Morgunblaðið - 10.02.1979, Síða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1979
25
I^Innri og Ytri-Njarðvík búa
nú um 1850 manns, þar af um
1550 í Ytri-Njarðvík. Njarð-
víkur er fyrst getið í rituðum
heimildum um 1300 og er þá í
eigu kirkjunnar og nefnd
Kirkju-Njarðvík. Kirkja mun
hafa verið reist þar um 1100.
Njarðvík varð bændaeign á 15.
öld og skiptist þá í fleiri býli.
Þessar jarðir urðu konungseign
árið 1515. Njarðvíkur voru þá í
Rosmhvalaneshreppi. Frá 1596
tilheyrðu Njarðvíkur Vatsleysu-
strandarhreppi, en árið 1889 var
honum skipt og Njarðvíkur-
hreppur stofnaður. í annálum er
Njarðvíkur getið vegna mikilla
fiskveiða og mikilvægis víkur-
innar vegna hvalreka. Árið 1703
voru skrásettar þrjár jarðir í
Njarðvík auk hjáleigna. Enn-
fremur er getið um þrjár jarðir í
eyði. Þá var mannfjöldi í Njarð-
vík 74. Njarðvíkurhreppur eldri
stóð til 1908. Það ár var
verzlunarlóð Keflavíkur stækk-
uð og jafnframt Keflavík sam-
einuð Njarðvíkurhreppi, sem
breytti við þessa viðbót um nafn
og nefndist Keflavíkurhreppur.
Nafni Rosmhvalaneshrepps, sem
Keflavík tilheyrði þá, var jaín-
framt breytt og hann nefndur
Gerðahreppur. Næsta breyting á
sér stað árið 1942, en þá er
Keflavík breytt í tvö sveitar-
félög, Keflavíkurhrepp og Njarð-
víkurhrepp, vegna eindreginna
óska íbúa Njarðvíkur. Þetta
hélzt fram til 1976, er Njarð-
víkurhreppur öðiaðist kaup-
staðarréttindi.
Núverandi bæjarstjóri Njarð-
víkur er Albert Sanders og hefur
gegnt því starfi frá 1974. Við
hittum hann að máli á bæjar-
skrifstofunum á Fitjum, við
beygjuna frá Keflavíkurveginum
upp á flugvöll, og spurðum hann
fyrst hvort rígur væri milli
Njarðvíkinga og Keflavíkinga,
þótt byggðirnar lægju svona al-
veg saman.
— Íbúarígur er ekki mikill,
þótt hans gæti aðeins. Skiptingin
1942 fór ákaflega vinsamlega
fram og óhætt að segja að málið
hafi leystst farsællega. Þetta kom
til vegna þess að Njarðvíkingar
töldu sig afskipta um þjónustu.
Það var nokkur rígur fyrst á eftir
milli íbúanna, en mjög hefur
dregið úr honum. Samvinnan
milli kaupstaðanna er mjög góð.
íbúarnir sækja atvinnu hvorir til
annarra og Njarðvíkingar verzla
að mestu í Keflavík, að matvöru
undanskilinni.
— Hvernig er atvinnulífið í
Njarðvíkunum?
— Sjávarútvegur og iðnaður
eru aðalatvinnuvegirnir og
stærstu fyrirtækin á því sviði
Sjöstjarnan og Skipasmíðastöð
Njarðvíkur. Fiskvinnslufyrirtæki
hér eru 16 talsins, en allmörg
þeirra eru nú lokuð vegna erfið-
leika undanfarinna ára í fisk-
vinnslu. Þá starfar mikill fjöldi
fólks á Keflavíkurflugvelli, hjá
varnarliðinu, Flugleiðum,
verktökum og ríkinu.
— Hefur flugvöllurinn mikil
áhrif á atvinnulífið?
— Það má segja að það skiptist
í tvö horn. Þegar hin mikla vinna
byrjaði á flugvellinum 1951
skapaði hún undirstöðuna undir
mannfjölgun í hreppnum. Til
langs tíma voru áhrif hins vegar
þau, að þróun í sjávarútvegi og
iðnaði hefur ekki verið eins góð og
-annars staðar á landinu. Hins
vegar er það ekki meginástæðan
fyrir vandanum í dag, þar á
aflaleysið miklu stærri hlut að
máli.
— Er mikil útgerð héðan?
— Nei, hún er orðin sáralítil og
vart hægt að tala um Njarðvíkur
lengur, sem útgerðarbæ. Bátar
héðan eru örfáir, en langmest af
útgerðinni er frá Keflavík. Hins
vegar er höfnin hér mjög mikið
notuð fyrir landanir, eftir miklar
endurbætur, sem gerðar hafa
verið á henni á sl. 3 árum. Er hún
nú mjög nothæf og öruggari en
áður og flest stærri skip og bátar
landa þar. Vöruflutníngar fara
hins vegar að mestu leyti um
Albert við
Skipasmíðastöðina
í Njarðvíkum
sem er stór
atvinnu-
veitandi þar.
