Morgunblaðið - 19.06.1980, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. JÚNÍ1980
39
Minning:
Sr. Þorsteinn B.
Gíslason prófastur
frá Steinnesi
Fæddur 26. júni 1894.
Dáinn 8. júni 1980.
Það voru daprar fréttir, sem
mér bárust í símanum mánu-
dagsmorguninn þ. 9. júní að sálu-
sorgari minn í nær hálfa öld og
góður vinur, sr. Þorsteinn B.
Gíslason prófastur frá Steinnesi,
hefði andast kvöldið áður.
Þar var fallinn frá mikill heið-
ursmaður, er allir munu sakna er
þekktu.
Sr. Þorsteinn var Húnvetningur
að ætt og uppruna og starfaði
langa ævi í sinni heimabyggð.
Hann var fæddur að Forsæludal í
Vatnsdal Austur-Húnavatnssýslu
þ. 26. júní 1897. Foreldrar hans
voru Gísli bóndi í Forsæludal,
síðar að Sunnuhlíð í sömu sveit, og
kona hans Guðrún Sigurrós Magn-
úsdóttir bónda á Bergsstöðum í
Miðfirði.
Snemma mun hafa borið á því,
að ungi sveinninn frá Forsæludal,
var bókhneigður og þráði lærdóm,
en á æskuárum hans stóðu ekki
allar dyr opnar ungu námsfólki.
Ef menn áttu ekki því öflugri
bakhjarla, var ekki auðhlaupið að
leggja út á menntabrautina. Efni
munu hafa verið af skornum
skammti á þessu heimili sr. Þor-
steins, eins og víðast hvar annars-
staðar á þeim tíma, þegar fátækt-
in og baslið var svo að segja
allsráðandi á voru landi.
En sr. Þorsteinn lét það ekki
aftra sér; hann var viljasterkur og
treysti á Guð og gæfuna. Með
léttan mal lagði hann af stað í
skóla og lauk stúdentsprófi vorið
1918. Síðan lá leiðin í Háskóla
íslands, guðfræðideild og þar lauk
hann prófi 22. febr. 1922 og
auðvitað með 1. eink., því hann var
mikill námsmaður og sló aldrei
slöku við.
Á námsárunum fékkst hann
talsvert við kennslu, til að sjá sér
farborða. Var hann talinn góður
kennari allt frá byrjun. Sr. Þor-
steinn var alla ævi hógvær maður
og hófsamur í hvívétna; honum
var ljóst hvers virði það var að
standa föstum fótum og geta
unnið ótrauður að settu marki, og
honum tókst það.
Sama ár og hann lýkur sínu
guðfræðiprófi, er hann vígður 14.
maí 1922, og gerist aðstoðarprest-
ur sr. Bjarna Pálssonar prófasts í
Steinnesi, sem þá var orðinn
aldurhniginn og farinn að heilsu.
Dó séra Bjarni þ. 3. júní s. ár, og
þá er sr. Þorsteinn settur sókn-
arprestur í Þingeyrarklausturs-
prestakalli og veitt kallið 28. s. ár
frá 1. júní 1923. Þingeyrapresta-
kall er talsvert víðáttumikið, því
auk Þingeyrasóknar, telst til þess
Undirfells- og Blönduóssókn. Æði
oft varð sr. Þorsteinn að taka að
sér auka þjónustu í fleiri presta-
köllum innan sýslunnar svo sem
Höskuldsstaðasókn, Spákonufells-
og Hofssóknum og síðan í Auð-
kúlu- og Svínavatnssóknum. Má af
þessu sjá að oft hefur verið leitað
til hans og hann haft í mörg horn
að líta, og hvarvetna voru störf
hans unnin af frábærri alúð og
skyldurækni. — Hann var alltaf
viðbúinn. Um árabil hafði hann
unglingaskóla í Sttinnesi, sem var
vel sóttur og hygg ég, að færri hafi
komist þar að en vildu. Kom það
sér vel fyrir unglinga í sveitinni og
næsta nágrenni að geta sótt nám í
sinni heimabyggð, áður en lengra
var haldið.
Mjög gott orð fór af skólanum í
Steinnesi, sr. Þorsteinn var ágæt-
ur kennari og ekki var að spyrja
að áhuganum við að leiðbeina
unglingunum og koma þeim til
manns. —
Ég heyrði Sigurð skólameistara
Guðmundsson hafa við orð, að
óhætt væri að treysta kunnáttu
þeirra, sem kæmu frá sr. Þorsteini
í Steinnesi. Mörgum trúnaðar-
störfum varð sr. Þorsteinn að
sinna auk sinna embættisstarfa.
