Morgunblaðið - 02.02.1980, Blaðsíða 16
10 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. FEBRÚAR 1980
Sighvat-
samverjinn
Páll V. Daníelsson:
Davið,
ur og
Það er furðulegt að fjármálaráð-
herra skuli leyfa sér að gera þá
breytingu á reglugerð um tollfrelsi
til handa farþegum og farmönnum
að opna bjórelfuna um Keflavíkur-
flugvöll nánast upp á gátt. Þetta
gerir hann um leið og hann á
Alþingi lýsir því, að svo stríðir
straumar bjórs hafi verið um hið
þrönga hlið, að hver sem vilji geti
fengið bjór keyptan og hann gangi
kaupum og sölum á ákveðnu verði.
Ennfremur skýrði hann frá því að
farmenn teldu það kjararýrnun
fyrir sig ef að væri þrengt í þessum
efnum. Séu lagðir saman tveir og
tveir þá virðist allt í lagi að flytja
inn og selja ólöglegt áfengi, stjórn-
völd viti um hlutina og reyni að
flæmast undan með því að slaka
stöðugt á.
Aukin bjórsala
Fréttir bárust frá Fríhöfninni
þess efnis að bjórsala muni stórlega
aukast. Athugum það. Bjórsala.
Fólk þarf ekki að hafa fyrir því að
flytja vöruna til landsins. Meira að
segja að alls ekki eigi að nægja að
flytja bjórinn inn heldur framleiða
hann í landinu sjálfu. Þessu leyfa
menn sér að halda fram þrátt fyrir
þau ákvæði 7. gr. áfengislaga að
ríkisstjórninni sé aðeins heimilt að
leyfa tilbúning öls sem hefur inni
að halda meira en 2W % Vínanda að
rúmmáli, vegna sölu til erlends
varnarliðs, er hér dvelur, eða til
útflutnings." Ég veit ekki hvað það
er að. misnota vald sitt, ef það er
ætlun fjármálaráðuneytisins að út-
færa reglugerð sína til framleiðsiu
og sölu á áfengum bjór svo og til
innflutnings og sölu á erlendum
bjór. Hvorttveggja er þetta alger-
lega bannað samkvæmt áfengislög-
um og á ekkert skylt við þann
farangur, sem farmenn eða farþeg-
ar hafa með sér til landsins.
Að skrumskæla lögin
Fjármálaráðherrann vitnaði
mjög til gamalla laga til stuðnings
reglugerð sinni. Er ekki óeðlilegt
þegar menn eru komnir í klípu að
þeir leiti útgönguleiða og skal
honum ekki láð það. Rismeira hefði
þó verið að ganga hreint til verks og
leiðrétta mistök sín. Hitt er öllu
verra, þegar lögfræðingar leggja sig |
í það að skrumskæla svo íslensk lög,
að þegnarnir vita ekki hvað snýr
upp eða niður. Að hægt sé að breyta
markmiðum sérlaga eins og varð-
andi innflutning á bjór, cannabis-
efnum eða öðrum eiturefnum með
reglugerð er út í hött. Við sem
eigum að starfa að ákveðnum verk-
efnum eftir ákveðnum lögum telj-
um okkur skilja setningu eins og
þessa. „Þó skal óheimilt að flytja til
landsins öl, sem hefur inni að halda
meira en 214% af vínanda að
rúmmáli." Við höfum líka talið það,
að Islendingar væru ekki „erlent
varnarlið".
Áfengi og siðleysi
Sé að finna „bókstaf, lagakrók
eða gömul lög, sem útrými nýjum
eru það atriði sem laga þarf en ekki
að beiti valdi lögfræðiþekkingar til
þess að villa um fyrir hinum
almenna borgara. Það hlýtur einnig
að vera sú krafa til stjórnvalda, að
þau séu gædd þeirri siðgæðisvitund
að þau fari eftir þeirri megin
stefnu, sem lög marka. Hitt er svo
aftur á móti gamla sagan, að oft fer
saman áfengi og siðleysi.
Með bjórnum?
Ég kemst ekki hjá því að minnast
lítillega á þátt fjölmiðla í máli
þessu. Þeirra siðfræði er ekki á
hærra stigi en það að leggja meira
upp úr og fagna því að á lögum hafi
verið teygt. Lítið hefur risið upp til
að ræða málið á grundvelli áfengis-
laga. E.t.v. vantar þessa aðila auk-
inn drykkjuskap með þeim afleið-
ingum að lögbrot og ofbeldisverk
aukist svo að hægt sé að skrifa sem
æsilegastar fréttir. Það sé ekki
þeirra verkefni að kryfja mál til
mergjar og verja lög landsins. Hvað
þá að koma því til leiðrr að til
mannbóta horfi.
