Morgunblaðið - 14.01.1979, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. JANÚAR 1979
Verðlaunaafh en din g
New York gagnrýnenda
Þau verðlaun bandarísk,
sem listamenn er starfa við
kvikmyndir telja sér hvað
mestan heiður í að hljóta, eru
vafalaust New York Film
Critics Circle Awards — eða
verðlaun samtaka kvik-
myndagagnrýnenda New
York borgar. En stórblöð,
tímarit, útvarps- og sjón-
varpsstöðvar borgarinnar
hýsa einmitt virtustu gagn-
rýnendur landsins.
Þessi hópur, 26 manns,
valdi núna á dögunum þá
listamenn og verk sem að
þeirra dómi hafði skarað
fram úr á því herrans ári
1978.
Kosningin fer þannig
fram að hver og einn hefur
eitt atkvæði, en ef það dugar
ekki til að einhver fái hrein-
an meirihluta, þarf að kjósa
uppá nýtt og þá útnefnir
gagnrýnandinn þrjá bestu í
hverri grein. Sá besti fær
þrjú stig, sá næst besti tvö,
o.s.frv.
í ár fór verðlaunaafhend-
ingin þannig að besta mynd
ársins var kjörin THE DEER
HUNTER (Væntanleg mjög
fljótlega í Hafnarbíó/Regn-
boganum). En hún þykir
fjalla á opinskáan og hrein-
skilinn hátt um þau vafa-
sömu áhrif sem Viet-Nam
stríðið hafði á bandarískt
þjóðlíf. Mikið lofuð mynd.
Hlaut hún 29 stig, næst komu
DAYS OF HEAVEN, með 24,
AN UNMARRIED WOMAN
(20), COMING HOME (15),
INTERIORS (9), og WHO’LL
STOP THE RAIN (8).
Besta erlenda myndin var
valin BREAD AND CHOCO-
LATE, hlaut 35 stig, næst
kom nýjasta mynd Berg-
mans, AUTUM SONATA
með 27. Ingrid Bergman,
önnur stjarna myndarinnar
var kjörin besta leikkona
ársins með miklum yfirburð-
um, eða 14 stigum, önnur
varð Jill Clayburgh með
fjögur, Jane Fonda hlaut 3 —
fyrir COMING HOME.
Jon Voight var kjörinn
besti karlleikari ársins, einn-
ig fyrir myndina COMING
HOME og hlaut hann 40 stig.
Næstir komu þeir Gary
Busey, fyrir THE BUDDY
HOLLY STORY (32), Rober
DeNiro fyrir THE DEER
HUNTER (19), Nino Man-
fredi - BREAD AND
CHOCOLATE (16), og Nick
Nolte - WHO’LL STOP
THE RAIN (13).
Eftir margar kosningar
var það loksins Terrence
Malick (BADLANDS), hlaut
sæmdarheitið besti leikstjóri
ársins fyrir Suðurríkjadrama
sitt, DAYS OF HEAVEN.
Síðan komu þeir höfðingjarn-
ir Paul Mazursky — AN
UNMARRIED WOMAN (20),
Ingmar Bergman —
AUTUMN SONATA, (18),
Michael Cimino — THE
DEER HUNTER (17) og
Betrand Blier — GET OUT
YOUR HANDKERCHIEFS.
Mazursky hlaut nokkra
uppreisn er hann hlaut verð-
laun fyrir besta handrit
Þau Richard Cere og Brooke Adams í nýjustu mynd Terence Marick, DAYS OF
HEAVEN. Marick varð fyrst kunnur fyrir BADLANDS.
Atriði úr THE DEER HUNTER, sem kjörin var besta mynd ársins. Robert DeNiro mundar drápsvopnið.
ársins, AN UNMARRIED
WOMAN (30), MOVIE,
MOVIE, BREAD AND
CHOCOLATE og GET OUT
YPRU HANDKERCHIEFS
hlutu allar 21 stig; WHO’LL
STOP THE RAIN (18) og
INTERIORS Woody Allen
kom næst með 15.
Maurenn Stapleton, ein af
leikkonunum í INTERIORS
var kjörin besta leikkona í
aukahlutverki en samsvar-
andi verðlaun karlleikara
hlaut Christopher Walken
fyrir THE DEER HUNTER.