öllum var kunnugt um að hann
var traustur maður, sem aldrei
brást skyldu sinni. Árum saman
sat hann í fræðsluráði Austur-
Húnavatnssýslu, í stjórn Sögufé-
lags Húnvetninga og sýslubóka-
safns Austur-Húnavatnssýslu.
Varaformaður í stjórn Kaupfélags
Húnv. og í stjórn sölufélagsins.
Kirkjuþingsmaður var hann í 10
ár. í stjórn Prestafélags Hólastift-
is- og Guðbrandsdeildar Prestafél.
íslands. Af þessu má sjá að víða
hefur hann komið við. Þá sinnti
hann hreppsnefndarstörfum í
Sveinstaðahreppi í tugi ára og sat
um skeið í sýslunefnd. Maðurinn
minn Jón S. Pálmason á Þingeyr-
um var í fjöldamörg ár oddviti
Steinsstaðahrepps. Var honum
mikils virði að hafa slíkan sam-
starfsmann, mann sem ávallt
lagði gott til málanna, var glöggur
á það sem betur mátti fara og
góðviljaður. Samstarf þeirra var
mjög farsælt, og voru þeir miklir
vinir.
Fyrsta sumarið 1922, sem sr.
Þorsteinn þjónaði fyrir norðan sat
hann að Ási í Vatnsdal og giftist
þar þ. 13. júlí heimasætunni ólínu
Soffíu Benediktsdóttur bónda frá
Hrafnabjörgum í Svínadal, var
þar stigið mikið gæfuspor, því þau
hjón voru mjög samhent og sam-
búð þeirra farsæl. Frú Ólína ólst
upp í Ási hjá móðurbróður sínum
Guðmundi Ólafssyni bónda og
alþm. í Ási og Sigurlaugu Guð-
mundsdóttur Jónassonar í Ási,
voru þær bræðradætur Sigurlaug
og Halldóra Bjarnadóttir, heið-
urskona.
Um haustið flytja ungu hjónin
að Akri í Torfalækjarhreppi, en
eftir að honum er veitt kallið
flytja þau hjón alfarin að Stein-
nesi vorið 1923 með litla dóttur
sína Siguriaugu Ásgerði.
Sama vor flutti ég að Þingeyr-
um. Skömmu eftir að ég kom
þangað, var messudagur, sem mér
verður ávallt minnisstæður. Þenn-
an dag var þingið baðað í sól og
klæddist sínu fegursta skrúði. Ég
var búin að láta sópa og prýða
fallegu kirkjuna á Kirkjuhólnum
og hlakkaði nú til að sjá og heyra
unga prestinn og hitta sveitung-
ana, sem mig langaði til að
kynnast, en þekkti ekkert.
Þegar leið að messutíma, sást til
mannaferða. Nokkrir hópar komu
sunnan Hagann og aðrir komu
norðan fyrir Húnavatn. Sigurður
Erlendsson bóndi á Stóru-Giljá
kom með sínu fólki yfir Kvíslar.
Hann var meðhjálpari í Þingeyra-
kirkju í rúm 60 ár. Allir komu
ríðandi, mér fannst „söngur í lofti,
ilmur í blæ“, þetta var yndislegur
dagur. — Margt fólk var við
kirkju.
Prestskosning hafði farið fram
um vorið og eins og alengt er, voru
skiftar skoðanir um þá, sem í boði
voru, hafði ég heyrt málin rædd
frá ýmsum hliðum. Nú var for-
vitnilegt að hlusta á nýja prestinn.
Messan fór hið besta fram, mér
féll vel við prestinn, ræðan var
vönduð og hann hafði prýðilega
rödd.
Ég var þess fullviss eftir þennan
fyrsta messudag, að fólkið hafði
valið þann rétta manna, enda kom
það á daginn.
Kirkjusöng annaðist þá Erlend-
ur bóndi Erlendsson í Hnausum.
Að aflokinni messu komu allir
heim í bæ, og fengu kirkjukaffi,
eins og þá tíðkaðist til sveita og
minnti mig á messudagana
heimaá Möðruvöllum, þegar ég
var barn.
Þessir fyrstu samfundir urðu
byrjun að góðri og traustri vin-
áttu, sem haldist hefur alla tíð
síðan, og verið mér mikils virði.
Oft bar fundum okkar saman
fyrir norðan. Þriðja hvern sunnu-
dag var messudagur á Þingeyrum,
auk þess sem messað var á
hátíðum. Um skeið var erfitt að fá
organista að Þingeyrakirkju og
hljóp ég þá undir bagga, betri
samstarfsmann var ekki hægt að
hugsa sér en sr. Þorstein. En oft
var erfitt að fara á milli að
vetrinum og minnisstæðar eru
mér sumar jarðarfarir að vetrin-
um í hríðarmyrkri og kulda.
