Morgunblaðið - 06.01.1979, Blaðsíða 15

Morgunblaðið - 06.01.1979, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 1979 15 Magnús L. Sveinsson: Stórlega hallað réttu máli og beinlínis fariö með mjög gróf ósannindi Sá sérstæði atburður gerðist á miðstjórnarfundi ASÍ þann 26. okt. sl., að samþykkt var ályktun, þar sem tekin var afstaða til tveggja mismunandi tillagna opin- berrar nefndar um úrbætur í húsnæðismálum, sem enginn miðstjórnarmaður hafði þó augum litið, ekki einu sinni forseti ASÍ, Snorri Jónsson, sem stýrði afgreiðslu málsins. Þessi hneykslanlegu vinnubrögð voru síðan endurtekin á sam- bandsstjórnarfundi ASÍ 9. des. sl., án þess að nokkur sambands- stjórnarmaður að mér undan- skyldum hefði séð tillögurnar sem ályktunin fjallaði um. Á miðstjórnarfundinum óskaði Björn Þórhallsson., formaður Landssambands ísl. verzlunar- manna eftir að málinu yrði frestað og menn fengju í hendur tillögurn- ar, sem væri verið að fjalla um, svo þeir gætu myndað sér skoðun og verið ályktunarhæfir. Því var hafnað af meirihlutanum. Á sambandsstjórnarfundi ASÍ þann 9. des. sl., bað ég þá fundarmenn, sem séð hefðu til- lögurnar, sem til umræðu væru, að gefa merki. Enginn gaf merki, ekki einu sinni Benedikt Davíðsson, sen hafði þó framsögu um málið af hálfu ráðamanna ASÍ! Ekki var laust við að sumir fundarmanna yrðu heimóttalegir á svipinn á þessu augnabliki, þegar hver og einn þurfti að viðurkenna, að hann hafði ekki séð þær tillögur sem honum var ætlað að taka afstöðu til og álykta um. Þó mátti strax greina á viðbrögðum sumra fundarmanna, að þeir höfðu meðtekið „innrætinguna" og voru staðráðnir í að fylgja málinu eftir í blindni samkvæmt ákvörðun „æðsta ráðsins"! Menn sakaöir um alvarleg brot í opinberum nefndarstörfum Það alvarlega við þessi vinnu- brögð er, að í ályktuninni, sem samþykkt var af meirihluta miðstjórnar ASI, (nokkrir sátu hjá) og af 25 sambandsstjórnar- mönnum (hann sátu milli 40 og 50 manns), er stórlega hallað réttu máli og beinlínis farið með mjög gróf ósannindi og menn sakaðir um brot í opinberum nefndar- störfum. Hér er um að ræða tillögur nefndar, sem fyrrverandi félags- málaráðherra Gunnar Thorodd- sen, skipaði 14. sept. 1977, í samræmi við kjarasamningana í júní sama ár, til að endurskoða lög um byggingu íbúða á félagslegum grundvelli. Nefndin, sem Gunnar Thorodd- sen skipaði, náði samkomulagi í veigamiklum atriðum en varð ósammála í nokkrum og skilaði meirihluta- og minnihlutaáliti til núverandi félagsmálaráðherra, Magnúsar Magnússonar í lok október s.l. Meirihluta nefndarinnar skip- uðu Gunna^ Helgason, formaður Húsnæðismálastjórnar, sem var formaður nefndarinnar, Þráinn Valdimarsson, stjórnarmaður Húsnæðismálastjórnar, Gunnar S. Björnsson, formaður Meistara- sambands byggingarmanna og undirritaður. Minnihlutann skip- uðu Óskar Hallgrímsson fyrr- verandi borgarfulltrúi Alþýðu- flokksins og Björn Ólafsson, bæjarfulltrúi Alþýðubandalagsins í Kópavogi. í hinni frægu ályktun ráða- manna ASÍ um tillögur meiri- hlutans, sem þeir höfðu ekki séð, er meirihluti nefndarinnar m.a. sakaður um: „að sniðganga með öllu mjög þýðingarmikil atriði úr tillögum og greinargerð Alþýðu- sambandsins, frá febrúar 1977, sem nefndinni var þó í skipunar bréfi ráðherra falið að taka sérstaklega til meðferðar“ eins og segir orðrétt í ályktun ASÍ. Eins og menn sjá er hér engin