfir þeim,
sem fátækir voru, að þeir þyrftu
að leita til hins opinbera um að-
stoð — segja sig til sveitar — og
þótti fátt sárari niðurlæging en
það. Fljótlega eftir lát Magnúsar
saumaði fátæktin mjög að hinni
ungu ekkju og barnahópnum,
þrátt fyrir að bæði Jónína og þau
barnanna, sem aldur höfðu til,
þræluðu myrkranna á milli í fisk-
vinnu, kola-, olíu- og saltflutning-
um, og öðru því, sem til féll.
Jónina sór þess dýran eið, að
aldrei skyldi hún láta börnin frá
sér til vandalausra, eins og þá var
oft eina úrræði hinna fátæku hér.
Var hún því albúin þess að heyja
harða baráttu um börnin við yfir-
völdin, sem fljótlega eftir dauða
Magnúsar vildu svifta hana for-
ræði yfir þeim og koma þeim fyrir
hjá ókunnugu efnafólki. Fóru
leikar svo, að kjarkur Jónínu og
ódrepandi viljaþrek báru sigur-
orð af þeim, sem að henni sóttu í
embættis nafni, og ekkert barn-
anna varð tekið frá henni. Var
það henni stór sigur.
Hins vegar urðu vinir hennar
til þess að létta undir með henni
þegar í nauðirnar rak, með því að
skjóta skjólshúsi yfir yngstu
börnin og veita þeim allt það, sem
í þeirra valdi stóð að veita. En það
var að frumkvæði og eigin ósk
Jönínu, og aðeins einn leikurinn í
því andsnúna tafli lífsins, sem
hún tók nauðug viljug þátt í.
Þannig vann hún, með hjálp
góðra vina, bug á þvi, sem henni
þótti alla tið hneisan mesta, að
þiggja nokkuð af því opinbera.
Kunnu hún og börnin þessum vin-
um sínum ætíð beztu þakkir fyrir
frábæra aðstoð á erfiðri stund.
Jónína naut líka á þessum ár-
um, eins og ávallt síðan, hjálpar
barna sinna, sem öll lögðust á eitt
við að létta undir með móður
sinni. Við lát Magnúsar lenti óhjá-
kvæmilega vænn skerfur af byrð-
inni á herðum elzta sonarins, Guð-
mundar R. Magnússonar, sem,
þótt hann væri þá aðeins 11 ára,
vann erfiðisvinnu frá morgni til
kvölds til að draga björg í hið
barnmarga bú.
Jónína fluttist frá Viðey til
Reykjavíkur árið 1921. Gekk hún
að ýmsum störfum, bæði sjálf-
stætt og hjá öðrum, og hélt því
áfram þar til hún var komin á
níræðisaldur, en þá setti biluð
sjón henni loks stólinn fyrir dyrn-
ar, og hún dró sig í hlé. Var það
henni þó til æviloka mikið kapps-
mál að fylgjast vel með, hlustaði á
útvarp, og þegar sjónin hvarf
henni loks að mestu, bað hún um
að láta lesa dagblöðin fyrir sig.
Lengst mun Jónina hafa starfað
hjá Bifreiðastöð Steindórs. Bar
hún ávallt hlýhug til Steindórs
Einarssonar og fjölskyldu hans,
sem ætíð reyndist henni vel.
En skömmu eftir að hún fluttist
til Reykjavíkur hitti hún kunn-
ingja sinn frá bernskuárunum
austur í F’lóa, Pál Jónsson frá
Seljatungu. Örlögin vildu hafa
það svo, að þau gengu aldrei í
hjónaband, en með Páli eignaðist
hún tvö börn. Sonurinn, Ingvar,
dó aðeins 6 mánaða, en dóttirin,
Pálína, hefur með umhyggju
sinni fyrir móður sinni sannað
spá einnar vinkonu Jónínu þegar
hún bar Pálínu undir belti, að þar
bæri hún fjársjóð, sem reynast
mundi henni vel í lífinu.
Þau Guðmundur og Pálína
bjuggu móður sinni í sameiningu
hlýlegt heimili í Reykjavík allt
þar til Pálína giftist, en Guð-
mundur bjó hjá móður sinni allt
þar til yfir lauk. Síðustu árin bjó
hún i sambýli við Guðmund og
Kristfnu dóttur sína að Laugar-
nesvegi 61. Öll voru þau líka sam-
hent systkinin, sem ótalin eru,
þau Margrét, Sigríður, Ragna og
Haraldur, í því að hlúa að móður
sinni, og kepptust þau alla tíð við
að gera henni lífið sem ánægju-
legast. Voru með þeim Jónfnu og
systkinunum miklir kærleikar,
sem aldrei bar skugga á. Þá létu
tengdabörnin ekki sitt eftir
liggja, og naut hún alla ævi ein-
stakrar virðingar og ástúðar
þeirra allra.
Hefur Þorsteinn B. Jónsson
beðið mig að geta sérstaklega í
þessum Ifnum virðingar hans og
þakklætis í garð látinnar tengda-
móður sinnar.
