Morgunblaðið - 27.06.1978, Blaðsíða 19

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ 1978
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ 1978
27
Útgefandi hf. Árvákur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guómundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson
Viðhorfin að
kosningum loknum
Sigur Alþýðuflokksins vekur mesta eftirtekt við úrslit
þingkosninganna, sem fram fóru á sunnudag. Alþýöu-
flokkurinn er óumdeilanlegur sigurvegari kosninganna og fékk
nú meira kjörfylgi heldur en hann hefur nokkru sinni fengið
fyrr í sögu sinni. Alþýöuflokkurinn er nú orðinn jafnstór flokkur
og Alþýðubandalagið og eru það sögulega merkileg þáttaskil
þar sem Alþýðuflokkurinn hefur alltaf fariö halloka fyrir
kommúnistum frá því, aö klofningur varð í Alþýðuflokknum
1938 og Sósíalistaflokkurinn, forveri Aiþýðubandalagsins, var
stofnaöur.
Sjáifsagt liggja margar ástæöur til kosningasigurs
Alþýöuflokksins. Ein augljós ástæöa er sú, sem Geir
Hallgrímsson, forsætisráðherra, vék aö í sjónvarþsumræöum
í gærkvöldi, að Alþýðuflokkurinn tók uþþ í kosningabaráttunni
stefnu Sjálfstæðisflokksins í varnar- og öryggismálum.
Benedikt Gröndal, formaöur Alþýöuflokksins, lýsti því yfir meö
afdráttarlausum hætti í kosningabaráttunni, að Alþýöuflokkur-
inn væri fylgjandi óbreyttri stefnu í varnarmálum. Viö þá
yfirlýsingu hlýtur Alþýðuflokkurinn að standa.
Annaö, sem athygli vekur í kosningaúrslitum, er sú augijósa
staöreynd, að framsókn Alþýðubandalagsins sem fram kom
í borgarstjórnarkosningunum hefur verið stöðvuð. í Reykjavík
tapaði Alþýðubandalagið umtalsverðu fylgi frá borgarstjórnar-
kosningum, sem er ekki sízt athyglisvert vegna þess, hversu
skammt er á milli þessara kosninga. Sú atkvæðaaukning, sem
Alþýðubandalagið fékk yfir landið í heild frá kosningum 1974
er ekki meiri en eðlileg getur talizt miöað viö þaö, að
Alþýöubandalagið hefur verið í stjórnarandstöðu á erfiðu
kjörtímabili stjórnarflokka. Alþýðubandalagið er í dag ekki
stærri flokkur í Reykjavík en þaö var, þegar þaö bauð fyrst
fram í kosningunum 1956 og mun minni flokkur en
Sósíalistaflokkurinn var á árunum milli 1940 og 1950.
Alþýðubandalagið er nú ekki stærri flokkur en Alþýöuflokkur-
inn og eru þaö merkileg umskipti á vinstri væng
stjórnmálanna.
Stjórnarflokkarnir töpuöu báðir umtalsveröu fylgi. Þegar
metiö er fylgistap þeirra veröa menn aö muna, að
samanburöur á útkomu Sjálfstæðisflokksins miöað viö síðustu
kosningar gefur ekki allskostar rétta mynd af raunverulegri
stöðu flokksins vegna hins mikla kosningasigurs, sem
flokkurinn vann þá. Engu að síður verða sjálfstæðismenn að
horfast í augu við þá staöreynd, að þeir hafa ekki áður hlotiö
jafnlágt hlutfall atkvæðamagns yfir landið. Hins vegar er
Sjálfstæöisflokkurinn í lykilstööu á Alþingi, eins og Magnús
Torfi Ólafsson réttilega benti á í sjónvarpsumræöum í
gærkvöldi, þar sem Sjálfstæðisflokkurinn gæti myndað stjórn
meö hverjum hinna þingflokkanna, sem væri. Sjálfstæöismenn
verða þrátt fyrir þaö aö gera sér þess grein, að margt er í
ólagi í þeirra flokki og fylgistapiö nú á aö verða þeim hvatning
til þess að endurskipuleggja flokkinn, endurnýja stefnu hans
og endurnýja baráttusveitir hans. Þess vegna bíða mikil
verkefni sjálfstæöismanna á næstu árum.