Eitt sinn átti að jarða á Þing-
eyrum gamla heiðurskonu frá
Stóru-Borg. Hún hafði í æsku
verið á Þingeyrum og óskaði eftir
að fá að hvíla þar í kirkjugarðin-
um. Hríðarveður var jarðarfarar-
daginn svo ekki þótti varlegt að
leggja á Hópið, en farið með
löndum fram. Hríðin ágerðist svo
líkfylgdin varð að gista á Ref-
steinsstöðum. Presturinn kom á
tilsettum tíma að Þingeyrum
ásamt fleira fólki, sem ætlaði að
vera við jarðarförina. Tíminn leið
og líkfylgdin lét ekkert til sín
heyra. Beðið var næsta dags, þá
var brotist áfram og komið á
leiðarenda. Jarðarförin fór fram
eftir settum reglum, sungið var í
garðinum þrátt fyrir hríðina og sr.
Þorsteinn lét sér hvergi bregða.
Sr. Þorsteinn var félagslyndur
maður, honum þótti gaman að
blanda geði við fólk, gleðjast í
góðra vina hópi og gat verið
hrókur alls fagnaðar. Minnist ég
margra slíkra ánægjustunda
heima á Þingeyrum og á prests-
setrinu í Steinnesi, sem ég sakna,
en er þakklát fyrir.
Þegar kvenfélagið í sveitinni
hafði jólagleði fyrir börnin á
veturna var sr. Þorsteinn ávallt
reiðubúinn að lesa jólasögur fyrir
börnin, tala við þau, segja þeim
sögur og ganga með þeim kringum
jólatréð, var það öllum til gleði.
Þau 19 ár er ég starfaði við
Kvennaskólann á Blönduósi kom
hann á hverju hausti og talaði til
stúlknanna minna, þegar skóli var
settur. Fagnaði ég því. Mér fannst
fylgja því blessun að fá að hafa
Steinneshjónin við skólasetningu.
Sr. Þorsteinn var mikill gæfu-
maður, hann átti ágæta konu, sem
reyndist honum góður förunautur,
ávalt best ef eitthvað bjátaði á,
því sjálfsagt hefur hann ekki
komist hjá því að glíma við
einhvern vanda frekar en aðrir.
En hann flíkaði því lítt, hann vildi
með Guðs hjálp leysa sinn vanda
sjálfur.
Þau hjón eignuðust þrjú börn,
sem öll hafa verið foreldrum
sínum til gleði og sóma, en þau eru
Sigurlaug Ásgerður bankagjald-
keri við Búnaðarbanka íslands í
Rvík, Guðmundur Ólafs, sókn-
arprestur í Árbæjarsókn og Gísli
Ásgeir læknir í Rvík. Var þeim
hjónum það mikil gæfa að eiga
slíku barnaláni að fagna.
Steinnesheimilið var mjög
traust; þar heyrðist aldrei getið
neinna sviptibylja. Góður andi
ríkti meðal heimafólks og sam-
vinna öll var í besta lagi. Gestrisni
var þar mikil, þangað voru tíðum
sótt holl ráð og raunabætur,
heimilið mátti heita talsvert sér-
stætt í sinni röð; heimilisfólkið
var allt meira og minna vanda-
bundið.
Með ungu prestshjónunum í
Steinnesi fluttu tvö systkini frú
Ólínu, Ármann og Jónína, bæði
úrvals manneskjur, sem unnu
heimilinu af mikilli alúð og
trúmennsku. Ármann annaðist að
miklu leyti búið, þegar prestur
þurfti oft að vera að heiman til að
sinna sínum embættisverkum, en
Jónína aðstoðaði systur sína við
erilsöm innanbæjarverk. Var oft
mikið að gera, einkum þá tíma,
sem skólinn var í Steinnesi, þá
spillti ekki fyrir, þegar kona
Ármanns Sigurlaug Sigurjóns-
dóttir bættist í hópinn og var
boðin og búin til að rétta hjálpar-
hönd hvenær sem með þurfti.
Þetta venslafólk var mikið sóma-
fólk, sem ekki mátti vamm sitt
vita. Ármann er dáinn fyrir mörg-
um árum, dó langt fyrir aldur
fram, en mágkonurnar fylgdu
prófastshjónunum til Reykjavíkur
og hafa búið með þeim á Bugðu-
læk 13 hér í bæ.
Þegar sr. Þorsteinn er nú allur
finnst mér skarð fyrir skildi og ég
sakna vinar í stað.
Með þessum fátæklegu línum
langaði mig til að senda frú Ólínu
og hennar fólki hjartanlegar sam-
úðarkveðjur og bið þeim blessunar
í sárri sorg.
Sr. Þorstein kveð ég með virð-
ingu og þökk fyrir margar góðar
stundir, órofa tryggð og vináttu
við mig oa mína.
