Morgunblaðið - 13.07.1976, Blaðsíða 19

J
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. JULl 1976
27
Minning:
Guðjón Olafsson
Fæddur 1. nóvember 1925.
Dáinn 3. júlí 1976.
A árunum 1910—1917 var starf-
ræktur unglingaskóli að Hjarðar-
holti í Dölum. Ólafur Ólafsson
sóknarprestur og prófastur rak
þar einskonar einkaskóla ásamt
myndarbúskap á fornfrægu höf-
uðbóli. Nemendur voru venjulega
eitthvað innanvið 20. Var þess
vegna eitt af fjölmennustu sveita-
heimilum landsins að Hjarðar-
holti á umgetnu tímabili. Ólafur
prófastur mótaði skóla sinn af
festu og reglusemi. Hélt hann
jafnan einn kennara sér til að-
stoðar. Varð viðurkenndur árang-
ur af skólavist æskufólksins, er
flutti með sér áhrif skólaverunn-
ar vítt um sveitir og naut þeirra
um langa ævi. Skólaárin
1913—1915 var samkennari séra
Ólafs maður að nafni Ólafur Sig-
urðsson síðar hreppstjóri að Flat-
eyri i Önundarfirði. Féll hann vel
í hið fastmótaða skólaform og
vann sér hylli nemenda sinna.
Einkum höfðu nemendurnir orð á
því hversu góður íslenskukennari
Ólafur Sigurðsson hefði verið.
Einn af nemendum Ölafs var 14
ára gamall piltur, Jóhannes
Jónasson frá Ljárskógaseli, sem
seinna varð þjóðskáldið Jóhannes
úr Kötlum. Eigi þarf að lýsa hinni
listrænu og mjúku meðferð þess
mikilvirka skálds á móðurmáli
sinu, en lengi býr að fyrstu gerð.
Ólafur kennari hvarf úr Dalahér-
aði eftir tveggja vetra starf og
kom víst ekki aftur í það hérað.
Tengsli hans við héraðið voru þó
þar með ekki öll, þvi hinir ungu
erfalandið.
Það var á svölu haustkvöldi árið
1952, að fámennur hópur gekk
milli verslunarhúsa Kaupfélags
Hvammsfjarðar og sýndi utan-
héraðsgesti fasteignir og starfs-
skilyrði umgetinnar stofnunar.
Sláturtíðin stóð yfir og var því
fólk með fleira móti í Búðardal á
þessum dögum. Það vakti óvenju-
mikla athygli fólksins í kauptún-
inu, sem annars var önnum kafið,
að sjá gestinn. Mun það hafa staf-
að af því að eitthvað hafði því
verið hvíslað, að komið hefði til
mála að ráða þennan mann sem
framkvæmdarstjóra kaupfélags-
ins, en sú staða hafði verið aug-
lýst til umsóknar nokkrum vikum
áður. Það liðu heldur ekki margir
dagar þangað til að það varð opin-
ber frétt, að þessi maður væri
valinn úr 8 manna hópi og ráðinn
kaupfélagsstjóri Kaupfélags
Hvammsfjarðar frá næstu ára-
mótum. Maðurinn hét Guðjón og
var sonur Ólafs Sigurðssonar
fyrrverandi kennara í Hjarðar-
holti. Hann hafði stundað nám í
Magnús 0. Stephen-
— Minning
sen
Fæddur 4. nóvember 1891
Dáinn 6. júli 1976
Magnús fæddist að Lágafelli í
Mosfellssveit, sonur Ólafs Step-
hensen síðast prests að Bjarna-
nesi i Hornafirði, Magnússonar
Stephensen bónda I Viðey, Ólafs-
sonar Stephensen sekreterara og
jústizráðs, og Steinunnar Eiríks-
dóttur bónda á Karlsskála við
Reyðarfjörð, Björnssonar. Magn-
ús gekk í Menntaskólann í
Reykjavík á árunum 1906—08, en
hvarf frá námi að loknu 2. bekkj-
ar prófi og gerðist kennari i Eyr-
arsveit á Snæfellsnesi árin
1909—13, en síðar i Helgustaða-
hreppi i Suður-Múlasýslu árin
1913—14. Næstu árin stundaði
Magnús aðallega sjómennsku, ým-
ist á togurum eða farskipum, var
m.a. um tíma á gamla Gullfossi í
fyrri heimsstyrjöldinni. Árið 1919
gerðist Magnús bóndi og býr með
föður sínum að Bjarnanesi í
Hornafirði, sem faðir hans hafði
fengið veitingu fyrir. Magnús býr
í Bjarnanesi til 1930, að hann
flyzt að Auðnum á Vatnsleysu-
strönd. Þaðan flytur hann 1937 að
Jórvík í Sandvíkurhreppi í Árnes-
sýslu og býr þar, unz hann hættir
búskap og fer til Reykjavíkur
1943. Þar ræður hann sig til verzl-
unarstarfa hjá Sænsk-fsl. verzlun-
arfélaginu að Rauðará. En 1953 er
Magnús ráðinn til skrifstofu-
starfa hjá Timburverzluninni
Völundi hf. og starfar þar til árs-
loka 1974, að hann lét af störfum,
þá nýlega orðinn 83 ára.