Albert
Sanders
bæjarstj&ri í
Njarðvikum
„Höfum þungar
áhyggjur af
atvmnuástandimi”
Séð yfir hluta byggðarinnar í Ytri-Njarðvík.
höfnina í Keflavík, en báðar
hafnirnar eru undir sameiginlegri
stjórn Landshafnar Keflavíkur og
Njarðvíkur.
— Hvernig er atvinnumálun-
um háttað?
— Við höfum þungar áhyggjur
af atvinnuástandinu. Atvinnu-
leysis er að byrja að gæta, en það
hefur ekki verið mikið fram að
þessu vegna mikilla framkvæmda
við hitaveitu og önnur verkefni.
Nú óttumst við vaxandi atvinnu-
leysi vegna samdráttar við fram-
kvæmdir hjá bænum og verktök-
um á Keflavíkurflugvelli.
Brýnasta verkefnið er að koma
atvinnulífinu í fiskverkuninni á
stað aftur. Við eigum hér eitt
fullkomnasta frystihús á Suður-
nesjum, Sjöstjörnuna, þar sem
starfsemin hefur að langmestu
leyti legið niðri sl. ár og sömu
sögu er að segja um nokkur önnur
fiskvinnslufyrirtæki. Bærinn er
ekki þátttakandi í atvinnulífinu,
en á hans vegum starfar nú
atvinnumálanefnd, sem er að
kanna ástandið og hugsanlegar
leiðir til úrbóta. Opinberir aðilar
hafa lítið komið nálægt atvinnu-
lífinu, svo talandi sé um.
— Hvernig skiptist fólk í at-
vinnugreinar hér?
— Um 40% hafa vinnu við
sjávarútveg og fiskvinnslu, 30%
starfa á Keflavíkurflugvelli og
önnur 30% við önnur störf, þjón-
ustu, iðnað, verzlun o.s.frv. Skipa-
smíðastöðin er stór vinnuveitandi
og stór og fullkomin stöð.
í Innri Njarðvík er ein fisk-
verkunarstöð starfandi, Brynjólf-
ur H/F, og er það eina atvinnu-
fyrirtækið þar og hefur fram-
kvæmdastjóri þess, Jón Karlsson,
staðið sig mjög vel enda harðdug-
legur maður.
— Er mikið byggt hér?
— Aukningin í íbúafjölda milli
ára hefur verið 2—4% og nú eru í
smíðum um 120 íbúðir í fjölbýlis-
húsum, raðhúsum og einbýlishús-
um. Byggðin í Innri Njarðvík er
að stækka, en þar er gert ráð fyrir
framtíðaríbúahverfi. Félagsleg
aðstaða er hér allgóð. Grunnskóli
er í Njarðvík og svo eigum við
aðild að Fjölbrautaskóla Suður-
nesja. Um 400 börn og unglingar
eru í Grunnskólanum, sem er að
mestu leyti einsetinn. Þá er hér
ágætis íþróttahús með sundlaug-
um, sölum og búningsherbergjum.
Félagsheimilið að Stapa er
prýðisgott, en það leysti gamla
Krossinn af hólmi. Svo er hér
tónlistarskóli með um 112 nem-
endum og skólastjóri Örn Óskars-
son.
— Hversu mikilla áhrifa gætir
hér frá Keflavíkurflugvelli?
— Það hefur mjög dregið úr
búsetu bandarískra fjölskyldna
hér eftir að Bandaríkjamenn
byggðu þetta mikið innan vallar-
ins. Að sjálfsögðu hefur það
nokkur.áhrif er 30% vinnufærra
manna og kvenna sækja vinnu á
flugvallarsvæðinu. Njarðvíkur-
kaupstaður fær aðstöðugjald af
verktakastarfseminni á Keflavík,
en það skiptist á milli aðliggjandi
byggðarlaga eftir því hvar verkið
er framkvæmt. Má geta þess að
heildaraðstöðugjöld á fyrra ári og
þá frá flugvellinum og öllum
atvinnurekstri í bænum, voru
áætluð um 70 milljónir króna.
— Hverjar hefa helztu fram-
kvæmdir verið á ykkar vegum?
— Hitaveituframkvæmdirnar
hefur borið hæst. Búið er að
tengja öll hús í Ytri-Njarðvík og
verið að vinna í Innri-Njarðvík.
Þá höfum við einnig gert mikið
átak í varanlegri gatnagerð og
þegar fullgert 6 km. Okkar aðal-
mál hefur verið að brjóta nýtt
land undir nýbyggingar.
— Er mikil samvinna milli
Keflavíkur og Njarðvíkur?
— Samvinnan er mikil og góð.
Auk ýmissa samskipta okkar í
milli eiga báðir kaupstaðir aðild
að Samstarfsnefnd sveitarfélaga
á Suðurnesjum. Sveitarfélögin öll
reka sjúkrahúsið í Keflavík sam-
an. Hitaveitan er sameiginlegt
verkefni, Fjölbrautaskólinn. 5
sveitarfélög vinna saman að
brunavörnum. 6 reka dvalarheim-
ilið í Garði. Þá er sameiginlegur
rekstur á heilsugæzlu og heil-
brigðisfulltrúa og í undirbúningi
er bygging sameiginlegrar sorp-
eyðingarstöðvar, sem byrjað verð-
I ur á á næsta ári.