Fylgistap Framsóknarflokksins er að því leyti til meira
áberandi aö þaö er ekki miðað við eins óvenjulega hagstæöa
útkomu og fylgistap Sjálfstæðisflokksins. Framsóknarflokkur-
inn er nú minnsti þingflokkurinn og hlýtur aö skoöa stööu sína
mjög gaumgæfilega á næstunni.
Framundan bíða vandasöm verkefni nýrrar landsstjórnar.
Vafalaust mun nokkur tími líöa þar til ný ríkisstjórn hefur verið
mynduð. Sú ríkisstjórn verður að takast á við vandamál í
efnahags- og atvinnulífi, sem ekki veröa leyst meö þeim
töfraráöum, sem Alþýðuflokkur og Alþýöuþandalag boöuðu
fyrir kosningar. Halli á fiskvinnslu er mikill. Veröi fullar
vísitölubætur greiddar á laun á ný mun þessi vandi
fiskvinnslunnar margfaldast. Hann nemur nú um 10 milljöröum
á ári og verður enn meiri ef fylgt verður þeirri stefnu
Alþýöuflokks og Alþýðubandalags að greiða fuliar vísitölubæt-
ur á laun.
Kosningunum er lokiö. Veruleikinn blasir við. Alþýðuflokkur-
inn hefur unnið mikinn sigur. Hann hlýtur að axla þá ábyrgð,
sem sigrinum fylgir. Hann hlýtur að leggja fram tillögur sínar
til lausnar á þeim vandamálum, sem framundan eru í
efnahags- og atvinnumálum. Þjóöin bíöur nú eftir því hver ráö
Alþýðuflokksins eru og þá kemur í Ijós hvers konar grundvöllur
skapast til samstarfs milli flokka um stjórnarmyndun.
Þótt Sjálfstæðisflokkurinn hafi tapaö fylgi í þessum
kosningum er hann enn sú kjölfesta í íslenzkum stjórnmálum,
sem hann hefur jafnan veriö. Hann er enn sem fyrr stærsti
stjórnmálaflokkur þjóðarinnar.
Reykjavík
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 11.159 ( 4.071) 3(1) 22,6 ( 8,5) +14,1
B 4.116 ( 8.014) 1(2) 8,3 (16,7) * 8,4
D 19.515 (24.023) 5(7) 39,5 (50,1) 10,6
F 1.942 ( 1.650) 0(0) 3,9 ( 3,4) + 0,5
G 12.016 ( 9.874) 3(2) 24,3 (20,6) + 3,7
K 128 ( 121) 0(0) 0,3 ( 0,3) 0
R 184 ( 149) 0(0) 0,4 ( 0,3) + 0,1
S 284 0,6 + 0,6
Atkvæði greiddu 50.097 af 56.312 á kjörskrá,
eða 88,9%. Auðir seðlar voru 636 og ógildir
117.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Benedikt Gröndal, Vilmundur
Gylfason og Jóhanna Sigurðardóttir.
Af B-lista: Einar Ágústsson.
Af D-lista: Albert Guðmundsson, Geir Hall-
grímsson, Ragnhildur Helgadóttir, Ellert B.
Schram og Gunnar Thoroddsen.
Af G-lista: Svavar Gestsson, Eðvarð Sigurðs-
son og Svava Jakobsdóttir.
