Morgunblaðið - 15.01.1980, Side 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. JANÚAR 1980
Hugurinn var
annars staðar
„ÉG held, að flokkarnir hafi
(íjarnan verið með hugann við
aðra stjórnarmyndunarmöífu-
leika áður en árangurs væri að
vænta af þeirra hálfu varðandi
þjóðstjórn,“ sagði Geir Hall-
grímsson formaður Sjálfstæðis-
flokksins, er hann á blaðamanna-
fundi í gær var spurður, hver
hafi verið meginástæða þess að
könnunarviðræður hans varð-
andi myndun þjóðstjórnar leiddu
ekki til frekari stjórnarmyndun-
arviðrseðna. „Ég hef alls ekki
gefið upp vonina," sagði hann
síðar, er hann var spurður að því,
hvort þjóðstjórnarmöguleikinn
væri endanlega úr sögunni.
Geir var þá spurður, hvort þetta
ætti jafnt við um alla flokkana.
Hann sagði:„Eg skal ekki segja. Ef
til vill mætti frekar segja, að það
ætti við um þá með mismunandi
hætti." Hann var þá beðinn að
útskýra, hvað hann ætti við með
„mismunandi hætti“ og sagði þá:
„Það hefur til dæmis ekki komið
eins ljóst fram í viðræðum við
forystumenn Alþýðuflokksins og
hina, hvað þeir gætu hugsað sér.“
Geir var þá spurður um það,
hvaða möguleikar hefðu komið
fram varðandi samstarf Sjálf-
stæðisflokks og einstakra annarra
flokka. Hann tók fram, að Alþýðu-
flokkur og Sjálfstæðisflokkur
hefðu ekki meirihluta í efri deild
og þess vegna væri samstjórn
þessara tveggja flokka á mörkum
þess að vera meirihlutastjórn. Slík
stjórn gæti að vísu afgreitt fjárlög
til dæmis, en hún hefði ekki
tryggan meirihluta til að koma
lagafrumvörpum í gegn um báðar
þingdeildir. „Það má um það deila,
hvort stjórnarmyndunarumboð
mitt náði til myndunar slíkrar
Málamiðlun
að slaka á
aðhaldinu
stjórnar," sagði Geir. „Og þess
vegna má segja, að ég hafi ekki
lagt svo ýkja mikla áherzlu á
þennan möguleika."
Geir var þá spurður, hvers
vegna Sjálfstæðisflokkur og Al-
þýðuflokkur hefðu ekki svarað
kosningabandalagi Alþýðubanda-
lags og Framsóknarflokks við
kosningar til efri deildar með
kosningabandalagi sín í milli til
að láta ekki loka fyrir sér hugsan-
legri leið til stjórnarmyndunar.
Geir svaraði: „Forsvarsmenn Al-
þýðuflokksins hafa sagt, að þeir
hafi ekki viljað ganga í eða vera í
kosningabandalagi við aðra
flokka." Geir var þá spurður að
því, hvort Sjálfstæðisflokkurinn
hefði reynt að koma á slíku
kosningabandalagi. „Athygli Al-
þýðuflokksins var vakin á þessari
stöðu mála svo ekki sé meira
sagt,“ sagði Geir.
Spurningu um það, hvort þessar
viðræður hefðu leitt í ljós sam-
starfsgrundvöll milli Alþýðu-
bandalags og Sjálfstæðisflokks,
svaraði Geir á þá leið, að þær
hefðu ekki gefið honum neitt
tilefni til að álíta, að svo væri.
Spurningu um það, hvort Alþýðu-
bandalagið hefði verið reiðubúið
til að láta varnarmálin liggja milli
hluta í þjóðstjórn, svaraði Geir á
þá leið, að hann hefði enga
heimild til þess að draga neinar
ályktanir, hvað það snerti. „Varð-
andi viðræður mínar við Alþýðu-
bandalagsmenn kom auðvitað sitt-
hvað fram, bæði um utanríkismál
og efnahagsmál, en í viðræðum
formanna flokkanna má segja, að
við höfum einbeitt okkur að kjör-
dæmamálinu og efnahags-
vandanum og að þar af hafi mun
minni tími farið í kjördæmamál-
ið,“ sagði Geir.
Hann var þá spurður að því,
hvort rétt væri, að Alþýðubanda-
lagið hefði viljað draga þjóð-
stjórnarviðræðurnar á langinn, en
svaraði því til, að hann hefði enga
ástæðu til að ætla slíkt. „Ég held
að allir flokksforingjarnir hafi
komið fram í þessum viðræðum
með heiðarlegum og hreinskiptum
hætti," sagði Geir.
Geir var þá spurður að því,
hvort þessar viðræður hefðu
breytt einhverju um afstöðu
Framsóknarflokksins til Sjálf-
stæðisflokksins. „Ég held ég megi
segja það, að þessar viðræður hafi
verið til að byggja brúarsporða til
annarra flokka. Hvort brúarsmíð-
inni lýkur í þessari umferð, er svo
annað mál,“ sagði Geir. „En Sjálf-
stæðisflokkurinn er alls ekki í
neinni einangrun í íslenzkum
stjórnmálum."
