Morgunblaðið - 03.04.1979, Blaðsíða 38

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. APRÍL 1979
Nemendur 2. bekkjar í máluh hjá Sigurði Sigurössyni.
Skólastjórí kynnir málaradeild fyrir nemendum 1 og 2. árs.
BJÖRGVINSIGURGEIR HARALDSSON:
Fjörutíu
FimmtudaKÍnn 22. mars s.l.
birti Morgunblaðið grein eftir
Elínu Pálmadóttur, vara borgar-
fulltrúa og fræðsluráðsmann,
undir heitinu „Skólaskipan í
hvirfilvindi, síðasta atlaga að
Námsflokkunum“.
Þó að þessi grein Elínar Pálma-
dóttur hafi vakið athygli mína
vegna yfirskriftar og innskota
um ásælni tiltekinna ríkisrek-
inna skólastofnana í vannýtt og
ranglega nýtt skólahúsnæði
Reykjavíkurborgar, er það ekki
ætlun mín að andmæla neinum
meginatriðum í grein hennar.
Mér finnst margt í greininni
fullrar athygli vert, þar á meðal
hvernig hún ásakar núverandi
ráðamenn í skólamálum um alls
konar óáran og skipulagsleysi.
Hún heldur því m.a. fram, að nú
geisi „hvirfilvindur í skipulags-
málum skólanna". Það vita allir,
sem með breytingum í skólamál-
um hafa fylgst undanfarin ár, og
efalaust Elín einnig, að sá „hvirfil-
vindur" sem hún talar um hefur
geisað árum saman, bæði undir
stjórn hægri og vinstri afla í
stjórnmálum.
Skólarnir, sem Elín minnist á í
grein sinni og segir menntamála-
ráðuneytið í örvæntingarfullri leit
eftir húsnæði fyrir, eru Fóstur-
skólinn, Leiklistarskólinn og
Myndlista- og handíðaskóli Is-
lands.
Skólinn stofnaður ’39
Myndlista- og handíðaskólinn
var stofnaður árið 1939 af hinum
kunna athafnamanni og unnanda
handverks og fagurra lista, Luðvig
heitnum Guðmundssyni, sem rak
skólann af elju og dugnaði, fyrst
sem einkaskóla, síðan sem sjálfs-
eignarstofnun með styrk frá ríki
og borg. Það varð ekki fyrr en með
lögum frá 1965, að ríkið tók við
rekstri skólans að fullu. Reykja-
víkurborg hefur einnig veitt árlega
talsverðan styrk til skólans, eða
45% af rekstrarkostnaði, að und-
anskildum föstum launum. Þau
fjörutíu ár, sem skólinn hefur
starfað, hefur hann vissulega
sannað gildi sitt og tilverurétt
þrátt fyrir húsnæðisskort, bábor-
inn tækjabúnað, skilningsleysi
ráðamanna íslenskra skólamála og
þeirra er á ákvarða fjárframlag til
rekstrar hans. Sú fjárveiting, sem
skólinn hefur fengið ár hvert,
hefur ævinlega verið skorin svo við
nögl, að aðeins verður þakkað
skólastjórum, nemendum og
starfsliði skólans, að hann skuli
ennþá lifa og rísa undir nafni.
Snemma á sjöunda áratugnum,
eða eftir að hinn fjölhæfi og
reyndi skólamaður, Þjóðverjinn
Kurt Zier, tók við skólastjörn,
stækkaði skólinn svo ört, að nem-
endafjöldinn hefur margsprengt
húsnæðið og næst um því að segja
hefur þurft að auka við húsrýmið
hvert ár. Ber sannarlega að þakka
eiganda húsnæðisins, Gunnari
Pálssyni, þá velvild, sem hann
hefur sýnt skólanum með því að
rýma fyrir hverjum nýjum áfanga.
Skólinn er nú í þrem húsum á
fimm hæðum og húsin ekki tengd
saman nema að litlu leyti.
Óhentugt
húsnæði
Það sem veldur skólanum mest-
um vanda er það, að húsið er ekki
byggt sem skólahúsnæði og hæfir
því illa þörfum slíkrar stofnunar
og allra síst lista- og verkskóla.