Vesturlands-
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 1.718 ( 771) 1(0) 23,2 (10,9) +12,3
B 1.968 (2.526) 2(2) 26,6 (35,6) + 9,0
D 1.920 (2.374) 1(2) 26,0 (33,4) + 7,4
F 310 ( 246) 0(0) 4,2 ( 3,5) + 0,7
G 1.477 (1.179) 1(1) 20,0 (16,6)+ 3,4
Atkvæði greiddu 7561 af 8398 á kjörskrá, eða
90%. Auðir seðlar og ógildir: 168.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Eiöur Guönason.
Af B-lista: Halldór E. Sigurösson og Alexander
Stefánsson.
Af D-lista: Friðjón Þórðarson.
Af G-lista: Jónas Árnason.
Norðurlands-
kjördæmi vestra
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 752 ( 445) 0(0) 13,6 ( 8,2) + 5,4
B 1.784 (2.027) 2(2) 32,4 (37,6) + 5,2
D 1.519 (1.756) 2(2) 27,5 (32,6) + 5,1
F 278 ( 312) 0(0) 5,0 ( 5,8) + 0,8
G 1.181 ( 851) 1(1) 21,4 (15,8) + 5,6
Atkvæði greiddu 5620 af 6344 á kjörskrá, eða
88,6%. Auðir seðlar voru 90, ógildir 15 og 1
vafaatkvæöi.
Kosningu hlutu:
Af B-lista: Ólafur Jóhannesson og Páll
Pétursson.
Af D-lista: Pálmi Jónsson og Eyjólfur Konráö
Jónsson.
Af G-lista: Ragnar Arnalds.
Austurlands-
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 563 ( 195) 0(0) 8,3 ( 3,1) + 5,2
B 2.439 (2.676) 2(3) 36,2 (42,5) + 6,3
D 1.062 (1.344) 1(1) 15,7 (21,3) + 5,6
F 218 ( 491) 0(0) 3,2 ( 7,8) + 4,6
G 2.463 (1.595) 2(1) 36,5 (25,3) +11,2
Atkvæði greiddu 6.880 af 7.531 á kjörskrá,
eða 91.4%. Auðir seðlar voru 118 og ógildir
17.
Kosningu hlutu:
Af B-lista: Vilhjálmur Hjálmarsson og Tómas
Árnason.
Af D-lista: Sverrir Hermannsson.
Af G-lista: Lúövík Jósepsson og Helgi Seljan.
Suðurlands-
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 1.743 ( 568) 1(0) 17,2 ( 6,0) +11,2
B 2.462 (3.213) 2(2) 24,3 (33,8) + 9,5
D 3.275 (4.057) 2(3) 32,3 (42,7) +10,4
F 218 ( 299) 0(0) 2,1 ( 3,1) + 1,0
G 1.979 (1.369) 1(1) 19,5 (14,4) + 5,1
L 466 0 4,6 + 4,6
Atkvæði greiddu 10.390 af 11.570 á kjörskrá,
eöa 89.8%. Auðir seölar voru 21Q og ógildir
31.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Magnús H. Magnússon.
Af B-lista: Þórarinn Sigurjónsson og Jón
Helgason.
Af D-lista: Eggert Haukdal og Guðmundur
Karlsson.
Af G-lista: Garðar Sigurösson.
Heildarúrslit
Atkvæði Þing- menn % Breyt- ing
A 26.912 (10.345) 14 ( 5) 22,0 ( 9,1) 12,9
B 20.661 (28.381) 12 (17) 16,9 (24,9) 8,0
D 39.973 (48.764) 20 (25) 32,7 (42,7) 10,0
F 4.073 ( 5.245) 0 ( 2) 3,3 ( 4,6) 1,3
G 27.962 (20.924) 14 (11) 22,9 (18,3) 4,4
H 776 0 0,6 0,6
K 128 ( 121) 0 0,1 ( 0,1) 0
L 466 0 0,4 0,4
R 184 ( 200) 0 0,2 ( 0,2) 0
S 486 0 0,4 0,4
V \ 592 0 0,5 0,5
Atkvæöi greiddu 124.263 af 139.267 á kjörskrá, seðlar voru 2.045. eöa 89.2%. Auöir og ógildir
Reykjanes-
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 7.293 (2.702) 2(0) 29,4 (13,0) +16,4
B 2.628 (3.682) 0(1) 10,6 (17,8) + 7,2
D 8.161 (9.751) 2(3) 32,9 (47,1) +14,2
F 574 ( 764) 0(0) 2,3 ( 3,7) + 1,4
G 5.319 (3.747) 1(1) 21,5 (18,1) + 3,4
S 202 0 0,8 + 0,8
V 592 0 2,4 + 2,4
Atkvæöi greiddu 25.114 af 27.840 á kjörskrá,
eða 90,2%. Auðir seðlar voru 308 og ógildir
37.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Kjartan Jóhannsson og Karl Steinar
Guðnason.