„Jafnrétti“ — Forréttindi
„Jafnréttismál" Davíðs Scheving
ætla ég ekki að ræða. Að sá eigi
réttinn, sem er svo efnaður að hann
geti farið nokkrar ferðir á ári
hverju til útlanda til þess svo m.a.
að geta keypt í Fríhöfninni áfengan
bjór, er ekki jafnrétti að mínu geði
og ekki er það svo vel að þeir, sem
ekki hafa efni á að fara til útlanda
hafi það mikinn rétt, að þeir geti
skroppið til Davíðs og fengið kassa
af Tropíeana á heildsöluverði.
Salt í sárin
Við búum við vaxandi áfengis-
vandamál. Við búum við vaxandi
áfengisneyslu ungmenna. Við búum
við vaxandi áfengissýki. Alls staðar
þar sem bjórinn hefur haldið inn-
reið sína hefur allt þetta aukist.
Bjórkassinn hans Davíðs er salt í
sár tugþúsunda íslendinga í þessum
efnum og fjármálaráðherra hefur
tekist með reglugerð sinni að leggja
grundvöllinn að því að margfalda
þá talentu. Og nú eru hassunnendur
farnir að færa sömu rökin fyrir
frjálsri sölu cannabisefna. Hvar er
hinn miskunnsami samverji? Hver
vill fórna bjórkassanum fyrir særða
manninn?
Páll V. Danielsson
Jón Magnússon hdl.:
Pólitísk innræting í skólum
Um nokkurt skeið hefur verið
deilt um það hvort pólitísk innræt-
ing færi fram í skólum landsins eða
ekki. Bent hefur verið á dæmi, þar
sem ákveðnir vinstrisinnar sem fást
við kennslustörf hafi kennt bækur
eftir sjálfa sig eða bækur gefnar út
af vinstrisinnuðum öfgahópum, þar
sem þjóðfélaginu er lýst í samræmi
við sósíalískar hugmyndir þeirra.
Þau dæmi sem þannig hafa verið
nefnd hafa verið fá og umræðan
hefur jafnan lognast út af eftir
hverja afhjúpun. Þeir vinstrimenn
sem þannig hafa verið teknir í
landhelgi hafa reynt að skýra mál
sitt með þeim hætti, að öll mál væru
pólitísk og því óhjákvæmilegt að
komast hjá því að fjalla um pólitík
við kennslu. Þessa staðhæfingu tel
ég að vísu ranga, en þó hún væri rétt
þá bæri samt sem áður að greina frá
pólitískum atriðum á hlutlægan
hátt, og gera öllum stefnum og
skoðunum jafn hátt undir höfði.
Þegar þessar umræður um póli-
tíska innrætingu í skólum hófust
var ég þeirrar skoðunar að hennar
gætti mjög lítið e.t.v. vegna þess að
ég varð á þeim tíma hvorki var við
slíkt í þeirri skólastofnun sem ég
kenndi við né í öðrum slíkum
stofnunum sem ég þekkti til. Á
síðustu árum hefúr þó komið í ljós
að mun meiri brögð eru af pólitískri
innrætingu en áður hafði verið
ætlað.
Til að forðast misskilning vil ég
taka það fram að langflestir þeirra
sem fást við kennslustörf blanda
ekki einkaskoðunum sínum á stjórn-
málum inn í kennsluna, en lítill en
ákveðin hópur kennara virðist líta á
það sem köllun sína í kennslustarfi
að annast pólitíska trúboðsstarf-
semi. Ástandið er alvarlegt þegar
fjölmargir nemendur úr ýmsum
framhaldsskólum halda því fram að
góðar einkunnir fái menn ekki nema
þeir skrifi jákvætt um sósíalismann
og á þeim dynji stöðugur áróður
gegn auðvaldsþjóðfélaginu en fyrir
sósíalismanum. Þessir nemendur
hafa mismunandi skoðanir á þjóð-
félagsmálum og ummæli þeirra
verða því ekki afgreidd sem rang-
hugmyndir einhvers íhaldsfólks.
Námsbókaval í ýmsum fram-
haldsskólum sýnir ennfremur að
margir kennarar sem fást við
kennslu á því sviði þjóðfélagsmála
eru staðráðnir í því að koma á
framfæri rangri mynd af þjóðfé-
lagsmálum pólitískum skoðunum
sínum til framdráttar.
