Morgunblaðið - 14.01.1979, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. JANÚAR 1979
Betri afkoma útgerðar
og meiri laun áhaf nar
— Rætt við Agúst Einarsson um
samanburð á löndunum heima og erlendis
AÐ UNDANFÖRNU hefur mikið verið skrifað og skrafað í
fjolmiðlum um sölur íslenzkra fiskiskipa erlendis og hafa komið
fram ýmis sjónarmið í þeim umræðum. Morgunblaðið bað Ágúst
Einarsson viðskiptafræðing hjá LÍÚ að bera saman ýmsa þætti
þessa máls og í útreikning'um hans kemur fram, að. t.d. fyrir
sjómanninn er mun heppilejira fjárhagslega að sclja erlendis í
flestum tilvikum. Með ástand fiskstofnanna við landið í huga er
heppilejcra að fiskað sé og siglt með aflann, þar sem hvert skip
verður þá í styttri tíma að veiðum. Með gjaldeyrissparnað í huga er
hagkvæmara að sigla og þannig mætti telja áfram, en lítum á
útreikninjca Ágústs Einarssonar.
Til að bera saman löndun á fiski
á heimamarkaði og sölur
erlendis gaf Ágúst sér ákveðnar
forsendur. Miðað var við að
veiðiferð og sigling á markað
ytra og heim aftur tæki 24 daga.
Þannig gæti skip farið í tvær
veiðiferðir fyrir löndun í heima-
höfn á móti einni söluferð.
Þannig er hægt að reikna með
því, að úr tveimur veiðiferðum
fengjust 240 tonn fyrir löndun
innanlands, en hins vegar ekki
nema 120 tonn til siglingar. Sá
farmur rýrnaði á að gizka um 10
tonn við siglingu, þannig að á
móti 240 tonnum til löndunar
heima koma í því dæmi sem upp
var sett 110 tonn til sölu
erlendis.
I dæminu er miðað við skut-
togara af minni gerðinni, sem
ísar allan aflann í kassa og
kemur því 12% kassauppbót á
aflaverðmæti innanlands.
I fyrra dæminu er talað um
löndun í Bretlandi, aflasamsetn-
ingin gæti verið sem hér segir:
30% stór þorskur, 30% milli-
þorskur, 10% stór ýsa, 10% smá
ýsa, 10% koli, 5% ufsi undir 80
sm og 5% óflokkaður karfi.
Fyrir löndun innanlands er
aflamagnið hugsað 240 tonn, en
110 tonn á Bretlandsmarkaði
eins og áður sagði. Reiknað er
með að allur fiskur fari í 1.
gæðaflokk hérlendis.
Miðað við heimalöndun og
2x120 tonn er skiptaverðmætið
27,3 milljónir króna og í Stofn-
fjársjóð fara 2,7 milljónir,
þannig að aflaverðmætið er 30
milljónir króna. Við útreikning
á löndun í Bretlandi er reiknað
með meðalverði á hvert kíló eins
og það var hjá togurunum
síðustu þrjá mánuði síðasta árs,
en þá voru 40 togaralandanir í
Bretlandi. Meðalverðið var þá
Flottjet
s sambyggöar trésmíöavélar.
2 V-þýzk úrvalsvara. 0
Til afgreiðslu meö nokkurra daga fyrirvara.
HANDÍD
Tómstundavörur fyrir heimili og skó\a.y
\ Laugavegi 168, sími 29595. >
Ms. Stjórnunarfélag íslands
Fundatækni
Framkoma
í sjónvarpi
Fimmtudaginn 18. janúar hefst ó Hótel
Esju námskeið í Fundatækni og fram-
komu í sjónvarpi á vegum Stjórnunar-
félags íslands. Námskeiöió stendur yfir
dagana 18. og 19. jan. kl. 14—19 og 20.
jan. kl. 9—12 eóa alls í 13 klst.
Á námskeiðinu verða kynnt fundarsköp,
fundarstjórn og grundvallaratriöi ræðu-
mennsku. Einnig verður leiöbeint um
framkomu í sjónvarpi. Námskeiöiö hentar
vel stjórnendum félaga, fyrirtækja, stofn-
ana og öðrum þeim sem vilja öðlast þjálfun
í ofangreindum atriöum.
Leióbeinendur veróa Friðrik Sóphusson
lögfræðingur og Markús Örn Antonsson
ritstjóri.
Nánari upplýsingar og skráning pátttak-
enda á skrifstofu Stjórnunarfélags
íslands, Skipholti 37, sími 82930.
Markús Örn
Antonssson,
ritstjóri
Fririk Sophusson,
lögfræðingur.
0.63 pund á kíló, sem jafngildir
406.10 kr. á kíló miöað við gengi
enska pundsins á 644.60 kr.
