Morgunblaðið - 18.01.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. JANUAR 1978
JMtogtntMiiftUr
Útgefandi
Framkvœmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fróttastjóri
Auglýsingastjórí
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. sími 10100.
ASalstræti 6. sími 22480.
Áskriftargjald 1 700.00 kr. á mánuSi innanlands.
í lausasölu 90.00 kr. eintakið.
Á1 og rafmagn
Enn hefur verið fullyrt, að mismunur á söluverði raforku
til heimilisnota annars vegar og stóriðju hins vegar hljóti að
jafngilda niðurgreiðslum til stóriðjunnar. Með því er í rauninni
sagt, að það kosti rafveiturnar ekki neitt að dreifa raforkunni sem
þær kaupa, áfram til notenda Ljótt væri, ef satt væri, því
rafveiturnar selja orkuna sem þær kaupa á fjórföldu til fimmföldu
innkaupsverði til heimilisnota. Sannleikurinn er að sjálfsögðu sá,
að tilkostnaðurinn við að hafa til reiðu rafmagn til heimilisnota er
margfaldur á við tilkostnað við raforku til stóriðju.
Það er að vísu að vega í sama knérunn að endurtaka enn einu
sinni staðreyndir um þessi efni, en þó má segja, að góð vísa verði
aldrei of oft kveðin. Það er því ekki fjarri að rifja það enn einu
sinni upp, að frá Landsvirkjun hefur komið óhrakin greinargerð,
þar sem sést svart á hvítu, að þegar raforkusamningum við ISAL
lýkur, en hann var til 25 ára, þá hafa greiðslurnar fyrir raforkuna
borgað alla vexti og afborganir af öllum lánum, sem tekin hafa
verið vegna Búrfellsvirkjunar, aðalspennistöðvarinnar við Geitháls
og gasaflsstöðvarinnar við Straumsvík, ásamt báðum háspenni-
línunum frá Búrfelli og Þórisvatnsmiðlun, svo og öllum öðrum
kostnaði við rekstur þessara mannvirkja. Þetta þýðir, að ÍSAL
greiðir á samningstimabilinu um raforkuna allan kostnað Búrfells-
virkjunar ásamt mörgu fleiru, með raforkusamningnum einum,
en ÍSAL notar nú um þriðjung af uppsettu afli. Þannig verður
Búrfellsvirkjun skuldlaus eign Islendinga 1993—'94,en I ofan-
greindum áætlunum er langstærsti liðurinn vextir og afborganir
lána, sem breytast ekki i samræmi við verðbólguna eins og flest
annað. Tekjur frá ÍSAL vaxa því þegar annað verðlag hækkar
vegna verðbólgu. Og þegar þessi mikla orkuvirkjun hefur verið
greidd að fullu heldur hún áfram að mala gull fyrir íslendinga.
Hér hafa ekki verið tíunduð mannvirki eins og höfnin í
Straumsvík, sem álverið greiddi algjörlega, né vinnulaun, fram-
leiðslugjald, né nokkur önnur stórviðskipti við önnur íslenzk
fyrirtæki eins og skipafélög, járnsmiðjur og fleira.
Sinfórauhljómsveitm
Ummæli píanósnillingsins Ashkenazy um Sinfóniuhljómsveit
íslands, sem birtust hér i blaðinu fyrir skemmstu, hafa vakið
mikla athygli. Þar segir Ashkenazy, að ekki náist verulegur
árangur, nema hljómlistarfólkið geti helgað sig starfi sínu algjör-
lega en þurfi ekki að inna önnur störf af hendi jafnhliða
hljómsveitarleik eðadveljastvið nám. Menn verði að vera vakandi
og sofandi í tónlistinni og til þess nægi ekki hljómsveitaræfingar
einar heldur verði tónlistarmennirnir einnig að æfa sig heima.
Hann segir ennfremur að beztu hljómsveitarmennirnir geti náð
mun betri árangri en þeir gera nú, ef þeir helguðu sig tónlistinni
einni saman og hljómsveitinni væri skapaður sá grundvpllur sem
er forsenda slíks árangurs. Þá hefur Ashkenazy lýst yfir því í
fyrrnefndu blaðasamtali, að hljómsveitin verði að hafa fastan,
ákveðinn og einbeittan aðalstjórnanda, sem æfi hana dag frá
degi, eða með hans eigin orðum: „Það sem hljómsveitin hefur
fyrst og fremst þörf fyrir er ákveðinn og einbeittur aðalstjórnandi,
sem æfir hana frá degi til dags. Ef slíkur maður fæst er ég
handviss um, að hún tæki miklum framförum og hér er í raun og
veru um að ræða úrslitaspurningu."
I stuttri grein sem Gunnar Egilson tónlistarmaður hefur skrifað
hér í Morgunblaðíð í tilefni af blaðasamtalinu við Ashkenazy og
ummælum hans segir Gunnar, að það gefi auga leið „að hverri
hljómsveit er nauðsyn á því að hafa sterkan þjálfara, en slíkur
maður má sín lítils, ef fólki er fyrirmunað að mæta þeim kröfum,
sem hann vill og verður að gera til þess að ná fram því, sem
efniviðurinn hefur upp á að bjóða."
