Morgunblaðið - 21.12.1978, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 1978
27
Lánasjóður
námsmanna
Lánasjóöur íslenskra náms-
manna hefur gert nákvæma grein
fyrir því, að fjárþörf sjóðsins til
þess að hann geti veitt lán til þess
að brúa 85% af umframfjárþörf
námsmanna er 700 m. kr. hærri en
fjárframlög samtals í fjárlaga-
frumvarpi nema. I útgjöldum er
gert ráð fyrir rúmlega 2.230 m. kr.,
auk lántöku að'upphæð 400 m. kr.
Ef farið væri að fyrri tillögum
núverandi hæstv. menntamálaráð-
herra Ragnars Arnalds um að
fullnægja 100% umframfjárþörf,
yrði fjárvöntunin a.m.k. 1200 m.
kr. Námsmenn leggja einnig mikla
áherslu á, að tekið sé tillit til
framfærslukostnaðar barna, sem
þeir hafa á framfæri, en til þess
þyrfti að auki 200 m. kr. Skv. þeim
upplýsingum sem fram hafa komið
í fjárveitinganefnd er einungis
ætlunin að auka framlag til
lánasjóðsins með því áð ábyrgjast
honum 700 m. kr. lán í viðbót við
þá lánsheimild sem fyrir er í
frumvarpinu. Lántökur til sjóðsins
yrðu því 33,3% af heildarframlög-
um, sem er meira en tvöfalt hærra
hlutfall en áður. Ekki verður veitt
fé til þess að hægt sé að taka tillit
til barna á framfæri og þaðan af
síður farið eftir tillögum hæstvirts
núverandi menntamálaráðherra á
Alþingi, þegar hann var í stjórnar-
andstöðu, ef afgreiðsla verður með
þessum hætti.
Óraunsæi
Framangreind dæmi um óraun-
sæi og vanáætlun í útgjöldum og
tilhneigingu ríkisstjórnarinnar til
þess að krækja í ein milljarð þar
og einn hér sýna hvert er stefnt
með þessari fjárlagaafgreiðslu.
Auk ofsköttunar á almenning og
atvinnurekstur er seilst í skatta,
sem áður gengu til ýmissa félags-
legra verkefna eins og t.d. íbúða-
bygginga. Þannig er þrengt að
einstaklingunum og sveitarfélög-
unum, bæði með beinni skerðingu
skattstofna og með því að ofbjóða
gjaldþoli þegnanna með sköttum í
ríkissjóð.
Sömu óraunsæju vinnubrögðin
eru viðhöfð við undirbúning og
afgreiðslu þessara fjárlaga og
1974, en þá var vinstri stjórn við
völd. Þá var ákveðið að lækka
niðurgreiðslur á árinu 1974 um 500
millj. og þannig skilinn eftir
óleystur vandi, sem frestað var að
leysa við fjárlagaafgreiðsluna.
Ennfremur voru þá ekki umsamd-
ar launahækkanir á fjárlagaárihu
teknar með til útgajlda. Nú er hið
sama uppi á teningnum. Frestað er
þeim vanda til næsta árs, að lækka
útgjöld til niðurgreiðslna um 2.800
millj. Betur að ekki fari svo að
ríkisstjórnin grípi til meiri niður-
greiðslna 1979 eins og gerðist 1974.
I gildandi fjárlögum var áætlað
fyrir samningsbundnum launa-
hækkunum og verðbótahækkunum
að auki, miðað við ákveðnar
forsendur. Þetta er nauðsynleg
forsenda þess að hægt sé með góðu
móti að hafa eftirlit með þessum
greiðslum og nota fjárlögin þannig
sem eftirlits- og stjórnunartæki.
Þessu er ekki að heilsa núna.
Meira að segja er ekki áætlað fyrir
1300 millj. kr. útgjöldum vegna
samningsbundinnar 3% launa-
hækkunar ríkisstarfsmanna 1.
mars n.k., eins og áður segir.
Samtals er hér í raun um vanáætl-
un útgjalda að ræða um 4.2
milljarða, ef raunsætt væri staðið
að fjárlagaafgreiðslunni.
