Morgunblaðið - 20.07.1978, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR, 20. JÚLÍ 1978
byrjað á því að minnka afl þeirra
áður en þær eru seldar. Vegna
sumarleyfa hjá Pósti og síma var
ekki hægt að fá skýringu á þessum
reglum.
Aflið ræður að sjálfsögðu þó
nokkru um þær vegalengdir sem
stöðvarnar draga, en einnig ráða
allar aðstæður miklu þar um.
Hægt er að draga allt upp í 50 km
ef skilyrði eru góð. Allar hindranir
á leið bylgjunnar draga auðvitað
úr styrk hennar. Gott er að ná yfir
sjó, en hraun er illt yfirferðar.
„Póstur og sími viðurkennir ekki
AT-stöðvarnar sem öryggisútbún-
að,“ sagði Reynir, „en lítur á þær
sem leiktæki, sem þær eru að
sjálfsögðu fyrir suma, en það eru
fjölmörg dæmi þess að stöðvarnar
hafa komið að miklu gagni í
atvinnurekstri og sem kalltæki á
slysstað. Ég held það hafi, til
dæmis, verið á Hvolsvelli, sem
lögreglan bað um AT-stöðvar í
bílana hjá sér, eftir að konu í
barnsnauð hafði verið hjálpað á
,JTt 1971 kallar,
FR1971 kallar”
Áhugi á CB-stöðvum. sem á
íslenzku heita AT-stöðvar eða
almenningstalstöðvar, fer sívax-
andi um ailan heim. Mikið æði
greip um sig í Bandarikjunum
þegar „citizens'band” kom þar á
markaðinn fyrst fyrir nokkrum
árum. og þar þótti enginn maður
með mönnum. ef CB vantaði í
bflinn. Útbreiðsla AT-stöðvanna
hér á landi hefur aukizt mjög að
undanförnu. og því þótti forvitni-
legt að kynna stöðvarnar og
notkun þeirra hér.
Áður en AT-stöðvarnar fóru að
berast hingað fyrir u.þ.b. fimm
árum, var það undantekning regl-
unnar ef almenningur var með
talstöð í bílnum hjá sér. Með komu
almenningstalstöðvanna breyttist
sú regla og nú eru fjölmargir
einstaklingar með talstöðvar í
bílum sínum sér til skemmtunar
og yndisauka. Helzti munur á
AT-stöðvunum og gömlu talstöðv-
unum er tiðnin, sem notuð er, og
afl talstöðvarinnar. Einnig eru
AT-stöðvarnar mun minni og
meðfærilegri en þær gömlu og
kostnaðurinn er varla sambærileg-
ur.
Reynir Einarsson, félagi í Félagi
farstöðvaeigenda, sem nú hefur
rúmlega 4000 meðlimi, tók að sér
að segja frá starfsemi félagsins og
almenningstalstöðvuíium. I bíln-
um á leiðinni í Síðumúla 22, þar
sem félagið hefur aðsetur sitt,
kallaði frúin á hann og spurði
hvenær von væri á honum heim.
Hann svaraði því og útskýrði síðan
hvernig tækið virkaði: „AT-stöðv-
arnar nota svokallaða almennings-
tíðni, sem eru 27 megarið." Hér má
skjóta því inn í, að öll rafmagns-
tæki nota afmarkaða tíðni og í
æðinu sem greip um sig í Banda-
ríkjunum voru oft sagðar sögur af
því, þegar talstöðvarnar slógust
inn á tíðni annarra rafmagns-
tækja. Konan sem opnaði bakar-
ofninn og heyrði djúpa karlmanns-
rödd koma á móti sér missti víst
kökuna, en fræðilegur grundvöllur
svona sagna er ekki ljós.
En Reynir hélt áfram: „Hér eru
leyfð tæki með sex rásum, en þau
eru framleidd með allt upp í 40
rásir. Við notum eina sem kallrás
og höfum svo fimm sem talrásir.
Það kemur oft fyrir að það eru þó
nokkrir að tala á hverri rás og því
er mikill áhugi fyrir því að fá leifi
Pósts og síma fyrir fleiri rásum."
Stöðvarnar eru
takmarkaðar
Allar stöðvar, sem hér eru
notaðar, verður að skrá hjá Pósti
og síma. Þar er fjöldi rásanna
ákveðinn og hversu aflmiklar
stöðvarnar skuli vera. Ekki er
leyfilegt að vera með sterkari stöð
en 0.5 vött, en til landsins koma
stöðvarnar aflmeiri og þvr er
öruggan stað fyrir tilstilli eiganda
AT-stöðvar.“
Félagar í FR, en það eru stafir
Félags farstöðvaeigenda, eru með
merki á bílrúðunni til vitnis um
það að þeir eru færir um að koma
boðum áleiðis fyrir þá sem á þurfa
að halda. Það ku vera mikið um
það við skíðaskálana á veturna að
gripið er til AT-stöðvanna þegar
einhver dettur illa og kalla þarf á
hjálp. Einnig kemur það oft fyrir
úti á vegum að FR-félagi stöðvar
hjá ferðalang sem á í erfiðleikum
og kallar rétta aðila á staðinn.
Meiri háttar störf
Félag farstöðvaeigenda starfar
nú í 12 deildum um landið, en
landstjórnin sér um málefni fé-
lagsmanna sem ekki falla undir
neina deild. Takmarkið er að
stofna deildir um allt land og
mynda þannig keðju almennings-
talstöðva sem nær landshorna á
milli. Deildirnar sjá um að þegar
umferðin er mest um helgar situr
einhver félagsmanna við talstöð og
hlustar á kallrásina til að vera
tilbúinn að hringja í rétta aðila, ef
tilkynnt er um óhapp í umferðinni.