tæpitunga töluð og ekki dregið úr ásökunum. Það er því rétt, að fólk fái að sjá sannleikann í málinu svo það geti sjálft metið og lagt dóm á þessi furðulegu vinnubrögð ráðamanna ASÍ. Skipunarbréf ráöherra í skipunarbréfi ráðherra frá 14. sept. 1978 segir um hlutverk nefndarinnar að hún eigi „að vinna að endurskoðun þeirra ákvæða laga um Húsnæðismála- stofnun ríkisins. sem fjalla um byggingu íbúða á félagslegum grundvelli. í samræmi við yfirlýs- ingar ríkisstjórna um húsnæðis- mál frá 28. febrúar 1974 og 26. febrúar 1976.“ Einnig segir um verkefni nefndarinnar: „Nefndin skal sér- staklega taka til meðferðar greinargerð og tillögur Alþýðu- sambands íslands um húsnæðis- mál frá febrúar 1977. Sérstök áhersla skal lögð á að efla byggingu verkamanna- bústaða og tryggja nægilegt fjármagn til þeirra. Kannaðar skulu leiðir til þess að létta greiðslubyrði lána til kaupenda verkamannabústaða fyrstu 3—5 árin. Einnig verði aukin ítök launþega í stjórn verkamanna- bústaða.“ Það, sem meirihluti nefndar- innar er sakaður um: Þau atriði, sem meirihluti nefndarinnar er sakaður um að hafa svikist um að taka tillit til samkv. skipunarbréfi ráðherra eru eftirfarandi skv. ályktun ASI: (númerin eru sett af mér til að auðvelda samanburð við tillögur meirihlutanefndarinnar. MLS.) 1. „kröfu Alþýðusambandsins um að a.m.k. 'h hluti af árlegri íbúðaþörf landsmanna sé byggður á félagslegum grund- yelli. 2. að tryggt verði að Byggingar- sjóður verkamanna geti staðið við þetta stefnumark með því, að ríkissjóður fjármagni að mestum hluta félagslega byggingarstarfsemi 3. og að „með beinni aðild Alþýðu- sambandsins að stjórn sjóðsins verði sambandinu gert kleift að fylgja fram efndum á þeim fyrirheitum, sem gefin hafa vérið og gæta þannig hagsmuna umbjóðenda sinna." Tillögur meirihluta nefndarinnar Nú er rétt að bera saman þessar staðhæfingar og ásakanir í álykt- un ASI, og tillögur meirihluta nefndarinnar, sem ályktað er um, en ráðamenn ASI leyfðu mönnum ekki að sjá. Skylt sé að lána til sem nemur 'h af íbúöarpörf 1. Vegna fyrstu ásökunar hér að framan er rétt að bera hana saman við 2. mgr. 1. gr. í tillögum meirihluta nefndar- innar, sem er þannig orðrétt: „Fjármögnun sjóðsins skal hagað á þann veg, að hann geti veitt lán til þess fjölda íbúða, sem könnun samvkæmt 3. grein gerir ráð fyrir. Þó er sjóðurinn ekki skyldur til þess a veita lán til fleiri íbúða, á ári, en sem nemur þriðjungi árlegrar íbúða- þarfar landsmanna eins og hún er áætluð hverju sinni." Hér stendur það svart á hvítu að meirihluti nefndarinnar gerir til- lögu um, að skylt sé að lána fé til sem nemur 'h árlegrar íbúðaþarfar landsmanna. Skyldan nær ekki til meira en 'h enda aldrei verið talað um meira. Ákvæðið bannar hins vegar ekki að veita fé til meia en '/3 hluta. Þaö opinbera fjármagni meira en ASÍ geröi kröfu um. 2. Vegna annarar ásökunar ráða- manna ASI er rétt að bera hana saman við bæði 2. mgr. 1. gr. sem vitnað er til hér á undan og átti við 1. ásökun og 8. og 10. gr. í tillögum meirihluta nefndar- innar. I 10. gr. segir m.a. orðrétt: „Árlegar tekjur Byggingarsjóðs verkamanna skulu yera: b) Framlag úr ríkissjóði, sem nema skal allt að 35% af byggingarkostnaði hverrar íbúðar, sem sveitarfélög ákveða að hefja byggingu á. c) Framlag frá þeim sveitar- félögum, sem byggja íbúðir, samkvæmt lögum þessum, og skal það framlag nema allt að 20% af byggingarkostnaði hverrar íbúðar. d) Byggingarsjóður ríkisins veitir Byggingarsjóði verka- manna lán, sem nema skal allt að 35% af byggingar- kostnaði hverrar íbúðar, og skulu lánskjör þess láns vera hin sömu og almenn lánakjör þess sjóðs eru hverju sinni.