Miðað við löndun í V-Þýska-
landi á 110 tonnum af fiski þarf
að reikna með allt annarri
aflasamsetningu. Algengt er að
aflasamsetningin sé sem hér
segir: 70% óflokkaður karfi,
15% ufsi undir 80 sm, 7.5% stór
þorskur, 7.5% milliþorskur.
Miðað við löndun heima er
reiknað með 240 tonnum (2x120)
og sömu aflasamsetningu. Þá
yrði skiptaverðmæti með kassa:
uppbót 21,4 milljónir króna. í
Stofnfjársjóð færi 2,1 milljón og
samtals aflaverðmæti yrði því
23,5 milljónir króna, en reiknað
er með að allur afli færi í 1.
gæðaflokk hér.
Við útreikning á löndun í
Þýzkalandi er reiknað með
meðalverði togara í V-Þýzka-
landi síðustu 3 mánuði ársins
1978, en það var 1.80 þýzk mörk,
sem jafnglidir 313 krónum á
kíló, miðað við að markið sé
skráð á 173.88 kr.
Niðurstöður um mun á
löndunum heima og erlendis
mætti því setja upp í eftirfar-
andi töflur:
1. LÖNDUN IIÉKLENDIS.
Samtals landaú ..........210 t«nn
Samtals skiptavorO ...... 27.3 mlllj.
Brúttóverð
(M/St«íníj.sj.) ......... 30.0 millj. kr.
Meúalskiptavorrt pr. k>f .113.75 kr.
(íjiild hérlendisi
L«ndunark«stnaóur ...... 1.1 m. kr.
Ilaínargjald ........... 0.2 m. kr.
ís ..................... 0.3 m. kr.
Aflahlutir.............10.3 m. kr.
Olía (57.50 kr. lítr) ... 5.5 m. kr.
Veióarfæri ............. 2.5 m. kr.
Samtals framangr. «j«ld ...19.9 millj. kr.
Mismunur til Kreióslu
annars kostnaóar .......10.1 m. kr.
(Rétt er að taka fram að hér
er eingöngu um mjög takmark-
aðan hluta af kostnaði skipsins
að ræða. Annar kostnaður, sem
hér er ekki upptalinn, er að
mestu sá sami, hvort sem landað
er hérlendis eða erlendis).
2. LÖNDUN ERLENDIS (BRETLAND),
Samtals landaö ..........llOtonn
Brúttósiiluverómæti .... 11.7 m. kr.
Skiptaverómæti ..........31.7 m. kr.
Meóalveró pr. kj? ......106.10 kr.
Ojöld i Bretlandii
Erlendur kustn. samt... 8.1 m. kr.
(itflutningsKjóld 1.5c/r . 2.0 m. kr.
ís ..................... 0.1 m. kr.
Aflahlutir .............12.0 m. kr.
Olía (13 kr. lítr.) ..... 1.1 m. kr.
Yeióarfæri .............. 1.3 m. kr.
Samt. framantfr. >fj«ld .27.6 m. kr.
Mism. til vtreióslu
annars kustnaóar .......17.1 m. kr.
3. LÖNDLJN HÉRLENDISi
Samtals landaó ...........2l0t«nn
Samtals skiptaveró ...... 21.1 m. kr.
Brúttóveró
(M/Stofnfj.sj.) ......... 23.5 m. kr.
Meóalskiptaveró ......... 89.20 pr. kg.
Gjöldi
Löndunarkustnaóur ....... 1.1 m. kr.
Hafnarujald .............. 0.2 m. kr.
ís ....................... 0.3 m. kr.
Aflahlutir .............. 8.1 m. kr.
Ágúst Einarsson
viðskiptafræðingur hjá LÍÚ
Olía (57.50)

Samt. framanKr. icjöld ..... ...17.7 m. kr.
Mism. til Kreióslu
annars kostnaóar ... 5.8 m. kr.
1. LÖNDIJN ERI.ENDIS
(ÞÝZKALAND),
Samtals aflamajcn ..110 tonn
Brúttúsöluverómæti .. 31.1 m. kr.
Skiptaverómæti .. 21.1 m. kr.
Meóalveró pr. kj?
Erlendur k«stn. samt .. 6.2 m. kr.
(itflutningsKjöld ,.. 1.5 m. kr.
Aflahlutir
.. 0.1 m. kr.
Olía (17.60 kr. lítr.) .. 1.6 m. kr.
VeióarfaTÍ .. 1.3 m. kr.
Samt. framanjcr. Kjöld ..22.9 m. kr.
Mism. til Kreióslu
annars kostnaóar ..11.5 m. kr.
I>essar töflur má síóan taka saman í eina
töflu «k liti da'mió þá þannitf úti
L. L. í L. L. í
hér Bret- hér- t>ýzka-
lendis landi lendis landi
Aflamagn 240 t 110 t 240 t 110 t
Tekjur alls 30 m 44.7 m23.5 m34.4 m
Sambærileg gjöldl9.9 m27.6 ml7.7 m22.9 m
Mismunur 10.1 ml7.1 m 5.8 mll.5 m
Aflahlutir 10.3 m 12.0 m 8.1 m 9.2 m
Rétt er að vekja sérstaka
athygli á því aftur, að aflasam-
setning er miðuð við markaðs-
horfur á hvorum stað erlendis.