Bezti árangur AT-eigenda náð-
ist þó iíklega í sambandi við
eldgosið í Éyjum, og hangir í
skrifstofu FR kort af Vestmanna-
eyjum eftir gosið, sem bæjarstjór-
inn sendi félaginu í þakklætisskini
fimm árum eftir gosið. Rauði
kross íslands hefur einnig þakkað
félaginu störf þess, þegar Vest-
mannaeyingarnir voru fluttir til
Reykjavíkur og komið fyrir í
skólum í borginni, og í sambandi
við búslóðaflutninga frá Eyjum. I
þakkarbréfi RKÍ segir: „Snerust
störfin aðalalega um þær búslóðir
og varning, sem bárust með bátum
til fastalandsins, en móttaka
þeirra upp úr bátum og flutningur
til Reykjavíkur var skipulagslaus
er gripið var inn í.“
Fyrir nokkru gerðu Almanna-
varnir könnun á því hversu margir
brygðust við er um aðstoð væri
beðið á kallrás AT-stöðvanna. Á
10—12 mínútum buðu 15 manns
fram aðstoð sína. Kannanir eins
og þessi sýna að áhugi eigenda
talstöðvanna er mikill og hægt er
að nota þær á gagnlegan hátt, ef
rétt er að staðið.
Trúlega á útbreiðsla AT-stöðv-
anna eftir að aukast mikið á næstu
árum og ekki draga myndir eins og
„Reykur g bófi“ úr áhuga manna
á talstöðvunum. Þegar Ameríkan-
ar fara að skrifa bækur og gera
kvikmyndir um uppátæki sín er
komið í gang auglýsingastarf sem
varla dregur úr sölu uppfinning-
anna. Því má búast. við að
AT-stövarnar beri oft á góma á
næstu árum.
Iíoynir Einarsson við kort sem sýnir dcildirnar um landið.
Vatnslitir í
Suðurgötu 7
Ungur Þjóðverji, að
nafni Peter Sehmidt, heldur um
þessar mundir sýningu á vatns-
litamyndum í Gallerí Suðurgötu
7. Þetta er önnur sýning á
verkum ungra erlendra lista-
manna í Gallerí Suðurgötu 7 á
skömmum tima. Því má segja
með sönnu, að starfsemin í
Suðurgötunni sé með blóma sem
stendur. Þessi sýning er að
mínum dómi fremri þeirri, er
þar var fyrir nokkrum dögum,
en hún er samt ekki stórvið-
burður, heldur veik í eðli sínu og
vantar afgerandi stefnu og
kraft, þannig að hún verði
minnisstæð. Samt er ýmislegt
gott um þessi verk. Þau eru
hljóðlát og einföld, eins og
hvísla til nianns mjúkum og
hreinum litum, og það er nokkur
breytileiki í fyrirmyndavali, en
meðferð litarins er afskaplega
einhliða og lík í hverju verki
fyrir sig.
Það er viss ró og friður yfir
þessari sýningu, sem verkar vel,
og það er viss tilfinning fyrir
vatnslitnuni, sem einkennir öll
verk Peter Schmidts. Þetta eru
kostir í sjálfu sér, en það er
auðsætt, að listamanninn vant-
ar vissa reynslu og getur því
ekki náð mjög áhrifamiklum
tilþrifum. Hér nefni ég bæði
kosti og galla á þessari sýningu.
Sanngjarnara væri ef til vill að
halda því fram, að hér væri ekki
um fullmótaðan listamann að
ræða, og hver veit nema hann
eigi eftir að gera hluti, sem
meira gildi hafa á komandi
tímum en það sem hann hefur
nú í forum sínum. Það er ætíð
áhættusamt og óraunhæft að
spá um framtíð listamanna, svo
snöggt verða atvikin í nútíðinni,
að listamaður, sem er málari í
dag, er ef til vill tónskáld eða
dansari á morgun, hver veit
nema aðrir séu rithöfundar og
skáld. Ekki skulum við hugsa
meir um það, en ég yrði ekkert
hissa, þótt þessi ungi Banda-
ríkjamaður ætti eftir að snúa
Myndllst
eftir VALTÝ
PÉTURSSON
sér í aðrar áttir á listabraut
sinni. Um þessa sýningu má vel
segja, að hún sé snotur og lofi
góðu, en ég held, að ekki sé hægt
að tala um stórbrotinn árangur
enn sem komið er.
Vinur listamannsins, sem er
tónsmiður, skrifar stuttan for-
mála á boðskort, og eru það
snoturleg skrif. Eftir sama er
leikin tónlist af seguiböndum á
sýningunni, og er það þægilegt
og gefur hinu gamla og lúna
Hjaltesteds-húsi vissa hlýju,
sem fer vel með þeim verkum,
sem á sýningunni eru. Tómsmið-
urinn heitir Brian Eno. Þessi
sýning hefur þegar verið í París
og á Italíu og mun vera á leið
til Isafjarðar. Þeir eru duglegir
ungu mennirnir að koma verk-
um sínum á framfæri nú til
dags. Um það er ekkert annað
en gott að segja, ef fólk hefur
ánægju af. Sem sagt snotur lítil
sýning, sem skilur heldur lítið
eftir til að brjóta heilann um.
Það virðist svo sem unga fólkið
í dag sé búið að fá nægju sína
af pólitískum áróðri og tákn-
rænum súrrealisma. Það er eins
og hið hljóðláta og einfalda sé
að ryðja sér aftur til rúms. Ef
þetta er rétt hjá mér, eru það
góð tíðindi. Hið myndræna á
ætíð að sitja í fyrirrúmi, því
fjölmiðlarnir, sá mengunarvald-
ur, geta hæglega séð um heitt og
kalt stríð, eða hvað menn vilja
nefna þetta hávaðabrölt allt
saman.