Morgunblaðið - 17.09.1980, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. SEPTEMBER 1980
17
BORG
ulagning í
)i bætt um“
staðreynd að við höfum fullar vélar
þótt starfsemin sé í rauninni í
lágmarki.
En það er mikið atriði að ekki þurfi
að treysta á eina vél, því vandræðin
eru fljót að koma til ef um seinkanir
er að ræða eða bilanir á einni vél í
rekstrinum. Það er þannig að allir
sem ég þekki til, áhafnir og starfs-
fólk á flugvöllum hefur unnið hönd í
hönd til að allt gangi sem bezt og enn
vonast maður til þess að úr rætist í
þessum rekstri sem skiptir svo miklu
máli fyrir fjölmarga, bæði í Luxem-
borg og á íslandi. Það hefur hins
vegar verið erfitt að vinna við þetta
starf sl. ár, því við höfum ekki fengið
upplýsingar um gang mála eins og
eðlilegt hefði verið og þannig höfum
við orðið, eins og Flugfélagið sjálft,
að vinna og lifa frá degi til dags og
uppsagnir hafa komið skyndilega og
án skýringa sem tilheyra mannlegum
samskiptum.
Robert Konsbruck
„Cargolux tekur ekki þátt
í stofnun nýs flugfélags46
— segir Einar Ólafsson, forstjóri
Luxemborg. 16. september. Frá Árna
Johnsen. blaflamanni Morgunblaðsins,
„ÉG MUN leggja það til á
stjórnarfundi hjá Cargolux
29. sept. nk., að Cargolux taki
engan þátt i hugsanlegri
stofnun nýs flugfélags eins
og rætt hefur verið að undan-
11 förnu. Málið er einfalt því við
fórum aldrei út í það innan
stjórnar Cargolux að ræða
hugmyndina um stofnun far-
þegaflugfélags og það var
heldur ekki rætt hvort um
væri að ræða arðbært flug á
þessari leið eða réttar flug-
■ vélategundir,“ sagði Einar
ólafsson forstjóri Cargolux i
samtali við Morgunblaðið í
Luxemborg í gærkvöldi.
„Við höfum sagt það í sam-
bandi við hugmyndir í þessum
efnum að við séum fyrst og
fremst vöruflutningaflugfélag
og höfum ekki haslað okkur
völl sem farþegaflugfélag. Við
höfum við nóg af vandamálum
að glíma þótt við förum ekki
að bæta Norður-Atlantshafs-
vandamálinu á okkur. Við er-
um sjálfir að byggja upp hjá
okkur á fullri ferð og höfum
ekki fjármagn aflögu í nýja
fjárfestingu, höfum hreinlega
ekki það kjöt á beininu að við
séum aflögufærir.
Það er nóg að gera hjá
okkur,“ sagði Einar „og staðan
er því góð og nýju Boeing-747
vélina fáum við 10. október nk.
Allur kostnaður í rekstrinum
hefur farið til fjandans upp á
síðkastið bæði eldsneyti og
vaxtakostnaður sem hefur far-
ið allt upp í 20 prósent í
Bandaríkjunum en nú er hann
12,5 prósent. Sveiflan í fjár-
magni hefur á þennan hátt
geysileg áhrif á okkar starf-
semi og t.d. má nefna að 1
prósent hækkun á vöxtum
þýðir 40 þúsund dollara hækk-
un á einni vél hjá okkur í
greiðslum af lánum. Við reikn-
uðum hæst með 14 prósent
vöxtum svo það munar æði
miklu þegar þetta getur
hlaupið upp í 24 prósent á
einum mánuði.
Stór hluti af eldsneytis-
hækkunum næst upp í mark-
aðsverði í mörgum tilvikum en
ýmsar hækkanir ekki nema
eftir langan tíma.“
Einar sagði, að samdráttur
hefði orðið í vöruflutningum í
júlí og ágúst eins og venja
væri á þessum árstíma því
framleiðslugeta í Evrópu
drægist þá saman. „En nú er
þetta allt á uppleið aftur,
jólaannir framundan. Við lít-
um því tiltölulega björtum
augum til framtíðarinnar
enda er það okkar stíll og t.d.
ráðgerum við að láta nýju
vélina fljúga 1 ferð á viku til
Austurlanda, 1 til 2 ferðir á
viku til Afríku og 1 til 2 ferðir
á viku til Norður-Ameríku.
Þegar nýja 747-Boeing
breiðþotan kemst í notkun í
næsta mánuði verður Cargo-
lux annað stærsta vöruflutn-
ingaflugfélag í heimi á eftir
Tiger og Seaboard samein-
uðu.“
Viðskiptabankarnir og
Seðlabankinn í viðræðum:
Enn hert á
takmörkun-
um útlána
VIÐRÆÐUR um frekari tak-
mörkun útlána standa nú yfir
milli viðskiptabankanna og
Seðlabankans og er frekari frétta
af þessum ráðstöfunum, sem
fyrirhugaðar eru til takmörkun-
ar útlána að vænta um næstu
helgi, segir í frétt, sem Morgun-
blaðinu barst i gær frá viðskipta-
bönkunum. Siðast gerðu við-
skiptabankarnir með sér sam-
komulag í júnímánuði um tak-
mörkun útlána, en síðan hefur
þróun inn- og útlána enn reynzt
óhagstæð og versnaði lausafjár-
staða bankanna mikið i siðast-
liðnum mánuði.
Frétt viðskiptabankanna er svo-
hljóðandi:
„I lok júnímánaðar gerðu við-
skiptabankarnir með sér sam-
komulag um takmörkun útlána.
Samt hefur þróun innlána og
útlána enn reynzt óhagstæð í sl.
mánuði og lausafjárstaða bank-
anna versnað mikið.