“ Upphaf 8. gr. hljóðar þannig: „Lán úr Byggingarsjóði verka- manna til íbúða, sem byggðar verða samkvæmt lögum þessum, skulu nema 90% byggingarkostnaðar hverrar íbúðar. Lán þessi skulu vera afborgunarlaus fyrsta árið, en endurgreiðast siðan á 32 árum.“ Eins og framangreindar greinar í tillögu meirihluta nefndarinnar bera með sér, er gert ráð fyrir að beint framlag ríkisins og lán úr Byggingarsjóði ríkisins til Byggingarsjóðs verkamanna nemi 70% af byggingarkostnaði íbúða og sveitarfélögin leggi fram allt að 20% af byggingarkostnaði. Sam- tals er þetta sem svarar 90% af byggingarkostnaði og þarf kaupandi íbúðar því ekki að greiða nema 10% af kostnaðarverði þegar hann kaupir íbuðina. ASÍ fór fram á að 80% af byggingarkostnaði yrði lánað. Þannig gera tillögur meirihlutans ráð fyrir að það opinbera fjármagni mun meira en ASÍ gerði kröfu um og „létti greiðslubyrði lána til kaupenda Magnús L. Sveinsson verkmannabústaða fyrstu 3—5 árin“, eins og segir orðrétt í skipunarbréfi ráðherra. Samtök launpega tilnefni tvo menn í stað eins nú í stjórnir verkamannabústaöa. 3. Vegna þriðju ásökunar ráða- manna ASI er rétt að vekja sérstaklega athygli á texta í skipunarbréfi ráðherra, þar sem segir í síðustu setningu: „Einnig verði aukin ítök laun- þega í stjórnun verkamanna- bústaða“. Samkvæmt 2. gr. tillagna meirihlutans er gert ráð fyrir að samtök launafólks í hverju sveitarfélagi tilnefni 2 menn í stjórn verkamannabústaða í sveitarfélaginu í stað eins manns eins og lögin kveða á um í dag. Þannig er fullkomlega staðið við fyrirmæli í skipunar- bréfi ráðherra um „aukin ítök launþega í stjórnun verka- mannabústaða." Fölsun á skipunar- bréfi ráöherra — „Puntstjórn“ minnihlutans Að ráðherra hafi með skipunar- bréfi gefið fyrirheit eða fyr- irskipun til nefndarmanna um að ASI fengi beina aðild að stjórn byggingarsjóðs verkamanna, er hrein fölsun á bréfi ráðherra eins og texti þess, sem birtur er hér áður í greininni ber glöggt vitni um. Minnihluti nefndarinnar, þeir Óskar Hallgrímsson og Björn Ólafsson gerðu hins vegar tillögu um að sett yrði á stofn sérstök 7 manna stjórn byggingarsjóðs verkamanna. Húsnæðismálastjórn hefur fram að þessu farið með stjórn hans ásamt Byggingarsjóði ríkisins, sem veitir lán til mismun- andi byggingarflokka og taldi meirihluti nefndarinnar ekki ástæðu til að breyta því. Enda voru allir nefndarmenn sammála um að varzla og öll afgreiðsla sjóðsins yrði eins og verið hefur hjá Veðdeild Landsbanka íslands og öll tæknileg þjónusta væri eins og verið hefur á vegum Húsnæðis- málastjórnar, sem hefur aðstöðu og starfsfólk til slíkra hluta. Um þessi atriði var enginn ágreining- ur. Það lá því alveg ljóst fyrir, að tillaga minnihlutans um að setja á stofn sérstaka stjórn byggingar- sjóðs verkamanna miðaði aðeins að því að stofna til tvöfalds sjóða- og stjórnkerfis með öllum þeim kostnaði og óhagræði sem því fylgdi umfram það sem nú er og væri með því aðeins verið að setja á stofn „puntstjórn" fyrir þá, sem þar sætu, hverjir sem það nú yrðu. Framkvæmdavaldíð veröi í höndum stjórna verkamannabústaða