Morgunblaðið - 21.12.1978, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 1978
tililaíiiti
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guömundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6, sími 10100.
Auglýsíngar Aðalstræti 6, sími 22480.
Askriftargjald 2500.00 kr. ó mánuöi innanlands.
1 lausasölu 125 kr. eintakið.
Álögur á
atvinnurekstur
Atvinnuhorfur á næstu mánuðum eru ískyggilegar. Menn hafa
áhyggjur af því, að atvinnuleysi kunni að skella á. Miklir
erfiðleikar eru í sjávarútvegi og fiskvinnslu á Suðurnesjum og í
Vestmannaeyjum. Fyrirsjáanlegur samdráttur er í byggingar-
iðnaði á höfuðborgarsvæðinu. Verktakafyrirtæki sjá fram á
verulegan samdrátt í verkefnum. Ríkisstjórn flokkanna, sem
lofuðu „samningum í gildi“ greip til þess ráðs að skerða
kaupgjaldsvísitöluna verulega hinn 1. desember sl. til þess að
greiða fyrir atvinnurekstrinum og koma í veg fyrir stöðvun hans
vegna útgjaldaauka í kjölfar mikillar hækkunar vísitölu og vaxandi
verðbólgu.
En í stjórnarráðinu sitja menn, sem vita ekki sitt rjúkandi ráð og
grípa til aðgerða, sem ekkert samhengi er í. Þrátt fyrir
ískyggilegar atvinnuhorfur, þrátt fyrir hættu á atvinnuleysi, þrátt
fyrir það að talið var nauðsynlegt að skerða vísitöluna um síðustu
mánaðamót, hefur þessi sama ríkisstjórn boðað álögur á
atvinnureksturinn, sem nema hvorki meira né minna en 25
milljörðum króna.
Verzlunarráð Islands hefur sýnt fram á með skýrum rökum, að
skattahækkanir þær, sem ríkisstjórn og meirihluti borgarstjórnar
Reykjavíkur hafa boðað, jafngildi um 7,4 milljörðum í nýjum
álögum á atvinnureksturinn. Gunnar Björnsson, formaður
Meistarasambands byggingarmanna, telur að í hinum svokallaða
„réttindapakka" verkalýðssamtakanna felist a.m.k. 18 milljarða
útgjaldaaukning fyrir atvinnuvegina.
Verzlunarráð íslands hefur lýst því yfir, að atvinnufyrirtækin
eigi ekki annars kost en að draga verulega saman seglin og fækka
starfsfólki eða hætta alveg. Gunnar Björnsson telur, að þessar nýju
álögur muni þýða stórhrun í atvinnurekstri og almennt
atvinnuleysi. Slíkar horfur valda bersýnilega engu hugarangri hjá
ráðherrum. Þeir eru bara í kapphlaupi um það, hver er
fundvísastur á nýja skatta á atvinnuvegina.
Verzlunin á
heljarþröm
Verðlagsstjóri skýrði frá því í viðtali við Morgunblaðið í
fyrradag, að verzlunarálagning væri nú 18—19% lægri en hún
var í upphafi þessa árs. Þessi stefna í verðlagsmálum
verzlunarinnar í landinu hefur leitt til þess, að hún á nú við
stórfelld vandamál að etja.
Verzluninni hefur um áraraðir verið bannað að hækka birgðir
sínar í kjölfar gengisbreytinga. Með þessu hefur átt að koma í veg
fyrir að verzlunin „græddi“ á gengisbreytingum. Afleiðingin er
hins vegar sú, að rekstrarfé verzlunarinnar hefur brunnið upp á
báli verðbólgunnar og hún á ekki lengur nokkurt fé til þess að
standa undir eðlilegu birgðahaldi.
Alagning hefur einnig verið skert í kjölfar gengisbreytinga til
þess að koma í veg fyrir, að verzlunin „græddi". Afleiðingin er enn
sú, að rekstrarfé verzlunarinnar eyðist smátt og smátt og hún
getur ekki veitt viðunandi þjónustu.
Lagaákvæði um hámarksálagpingu, sem hafa verið í gildi í
áratugi, hafa smátt og smátt kippt rekstrargrundvelli undan
verzluninni og valdið margvíslegu óhagræði fyrir neytendur, sem
hafa tapað meira á þessum álagningarreglum en nokkur annar.
Árangurinn eða afleiðingin af þessari vitlausu stefnu í málefnum
verzlunarinnar er nú kominn í ljós. Vöruúrval hefur stórminnkað.
Vörur eru til sýnis í verzlunum en eru ekki til í raun.
Innflutningsfyrirtæki liggja með vörusendingar á hafnarbakkan-
um, sem þau geta ekki leyst inn sökum fjárskorts. Allt veldur þetta
því, að verzlun landsmanna er að þessu leyti eins óhagkvæm og
hugsast getur og verzlunarfyrirtækin standa á barmi hruns. Það er
tími til kominn að ráðamenn þjóðarinnar geri sér grein fyrir því,
hvað raunverulega er að gerast í einum höfuðatvinnuvegi
þjóðarinnar. Urbætur í málefnum verzlunarinnar þola enga bið.
Þau úrræði sem grípa á til þar eins og annars staðar er að gefa
athafnaþrá manna nauðsynlegt svigrúm. Það á að afnema
verðlagsákvæði, gefa verzlunina frjálsa og þá mun hún tryggja
neytendum viðunandi þjónustu.
„ÞESSI sjónleikur er skrifaður
og hugsaður með annan miðil í
huga. svo að mér þykir undra-
vert hversu auðveldlega hann
virðist falla að sjónvarpinu,“
sagði Ilalldór Laxness eftir
forsýningu á leikriti hans
Silfurtúnglinu. sem verður
jólaleikrit sjónvarpsins.