Innlán hafa á undanförnum
árum minnkað mjög í samanburði
við þjóðarframleiðslu. Frá árinu
1972 til ársins 1976 nam þessi
samdráttur um einum þriðja
hluta. Mikil verðbólga og nei-
kvæðir vextir, sem henni fylgdu,
voru hér að verki. Afleiðingin varð
aftur á móti sú, að bankarnir gátu
ekki sem skyldi gegnt því hlut-
verki sínu að sjá atvinnulifi fyrir
eðlilegu rekstrarfé og einstakling-
um fyrir hæfilegu fjármagni til
húsnæðis og annarra þarfa. Jafn-
framt var lausafjárstöðu teflt í
tvísýnu, þegar erfiðlega gekk að
halda útlánum í skefjum til sam-
ræmis við minnkandi magn inn-
lána.
Vonir hafa staðið til, að breytt
stefna í vaxtamálum, sem hófst
1976 og var innsigluð með lögum
um efnahagsmál í apríl 1979,
myndi smátt og smátt geta snúið
þessari þróun við. Sú raun varð og
á, að sparifé lækkaði ekki í
hiutfalli við þjóðarframleiðslu
frekar en orðið var.' Á árunum
1975 til 1979 tókst bönkunum
einnig að laga útlán sín að minnk-
un ráðstöfunarfjár í þeim mæli, að
útlán jukust mun hægar en nam
aukningu verðbólgu og lausafjár-
staða batnaði verulega. Þessi að-
lögun varð ekki sízt með þeim
hætti, að útlán til verzlunar
minnkuðu mjög hlutfallslega og
raunar einnig útlán til iðnaðar,
þjónustu og til einstaklinga, en
útlán til landbúnaðar og sjávar-
útvegs héldu hlut sínum í saman-
burði við þjóðarframleiðslu og vel
það.
I lok síðastliðins árs og á þessu
ári hefur þessi þróun hins vegar
snúist til hins verra. Verðbólga
verið hröð og aðlögun vaxta að
verðbólgu hægari en upphaflega
hafði verið ráð fyrir gert. Hefur
þetta valdið því hvoru tveggja, að
sparifé hefur aukizt heldur hægar
en vonir stóðu til og eftirspurn
eftir lánsfé hefur verið afar mikil.
Verðbótaþáttur vaxta og lán
bundin vísitölu leiða einnig til
þess, að endurgreiðsla lána er
hægari en áður. Mestu máli skipt-
ir þó, að erfiður fjárhagur at-
vinnuvega og hækkun olíuverðs
hafa leitt til þess, að þörf er á
stórum meiru rekstrarfé en áður
og fyrirtæki eiga erfitt með að
standa við lánssamninga. Hefur
því ienging lána komið til sögunn-
ar í ríkara mæli en áður, auk þess
sem vanskil hafa aukizt. Afleið-
ingin hefur orðið sú, að útlán
vegna olíukaupa og afurða- og
rekstrarlán, sem hafa aukizt mest.
Á hinn bóginn hafa lán til verzl-
unar enn farið minnkandi í hlut-
falli við önnur útlán.
Sem fyrr segir gerðu viðskipta-
bankarnir í júnílok samkomulag
sin á milli um stöðvun útlána
annarra en reglubundinna afurða-
og rekstrarlána og venjulegra
útlána til einstaklinga, sem eru i
föstum innlánsviðskiptum. Síðan
hefur enn orðið mikil útlánaaukn-
ing, einkum í ágústmánuði, og
lausafjárstaða versnað, ekki sízt
hjá þeim bönkum, sem mest lána
til sjávarútvegs og olíukaupa. Að
loknum viðræðum sín á milli og
við Seðlabankann um þessi alvar-
legu viðhorf sjá viðskiptabankarn-
ir sér ekki annað fært, en að herða
enn á takmörkun útlána.
Þann 4. september sl. áttu
bankastjórnir viðskiptabankanna
fund með bankastjórn Seðlabank-
ans um þessi viðhorf. Síðan hafa
viðskiptabankarnir unnið í sam-
ráði við Seðlabankann að ráðstöf-
unum til takmörkunar útlána, og
er fregna af niðurstöðum þessara
viðræðna að vænta um næstu
helgi.“
Loðnulöndun
og bræðsla
gengur vel á
Siglufirði
SiglufirÖi 16. september
LÖNDUN hefur gengið vel hér á
Siglufirði siðustu daga og eru
sjómenn og aðrir ánægðir með
nýju þurrdæluna, sem afkastar
um 200 tonnum á klukkustund.
Loðnubræðslan afkastar nú um
og yfir 1200 tonnum á sólarhring
og er því óhætt að segja, að
vinnslan gangi vel í verksmiðj-
unni.
mj
Allsherjarþing
Sþ sett í gær
Utanríkisráðherra ávarpar þingið 22. sept.
ALLSHERJARÞING Sameinuðu
{ijóðanna hófst i gær. Af hálfu
slands eiga sæti sem fasta-
fulltrúar utanrikisráðherra ólaf-
ur Jóhannesson og er hann for-
maður sendinefndarinnar, Tómas
Á. Tómasson, sem er varaformað-
ur, Hannes Hafstein og Kornelius
Sigmundsson. Utanrikisráðherra
heldur utan 18. sept. n.k. og er
áætlað að hann ávarpi allsherjar-
þingið 22. september.
Þá eiga tveir fulltrúar frá hverj-
um þingflokki sæti_á þinginu en
þeir halda ekki utan fyrr en eftir
miðjan október. Fulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins verða þeir Birgir
Isl. Gunnarsson og Lárus Jónsson,
annar fulltrúi Framsóknarflokks-
ins verður Jóhann Einvarðsson.
Utanrikisráðuneytinu hafa ekki
borizt aðrar tilnefningar.