Hulda Á. Stefánsdóttir.
Eggert Thorberg
Agnarsson —Minning
Fæddur 8. mars 1962.
Dáinn 8. júni 1980.
Fáein orð í minningu um ungan
mann sem átti lífið allt framund-
an, var rétt að byrja að skynja
yndisleik byrjandi sumars.
Skyndilega er klippt á lífsþráðinn,
og eftir stöndum við vinir og
ættingjar. Engin orð ná yfir sorg-
ina, hún er bara djúp og sár, en
tíminn læknar sárin og eftir
verður minningin um elskulegan
dreng.
Eggert Thorberg Agnarsson var
fæddur í Ólafsvík 8. mars 1962,
sonur hjónanna Agnars Elíasson-
ar og Lilju Pálsdóttur, auk hans
eiga þau tvær dætur. 8. júní s.l.
lést hann af völdum bifreiðaslyss
sem hann varð fyrir, þrem dögum
áður.
Fyrir vestan átti hann sín
fyrstu æskuár, en unglingsár sin í
Hafnarfirði og síðast í Reykjavík.
Það lætur að líkum að svo stutt
lífshlaup skilur ekki eftir sig stóra
eða mikla atburðarás.
En mikla gleði höfðum við
vandamenn hans af að fylgjast
með þroska þessa drengs, sjá hann
breytast úr barni í myndarlegan
mann með hýru í augunum og sitt
feimnislega bros.
Ungur maður á sín leyndarmál
og svo dulur sem hann var þá
flíkaði hann ekki tilfinningum
sínum við hvern sem var, en þó
duldist manni ekki að þar fór
mannsefni.
Jesús Kristur sagði, og segir enn
við alla syrgjendur: „Ég lifi og þér
munuð lifa“. í þessi orð vona ég að
foreldrar og systur Eggerts sæki
þann styrk og þann kraft sem þarf
til að komast yfir sorgina og halda
áfram að lifa og starfa. Enginn
tekur þann kraft frá sjálfum sér.
Hann kemur frá honum sem gefur
okkur börnin okkar til handleiðslu
og skapar dýrð hásumarsins eins
og hún verður fegurst á íslandi.
Fari hinn ungi vinur í friði.
Friður Guðs blessi hann. Þökk
fyrir allt það sem hann gaf okkur
á sinni stuttu vegferð.
Unnur Lára.
Friðfinnur Ólafs-
son — Kveðja
Fæddur 19. febrúar 1917.
Dáinn 7. júni 1980.
Á þriggja ára tímabili hafa
tveir af forystumönnum og mátt-
arstoðum Styrktarfélags lamaðra
og fatlaðra fallið í valinn, báðir
langt um aldur fram.
Svavar Pálsson var formaður
félagsins frá stofndegi samfleytt í
tuttugu ár, til ársins 1972. Þá tók
við formannsstarfinu Friðfinnur
ólafsson, en hann hafði áður verið
varaformaður frá upphafi.
Svavar lést árið 1977. Um hann
ritaði Friðfinnur m.a.: „Félagið
missti þar góðan mann og þjóðin
öll um leið“. og „Við sem tókum
við af Svavari verðum að reyna að
sýna að það sé rétt hið fornkveðna
að merkið standi þótt maðurinn
falli".
Þessi orð getum við,. sem nú
stöndum eftir í stjórn Styrktarfé-
lags lamaðra og fatlaðra að Frið-
finni gengnum, heimfært á hann
sjálfan.
Friðfinnur var víkingur til allra
verka. Alveg er það með ólíkind-
um hve hann lét víða til sín taka.
Þó var alltaf eins og hann þyrfti
aldrei að flýta sér — það var eins
og hann hefði ætíð nægan tíma.
Það var ævintýri líkast að hafa átt
þess kost að starfa við hlið hans.
Við sem þess nutum fáum honum
seint fullþakkað.
Ég var staddur utanbæjar í
sumarleyfi, þegar fregnin um and-
lát Friðfinns barst mér til eyrna
(þvi er þessi kveðja síðbúin) og ég
skal játa að mín fyrsta hugsun var
í fyllsta máta eigingjörn: Þetta er
of fljótt — við eigum svo mörgu
ólokið.
En við verðum að horfast í augu
við þá köldu staðreynd að Frið-
finnur er genginn til æðri vista.
Okkar verður að reyna að sjá til
„að merkið standi þótt maðurinn
falli“.
í nafni stjórnar Styrktarfélags
lamaðra og fatlaðra votta ég
Friðfinni virðingu og þakklæti
fyrir ómetanleg störf í þágu fé-
lagsins.
Éiginkonu hans, börnum,
tengdabörnum og barnabörnum
sendi ég innilegar samúðarkveðj-
ur.
Óttar Kjartansson.