Morgunblaðið - 14.10.1978, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. OKTÓBER 1978
Jltofgtittlivlbifrife
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guómundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aóalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 2200.00 kr. á mánúói innanlands.
í lausasölu 110 kr. eintakið.
I>róun land-
helgismála
S koðanir manna voru skiptar um störf og stefnumið fráfarinnar
ríkisstjórnar Geirs Hallgrímssonar, eins og gengur og gerist um
aðrar landsstjórnir. Engu að síður var það samdóma áíit þorra
þjóðarinnar, að vel og viturlega hafi verið haldið á útfærslu
fiskveiðilandhelginnar í 200 mílur. Samningar, sem gerðu allt í senn,
að tryggja viðurkenningu annarra þjóða á einhliða íslenzkum rétti
til hinnar nýju landhelgi, binda endi á átök á íslandsmiðum og
hreinsa þau af erlendri veiðisókri, verða litnir um langa framtíð sem
lokaáfangi íslenzkrar sjálfstæðisbaráttu. Það fór vel á því að þessir
sigrar unnust undir forystu sjávarútvegsráðherra úr Sjálfstæðis-
flokknum, Matthíasar Bjarnasonar, en Sjálfstæðisflokkurinn hefur
allar götur frá því að landgrunnslögin voru sett árið 1948, haft
frumkvæði um að byggja upp landhelgissókn að lokamarki.
Andstaða Alþýðubandalagsins við Óslóarsamkomulagið, sem
innsiglaði íslenzkan lokasigur, verður jafnlengi ljótur blettur á
færsælli framvindu þessa mikilvæga máls.
Það hefur vakið verðskuldaða athygli að átta þingmenn
Sjálfstæðisflokksins, undir forystu Eyjólfs Konráðs Jónssonar, lögðu
fram á fyrstu dögum hins nýja Alþingis, þrjár tillögur til
þingsályktunar, sem eru rökrétt framhald af þróun landhelgismála
og lýsa eðlilegum viðbrögðum við aðstæðum líðandi stundar á þessu
hagsmunasviði okkar.
I fyrsta lagi skal nefnd tillaga um rannsókn á landgrunni íslands.
Reglur þjóðaréttar um réttindi strandríkja til landgrunns utan 200
mílna efnahagslögsögu eru í mótun. Nauðsynleg þekking á íslenzka
landgrunninu utan 200 mílna til suðurs, vesturs og á íslandshafi á
Jan Mayen-svæði geta haft verulega þýðingu á varðstöðu nra
íslenzka hagsmuni í þessu efni. Rannsóknir á þessum vettvangi eru
því bæði æskilegar og óhjákvæmilegar.
í annan stað er lagt til að mótmæla tilraunum Breta til að slá
eignarhaldi á klettinn Rockall í þeim tilgangi að teygja yfirráð
þeirra á hafbotnssvæði, sem tilheyrir Islendingum eftir þeim
þjóðarreglum, sem nú eru í mótun. Er fiskveiðilögsagan var færð út í
200 mílur var þess að sjálfsögðu gætt að engin skerðing yrði á henni
vegna kletts þessa.
í þriðja lagi er lagt til að teknar verði upp viðræður og samningar
við Norðmenn um réttindi landanna á íslandshafi. Hér er átt við
úrlausnarefnið varðandi yfirráð á Jan Mayen-svæðinu, sem
flutningsmenn telja að viðkomandi bræðraþjóðir eigi að leysa á
samningsvettvangi, á grundvelli sanngirni og réttsýni, sem geti
orðið fordæmi við mótun alþjóðareglna í hliðstæðum málum.
I ljósi sögulegrar framvindu landhelgismála okkar fer vel á því, að
þingmenn Sjálfstæðisflokksins hafi áframhaldandi forystu um að
hreyfa þeim málum og knýja áfram, sem varða þetta mikilvæga
hagsmunasvið íslenzku þjóðarinnar.