Af D-lista: Matthías Á. Mathiesen og Oddur
Ólafsson.
Af G-lista: Gils Guömundsson.
Vestf jarða -
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 808 ( 495) 1 (0) 15,2 ( 9,9) + 5,3
B 1.114 (1.432) 1 (2) 21,0 (28,6) + 7,6
D 1.582 (1.798) 2 (2) 29,8 (35,8) + 6,0
F 85 ( 711) 0 (1) 1,6 (14,2) +12,6
G 937 ( 578) 1 (0) 17,7 (11,5) + 6,2
H 776 0 14,6 +14,6
Atkvæöi greiddu 5410 af 6007 á kjörskrá, eða
90,1%. Auðir seölar voru 96 og ógildir 11.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Sighvatur Björgvinsson.
Af B-lista: Steingrímur Hermannsson
Af D-lista: Matthías Bjarnason og Þorvaldur
Garðar Kristjánsson.
Af G-lista: Kjartan Ólafsson.
Norðurlands-
kjördæmi eystra
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 2.876 (1.098) 1(0) 22,1 ( 9,1) +13,0
B 4.150 (4.811) 2(3) 31,9 (39,7) + 7,8
D 2.944 (3.661) 2(2) 22,6 (30,2) + 7,6
F 448 ( 772) 0(0) 3,4 ( 6,4) + 3,0
G 2.590 (1.731) 1(1) 19,9 (14,3) + 5,6
Atkvæði greiddu 13.282 af 14.817 á kjörskrá,
eða 89.6%. Auöir seðlar voru 240 og ógildir
44.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Bragi Sigurjónsson.
Af B-lista: Ingvar Gíslason og Stefán
Valgeirsson.
Af D-lista: Jón G. Sólnes og Lárus Jónsson.
Af G-lista: Stéfán Jónsson.
Alþýöuflokkurinn fékk 9 kjördæmakjörna þingmenn
og 5 uppbótarþingmenn. — Framsóknarflokkurinn
fékk 12 kjördæmakjörna og engan uppbótarmann,
Sjálfstæöisflokkurinn 17 kjördæmakjörna og 3
uppbótarmenn og Alþýðubandalagið 11 kjördæma-
kjörna og 3 uppbótarmenn.
Uppbótarmennirnir 11 eru:
1. Björn Jónsson (A)
2. Finnur Torfi Stefánsson (A).
3. Ólafur Ragnar Grímsson (G).
4. Gunnlaugur Stefánsson (A).
5. Friörik Sóphusson (D).
6. Hjörleifur Guttormsson (G).
7. Jósef H. Þorgeirsson (D).
8. Bragi Níelsson (A).
9. Ólafur G. Einarsson (D).
10. Geir Gunnarsson (G).
11. Árni Gunnarsson (A).
Varamenn A-listans sem uppbótarþingmenn eru:
Ágúst Einarsson, Bjarni Guðnason og Jón Baldvin
Hannibalsson.
Varamenn D-listans eru: Steinþór Gestsson, Halldór
Blöndal og Sigurlaug Bjarnadóttir.
Varamenn G-listans eru : Hannes Baldvinsson, Soffía
Guðmundsdóttir og Skúli Alexandersson.