en sjóðstjórnin er aöeins afgreiösluaöili. Rétt er að vekja sérstaka athygli á því að öll nefndin var sammála um að framkvæmdaþættirnir yrðu allir á valdi og undir stjórn stjórna verkamannabústaða, sem starfa eiga í öllum kaupstöðum og kauptúnahreppum landsins. Sjóðs- stjórnin yrði því aðeins afgreiðslu- aðili. Þetta atriði hefur að sjálfsögðu afgerandi þýðingu og undirstrikar það sjálfsagða sjónarmið, að valdið og framkvæmdin verði hjá hinum einstöku stjórnum verka- mannabústaða um allt land, þar sem samtök launafólks tilnefna tvo menn í stjórn skv. tillögu meirihlutans í stað eins nú. Ekki vandir aö virðingu sinni Með framangreindum tilvitnun- um í tillögur meirihluta nefndar- innar, má öllum vera ljóst að ásakanir í ályktun ASÍ er upp- spuni frá rótum, sem á enga stoð í veruleikanum. Og það má kallast furðulegt og ég hygg að fæstir hefðu trúað því fyrirfram, að þeir mið- og sambandsstjórnarmenn, sem þetta studdu, skulu ekki vera vandari að virðingu sinni en svo, að þeir láti hafa sig til slíkra verka. Ráöamönnum ASÍ var kunnugt um ósanníndin en „æösta ráöiö“ hafi tekiö ákvöröun, sem ekki yrði breytt. Það er rétt að það komi fram, að þeim mönnum, sem stóðu að samþykkt þessarar ómerkilégu ályktunar, var kunnugt um þau ósannindi, sem í henni eru, þegar þeir greiddu henni atkvæði. Ég hafði gert grein fyrir því á miðstjórnarfundi ASI, sem mér var boðið að mæta á þann 26. okt. sl., þar sem Óskar Hallgrímsson talaði fyrir ályktuninni, en hann mun vera höfundur hennar og með samningi hennar freistað þess að koma höggi á meirihluta nefndar- innar, á þessum vettvangi, sem ekki var í öllu sammála skoðunum hans í nefndinni. Einnig á sam- bandsstjórnarfundi þann 9. des sl., gerði ég grein fyrir tillögum meirihluta nefndarinnar og vísaði á báðum fundunum til sömu greina og hér eru birtar sem sýna mjög greinilega að ályktun meiri- hluta mið- og sambandsstjórnar ASI er ómerkilegt plagg, saman- sett af vísvitandi ósannindum um menn og málefni, sem verða mun þeim mönnum, sem að samningi og samþykkt þess stóðu, til ævarandi skammar. En það var eins og það hefði ekki hin minnstu áhrif á menn. „Æðsta ráðið“ hafði tekið ákvörðun og henni yrði ekki breytt, hvað sem liði því hvort allt væri sannleikanum samkvæmt eða ekki. Þetta er enn eitt dæmið af mörgum, sem landsmenn hafa séð að undanförnu um að slíkir menn eru ekki líklegir til að taka ábyrga og málefnalega afstöðu til mála yfirleitt, þar ráða allt önnur sjónarmið. Það sem mér stóð þó fyrst og fremst stuggur af, var hin for- herta valdníðsla og hroki, sem einkenndi suma ráðamenn ASI við afgreiðslu þessa máls. Og furðu- legt var að sjá hina lítilsigldu geðleysingja, sem hlýddu þeim í blindni. Nokkrir forustumenn voru þó þarna sem neituðu að taka þátt í þessu hneyksli í ASI. CSMALARAÐUNmK) 14 september 1“' • febrúar 1976. k til me6fer6ar greinarger6 Nefndin skal sérstaklega taka <-‘ rljar og tillögur Alþý6usambands tslands um busnmöismal «..... bústaöa og tryggia "^^^^ijsinbyröi lána til kaup- skulu lei6ir til^þess ^rin. Einnig ver6i aukin enda verkamannabústa6a yns u . . s otiórnun verkamannabusta6a. ítök launþega i stjornuu ------ HNEYKSLII ÁLYKTAÐ um mál, sem enginn miðstjórnarmaður hafði séð, þar sem menn voru bornir sökum um alvarleg brot í opinberum nefndarstörfum

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.