Gunnar Egilson segir jafnframt, að þeir Sinfóníuhljómsveitar-
menn hafi margoft bent á það, sem Ashkenazy nú lét í Ijós og
hann bætir við: „Nú er tækifærið fyrir ráðamenn að gera bót á
málefnum Sinfóníuhljómsveitarinnar, þar sem fram er komið
frumvarp til laga um hljómsveitina. Það ereinlæg von mín, að orð
Ashkenazys opni augu þeirra fyrir því, að við svo búið er ekki
hægt að una lengur. Ef hér á að vera starfrækt Sinfóníuhljcm-
sveit, þá verður að búa svo að henni, að hún geti risið undir
nafni."
Morgunblaðið tekur heilshugar undir þessi orð. Tónlist er ekki
minnsti þáttur mannræktar í hverju siðuðu þjóðfélagi og sinfóníu-
laust land er eins og mannlíf á steinaldarstigi
„Áberandi hversu
almennur Ijóða-
áhugi er meðal
íslendinga"
„OKKUR þykir það áberandi
hve almenningur á tslandi virð-
ist hneigður til að lesa Ijóð. Um
Breta er ekki sömu sögu að
segja. Þar lesa efnaminni stétt-
ir alls ekki Ijóð eftir að skyldu-
námi f skólum lýkur, það er
beinlfnis fjarstæðukennt að
verkamannafjölskylda f Bret-
landi legði sig eftir að lesa Ijóð.
Við reynum með öllum ráðum
að ná til þessa fólks engu að
sfður umfram það að komast
inn f einhverjar listamanna-
klfkur.“
Þetta sögðu brezku ljóðskáld-
in Peter Mortimer og Keith
Armstrong frá Newcastle sem
munu lesa upp ljóð sín á Kjar-
valsstöðum í kvöld, miðviku-
dagskvöld kl. 20.30. Einnig
munu þeir flytja ljóð sín í
a.m.k. Menntaskólanum i
Reykjavik á föstudaginn og
létu í ljós áhuga á að koma
víðar fram f skólum væri áhugi
fyrir hendi.
A biaðamannafundi sem boð-
að var til vegna komu þeirra
sagðist Keith Armstrong að
hann myndi lesa pólitísk ljóð og
nokkur Ijóð sem hann hefði
gert eftir íslandsveru sína síð-
ast. Mortimer kvaðst ekki telja
sig pólitískt skáld og væru þvi
ljóð hans almennara eðlis, sum
ættu reyndar að vera fyndin, og
báðir sögðust þeir hafa svo
mikla trú á enskukunnáttu Is-
lendinga — af fenginni reynslu
— að þeir væntu þess að ljóðin
og blæbrigði í þeim kæmust
mætavel til skila.
Þeir Armstrong og Mortimer
komu hér fyrir um það bil
tveimur árum og lásu þá einnig
upp á Kjarvalsstöðum og ann-
ars staðar. Svonefndir Þorska-
strfðssöngvar þeirra vöktu at-
hygli, en í þeim fóru þeir hrak-
smánarorðum um yfirgang
landa sinna. Þeir hafa gefið út
allmargar ljóðabækur og rit-
stýra bókmenntatímaritum.
Mortimer vinnur að því að gera
eina lengstu skáldsögu sem
skrifuð hefur verið. Hún á að
heita „The Entire Life of Ja-
mes Jerame Jr“ og koma við
sögu 400 persónur og verður
hún fjögur hundruð þúsund
orð að lengd. Mortimer sagði að
sögupersónan væri nú 23 ára,
en Jerame verður sjötugur svo
að enn er mikið óskrifað af bók-
inni sem hann sagðist hafa unn-
ið við i nokkur ár. Jerame fæst
við hitt og annað, spilaði á
píanó með fótunum sex ára og
lærði að fljúga tíu ára, svo að
honum er ýmislegt til lista lagt.
Þá eru þeir áhugamenn um
fleiri listgreinar og skrifar
Mortimer um kvikmyndir og
Armstrong hefur m.a. ritað
leikrit og unnið fyrir útvarp
o.fl.
Þeir félagar sögðu á fundin-
um næsta ótrúlegt hversu
brezkur almenningur væri fá-
fróður um Island. „Hvenær
hefst leiðangurinn?" voru þeir
spurðir þegar þeir sögðust vera
að fara til Islands. Þeir sögðu
að út af fyrir sig væri það rann-
sóknarefni hvernig hér væri
haldið uppi svo fjölbreyttu
mannlifi, þar sem í sjálfu sér
það eitt að lifa af við slikar
aðstæður væri stórbrotið.
Þeir Mortimer og Armstrong
sögðu að það væri ljómandi vel
þegið ef einhverjir gítareigend-
ur tækju hljóðfæri sitt með sér
á upplesturinn i kvöld, þar sem
gítartónlist færi svo undur vel
við ljóðalestur.
Brezku Ijóðskáldin Armstrong og Mortimer aftur
á íslandi og lesa upp á Kjarvalsstöðum í kvöld
Armstrong og Mortimer.
(Ljósm Mbl : ÓI.K. Mag.)