Halldór minnti á, að upphaf-
lega hefði umgjörð leiksins verið
önnur en sú sem fyrir augu ber í
sýningu sjónvarpsins — Silfur-
túnglið hefði þar verið kabarett
enda kabarettsýningar verið
fyrirferðarmiklar í skemmti-
iðnaðinum hér fyrr á árum.
Leikstjóri sjónvarpssýningar-
innar, Hrafn Gunnlaugsson,
hefur hins vegar tekið þann
kostinn að breyta kabarettsýn-
ingunni í skemmtiþátt — eins
Lóa söngkona (Sigrún Hjálmtýsdóttir) ásamt dansmeyjunum í
útsendingu á Silfurtúnglinu.
Silfurtúnglið - mann
tífiö í hnotskurn
Jólaleikrit sjónvarpsins kostaði 40 milljónir
konar glit-rokkþátt— í beinni
útsendingu í sjónvarpi. Halldór
taldi það ekki illa til fundið, því
að segja mætti með nokkrum
sanni að hluti sjónvarpsefnisins
hefði leyst kabarettsýningarnar
af hólmi í skemmtiiðnaðinum.
Halldór var að því spurður
hvort Silfurtúnglið væri paródía
á skemmtiiðnaðinn en hann
neitaði því, kvað sjónvarpsupp-
færsluna fremur hafa komið
honum fyrir sjónir sem raun-
sætt verk en paródíu, enda hafi
hann á sínum tíma valið
skemmtiiðnaðinn sem bakgrunn
verksins, þar sem honum hafði
þótt margt líkt með sjálfu
mannlífinu og skemmtanalífinu
— „skemmtiiðnaðurinn er að
mörgu leyti eins og smækkuð
mynd af lífi okkar, mannlífið í
hnotskurn“.
Halldór Laxness lýsti ánægju
sinni yfir þætti Hrafns Gunn-
laugssonar í þessari sýningu,
sem greinilega hefði unnið hana
af mikilli alúð og eins með
frammistöðu hinna ungu og
óreyndu leikara í aðalhlutverk-
unum, Egils Olafssonar og
Sigrúnar Hjálmtýsdóttur, „sem
eru greinilega bæði alin upp á
sjónvarpsöld og gera þetta
skemmtilega og trúlega," sagði
Halldór.
Hrafn Gunnlaugsson kváð
hugmyndina að því að heimfæra
Silfurtúnglið upp á sjónvarpið
hafa byrjað að fæðast fyrir
hálfu öðru ári, þegar menn fóru
að leggja niður fyrir sér hvernig
taka ætti á leikritinu. Hrafn
kvaðst hafa borið aðferðina
undir Halldór og þeir rætt hana
fram og aftur auk þess sem þeir
hefðu farið saman yfir þráðinn.
Hrafn gat þess hins vegar að
handritið hefði allan tímann
verið laust í reipunum og að
mótast allt fram undir það
síðasta.
Lítillega er vikið frá uppruna-
legri gerð leiksins og t.d. bætt
inn tveimur atriðum, annars
vegar þar sem Óli maður Lóu
söngkonu stendur með helsjúkt
barnið meðan Lóa sést á sjón-
varpsskjánum syngja vöggu-
vísuna í beinni útsendingu og
hins vegar samtali Feilans
skemmtistjóra viö dansmeyjar
sínar. Þá hafa samtöl á nokkr-
um stöðum verið einfölduð og
færð nær talmáli.
Af hálfu sjónvarpsins hefur
ekkert verið til Silfurtúnglsins
sparað. Unnið hefur verið að
gerð sjónvarpsuppfærslunnar
meira og minna um eins árs
skeið og kostnaður við það er
orðinn um 40 milljónir króna að
sögn Jóns Þórarinssonar, dag-
skrárstjóra lista- og skemmti-
deildar, og er þá allt talið. Taldi
Jón þetta vera minni kostnað en
t.d. við óperusýningu í Þjóðleik-
húsinu en hins vegar léti nærri
að allt eins margir áhorfendur
sæju slík sjónvarpsleikrit og
sæktu Þjóðleikhúsið á einu
leikári.
í aðalhlutverkunum Feilan
skemmtistjóra og Lóu söngkonu
teflir Hrafn Gunnlaugsson fram
söngvurunum Agli Ólafssyni og
Sigrúnu Hjálmtýsdóttur en
meðal annarra leikenda eru
Steindór Hjörleifsson, Þórhall-
ur Sigurðsson, Erlingur Gísla-
son, Kjartan Ragnarsson og
Arnar Jónsson. Stjórnandi upp-
töku er Egill Eðvaldsson.

Bonanza — ný fataverzlun Kamabæjar
BONANZA nefnist ný verzlun í
húsinu nr. 20 við Laugaveg í
Reykjavík og er þar um að ræða
útibú Karnabæjar.
Grímur
Bjarnason verzlunarstjóri sagði í
samtali við Mbl. að í verzlun
þessari va>ri lögð sérstök áherzla
á að hafa sem mest úrval af
buxum.
Verzluninni er skipt í tvo sali
og er annar innréttaður sem
hesthús í vestrastíl, eins og
Grímur orðaði það og væri því
skipt í bása þar sem fatnaði væri
komið fyrir. Ilinn helmingur
verzlunainnar er í stíl við gamlar
verzlanir einnig í vestrastíl og
þar væri kassanum komið fyrir í
sérstökum bás eða búri.
Grímur
sagði að aðallega væri boðið uppá
fatnað, framleiddan undir vöru-
merkinu Bandido.