Morgunblaðið - 18.01.1978, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. JANUAR 1978
23
Kappræðufundur Heimdallar of Alþýðubandalagsins:
„Sosíalismi er orðinn
eins og gamalt nátttröll
— segja ungir sjálfstæðismenn
KAPPRÆÐUFUNDUR var
haldinn s.l. mánudagskvöld, að
frumkvæði Heimdailar, félags
ungra sjálfstæðismanna, milli
Heimdallar og Æskulýðssam-
taka Alþýðubandalagsins I Sig-
túni. Reglur fundarins voru
þær að þrfr menn frá hvorum
aðila töluðu þrisvar sinnum
hver, fyrst í 10 mínútur, þá í 7
mfnútur og að lokum í 5 mfnút-
ur. Frummælendur af hálfii
Heimdallar voru þeir Brynjðlf-
ur Bjarnason hagfræðingur,
Davfð Oddsson borgarfulltrúi
og Friðrik Sóphusson fram-
kvæmdastjóri, af hálfu Alþýðu-
bandalagsmanna töluðu þeir
Sigurður Magnússon rafverk-
taki, Sigurður G. Tómasson
kennari og Svavar Gestsson rit-
stjóri, en fundarstjórar voru
tveir, einn frá hvorum aðila, til
að gæta að þvf að farið væri
eftir reglum. Frá Heimdalli var
Kjartan Gunnarsson en frá Al-
þýðubandalaginu Jónas Sig-
urðsson.
frjálst markaðskerfi óháð
stjórnvöldum sem veitir lýð-
ræðinu mun meira aðhald. Að
lokum taldi Brynjólfur einka-
rekstur vera það form sem bezt
tryggði dreifingu valdsins.
eitt af grundvallarstefnuatrið-
um Sjálfstæðisflokksins. Þá
vildi Sigurður berjast gegn út-
gerðargreifum og heildsala-
bröskurum.
— „Jafnvel i ríkisbönkunum
hafa bankaræningjar hreiðrað
um sig og þvi vaknar sú spurn-
ing hvort sjálfstæðismenn hafi
málsvari nýstofnaðs „Söfnunar-
sjóðs svivirðinga". Einnig benti
Davið á að æðsti maður Lands-
banka fslands á tímabilinu 1970
— 1975 hafi verið Alþýðu-
bandalagsmaðurinn Einar 01-
geirsson.
„Sósfalismi hafði nokkuð
góða aðstöðu hér i upphafi, þeg-
Ákveðið var í upphafi að röð
frummælenda skyldi vera
þessi: Brynjólfur Bjarnason,
Sigurður Magnússon, Davíð
Oddsson, Svavar Gestsson,
Friðrik Sophusson og Sigurður
G. Tómasson, en sú breyting
var á í síðustu umferð að síðast-
ur af hálfu Alþýðubandalagsins
talaði Svavar Gestsson.
Brynjólfur Bjarnason fyrsti
ræðumaður sem talaði af hálfu
Heimdallar skilgreindi í upp-
hafi muninn á kapitalisma og
sósíalisma hvað varðar atvinnu-
rekstur og gerði það á þann
hátt að sá rekstur, sem væri í
höndum einkaaðila og hagnað-
urinn væri aðalatriðið væri
kapitaliskur atvinnúrekstur en
þar sem ríki og sveitarfélög
væru rekstraraðilinn og hagn-
aðurinn væri ekki aðalatriðið,
væri sósíalískur atvinnurekst-
ur. Þá sagði Brynjólfur að kapí-
talískt hagkerfi ætti mun auð-
veldara með að samrýma fram-
boð og eftirspurn heldur en
sósfaliskt kerfi. Einnig er
Frá hinum fjölmenna kappræðufundi Heimdallar og Alþýðubandalagsins I Sigtúni á mánudagskvöld,
Brynjólfur Bjarnason talar af hálfu Heimdallar.
Á eftir Brynjólfi talaði Sig-
urður Magnússon af hálfu Al-
þýðubandalagsins og sagði
hann í upphafi máls sins að
sósíalismi hefði verið í gegnum
árin aðal aflvaki verkalýðs-
hreyfingarinnar gegn auð-
mönnum og bröskurum. Þá
eiga framleiðslutækin að vera
eign fólksins til að tryggja lýð-
ræði og er sósfalískt þjóðfélag
undirstaða þess að fólk „geti
lifað góðu Iifi hér á jörðu".
Þá sagði Sigurður að sósialist-
ar berðust ekki fyrir bankaræn-
ingja og braskara, en það væri
byggt höllina sína við Bolholt
með slíkum fjármunum, svo og
kostað allan þann fjölda erind-
reka sem þar er starfandi."
Að lokum sagði Sigurður að
rifa þyrfti niður þá yfirbygg-
ingu sem væri að tröllríða kerf-
inu öllu.