Magnús var maður vel í meðal-
lagi hár, grannholda, einbeittur á
svip og bar með sér festu. Samt
var hann gæddur ríku skopskyni
og hafði gaman af sögum og því
sem broslegt var. Hlátur hans var
innilegur og smitandi.
Kynni okkar Magnúsar hófust,
er hann réð sig í Völund. Þau
urðu nánari en við hefði mátt
búast og bar þar tvennt til. Magn-
ús og Sveinn Magnús faðir minn
voru skólabræður i Menntaskól-
anum og auk þess náinn skyld-
leiki þeirra í milli (Sverrisens-
ætt). Hitt var, að Magnús var
hestamaður ágætur, þannig að við
áttum ótaldar ánægjustundir
saman á hestbaki, bæði í ferðalög-
um og styttri túrum, vetur sem
sumar. Man ég þar sérstaklega
eftir einni ferð, er við riðum heim
af Skógarhólamóti. Við vorum
komnir langleiðina heim í hrossa-
haga, en áðum skammt frá bökk-
um Leirvogsár, þar sem hún á
skammt eftir í Tröllafoss. Heitt
var í veðri, sól og hiti. Hestarnir
hámuðu í sig ilmandi grasið, en
við létum fara vel um okkur í
hvamminum. Ilressing var hæfi-
leg með í förinni og við ræddum
um það, hvað gæti skort á, að hér
værum við staddir á alsælustund.
Kliður árinnar rann saman við
söng fuglanna, en fossniðurinn
barst til okkar úr gljúfrinu. Við
létum okkur samt hafa það að
trufla þessa synfóníu Esjurót-
anna með nokkrum sögum, — en í
minningu okkar, þá áttum við
þarna alsælustund, sem aldrei
mun úr minni líða.
Magnús reið út til 83 ára aldurs
og var um þær mundir elzti mað-
ur i Reykjavfk, sem þá íþrótt
stundaði. Margir undruðust þetta
þrek, en hann svaraði: ,,Ég ætla
að eiga þrjá, þegar ég fer.“ Núna
eru þeir að vísu ekki nema tveir
hérna pegin, en illa er ég svikinn,
ef uppáhaldshestur Magnúsar,
Blesi, sem féll fyrir mörgum ár-
um, langt fyrir aldur fram, tekur
ekki á móti húsbónda sínum, nú
þegar Magnús tekur land að nýju,
og þar verður örugglega fagnaðar-
fundur, þegar þeir félagar geys-
ast fram á skeiðvelli eilífðarinnar
inn í land ljóssins.
Magnús reyndist okkur Völund-
armönnum hinn traustasti starfs-
maður, allra manna árrisulastur
og vinnusamastur. Heilsa hans
var eðlilega farin að bila á siðustu
árum, en staðið var meðan stætt
var. Stjórnendur Völundar þakka
honum vel unnin störf að leiðar-
lokum.
Mesta gæfuspor sitt sté Magnús
þann 22. júní 1923, er hann gekk
að eiga frændkonu sína Sigur-
björgu Björnsdóttur bónda á
Karlsskáia, Eiríkssonar, en þau
Stærð
135X13
Verð
KR.
hjónin eru systkinabörn. Reynd-
ist hún Magnúsi hinn ágætasti
lífsförunautur og þá bezt er mest
á reyndi. Var heimili þeirra róm-
að fyrir gestrisni og hafa þeir
verið margir sem hennar hafa
notið. Þau hjónin eignuðust þrjár
dætur sem allar eru á lífi. Þær
eru: Sigriður hjúkrunarkona,
ógift, Guðrún Ingibjörg, gift Har-
aldi Bergþórssyni vélstjóra, og
Steinunn starfsstúlka í Reykja-
víkurapóteki. Auk þess ólu hjónin
upp frænda Sigurbjargar, Magn-
ús Þorleifsson, viðskiptafræðing,
nú aðalbókara hjá Flugmála-
stjórninni. Kona hans er Ida Sig-
ríður Daníelsdóttir.
Frú Sigurbjörg lifir mann sinn.