Megnið af þeim fiski sem fór á
Bretlandsmarkað er þorskur,
ýsa og koli, en hins vegar karfi
og ufsi á Þýzkalandsmarkað.
Séreigna-sjóðir
útgerðarinnar
Ágúst Einarsson tók fram, að
í framangreindum samanburði
hefði verið litið fram hjá
greiðslustöðu útgerðarinnar, en
greiðslur skipsins á reikning
sinn í Stofnfjársjóð og greiðslu-
skylda á vátryggingariðgjöldum
eru mun þyngri af sölum
erlendis en hérlendis.
Stofnfjársjóður hefur það
hlutverk að innheimta vissan
hluta af aflaandvirði á reikning
hvers skips. Innstæður á þessum
reikningi eru síðan notaðar til
greiðslu á fjárskuldbindingum
viðkomandi skips hjá Fiskveiða-
sjóði. Greiðsluskylda á vátrygg-
ingariðgjaldi, sem hér um ræðir,
gegnir sama hlutverki og
greiöslur til Stofnfjársjóðs,
nema innstæður eru notaðar til
greiðslu á tryggingariðgjöldum
viðkomandi skips.
Um báða þessa séreignasjóði
gildir sú regla, að ef innstæður á
þeim nægja ekki fyrir greiðslu á
skuldbindingum viðkomandi
skips, greiðir útgerðin beint það
sem á vantar. Ennfremur ef um
umframinneign er að ræða, þá
er umframinnstæða hvers skips
greidd viðkomandi útgerð.
Ef gerð er sérstök tafla yfir
greiðslur í þessa séreignasjóði
þar sem fram kemur munurinn
á löndunum heima og erlendis
lítur hún þannig út:
Landaó Löndun Landaó Löndun
hórl
Tékjur alls 30.0
(iroitt í
St«fnfjársj«ö 2.7
Groitt í
VátryvcjíinKar 1.1
Samtals vcr. á
sóroÍKnasjéiói 1.1
í Brotl
\i:
1.8
9.0
hórl
23.5
2.1
3.2
í l>ýzkal.
31.1
1.1
6.9
Hafa verður stjórn
á framboðinu ytra
Ágúst Einarsson sagði að af
þessum tölulegum upplýsingum
væri einfalt að draga ályktanir.
Mismunur á aflatekjum . og-
gjöldum, sem sambærileg væru,
væri meiri við löndun erlendis
en hérlendis, þ.e. afkoma
skipsins miðað við.það meðal-
verð og aflamagn, sem reiknað
hefði verið með, væri betri við
löndun erlendis en hérlendis. —
Þá þarf mun minni afla til að fá
betri afkomu og miðað við
ástand fiskstofna er hyggilegt
að hafa þetta atriði í huga, sagði
Ágúst Einarsson.
— Aflatekjur sjómanna eru
hærri við löndun erlendis heldur
en hér heima, þrátt fyrir minni
vinnu, sem felst í því að ef
landað er heima má reikna með
240 tonna afla á móti 110
tonnum ytra.
— Fyrir þjóðarbúiö í heild er
beinlínis um gjaldeyrissparnað
að ræða, þ.e. meiri gjaldeyrir
fæst nettó við að selja aflann
ísaðan en flaka hann og frysta
eða fletja hann og salta og selja
þannig. Þess ber þó að geta að
framboð ræður verðinu erlendis
og verður því að hafa stjórn á
framboðinu til að ná hag-
kvæmasta verði. Staðreyndin er
sú, að stór kaupendahópur á
meginlandinu vill borga hærra
verð fyrir ferskan fisk en
unninn og eðli málsins sam-
kvæmt er það okkur í hag að
selja á þeim markaði ekki síður
en öðrum fiskmörkuðum. Þeim
mun fleiri markaðstækifæri
sem við höfum þeim mun minni
áhrif hafa verðbreytingar á
hverjum einstökum markaði,
sagði Ágúst Einarsson að
lokum.
Rétt er að taka það fram hvað
varðar gjaldeyrisskil vegna
salna erlendis að Seðlabanki
Islands yfirfer öll fylgiskjöl
fyrir hverja sölu og sannreynir.
Ennfremur er útgerðinni gert
skylt að afhenda banka andvirði
aflans.
FRAMLEIÐUM:
Bílskúrshurðir Furuglugga
Útihurðir Álglugga
Svalahurðir Hverfiglugga
Rennihurðir Hjaraglugga
Hringhurðir Útveggjaelement
Álhurðir Staðlað gluggaefni
Álhandrið Glerfalslista

0N>> ^
Gluggasmiðjan
GISSUR SÍMONARSON SÍÐUMÚLA
REYKJAVlK SlMI 38220