Samkomulag um
vinnubrögð
Ilok síðasta þings beitti Geir Hallgrímsson, formaður Sjálfstæðis-
flokksins, sér fyrir samkomulagi um endurskoðun stjórnarskrár
og kosningalaga, með jöfnun atkvæðisréttar í huga, sem og um
endurskoðun á skipulags- og slarfsháttum Alþingis. Samkomulag
var gert milli þingflokka um skipan nýrrar stjórnarskrárnefndar í
upphafi þings þess, sem nú er komið saman, er skila átti innan 2ja
ára álitsgerð og tillögum um endurskoðun stjórnarskrár, sérstaklega
varðandi kjördæmaskipan og kosningaákvæði, en einnig varðandi
skipulag og starfshætti Alþingis. Formenn allra þingflokka fluttu
tillögu um þetta efni sem var samþykkt samhljóða.
í ljósi þessarar samstöðu og samþykktar Alþingis verður að vænta
þess að hin nýja stjórnarskrárnefnd verði senn skipuð. Starf hennar
getur að hluta byggst á umfangsmiklu starfi eldri stjórnarskrár-
nefndar. Aðalatriði er, að jafnari atkvæðisréttur verði kominn á
áður en þjóðinn gengur næst til kosninga. Þessi samstarfsnefnd
þingflokka á jafnframt að samræma sjónarmið um skipulag og
starfshætti Alþingis. Hér er um að ræða samkomulag um
vinnubrögð, er allir þingflokkar stóðu að, og Alþingi staðfesti, og
verður að gera ráð fyrir, að hið nýja Alþingi fylgi því eftir á
viðeigandi hátt. Skipunar nefndarinnar er því beðið með nokkurri
eftirvæntingu, ekki sízt kjósenda í Reykjavíkur- og Reykjaneskjör-
dæmunum.
Birgir ísl.
Gunnarsson
í síðustu viku birtist í
Dagblaðinu grein eftir Sig-
urð E. Guðmundsson, vara-
borgarfulltrúa Alþýðu-
flokksins, þar sem gagn-
rýnt er það sem hann
kallar stjörnudýrkun við
gerð íþróttamannvirkja í
Reykjavík. Öll áherzla hafi
verið lögð á íþróttamann-
virki fyrir fáa útvalda
afreksmenn, en aðstöðu til
almenningsíþrótta lítið
verið sinnt. Undir þessa
gagnrýni var tekið í Tíman-
um, en niðurstaða hennar
var sú, að stefnubreytingar
væri þörf og hverfa ætti frá
„stjörnuíþróttastefnunni".
Þar sem skrif þessi gætu
bent til þess, að hér sé um
að ræða bergmál frá Fram-
sóknarmönnum og Alþýðu-
flokksmönnum í borgar-
stjórn, ætla ég að gera þau
nánar að umtalsefni hér.
Gagnrýni Sigurðar bygg-
ir á þeirri meginforsendu,
að unnt sé að gera skýran
mun á almenningsíþróttum
annars vegar og svokölluð-
um stjörnuíþróttum af-
reksmanna hinsvegar. Hér
er mikill misskilningur á
ferð, því að reynslan sýnir,
að þessir tveir þættir
íþróttamála eru svo sam-
tvinnaðir, að þar verður
ekki á milli greint. Afreks-
menn í íþróttum verða ekki
til nema fyrir hendi sé
vakandi áhugi almennings
á íþróttagreininni. Sá
áhugi knýr á bætta og betri
aðstöðu til íþróttaiðkana í
viðkomandi grein. Sú að-
staða hjálpar til við að
skapa afreksmenn og afrek
hinna fáu verða síðan öðr-
um hvati til iðkunar á
greininni — hvetur til
fjöldaþátttöku.
Um þetta má nefna mörg
áþreifanleg dæmi. íslend-
ingar hafa löngum haft
mikinn áhuga á knatt-
spyrnu. I þeirri grein hafa
vaxið upp afreksmenn og
íslenzk lið hafa m.a. á
stundum náð umtalsverð-
um árangri. Allt þetta
hefur orðið til þess, að
sennilega eru fáar íþrótta-
greinar jafn mikið stund-
aðar af almenningi, utan
húss sem innan allt árið
um kring og afrek knatt-
spyrnumannanna eru stöð-
ugur hvati til iðkunar á
þessari íþróttagrein.
