Morgunblaðið - 21.12.1978, Blaðsíða 20

2 0 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 1978
Geir Hallgrímsson:
Skattastefnan þrengir
hag fólks og fyrirtækja
í umræðum á Alþingi um tekjufrumvarp ríkisstj. sagði Geir Hallgrímsson, form.
Sjálfstæðisflokksins, m.a., það vera yfirlýsta stefnu allra stjórnmálaflokka hérlendis,
nema Alþýðubandalagsins, að draga úr beinum sköttum. Þetta hefði verið stefna
Sjálfstæðisflokksins um langt árabil. Alþýðuflokkurinn hefði og tekið upp þessa
stefnu, m.a. vegna áhrifa frá norskum jafnaðarmönnum. Framsóknarflokkurinn hefði
og sveigst í þessa átt.
Geir Hallgrímsson sagöi fjár-
málaráðherra hafa nokkrum sinn-
um bent á það að beinir skattar
væru hér lægri en í nágrannalönd-
um, þar sem þeir væru tiltöiulega
mjög háir. Spurningin væri hins
vegar ekki sú, hvort finna mætti
hærra hlutfall beinna skatta
einhvers staðar, heldur hvers
konar skattastefnu væri rétt að
hafa hér á landi. Lýðræðisflokk-
arnir væru í orði kveðnu sammála
um að draga úr beinum sköttum.
Það væri því sýnt, hverjir réðu
ferð í ríkisstjórninni, þegar nú
væri stefnt á ný í hækkun þeirra.
Þessir skattar hefðu lækkað úr
33% í 27% í tíð fyrri ríkisstjórnar.
Nú væri siglt í sömu átt á ný og
verið hefði í fyrri vinstri stjórn.
Og raunar væru óbeinir skattar
hækkaðir einnig, sbr. vörugjalds-
hækkunina. Samhliða ákvæði
vinstri meirihlutinn í borgarstjórn
Reykjavíkur hækkun aðstöðu-
gjalda, fasteignaskatta og lóðar-
leigu. I raun mætti segja að hafin
væri meiri skattheimta í þjóð-
félaginu en þekkst hefði í áratugi.
Engin vafi væri á því að slík
ofsköttun myndi veikja atvinnu-
vegina, draga úr framtaki, fram-
leiðni og hagvexti. — Já, það er
sýnt að Alþýðubandalagið ræður
ferð. Það vill feigt framtak ein-
staklinga og samtaka þeirra í
atvinnulífinu, til að auðvelda
þjóðfélagsbreytingar í átt til
fyrirmynda sinna.
Geir sagði skattastefnu stjórn-
valda myndu rýra verulegu ráð-
stöfunarfé fólks og fyrirtækja á
komandi ári, þ.e. það sem eftir yrði
af aflafé, er skattheimtan hefði
fengið sinn hlut. En samhliða
hækkun beinna skatta hækkuðu
einnig óbeinir skattar eins og
dæmi væri um bæði í bráðabirgða-
lögum og tekjuöflunarfrumvörp-
um ríkisstjórnarinnar. Vörugjald
ætti að hækka. Einnig verðjöfnun-
argjald á raforku. Skyldusparnaði
ætti að breyta í skattauka. Nýtt
skattþrep að koma á jaðartekjur.
Stefnt væri í milli 60 og 70%
Geir Hallgrímsson
skattheimtu af jaðartekjum. Jafn-
framt væri skattkerfið sífellt að
verða flóknara og torskildara
fólki.
Geir sagði Sjálfstæðisflokkinn
andvígan þeirri skattastefnu, sem
núverandi ríkisstjórn fylgdi, leidd
af Alþýðubandalaginu. — Stefna
bæri að lækkun beinna skatta,
sparnaði í ríkiskerfinu en beitingu
eyðsluskatta til að tryggja halla-
lausan ríkisbúskap.
Gunnar Thoroddsen;
Hvenær verður frum-
varp Alþýðuflokksins
lagt fram á Alþingi?
• Tómas Árnason fjármálaráð-
herra gerði í fyrradag grein fyrir
tekjuöflunarfrumvörpum, tengd-
um fjárlagafrumvarpi, sem lögð
hafa verið fram síðustu daga.
Breyting á lögum um tímabundið
vörugjald, þ.e. hækkun lægri
flokks vörugjalda úr 16 í 18%, sem
gefa á um 1150 m. kr. í ríkissjóð á
næsta ári. Hærri flokkur vöru-
gjalds, sem fyrr á þessu ári var
hækkaður í 30% verður óbreyttur.
Þá fjallaði hann um sérstakan
skatt á skrifstofu- og verzlunar-
húsnæði, frumvarp um hækkun á
flugvallargjaldi, frumvarp um
nýbyggingargjald, frumvarp til
breytinga á tekju- og eignaskatti,
þ.á m. nýtt 50% skattþrep, hækkað
eignaskatthlutfall o.fl.