Sérfræðingaráð-
gjöf er ekki dómur
„Sjálfstæðisflokkurinn
vill auðvitað ekki slaka til
hvað varðar aðhald í ríkis-
fjármálunum,“ sagði Geir
Hallgrímsson formaður
Sjálfstæðisflokksins, er
hann var spurður að þessu
á blaðamannafundi í fram-
haldi af athugasemdum
Þjóðhagsstofnunar við
þær leiðir, sem ræddar
voru í þjóðstjórnarviðræð-
unum.
Á þeim málamiðlunar-
grundvelli, sem ég setti
fram í viðræðunum, er
slakað á aðhaldi í ríkis-
fjármálunum," sagði Geir.
„En það var gert í trausti
þess, að sú slökun gerði það
mögulegt að ná árangri
gegn verðbólgunni á öðrum
sviðum."
Geir kvaðst hvorki telja,
að þessi slökun væri slík, að
hún stefndi fjárhag ríkis-
ins í hættu, né yrði ein út
af fyrir sig til þess að valda
aukinni verðbólgu.
„ÞAÐ á ekki aö nota slíkar
stofnanir til þess að skjóta póli-
tiskri stefnumörkun til þeirra
mats. Stjórnmálaflokkarnir
verða að leggja eigið mat á
aðstæður og gera sínar tillögur
um lausn mála.“ sagði Geir Hall
grímsson formaður Sjáifstæðis-
flokksins, er hann á blaðamanna-
fundi i gær var spurður álits á
hlut stofnana eins og Þjóðhags-
stofnunar og hagfræðideildar
Seðlabanka íslands að stefnu-
mörkun stjórnmálaflokka.
Geir sagði, að hann hefði ýmsar
athugasemdir við umsagnir Þjóð-
hagsstofnunar til þeirra, sem í
þjóðstjórnarviðræðum stóðu. Hins
vegar hefði ekki verið tími til þess
að gera slíkar athugasemdir og fá
viðbótarskýringar hjá Þjóðhags-
stofnun, en hins vegar hefði hann
mælt sér mót við forstjóra Þjóð-
hagsstofnunar til að ræða málin
frekar.
Geir var þá spurður að því,
hvaða mat hann legði á þann
mismun, sem á umsögnum Þjóð-
hagsstofnunar og hagfræðideildar
Seðlabankans væri og hvort þessi
munur benti til þess, að meiru réði
um niðurstöður skoðanir þeirra,
sem reiknuðu, en það, sem þeim
væri fengið til útreiknings. „Ég
held að þessi reynsla sýni okkur,
hvaða takmörkunum þessar stofn-
anir báðar eru háðar,“ svaraði
Geir, „að þær geta aldrei verið
einhver dómstóll í pólitískri um-
ræðu.“
Geir sagði, að taka þyrfti tillit
til svo fjölmargra atriða, þegar
pólitískar leiðir væru metnar til
árangurs, að öll einkunnagjöf í því
sambandi væri ákaflega miklum
vandkvæðum háð. Það væri svo
margt sem ekki væri hægt að
leggja tölulegt mat á. „Lífið er
annað og meira en tölustafir,"
sagði Geir.
„Við reynum að leggja fram
spurningar um það, hverjar afleið-
ingarnar verði, ef þetta er gert eða
hitt. Matið er svo á valdi stjórn-
málamannanna," sagði Geir.
Hann sagði að menn yrðu að taka
tillit til þess, hver reynslan væri
af slíkum spám og að til dæmis
væri auðveldara að segja fyrir um
þróun mála í skamman tíma
heldur en ef til lengri tíma væri
litið. „Við þurfum bara að læra að
nota rétt þessar stofnanir, sem við
höfum sett á laggirnar, eins og
Þjóðhagsstofnun og Seðlabank-
ann. Það er ekki hægt að stjórna
þjóðfélaginu með tölvu. Talvan
skilar ekki öðru en því sem í hana
er sett, sem hún er mötuð á, og við
höfum reynslu af því, að það
gengur ekki allt eftir því, sem
tölvurnar segja.
Meginatriðið er þó það, að
stjórnmálamennirnir eiga að taka
langtum víðfeðmara svið til at-
hugunar og leiðbeininga, en sér-
fræðingar geta eðli málsins sam-
kvæmt gert.“
„Mér finnst ekkert að því að fá
fram mismunandi mat um árang-
ur tiltekinna leiða," sagði Geir.
„Það sýnir bara að sérfræðingar
eru ekki sömu skoðunar og undir-
strikar þá staðreynd, að það er
stjórnmálamannanna að vega
hlutina og meta og taka ákvarðan-
ir í framhaldi af því.“