Myndlista- og handíðaskólinn er
umfangsmeiri stofnun en flestir
aðrir sambærilegir skólar, því
starfstíminn í skólanum er frá kl.
9 að morgni til 22 að kvöldi eða 13
tímar flesta daga. Það er í raun
svo, að skólinn gegnir fjórþættu
hlutverki.
í fyrsta lagi er hann fagurlista-
skóli fyrir þá, sem ætla að vinna
að frjálsri myndlist. I öðru lagi er
Hvers
vegna
Myndlista-
og
handíða-
skólinn
ber
víurnar í
húsnœði
Armúla-
skóla?
ára biö
hann listiðnaðarskóli fyrir þá, sem
leggja vilja stund á frjálsa hönrn
un, listiðnað og iðnhönnun. I
þriðja lagi er skólinn kennara-
menntunarstofnun, sem veitir
réttindi til myndlistarkennslu á
grunnskólastigi og í fjórða lagi
sinnir skólinn barna- og fullorð-
insfræðslu í myndlista- og verk-
greinum og kemur sú starfsemi
eðlilega að mestum notum fyrir
íbúa Reykjavíkurborgar.
Með lögunum frá 1965 er kveðið
svo á, að Fræðsluráð Reykjavíkur
skuli vera umfjöllunaraðili um
ráðningu skólastjóra og fastra
kennara til skólans. Með þessu er
Fræðsluráði veitt þó nokkur aðild
að ákvörðunum um starfslið skól-
ans, og um leið skyldi maður ætla,
að Fræðsluráðið hefði einnig
nokkrum skyldum að gegna gagn-
vart skólanum, ekki síst vegna
þess að skólinn sinnir þeirri
barna- og fullorðinsfræðslu fyrir
borgarbúa, sem fyrr getur.
Elín getur þess í grein sinni, að
sú hugmynd hafi komið fram, að
M.H.I. flyttist úr núverandi hús-
næði, sem er 2500 fermetrar, í
húsnæði Laugalækjaskóla, sem
hún segir vera 600—700 fermetra.
Við Elín og margir fleiri erum
áreiðanlega sammála um, að þetta
er afleit hugmynd og hefur varla
verið mjög hugsað, áður en hún
var sett fram. Elín getur þess
einnig, að forráðamenn M.H.I. hafi
verið að „bera víurnar í Armúla-
skólahúsið," og þarna kom að því
atriði, sem hvatti mig til að rita
þessa grein.
Fyrir sex árum
í desember 1973 efndi þáverandi
skólastjóri Gísli B. Björnsson til
blaðamannafundar og lýsti þar
mjög ítarlega þeim hörmungarað-
stæðum, sem skólinn bjó þá við,
bæði húsnæði og tækjabúnaði. Nú
sex árum síðar er aðbúnaður hinn
sami og ástandið sýnu verra, því
að nemendum hefur fjölgað. Þó er
rétt að geta þess, að nú þurfa þeir
ekki að nota ölkassa. fyrir stóla,
sem eru að vísu misjafnir að
gæðum, en ennþá mega þeir láta
sér búkkaborðin nægja, þar sem
einn hristir alla hina, verði honum
á að hreyfa sig óvarlega.
Það var á þessum sama vetri,
fyrir sex árum, að hugmyndin um
að komast í Armúlaskólann kom
fyrst fram. Reyndar var þessu
fyrst í stað aðeins hreyft innan
skólans, en seinna færðu menn
þessa hugmynd í tal við aðra, þar
sem alltaf kom betur og betur í
ljós, að húsnæði Ármúlaskóla var
ekki nýtt til verknáms. Þar að auki
fækkaði nemendum þar stöðugt.
Björgvin Sigurgeir Haraldsson.
Hver skyldi því lá okkur, nem-
endum og kennurum M.H.I., þótt
við beindum sérstakri athygli að
húsnæði Ármúlaskólans, sem er
hannað sérstaklega fyrir verknám.
Á þessu skólaári hefur Ármúla-
skólinn verið notaður sem nokkurs
konar almenningur, þar sem til
húsa eru angar frá ýmsum skóla-
stofnunum.