Allar væru þessar skattbreyt-
ingar við það miðaðar að ná
tekjum til að mæta útgjöldum
ríkissjóðs á næsta ári og skila
hallalausum ríkisbúskap. Þau
hefðu og það mark að ná til þeirra
betur stæðu í þjóðfélaginu.
• Vilmundur Gylfason (A) taldi
rétt að ríkisstjórnin tæki afstöðu
til efnahagstillagna Alþýðuflokks-
ins, sem fram hefðu verið lagðar í
ríkisstjórn í frumvarpsformi, þ.e.
mótaði marktæka efnahagsstefnu
til 2ja ára, áður en þessi tekju-
öflunarfrumvörp yrðu endanlega
afgreidd. Það væri stefna Alþýðu-
fl. að draga úr skattheimtu og þess
vegna væru tilmæli um bið á
afgreiðslu frumvarpanna fram
sett við samstarfsflokka.
• Gunnar Thoroddsen (S) sagði
sýnt að frumvarp Alþýðuflokksins
um jafnvægisstefnu í efnahags-
máium og verðbólguhömlur ætti
erindi inn í umræður um tekju-
öflunarfrumvörp og fjárlagafrum-
varp ríkisstjórnarinnar. — Hvað
dvelur framlengingu þessa frum-
varps hér á Alþingi af hálfu
Alþýðuflokksins? Þurfa þeir Al-
þýðuflokksmenn sérstakt leyfi
samstarfsflokka sinna til að leggja
frumvarp sitt fram með réttum og
formlegum hætti. Hvernær verður
Gunnar Thoroddsen
frumvarpið lagt fram á Alþingi
svo það fái þinglega meðferð?
• Sighvatur Björgvinsson (A)
taldi það eðlileg vinnubrögð að
leggja frumvarpið fram til kynn-
ingar í ríkisstjórn og sjálfsagða
háttvísi gagnvart samstarfsflokk-
um, þótt það væri að vísu aðeins
nánari útfærsla á stefnumótun í
greinargerð með stjórnarfrum-
varpi, er allir stjórnarflokkarnir
hefðu staðið að og samþykkt.
• Gunnar Thoroddsen (S) sagðist
ekki hafa fengið svar við spurn-
ingu sinni; hvenær frumvarp
Alþýðuflokksins yrði lagt fram
með þinglegum hætti. Alþýðu-
flokkurinn hefði margoft látið að
því liggja að frumvarpið þyrfti að
ræða samhliða fjárlagafrumvarpi
og hliðarfrumvörpum þess. Á
forsætisráðherra er hins vegar að
skilja, að það verði ekki fyrir tekið
fyrr en á næsta ári — eða að
lokinni afgreiðslu umræddra
stjórnarfrumvarpa. Hvenær sýnir
Alþýðuflokkur þann manndóm að
leggja frumvarpið fram á Alþingi
— þar sem slík frumvörp á að
leggja fram?
• Sighvatur Björgvinsson (A)
sagði frumvarpið lagt fram í
ríkisstjórn til að leita samstarfs
stjórnarflokkanna um það. Það
væri tilraun til að lengja lífdaga
ríkisstjórnarinnar þann veg að
hún gæti starfað með árangri út
kjörtímabilið.
• Albert Guðmundsson (S) sagði
það hafa komið ítrekað fram, að
þingmenn Alþýðuflokks væru því
aðeins samþykkir fjárlagafrum-
varpi og tekjuöflunarfrumvörpum
ríkisstjórnarinnar, að samstarfs-
flokkar féllust á meginsjónarmið í
efnahagsfrumvarpi Alþýðufl. —
Þetta sýndi að sínu mati að ekki
væri þinglegur meirihluti að svo
komnu fyrir fjárlagafrumvarpi
ríkisstjórnarinnar, ef þeir Alþýðu-
flokksmenn væru sjálfum sér
samkvæmir.
• Sverrir Hermannsson (S) sagði
þann hráskinnaleik, sem þing-
menn Alþýðuflokksins hefðu leikið
hér í þingsölum síðustu daga, ekki
vera til þess fallinn að auka veg né
virðingu Alþingis, sem sumir
þeirra hefðu þó talið hlutverk sitt
að gera. — Þingmenn hans vilja
engu svara til um það, hvort eða
hvenær þeir hyggist flytja frum-
varp sitt hér á Alþingi. Ef
Alþýðuflokkurinn meinti það sem
hann segði um andstöðu við aukna
skattheimtu og önnur einstök
atriði í umræddum stjórnarfrum-
vörpum væri vissulega meirihluti
á Alþingi til að kolfella þau öll. Að
því kæmi að fólk gerði sér grein
fyrir þeim holrómi, sem væri á
málflutningi Alþýðufl. öllum.