Magnús var þess aibúinn að
leggja upp í sitt hinzta ferðalag,
meira að starfa Guðs um geim.
Hann var sáttur við Guð og menn.
Ég óska honum góðrar heim-
komu, þakka honum samfylgdina
og bið honum heilla í nýjum störf-
um.
Leifur Sveinsson.
Samvinnuskólanum og að því
loknu verið nokkuð við verslunar-
störf o.fl. Þeir menn, sem ábyrgð
báru á framkvæmdastjóra umget-
ins kaupfélags f þetta sinn fundu
það fljótt, að þessi maður hafði til
að bera mikla persónugerð. Hann
kom þannig fljótt fyrir sjónir, að
hann væri þéttur á velli og þéttur
í lund. Hann lagði fram, eins og
einnig fleiri umsækjendur, með-
mæli Skólastjóra Samvinnuskól-
ans, sem þá var Jónas Jónsson frá
Hriflu, en Jónas hafði til að bera
afburða mannþekkingu og glögg-
skyggni á starfshneigð ungra
manna og hæfni. Ein setníng í
fáorðum meðmælum Jónasar
Guðjóni til handa var svohljóð-
andi: ,,Mér þótti hann líklegur til
að verða atorku og framkvæmda-
maður.“ Þessi setning mun hafa
átt nokkurn þátt í þeirri ákvörðun
að ráða Guðjón til þess starfs í
Dalasýslu, sem umgetur hér að
framan. Jónas Jónsson hafði á
þessum árum mikið persónúsam-
band við Egil Thorarensen kaup-
félagsstjóra á Selfossi. Tók Egill
stundum Samvinnuskólanemend-
ur um tíma til starfsæfinga og
reynslu, sem Jónas hafði mikið
álit á. Guðjón Olafsson var einn af
þeim. Kaupfélag Hvammsfjarðar
þurfti einmitt á þessum tímum að
fá til forystu atorkumann, og
reynslan sýndi fljótt eftir að
Guðjón hafði tekið að sér umgetið
starf, að þetta hafði tekist. Hann
fór ekki hratt af stað, athugaði vel
viðhorfin og lagði stund á að
treysta grunninn. Starfsafköst
hans voru oft yfirmannleg. Er
mér persónulega kunnugt, að það
er ekki ofmælt, að dagsverk hans
á skrifstofu voru stundum á við
meðaldagsverk tveggja manna, þó
að fyrirgreiðsla við viðskipta-
menn og eðlilegar framkvæmda-
ákvarðanir séu ekki meðtaldar.
Þannig liðu 7 ár. Þá skipti hann
um verustað en hélt hátíðlegan
vígsludag nýs verslunarhúss
nokkrum vikum áður en hann fór.
Framkvæmdastjóri kaupfélags
f strjálbýli á Islandi ber á herðum
einhverja erfiðustu byrði, sem i
viðkomandi byggðarlagi fellur til.
Það er því mikils virði fyrir slíkan
mann að mæta skilningi sam-
ferðamanna, sem viðurkenni við-
horf hans og fórnfýsi, stilli kröf-
um í hóf og kunni að samstilla
réttindi sín og skyldur. Guðjón
Ölafsson hafði viðkvæma lund og
brennandi löngunin til að láta
gott af sér leiða klauf öldur
vinnudagsins. Mér er kunnugt
hversu þakklátur hann var, þegar
hann varð þess var, að margir
bændur á verslunarsvæði þess
kaupfélags, sem hann stýrði i
Dalasýslu, veittu honum vaxandi
traust með líðandi árum, og
hversu þeir söknuðu hans, þegar
þeir misttu hann frá störfum.
Þegar Guðjón Ölafsson -fluttist
úr Dalasýslu fór hann austur á
Vopnafjörð og stýrði þar kaupfé-
lagi og nokkru seinna á Akranesi.
En eftir þaú hvarf hann frá versl-
unarstörfum og gerðist starfsmað-
ur á skattstofu Reykjavíkur. Nú
er hann allur. Ævilok hans urðu
3. þ.m. eftir langvarandi veikindi.
Hann varð fimmtugur að aldri,
fæddur 1. nóvember 1925. Aldur-
inn varð ekki hár, en ævin var
viðburðarík. Hann stundaði vinnu
sina á skattstofunni með sama
dugnaði og hann stundaði störf
sfn fyrr á ævinni. Hann hafði þar
vandasamt starf og var honum
Framhald á bls. 29
Fiat eigendur:*
hjólbarðar
6370-
Auk þess eigum við hjólbarða undir flestar geröir fólksbíla.
TÉKKNESKA BIFREIÐAUMBOÐIÐ Á ÍSLAND/ H/E
AUDBREKKU 44-46 SÍMI 42606