Næstur talaði Davið Oddsson
af hálfu Heimdallar og byrjaði
hann á að svara þeim dylgjum
og svfvirðingum sem Sigurður
bar á sjálfstæðismenn varðandi
bankarán og fleira með því að
beina þeirri spurningu til Sig-
urðar hvort hann væri einn
ar hann var að koma fram, fólk
hélt að hér væri á ferðinni eitt-
hvað nýtt og jafnframt gott, en
síðan hefur bara ekkert skeð og
nú er sósíalismi eins og gamalt
nátttröll. — Lengi hafa staðið
yfir tilraunir með sósialisma í
hinum ýmsu ríkjum heimsins,
en hann hefur alls staðar verið
geysilega dýrkeyptur og hefur
honum jafna fylgt ófrelsi og
lögregluríki og skiptir þar engu
máli hvers Ienzkur hann hefur
verið.
Að lokum sagði Davíð að
spilling þrifist hvergi betur en
einmitt i sósíalískum ríkjum og
öðrum fasistarikjum eins og
hjá félaga Amin í Uganda.
Þá talaði Svavar Gestsson af
hálfu Alþýðubandalagsins.
Hann byrjaði á að taka undir
ummæli Brynjólfs Bjarnasonar
um skilgreininguna milli kapi-
talisma og sósíalisma. Þá gerði
Svavar það að umtalsefni að
Davfð Oddsson hefði i ræðu
sinni ekki vikið að kjörorði
ungra sjálfstæðismanna Báknið
burt og lýsti furðu sinni á því.
Svavar taldi þá Brynjólf og
Davíð vera með bundið fyrir
augun en lýsti jafnvel fram
þeirri von sinni að Róbert
Elíasson sæi eitthvað nýtt þeg-
ar hann kæmi heim frá útlönd-
um. Einnig nefndi hann Davið
Oddsson risaeðlu i formi ungs
manns, svo mörg voru þau orð-
in um umræðuefni fundarins.
— Við höfum ekki efni á þvf
að borga neyzlureikningana of-
an í alla smákóngana og brask-
arana, sem eru að falsa faktúr-
ur til að losna við hluta tolla og
stela alla jafnan umboðslaun-
um sínum í erlendum gjaldeyri.
Þá gerði Svavar það að umtals-
efni að hvert fjársvikamálið á
fætur öðru kæmi nú í hinu
frjálsa markaðshagkerfi og
gerði Svavar því skóna að þess-
ir fjársvikarar sem hann taldi
alla vera sjálfstæðismenn
hefðu að sjálfsögðu gefið fjár-
muni i flokkskerfið. Að lokum
taldi Svavar Sjálfstæðisflokk-
inn vera höfuðverndara spill-
ingar á Islandi...
A eftir Svavari talaði Friðrik
Sþphusson af hálfu Heimdallar
og byrjaði hann á að itreka um-
mæli Davfðs Oddssonar um
hver hefði verið æðsti maður
Landsbanka íslands árin 1970
— 1975 og benti jafnframt á að
ekki hefðu það verið sjálfstæð-
ismenn sem staðið hefðu að Al-
þýðubankamálinu svonefnda.
Þá gerði Friðrik það að um-
ræðuefni að í ræðu Svavars
Gestssonar hefði hann ekki vik-
ið einu einasta orði að því um-
ræðuefni sem hefði verið mark-
að fyrir fundinn. Þá benti Frið-
rik á að ekki hefði heyrst stuna
né hósti frá samtölum ungra
kommúnista en aftur á móti
tekið eftir framtaki ungra sjálf-
stæðismanna, þegar þeir hafa
komið fram með hin ýmsu bar-
áttumál, svo sem baráttuna
gegn bákninu.
— „Það er nauðsynlegt að
skapa ástand þar sem hver og
einn getur ráðið sem mest sinu
lífshlaupi, þannig að valddreif-
ingin verði sem mest.“
Framhald á bls. 19.
Sagan og sálargangverkið
Þórbergur Þórðarson:
RAUÐA HÆTTAN og
ÝMISLEGAR RITGERÐIR I—II.
Mál og menning 1977.
Rauða hættan er fremur dapur-
leg lesning. Það sem höfundur
heldur fram sem heilbrigðri skyn-
semi í bókinni eru yfirburðir
Sovétskipulags yfir vestræn sam-
félög. Trúgirni hans og barnsleg
hrifning af öllu þvi sem hann sér
og heyrir í Sovétrikjunum hafa að
visu þá skýringu að hann er í
varnarstöðu gagnvart þeim sem
formæltu öllu sovésku og þeir
voru ekki svo fáir fyrir strið.
Einnig er .það sannfæring Þór-
bergs að fyrir dyrum sé úrslita-
NORDJAZZ heldur árlegan fund sinn
í Stokkhólmi dagana 21. og 22. þ.m.
