Morgunblaðið - 12.05.1979, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. MAÍ1979
Texti og myndir GRÉTAR EIRÍKSSON
^ hugi fólks á náttúrufræði hefir verið mjög
iA vaxandi á undanförnum árum, og þá ekki síður á
/M fuglum og lifnaðarháttum þeirra, en öðru í
náttúrunnar ríki. Fuglaskoðun sem tómstunda-
/iðja er því alltaf að verða almennari með hverju
í ári sem líður. Síðan 1967 hefir Ferðafélag íslands
t farið fuglaskoðunarferð um Miðnes og Hafnaberg í maímán-
I uði, þegar farfuglarnir eru flestir komnir. Þessi árlega ferð
F.í. verður nú farin sunnudaginn 13. maí.
Áætlað er að leggja upp frá Umferðarmiðstöðinni, að
| austanverðu, kl. 10 árdegis, og verður fyrst ekið út á Álftanes
| og hugað að fuglum þar. Sérstaklega verður skyggnst eftir
margæs, en hún er hér á ferð um þetta leyti á leið sinni til
§§. varpstöðvanna á Grænlandi. Þá verður ekið til Grindavíkur
1 og litið yfir Hraunsvíkina, en þar má sjá margar tegundir
f- sjófugla, en auk þess eru selir oft þarna í sjónum. Þá verður
I farið að rústum gamla vitans á Valahnúk á Reykjanesi, en í
1 hnúknum er verpandi silfurmáfur, svo eitthvað sé nefnt. Auk
. þess hefir stundum verið í þar verpandi hrafn. Að þessu loknu
3| verður farið á Hafnaberg, og þykir mörgum það skemmtileg-
I asti kafli ferðarinnar. Á bjargið er um það bil 15 mínútna
i rólegur og greiðfær gangur frá veginum. Hafnaberg er
aðgengilegasta fuglabjarg fyrir íbúa höfuðborgarsvæðisins.
I íbúar þessa fallega bjargs eru nú sestir að og er undirbúning-
g| ur hafinn að vorverkunum. I Hafnabergi má sjá allar
bjargfuglategundir landsins, að haftyrðlinum undanskildum,
: S en hann er aðeins að finna í Grímsey og þá ekki nema örfáa
| fugla. Af bjargbrúninni sér til Eldeyjar, þar sem þúsundir
súlna halda sig, en þær fljúga oft nálægt bjarginu og er
: tilkomumikið að sjá þær steypa sér lóðrétt í sjóinn eftir æti.
T' Þá má ef til vill sjá skrofuna syndandi í grennd við bjargið, en
| hún verpir í Vestmannaeyjum. Hugsanlega má sjá þarna
fleiri tegundir fugla, ef heppnin er með. Dvalist verður á
bjarginu í um það til 2 tíma. Þá verður staldrað við í höfnum
og skyggnst um eftir straumönd, sem heldur sig töluvert fram
á vor í brimrótinu í Ósum. Straumandarsteggurinn þykir
mörgum skrautlegastur íslenskra fugla. Úr Höfnum verður
: ekið til Sandgerðis, en þar á ströndinni, allt til Garðskaga, er
|1 fjölbreytt fuglalíf um þessar mundir, og oft má búast við að
hitta á sjaldséða fugla, sem flækst hafa hingað til lands með
farfuglunum, og er því aldrei að vita hvað maður kann að sjá í
1 slíkum ferðum sem þessari. Frá Sandgerði verður svo ekið
hejm og er áætlaður komutími til Reykjavíkur kl. 18—19.
í ferðinni 1970 hóf Gestur Guðfinnsson rithöfundur, sem
farið hefir allar ferðirnar, að skrásetja þær tegundir fugla,
sem sáust í ferðinni, en 1976 lét Ferðafélagið gera sérstakt
eyðublað til þessara nota, sem öllum þátttakendum er afhent
í upphafi ferðar. Er þar skráð hvaða fuglar hafa sést á hverju
ári frá 1970 til 1978, en auk þess er reitur fyrir þá fugla, sem
| kunna að sjást 1979. Flestir urðu þeir 1978, en þá sáust 53
§! tegundir fugla.
Fyrstu árin voru fararstjórarnir áhugamenn um fuglaskoð-
un, en tvö síðastliðin ár hafa verið fengnir fuglafræðingar
sem leiðbeinendur. Fararstjóri í þessari ferð verður Jón
Baldur Sigurðsson lektor, en honum til aðstoðar verða Grétar
Eiríksson og Þórunn Þórðardóttir.
Fólki skal bent á, að æskilegt er að hafa sjónauka
meðferðis, og þeir, sem eiga Fuglabók Almenna bókafélags-
ins, ættu að taka hana með.
Hér er lómur med unga, en henn er
annar íslenski varpfuglinn af brúsasett,
hinn er himbríminn, en hann verpur
hvergi f Evrópu nema á íslandi.
Spóinn kemur
einna síóastur
farfuglanna, eða
um mánaða-
mótin apríl-maí.
Hann er vaó-
fugl, en af peim
eru 12 tegundir
verpandi hér é
landi, og er pé
vepjan talin
með, en hreiöur
hennarhefur
aöeins fundist
einu sinni hér,
var pað í Keldu-
hverfi i N.-Þing.
érið 1963. Þó er
taliö næstum
öruggt, aö hún
hefir orpið hér é
landi stöku
sinnum. Eru
ekki allir é pví
að telja hana til
íslenskra varp-
fugla.

Hringvían, sem viö komum naestum
örugglega tll með aö sjé i Hafnabergl, er
ekki sérstök tegund, heldur algengt
afbrigði langvíu.
Stokköndin en sennilega sú önd, sem flestir pekkja, enda er
hún ein algengasta önd landsins. Tíl andaættar, en sú a»tt er
fjölskrúóugust íslenskra varpfugla, teljast sex tegundir busl-
anda, en stokköndin er é meðal peirra, átta tegundir kafanda,
tvær fiskiendur, tvær tegundír gæsa og élftin.
Hér er fýll við hreiður, en hann og
skrofan eru einu íslensku fuglarnir af
fýlingjaætt.
FUGLASKOÐUNA
Flórgoöinn er eini goöinn meöal íslenskra varpfugla. Hann er líka
eini fuglinn, sem gerir sér flothreiöur. Sefgoöi og toppgoði hafa
sést hér sem flækingar. Ljósm: Grétar Eiríksson.
Ferðafélags
íslands
á sunnu-
daginn
Þórshaninn, sem er úthafsfugl, kemur
síóastur farfuglanna og fer sennilega
fyrstur. Hann er einn fégætastur ís-
lenskra fugla, sennilega um 100 pör.
Hann verpur viö suöur- og vesturströnd
landsins. Fugtinn er alfrióaóur.
Fyrstur farfugianna kemur sílaméfurinn. Kemur (
janúar/febrúar. Hann byrjaói varp hér á landi milli 1920 og 1930
og telst pví til nýrri landnema meðal ísienskra varpfugla. Paö
eru ekki allir, sem greina sílamáf fré svartbak, en sílamáfurinn
er minni, auk pess er hann ekki svartur aö ofan, heldur
dökksteingrár, en fætur eru gulir. Átta tegundir máfa eru hér
verpandi, og krían par talin meö, en hún telst til máfaættar.