Það varð Jónínu þungbær raun
í ellinni, þegar Ragna, næstyngsta
dóttir hennar, lézt langt um aldur
fram, fyrir tveimur árum síðan.
En hin sex, sem eftir lifa af hin-
um stóra barnahópi, sem Jónína
barðist ung svo hart fyrir að
halda sameinuðum, fylgja henni
síðasta spölinn í dag. Mega þau
bera höfuðið hátt fyrir hönd móð-
ur sinnar, sem af reisn stóð af sér
öll veður, og aldrei lét bilbug á
sér finna.
Blessuð sé minning hennar.
Guðmundur Þorsteinsson.
útfaraskreytlngar
blómciucil
Groóurhusið v/Sigtun simi 36770
S. Helgason hf. STílNIÐJA
llnholtl 4 Slmar 2W7 og 14254
Bróðir okkar t SVERRIR BJARNASON Hverfisgötu 28
andaðist 1 1 júlí Sigurður Bjarnason Baldur Bjarnason Guðjón St. Bjarnason Bjami Þ. Bjarnason.
t
Systir mín
SIGURBJÖRG SIGURVINNSDÓTTIR
andaðist í sjúkrahúsi Kellavikur 1 1 júli 1 976
SigrrSur Sigurfínnsdóttir,
Birtingaholti.
t
Jarðarför eiginmanns míns, föður okkar, fósturföður, tengdaföður og
afa
MAGNÚSAR Ó. STEPHENSEN
fer fram frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 13. júlí kl 10.30
Sigurbjórg B. Stephensen
Sigriður M. Stephensen Steinunn M. Stephensen
Guðrún Magnúsdóttir Haraldur Bergþórsson
Magnús Þorleifsson |da S. Danielsdóttir
og barnabórn.
t
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi
JÓSEF EGGERTSSON, vélstjóri
andaðist að heimili sínu Hátúni 1 0 A föstudaginn 9 þ.m.
Marta S.H. Kolbeinsdóttir
Hulda Jósefsdóttir Jón Ágústsson
Gréta Jósefsdóttir Þorsteinn Halldórsson
Esther Jósefsdóttir Guðbergur Ólafsson
Eggert Jósefsson Sigurborg Friðgeirsdóttir
Ágúst Jósefsson Elfn Þorvaldsdóttir
og barnaböm.
t
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi, fóstursonur og tengda-
sonur
KRISTJÁN HALLDÓRSSON
kennari
frð Patreksfirði
Laufðsvegi 36, Reykjavfk
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni. fimmtudaginn 15. júlíkl. 14
Blóm afþökkuð, en þeim, sem vildu minnast hms látna, er vinsamlega
bent á Hjartavernd
Jóhanna Olafsdóttir
Ólafur Barði Kristjánsson
Hanna Karen Kristjánsdóttir
Guðrfður Kristjánsdóttir Helgi Geir Valdimarsson
Gunnar Krístjánsson Helga Loftsdóttir
Kristján Halldórsson
Gestur Gunnarsson
Ingibjörg Ólafsdóttir
Elfn Jónsdóttir.
t
Jarðarför eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður og afa,
ÞORSTEINS LOFTSSONAR,
Heiðargerði 1 7.
fer fram frá Fossvogskirkju, fimmtudaginn 1 5. júlí kl. 3.
Sveiney Guðmundsdóttir,
böm, tengdabörn og barnabörn.
t
Faðir okkar
GUÐMUNDUR KR. HALLDÓRSSON
trésmiður
Grundarstfg 5
andaðisf 9 júli i Landakostsspitala
Bömin.
Útför
ÁGÚSTSJÓNSSONAR
fyrrverandi yfirvélstjóra.
Hraunbæ 1 32,
fer fram frá Fossvogskirkju í dag 1 3 júli kl 1 3 30
Katrfn Ágústsdóttir
Haukur Ágústsson
Hilda Torfadóttir
Stefán Halldórsson.
Útför eiginmanns míns og föður
SIGURSTEINS JÓNASSONAR.
Skúlagötu 60
verður gerð frá Fossvogskirkju miðvikudaginn 14 júlíkl 10 30
Blóm afbeðin, en þeim er vildu minnast hans, skal bent á Slysavarnar-
félag íslands
Jóna Jónsdóttir
Sæmundur Sigursteinsson.
t
Útför
INGIBJARGAR GUNNLAUGSDÓTTUR
Skólavörðustfg 44
fer fram frá Fossvogskirkju miðvikudaginn 1 4 júlí kl 3.
F.h vandamanna
Þórdfs Guðmundsdóttir.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og útför
GUÐRUNAR SIGURÐARDÓTTUR
Hverfisgötu 19B, Hafnarfirði
Kristján Sfmonarson
Jóhanna Kolbrún Kristjánsdóttir Reynir Jónasson
Hrafnhildur Kristjánsdóttir Jón Marinósson
Steinþórunn Kristjánsdóttir Kristján Hauksson
Guðrún Lfsa Ómarsdóttir
Áslaug Ásmundsdóttir
og barnaböm