— Þa8 verður fimmti fundur
Nordjazz-nefndarinnar. Hún var
stofnuð á vegum NOMUS árið 1973,
og hélt fyrsta fund sinn ! Kaup-
mannahöfn i janúar 1974. Árið
1975 var Nordjazz- fundurinn hald-
inn I Reykjavik, siðan i Ósló, þá i
Helsinki og nú eins og fyrr sagði i
Stokkhólmi. í Nordjazz-nefndinni eru
fulltrúar Norðurlandanna fimm, og
fundinn i Stokkhólmi situr Gunnar
Ormslev af islands hálfu.
orrusta milli sósíalisma og
kapítalisma. Hann hefur í hótun-
um við þá sem ekki vilja taka
fagnaðarerindinu tveim höndum.
Þegar Sovétrfkin hafa sigrað
„hlæið þið varla lengur að mér
fyrir það, sem ég hefi sagt ykkur í
þessari bók, að þið ættuð þá i
vændum. Þá kemur röðin að ykk-
ur að bergja til botns þann beiska
kaleik, sem sálufélagar ykkar i
Þriðja ríkinu hafa orðið að bera
sér að vörum síðan blindni þeirra
gerði þá að húðstrýktum fórnar-
dýrum óðra manna".
En þetta var skrifaö 1935 og
ártalið segir sfna sögu. Þess vegna
verða ekki ranghugmyndir Þór-
bergs um Sovétríkin tíundaðar
Gunnar Ormslev fer að honum
loknum til Kaupmannahafnar, en
hann hefur verið ráðinn til að leika á
norrænum tónleikum danska út-
varpsins i Radiohusets Konsertsal
laugardaginn 28. þ.m. — Gunnar
verður einleikari i nýju tónverki eftir
Eero Koivistoinen, einn fremsta jazz-
mann Finna, en stjórnandi dönsku
útvarpshljómsveitarinnar —
Radions Big-Band — verður að
þessu sinni bandaríska tónskáldið og
trompetleikarinn Thad Jones.
(Frétt frá Nordjazz).
Bðkmennlir
eftir JÓHANN
HJÁLMARSSON
hér; það hefur sagan gert
eftirminnilega. Þessari nýju út-
gáfu lýkur á Ýmsum ritgerðum
um rauðu hættúna 1935—1967.
Aftast í bókinni er ræða flutt á
fertugsafmæli rússnesku bylt-
ingarinnar 7. nóvember 1957 og
nefnist hún Nýr heimur í sköpun.
Þar er enn á ný talað um yfir-
burði sósíalismans „i skipulagn-
ingu, afköstum og móralskri
reisn". Til þess að láta slikt frá
sér fara eftir Ungverjalandsupp-
reisnina og afhjúpanir Krústjoffs
þarf alveg sérstaka manngerð,
kannski skrýmslafræðing eins og
Þórbergur kynnti sig síðar,
samanber Seiseijú, mikil ósköp
eftir Halldór Laxness (bls.
57—58).
I Ýmislegum ritgerðum I—II er
tækifæri til að kynnast sumu af
því snjallasta þem Þórbergur
Þórðarson skrifaði. Þórbergur
var mikill ritgerðarhöfundur, i
senn frjór í hugsun og ta’mdi sér
hnitmiðaðan stíl. Um helstu kosti
þessara ritgerða hefur svo oft ver-
ið fjallað áður að litlu er við að
bæta. Á eina ritgerð verður samt
ekki komist hjá að minnast. Það
er Rangsnúin mannúð sem birtist
í Timariti Máls og menningar
1964. Þetta er ádrepa á Halldór
Láxness fyrir ummæli hans um
Erlend í Unuhúsi i. Skáldatíma,
en þegar á líður greinina verður
ljóst að Þórbergur er að taka Hall-
dór i karphúsið fyrir pólitiskar
játningar hans. Þórbergur telur
heppilegra „að gráta syndabyrgð-
ir sinar i leyndum'* en „kasta sér
flötum fyrir gamla stjórnmála-
andstæðinga sina og hatursmenn,
með þá aumu játningu, að hann
Gunnar Ormslev leikur ein-
leik á norrænum tónleikum
Þórbergur
Þórðarson
hafi á blómaskeiði ævinnar verið
heimskt trúfífl, sem legið hafi
bjargarlaust undir rússneskum
lygaáróðri". Og Þórbergur spyr
hvort hafi orðið „bilun i sáiar-
gangverkinu" Iíkt og hann væri
orðinn ritskoðari Sovétlýðveld-
anna albúinn að útskúfa rithöf-
undi á villigötum.
Dapurlegt er orðið um inntak
margs þess sem er að finna í
Rauðu hættunni og Ýmislegum
ritgerðum. Það breytir ekki þvi að
við munum áfram hrífast af rit-
snilld Þórbergs og i þeim efnum
getur hann enn rnörgum kennt og
bent.