ítrekaðar
tilraunir
Núverandi skólastjóri M.H.Í.,
Einar Hákonarson, hefur gert
ítrekaðar tilraunir til þess, að
skólinn gæti komist í nýtt húsnæði
fyrir næsta skólaár. Fyrirsjáan-
legt er að auka þarf rýmið fyrir
næsta vetur. Það vantar ekki, að
allir, sem hlut eiga að máli, hafa
sýnt fullan skilning á þörfum
skólans, en lítið hefur orðið úr
áþreifanlegum aðgerðum. Meðal
annars kom Fræðsluráð Reykja-
víkurborgar í heimsókn og lét þá í
ljós skilning á vandamálum skól-
ans. Það bregður þó svo við, að
fulltrúar í ráðinu eru mjög tregir
til að veita stuðning til heppilegr-
ar lausnar á þessu húsnæðis-
vandamáli. Þeir telja líklega, að
húsnæði Ármúlaskóla sé betur
varið fyrir aðra skólastarfsemi en
M.H.Í.
Elín bendir á í grein sinni, að
þörf sé á að koma upp fjölbrauta-
skóla Austurbæjar, jafnvel þótt
lög séu ekki til þar um. Nú eru
þegar tveir menntaskólar í Aust-
urbæ, annar við Hamrahlíð og
hinn við Sund. Væri ekki heppi-
legra að fjölga þar námsbrautum,
svo að þeir skólar gætu tekið við
öllum nemendum af Austurbæjar-
svæðinu? Að minnsta kosti yrði
það ódýrari lausn hvað kennslu-
krafta snertir heldur en stofna
nýjan fjölbrautaskóla.
Þar sem til þess er ætlast, að
M.H.Í. taki m.a. við nemendum úr
fjölbrautaskólum landsins og veiti
þeim trausta sérþekkingu í sjón-
menntum, verður að telja það
lágmarkskröfu, að M.H.Í. geti
boðið nemendum sínum forsvaran-
legt húsnæði og tækjabúnað. Þetta
er því brýnna, sem nú er keppst
við að búa fjölbrautaskólana sem
best að öllum tækjum og verkfær-
um og ekkert til sparað.
Kaldhæöni
Miðað við þær aðstæður sem
skólinn hefur upp á að bjóða,
virðist það nokkur kaldhæðni að
ætla honum að taka við fólki, sem
þegar hefur vanist góðum aðbún-
aði, og veita því áframhaldandi
fræðslu og námsaðstöðu.
Flestar vélar og tæki hafa verið
fengin gömul, ýmist fyrir lítið fé
eða gefins. Skólinn á þó nokkur
góð tæki, sem gætu komið að
miklu gagni, ef þau væru sett upp í
rúmgóðu og hentugu húsnæði.
Það er staðreynd, sem styðja má
með rökum, að M.H.Í. hefur átt
stóran þátt í sjónmenntum í ís-
lensku þjóðfélagi á undanförnum
áratugum og nægir að nefna örfá
dæmi þar um.
Flestir myndlistarmenn, sem nú
eru á miðjum aldri og yngri, hafa
öðlast fyrstu myndlistarþekkingu
sína innan veggja skólans.
Miklar framfarir má svo nefna
leirkerasmíði og textilhönnuði, en
áhrifa þeirra síðarnefndu má nú
glöggt sjá í íslenskum ullafiðnaði.
Myndlista- og handíðaskóli ís-
lands verður fjörutíu ára á þessu
ári. Hann hefur jafnlengi beðið
eftir góðu húsnæði. Það er þeirra,
sem nú ráða skólamálum, að sjá
svo um, að sú bið verði ekki lengri.
Reykjavík 29. mars.1979.
1000
ný síma-
númer í
Breiðholti
Að undanförnu hefur verið
unnið að stækkun sjálfvirku
símstöðvarinnar í Breiðholti í
Reykjavík.
Laugardaginn 31. marz kl.
17—18 bættust 1000 ný
símanúmer við þau 6000 númer
sem fyrir eru, það er númera-
röðin 77000 til 77999. Um 270
nýir símnotendur munu þá
komast í samband og símar 80
aðila, sem beðið hafa eftir
flutningi á síma til Breiðholts,
verða þá einnig tengdir við
Breiðholtsstöðina.