600 m.kr.
viðbótarskattar
Ólafur G. Einarsson (S)
mælti í fyrradag fyrir minni-
hlutaáliti fjárhags- og
viðskiptanefndar neðri deilda*
Alþingis, sem leggur til að
tekjuöflunarfrumvörp ríkis-
stjórnarinnar verði felld. Taldi
hann óhæft að hespa af jafn
viðamikilli skattaherferð á
hendur atvinnuvegum þjóðar-
innar — og raunar einnig
einstaklingum — á örfáum
dögum. Afnám verðstuðulsfyrn-
ingar ætti að gefa ríkissjóði
1300 m. kr., lækkun flýtifyrning-
ar 1060 m. kr., hækka ætti
tekjuskatt atvinnufyrirtækja úr
53% í 65% og tvöfalda eigna-
skatt þeirra. Samtals væri
skattabagginn, sem til viðbótar
fyrri skattheimtu kæmi á herð-
kr.
Þá ætti að koma til nýtt
skattþrep, 50% skattur, en ekki
lægi enn á hreinu hvaða tekjur
einstaklinga færðust til álagn-
ingar skv. því.
Sérstakan skatt ætti að leggja
á verzlunar- og skrifstofuhús-
næði, sem í raun væri nýr
skattur á atvinnurekstur. Þá
ætti að koma sérstakt nýbygg-
ingargjald, sem í raun væri
upphafið að fjárfestingarhöft-
um, sem væri óskadraumur
Alþýðubandalagsins. Þetta
gjald fæli og í sér ósvífni
gagnvart sveitarstjórnarmönn-
um, sem gerðir væru ábyrgir
fyrir því persónulega, ef bygg-
ingaleyfi yrðu út gefin án þessa
nýja gjalds. Óvíst væri og um
framkvæmdina, þ.e. hugsanleg-
ár undanþágur, eins og t.d.
viðvíkjandi íþróttamannvirkj-
um. Hér væri á ferð skattpín-
ingarstefna, sem á heildina litið
gæti stuðlað að versnandi stöðu
atvinnuvega, sem ekki væri of
góð fyrir, og það með hugsan-
legu atvinnuleysi, sem þegar
væri farið að brydda á.
Fyrirvari Alþýðuflokks
Finnur T. Stefánsson (A)
sagði að Alþýðuflokkurinn hefði
sama fyrirvara á varðandi
stuðning við þessi tekjuöflunar-
frumvörp ríkisstjórnarinnar og
fjárlagafrumvarpið. Þingmenn
flokksins myndu greiða þeim
atkvæði við aðra umræðu, ekki
tefja framgang þeirra nú. Þeir
hefðu hins vegar fyrirvara á um
stuðning við 3ju. umræðu, en
afstaða þeirra þá myndi fara
eftir því hverjar undirtektir
samstarfsflokka yrðu við efna-
hagstillögum flokksins, sem
kynntar hefðu verið í frum-
varpsformi. Vænti hann þess að
3ja umræða um tekjuöflun
þessa færi ekki fram fyrr en
afstaða samstarfsflokka til til-
lagna Alþýðuflokksins lægi fyr-
ir.
Skattpíningarstefnan
Geir Ilallgrímsson (S) tók
undir orð Ólafs G. Einarssonar
(S) um það hverja bagga þessi
tekjufrumvörp væru að binda
atvinnuvegunum. En hafa yrði
og í huga varðandi Reykjavík,
að vinstri meirihlutinn í borgar-
stjórn hefði ákveðið stórauknar
álögur á atvinnustarfsemi í
borginni í formi aðstöðugjalds-
hækkunar og hækkunar fast-
eignaskatta og lóðarleigu. Þess-
ar álögur myndu höggva í sama
knérunn, sem ekki yki á at-
vinnuöryggi borgarbúa, heldur
stofnaði því í tvísýnu.
Ljóst væri að Alþýðubanda-
lagið réði hér ferð, bæði í
borgar- og ríkisstjórn. Geir vék
einnig að hækkun vörugjalds,
verðjöfnunargjalds á raforku,
sem og gengislækkun, er raunar
hefði verið óhjákvæmileg, en
allt kæmi þetta niður í útgjöld-
um heimila í landinu. Vísitölu-
leikurinn væri svo viðbótar-
blóm, auk afturvirkni skatta,
varðandi það að koma aftan að
hinum almenna borgara í land-
inu. Þá vék Geir að því, hvern
veg yrði staðið að álagningu
útsvara, hvort þau myndu
hækka úr 10 og 11% í 12% og
hvern veg sveitarfélögum yrði
bættur tekjumissir vegna sölu-
skattsbreytinga.
Ef nauðsynlegt var, vegna
slæmrar rekstrarstöðu undir-
stöðuatvinnuvega, að grípa til
vísitöluniðurgreiðslu og gengis-
lækkunar, spurði Geir, hvað
réttlætir þá þessar álögur á
atvinnuvegina? Ekki auðvelda
þær þeim að rísa undir því
kaupgjaldi, sem gerðar eru
kröfur um, að ekki sé talað um
þann atvinnusamdrátt, sem
skattpíningarstefna ríkisstjórn-
arinnar virðist stefna í.
Tekjuöflunarfrumvörpin:
6000 m. kr. nýjar álögur á atvinnuvegi
Nýtt skattþrep á jaðartekjur
ar atvinnuvegunum, um 600 m.