Nefnum fleiri dæmi: Þeg-
ar Friðrik Ólafsson stendur
sig vel á alþjóðlegum skák-
mótum, vex almennur
skákáhugi í landinu. Sala á
töflum og skákborðum vex
og skák er iðkuð á öðru
hverju heimili og í öllum
skólum. Þessi áhugi gengur
mannvirkin hafa orðið dýr-
ari fyrir bragðið, en hugsið
ykkur hvaða stöðu við
værum í nú í dag, ef
Reykjavíkurborg hefði ekki
haft frumkvæði í því að
byggja upp slík mannvirki í
Laugardalnum.
Hvað eru
stjörnu-
íþróttir?
í bylgjum eftir því, hvernig
afreksmönnum gengur, en
upp úr þessum almenna
áhuga spretta síðan nýir
afreksmenn.
Þegar þeir Clausens-
bræður, Finnbjörn og
Huseby gerðu garðinn
frægan og unnu frækileg
afrek á frjálsíþróttamótum
erlendis, þá jókst snarlega
áhugi á frjálsum íþróttum.
Menn kepptust við að
hlaupa og stökkkva hver
sem betur gat. Afreks-
mennirnir örvuðu til
fjöldaþátttöku. Þannig
haldast í hendur í órjúf-
andi hringrás áhugi al-
mennings og afrek hinna
fáu.
Ég er því þeirrar skoðun-
ar, að það sé á miklum
misskilningi byggt, þegar
menn greina stranglega á
milli almenningsíþrótta og
þeirra íþróttagreina, sem
skapa afreksmenn. Stefnan
í byggingu íþróttamann-
virkja, hlýtur að verða sú
að þetta hvort tveggja
haldist í hendur. Á þeim
grundvelli hefur stefna
okkar Sjálfstæðismanna í
borgarstjórn byggst. Laug-
ardalurinn hefur verið
byggður upp sem miðstöð
íþróttanna í Reykjavík. Öll
maqnvirki, sem þar hafa
veríð byggð eiga að upp-
fylla alþjóðlegar kröfur um
gerð slíkra mannvirkja.
Iþróttamannvirkin þar
gera það mögulegt að ís-
lenzk íþróttaæska getur
keppt við fulltrúa annarra
þjóða við skilyrði, sem eru
viðurkennd af alþjóðasam-
tökum. Það hefðu verið
ófyrirgefanleg mistök, að
hafa einhvern kotungsbrag
á mannvirkjagerð í Laug-
ardal. Ég geri mér fullkom-
lega grein fyrir því, að
Síðasta framkvæmdin
þar var gerð fullkomins
frjálsíþróttavallar. Okkar
íþróttamenn í þeirri grein
hafa ekki haft aðstöðu sem
skyldi. Með örfáum undan-
tekningum hafa íslenzkir
íþróttamenn ekki náð ár-
angri, sem jafnast á við
það, sem bezt gerist hjá
öðrum þjóðum. Áhugi al-
mennings á þessari fögru
grein íþróttanna hefur og
dvínað að sama skapi. Nú
er aðstaðan fyrir hendi og
nú er þess að vænta, að
afrekin batni og almenn-
ingur fái um leið áhuga á
að iðka og horfa á frjálsar
íþróttir.
Enda þótt þessi stefna
hafi verið látin móta upp-
bygginguna í Laugardal, þá
fer því fjarri, að við það
eitt hafi verið látið sitja. í
Laugardal hafa keppnis-
mannvirkin verið, en borg-
in hefur.byggt eða stuðlað
að byggingu%fjölda íþrótta-
mannvirkja víðar um borg-
ina, sem almenningur not-
ar í ríkum mæli. Þar má
nefna íþróttasvæði félag-
anna í öllum borgarhverf-
um, sem borgin styrkir
verulega. Tvær almenn-
ingssundlaugar í Vesturbæ
og í Laugardal eru dagleg-
ur vettvangur þúsunda
borgarbúa og þriðja sund-
laugin er nú í byggingu í
Breiðholti. Miklum fjár-
munum er varið til að bæta
aðstöðuna í Bláfjöllum nú
síðast með fullkominni
stólalyftu. Þannig má
áfram telja. Það væri mið-
ur, ef horfið yrði frá því að
láta haldast í hendur ann-
arsvegar byggingu íþrótta-
mannvirkja, sem uppfylla
alþjóðlegar kröfur um
keppnisaðstöðu og hinsveg-
ar mannvirki þar sem
almenningur getur iðkað
íþróttir sér til heilsubótar
og hressingar.