Einn af þeim fjölmörgu
sem hlutu stig í þessum
flokki, var gagnrýnandinn
kunni, Rex Reed (MYRA
BRECKENRIDGE), en hann
fór með smáhlutverk í SUP-
ERMAN, hann er einnig
meðlimur gagnrýnandahóps-
ins. „Nú, ég kom allavega í
veisluna," sagði þessi ágæti
maður, og þótti heldur rjóður
á vangann.
Þögul en ekki
beintþegjandaleg
NÝJA BÍÓi
ÞÖGUL MYND
Svo sannarlega væri til-
vera þeirra sem ánægju hafa
af kvikmyndum, öllu
grámuskulegri ef farsameist-
arans Mel Brooks nyti ekki
við. Stíl hans og fyndni þarf
trauðla að kynna hér; maður-
inn er heimsþekktur fyrir
BLAZING SADDLES og
YOUNG FRANKENSTEIN
(Því miður fór THE
PRODUCERS fyrir ofan garð
og neðan hjá flestum).
Bakgrunnur SILENT
MOVIE er Hollywood; kvik-
myndaver sem rambar á
barmi gjaldþrots, og
hrægammarnir, í líki auð-
hringsins Engulf + Devour,
eru að því komnir að svelgja
það í sig. Aðeins kraftaferk
fær bjargað því. Og þá kemur
til skjalanna leikstjórinn Mel
Funn (Mel Brooks), áður
þekktur leikstjóri sem
Bakkus hafði skolað niður í
svaðið. Hann reynir að telja
forstjóra kvikmyndaversins
trú um að eina bjargráðið sé
að finna í handriti sem hann
hefur gert að þögulli mynd.
„Ég fæ bara toppstjörnur til
aðstoðar," segir hann yfir
daufum eyrum hæst-
ráðandans. Og það hrífur.
Að venju er fáránleikinn
og fíflagangurinn í fyrirrúmi,
en stöku sinnum bólar . á
háðskum skeytum. Rammi
myndarinnar satíra á
ástandið í Hollywood. Þar
kæmist enginn upp með að
gera þögla mynd í dag nema
Brooks og kannski tveir, þrír
aðrir. Meira að segja vildi
Brooks ekki þiggja nein laun
fyrir vinnu sína við gerð
myndarinnar, né heldur
tryggir kumpánar hans, þeir
Feldman og Dom DeLouise.,
Unnu eingöngu uppá
hundraðshluta af hugsanleg-
um gróða myndarinnar.
Erfitt er að sannfæra höfuð
kvikmyndaveranna um ágæti
hugmynda að kvikmynd,
nema að með sé í spilinu
stjarna eða stjörnur seip
þeir, af húmor síns hagkerfis,
nefna „bankable". Þá voma
og fjölþjóðafyrirtækin og
auðhringirnir yfir hinum, nú
aftur, arðsælu kvikmynda-
verum. Reyndar eru þau
aðeins tvö sem þau hafa ekki
þegar innbyrt, þ.e. Fox og
Columbia. Og annaðhvort
vegnar listamanninum vel —
hann á sinn þátt í mynd sem
hlýtur góða aðsókn — eða
honum er varpað út í ystu
myrkur.
En allt yfirbragð SILENT
MOVIE er, eins og efni
standa til, hálfærður farsi,
oftast drepfyndinn. Brooks
og félagar eru meistarar
fáranleikans, hver endaleys-
an rekur aðra. Þess má geta
að hjálparkokkar hans eru
tveir handritahöfundar sem
undanfarið hafa starfað fyrir
Carol Burnett Show, og
uppátæki þeirra nánast
stundum geggjuð, að því að
sagt er. Wilder er víðs fjarri,
en þeir De Louise og Feldman
eru í essinu sínu.
Sem kunnugt er fengu þeir
allir ruglu á því að vinna með
Brooks, m.a. mikilmennsku-
brjálæði sem kom fram í því
að þeir töldu sig geta leik-
stýrt jafnvel og hann. Þeir
eru einir um þá skoðun.
Wilder gafst upp eftir aðra
tilraun, Feldman hálfsturlaði
stjórnarlið Universal á
meðan á frumraun hans sem
leikstjóra stóð, og á þangað
tæpast afturkvæmt þrátt
fyrir þriggja mynda samning
og DeLouise er ekki byrjaður
á sínu stykki ennþá, þrátt
fyrir langan aðdraganda.
En Mel Brooks er ókrýndur
konungur farsamyndanna í
dag. Og svei mér þá ef hann
er ekki enn betri þegar
ekkert heyrist í honum.