Ef fara ætti hliðstætt að um
fjárlagaafgreiðslu fyrir 1979 eins
og gert var fyrir yfirstandandi ár,
ætti einnig að áætla fyrir útgjöld-
um sem verða á árinu 1979 vegna
ákvæða um vísitölubindingu launa
og bóta almannatrygginga. Sú
upphæð nemur rúmlega 9 millj-
örðum króna, ef verðlag hækkar
um 5% á þriggja mánaða fresti,
eins og gengið er út frá i grg. með
frv. ríkisstj. undir ráðstafanir.
Hlutfall ríkis-
útgjalda fyrr og
nú
Undanfarin ár hefur náðst sá
árangur með bættum vinnubrögð-
um við fjárlagagerð, þrátt fyrir
mikla verðbólgu, að minnkað hefur
það bil sem er milli ríkisreiknings
og fjárlaga. Hækkun útgjalda er
þannig miðað við niðurstöður
ríkisreiknings frá fjárlögum í
prósentum:
% hækkun
1974 37,1%
1975 21.6%
1976 16,1%
1977 10,2%
bví miður eru horfur á, að nú
sæki í hið fyrra horf að þessu
leyti og fjárlögin verði því verra
tæki til þcss að stjórna ríkisfjár-
málunum en verið hefur.
Öll er meðferð og afgreiðsla
þessa fjárlagafrumvarps með end-
emum. Óvissa hefur verið um það
fram á síðustu stundu, hvort eða
hvenær 2. umræða fari fram.
Umræðan er að lokum ákveðin á
síðustu stundu með fárra klst.
fyrirvara. Einn stjórnarflokkanna
hefur allsherjarfyrirvara um
stuðning við frumvarpið.
Tekjuöflunarfrumvörp eru ekki
sýnd í fjárveitinganefnd. Milljarða
og aftur milljarða vantar upp á til
að endar náist saman.
Stefnt er að gífurlegri skatt-
heimtu, engin tilraun er gerð til að
draga úr ríkisbákninu og mýmörg-
um viðamiklum útgjaldaliðum er
slegið á frest vegna ósamkomulags
innan ríkisstjórnarinnar.
Enginn veit, hver örlög þessa
fjárlagafrumvarps verða. En
frumvarpið og meðferð þess á
þingi verður óbrotgjarn minnis-
varði um stjórnarsamstarf, sem
þjóðinni verður því meiri ráðgáta,
sem lengur líður.
íslendingar aðstoða við
fiskveiðar á Cap Verde
SENDINEFND frá Cap
Verdeeyjum ræddi við ís-
lenzka ráðamenn sumarið
1977 um hugsanlega aðstoð
íslendinga við Cap Verde á
sviði fiskveiða og urðu
niðurstöður þeirra þær, að
Aðstoð íslands við þróunar-
löndin sendi Baldvin Gísla-
son skipstjóra þangað.
í fréttabréfi sem Aðstoð
íslands við þróunarlöndin
gefur út segir m.a., að Bald-
vin hafi gert ýmsar tillögur
um skipan þessarar aðstoðar
og á liðnu sumri barst bréf
frá stjórn Cap Verde þar sem
farið er fram á tækniaðstoð
við fiskveiðar og er hún
byggð á tillögum Baldvins.
Gert var ráð fyrir að sent
yrði íslenzkt fiskiskip með
sérfræðingum til að hefja
tilraunaveiðar og hljóðaði
kostnaðaráætlun verksins
upp á um 25 milljónir, en gert
er ráð fyrir að aðstoðin
hefjist á næsta ári.
Rétt spor í rétta átt,
sporin íTorgið!
Kven- og karlmannaskór frá Ítalíu.
Inniskór frá Marks og Spencer
Verðskrá:
1. Kvenskór kr. 17.500,-
2. Kvenskór kr. 15.500.-
3. Kvenskór kr. 14.900-
4. Kvenskórkr. 17.900-
5. Kvenskór kr. 17.500-
6. Inniskór
Barnast. kr. 2.950-
Kvenskór kr. 3.900,-
7. Kvenstærðir kr. 5.100.-
8. Kvenstærðir kr. 3.500-
9. Herrastærðir
ekta leöur kr. 8.900-
10. Karlmannaskór kr. 15.500.-
11. Karlmannaskór kr. 13.900.-
12. Karlmannaskór kr. 14.900-
13. Karlmannaskór kr. 14.900,-
Póstsendum um land allt.