Allir vita að áhrif kennara á
skoðanamyndun nemenda sinna get-
ur verið mjög mikil. Það verður því
að gera þá kröfu til þeirra sem þau
störf stunda, að þeir gæti fyllsta
hlutleysis og skýri skoðanir og
þjóðfélagsstefnur með þeim hætti
að öllum sé gert jafn hátt undir
höfði. Kennarinn á að fræða en láta
nemendunum það eftir sjálfum að
móta sína eigin afstöðu. Önnur
afstaða kennara er móðgun við
nemandann, sem sjálfstæðan ein-
stakling. Þegar það kemur í ljós að
þessum reglum er ekki fylgt verður
að taka í taumana annað væri bein
ögrun við það lýðræðisfyrirkomulag
sem við búum við.
En er þá ástandið orðið svona
alvarlegt eins og hér er látið í veðri
vaka? Enginn einn hlutur hefur
sannfært mig jafn vel um það og
fjölrituð námsgögn sem dreift hefur
verið til nemenda í grunnskóla
einum hér í borg. Satt að segja hafði
maður ætlað að börn og unglingar
Jón Magnússon
væru látnir í friði, en því er aldeilis
ekki fyrir að fara.
I þessu námsefni sem þannig er
dreift til 12 og 13 ára nemenda er
myndin af íslensku þjóðfélagi dreg-
in upp á mjög neikvæðan hátt.
Hugtök og sjónarmið kommúnista
eru alsráðandi. Á það skortir að
einstök atriði séu sett í sanngjarnt
og eðlilegt samhengi. Þessu til
áréttingar leyfi ég mér að vitna til
eftirfarandi málsgreina úr ofan-
greindu námsgagni.
„Miklar framfarir á stöðu kvenna
hafa þó orðið í sósíalískum löndum
og sumum auðvaldslöndum (ísland
er að sjálfsögðu auðvaldsland skv.
gagninu)". „Þjóðfélagsskipulagið
veldur því að hvorki mannafli né
tækniþekking nýtist".
„Það má einnig orða þetta þannig
að óskynsamlegt og mótsagnakennt
skipulag auðvaldsþjóðfélagsins sé
farið að bitna mjög greinilega á best
menntuðu konunum".
„Það er þetta skipulag í samfélagi
og efnahag sem Marx var að lýsa í
bók sinni Auðmagninu".
„Einhvern vegin lítum við á allt
fólk sem vöru eitthvað með ákveðnu
verði, sem unnt er að reikna út í
peningum".
Hér eru teknar glefsur á stangli,
en fólk getur síðan dæmt fyrir sig
sjálft hvort það telur að hér sé um
eðlilega fræðslustarfsemi að ræða
eða pólitíska innrætingu.
I þessum námsgögnum er eins og
áður er sagt dregin upp neikvæð
mynd af íslensku þjóðfélagi. Þegar
textinn er lesinn í heild kemur í ljós
að annarsvegar er auðvaldsþjóðfé-
lag eins og okkar, en á því eru
margir miklir vankantar, en hinn
valkosturinn þ.e. sósíalisminn virð-
ist skv. textanum vera mun heppi-
legri að allri gerð og lögun.
Ég vek athygli á því að það
þjóðfélagsskipulag sem við búum
við er alltaf nefnt auðvaldsskipulag.
Hvergi er talað um þjóðfélag hins
frjálsa markaðar hvergi er talað um
að einungis í því skipulagi sem við
búum við ríki lýðræði og einstakl-
ingarnir njóti almennra mannrétt-
inda. Hvergi er talað um að í ríkjum
sósíalismans búi fólk við verri
lífskjör en í okkar þjóðfélagsgerð,
hvergi er talað um það að almenn
mannréttindi séu allsstaðar fyrir
borð borin í sósíalisku ríkjunum,
hvergi er talað um það að í raun ríki
flokkræðis- eða einræðisfyrirkomu-
lag í þessum ríkjum.
Ég fæ ekki betur séð en þarna sé
um að ræða mjög lævísan óskamm-
feilinn pólitískan áróður sem beinist
gegn því þjóðfélagsskipulagi sem við
búum við og kristin kirkja fær
vissulega sinn skammt líka.
Svona misnotkun íslenskra skóla
fyrir pólitíska sértrúarsöfnuði verð-
ur að taka enda. Það verður að
hvetja foreldra til að kynna sér vel
það námsefni sem börnum þeirra er
gert að læra og yfirvöld mennta-
mála verða að gera það sem í þeirra
valdi stendur til að koma í veg fyrir
svona siðleysi. í stóli menntamála-
ráðherra situr nú maður sem hefur
sagst vilja beita sér gegn pólitísku
siðleysi og meinar það sjálfsagt af
einlægni. Þarna er verðugt verkefni.
Reykjavík, 28. janúar 1980.
Jón Magnússon hdl.
Það nýjasta frá OSWALD beint á árshátíðina
AUSTURRÍSKIR GÆÐASKÓR
POSTSENDUM SAMDÆGURS S. 18519
Domus Medica
Barónsstíg 18