Morgunblaðið - 19.10.1980, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 1980
35
til þess að sérstakri deild innan
lögreglunnar hafi tekist að afla
sér upplýsinga „innan frá“ um
flest það sem fram fer innan
samtakanna.
Upplýsingar sem þessari deild
hefur tekist að afla sér kunna að
koma að góðum notum fyrir rann-
sóknarlögreglu annarra Evrópu-
ríkja, því að eins og milliríkja-
samningar kveða á um, verður
tölva í Wiesbaden í Þýskalandi
mötuð á öllum þeim upplýsingum.
Tölvan geymir upplýsingar um
alla helstu hryðjuverkamenn og
hryðjuverkasamtök í Evrópu.
Skerðing mann-
réttinda
ÖIl hryðjuverkastarfsemi hefur
alvarlegar afleiðingar í för með
sér og má þar til dæmis nefna
skerðingu á persónufrelsi, sem
yfirvöld verða að grípa til í
baráttunni gegn hryðjuverka-
mönnum. Einnig stuðlar hryðju-
verkastarfsemi að myndun varn-
arsamtaka þess fólks sem finnst
sér ógnað af skæruliðahópum.
Gyðingar fara nú í smiðju til
þrautþjálfaðra skæruliðasveita
Israelshers og fá þar aðstoð við
þjálfun lífvarða og fleira. Gyð-
ingar hafa hótað að láta hart
áttu fyrir „slælegan árangur í
baráttunni gegn nýnasistum“.
Hreinsa til í
lögregíunni
Fyrir frönsku ríkisstjórnina ríð-
ur nú mest á að hreinsa til í
lögreglunni og flæma þá nasista á
brott sem sagðir eru hafa hreiðrað
þar um sig. Jósé Deltorn, formað-
ur stéttarfélags lögreglumanna
sagði á ráðstefnu lögreglumanna í
Evrópu, sem haldin-yar í Brighton
í þessum mánuði að „innanríkis-
ráðherra Frakklands hefði undir
höndum nákvæma skrá um lög-
reglumenn sem eru félagar í
samtökum nasista. Þessir lög-
reglumenn urðu ekki nasistar eftir
að þeir gengu í lögregluna heldur
hefur virkum félögum í hreyfingu
nýnasista verið leyft að ganga í
lögregluna.
Samvinnan milli frönsku lög-
reglunnar og Gestapo var talsverð
á stríðsárunum og fengu Þjóðverj-
ar frönsku lögreglunni t.d. það
verkefni að handtaka alla gyðinga
sem þeir gátu náð í. Vanmáttur
Bonnets í viðureigninni við nas-
ista nú, kemur vel í ljós þegar
skoðaður er árangurinn af lög-
banninu, sem sett var á FNEA-
samtökin. Félagarnir í þeim sam-
Frá mótmælagöngunni eftir sprenginguna í París. 150.000
Parísarbúar lýstu yfir stuðningi viö gyðinga.
Lýðræðið sterkasta
vopnið
af „Heil Hitler" - „H“ er 8.
stafurinn í stafrófinu), „League of
St. George" og „Racial Preserva-
tion Society". Þessar hreyfingar
eru taldar vera í sambandi við Ku
Klux Klan og önnur fasistasamtök
í Bandaríkjunum.
Samhæfðar aðgerðir?
í Bretlandi hefur verið litið á
þessi nasistasamtök með vorkunn-
araugum frekar en alvöru og talið
að hér væru á ferðinni aðeins
„saklausir smádrykkjumenn með
stórveldagrillur". En vegna upp-
gangs hliðstæðra samtaka í Evr-
ópu er nú haft strangt eftirlit með
þessum hópum. Víðtæk samskipti
nasistasamtakanna sín á milli eru
að koma fram í dagsljósið og
fundir fara fram milli nasista-
samtaka hinna ýmsu landa að
heita má fyrir opnum tjöldum.
Einn slíkur var haldinn í Belgíu og
tökum breyttu aðeins um nafn á
félaginu og skrifstofa samtakanna
var áfram á sama stað.
FNEA-samtökin voru bönnuð
þegar líkamsárásir, sprengingar
og skotárásir nýnaista voru orðn-
ar 122 talsins á tímabilinu janúar
til september á þessu ári. Helm-
ingur þessara tilræða átti sér stað
i París.
Athygli frönsku lögreglunnar
beindist að FNEA-samtökunum í
framhaldi af rannsókn Bologna-
sprengingarinnar, en þar kom í
ljós að 25 ára gamall franskur
rannsóknarlögreglumaður, Paul
Durand, var félagi í samtökunum
og hafði ferðast oft til Ítalíu. Svo
kaldhæðnislega háttaði málum að
Durand var einmitt einn þeirra
sem valdir voru til að vernda
æðsta rabbí Frakklands, dr. Jakob
Kaplan.
Stuðningsmenn „National Front“ í Nuremberg, 1979: Ungur nýnasisti hlustar á haturs
kröfugöngu. boöskapinn.
tóku gestgjafarnir, „Nasistasam-
tök Flæmingja", þar á móti full-
trúum nasista frá öllum helstu
samtökum þeirra í álfunni. Farn-
ar voru skrúðgöngur, söngvar nas-
ista sungnir og nasistafánar hafð-
ir á lofti. Fulltrúar breskra nas-
ista á fundinum voru úr hreyfing-
unum National Front, British
Movement, League of St. George
og British Viking Youth. Líkt og
fundir Hoffmans virðast þessar
samkomur tiltölulega sakleysis-
lagt niður nóg af mörkum til þess
að koma í veg fyrir uppgang
nasismans? Á Ítalíu og í Þýska-
landi virðist augljóst að stjórnvöld
hafi einskorað sig við upprætingu
hryðjuverkasamtaka á vinstri
væng. Á Spáni líðst öfgasinnuðum
hægrimönnum viss uppfvöðslus-
emi — sérstaklega þegar þeir
leggja sig fram við að koma
félögum úr Baskahreyfingunni
ETÁ fyrir kattarnef.
í Bretlandi virðist margt benda
mæta hörðu og engin ástæða er til
að draga styrkleika þeirra í efa.
Skyndileg endurvakning nýnas-
isma hefur einnig afleiðingar á
stjórnmálasviðinu. Vinstrisinnar
hrósa happi yfir upprisu þessa
gamla draugs sem þeir hafa barist
gegn lengi og gjörþekkja. Vinstri-
flokkarnir í Frakklandi hafa not-
að sprenginguna í París til þess að
klekkja á hægri stjórn landsins og
stjórn Giscards verður eflaust
gagnrýnd í komandi kosningabar-
Nú er beðið með eftirvæntingu
viðbragða Bonnet innanríkisráð-
herra og gert ráð fyrir að hann
neyðist til að segja upp fjölda
lögreglumanna. Ríkisstjórnir allra
Vestur-Evrópuríkja verða nú að
takast á við þann vanda að hamla
gegn frekari uppgangi nýnasista,
án þess að stofna í hættu þeim
grundvallarmannréttindum sem
vestrænt lýðræðisskipulag byggir
á. „Sterkasta vopnið er lýðræðið,"
segir Jacob Gewirtz, formaður
samtaka breskra gyðinga. „Upp-
gangur nasista verður aðeins
stöðvaður með því að refsa þeim
einstaklingum, sem hryðjuverkin
fremja, og með því að upplýsa
almenning um sjúkleika þeirrar
hugmyndafræði, sem nasisminn
byggir á.“
Ur Now!, L'Express og Time.
legar á yfirborðinu, en í skjóli
þeirra eru haldnir fundir af alvar-
legra tagi. Einn slíkur fundur var
einmitt haldinn í Brugge í Belgíu
og í skjóli þess sem Frakkar kalla
„misskilda fortíðarrómantík" er
talið að nasistar hafi skipulagt
hryðjuverkaherferð um alla Evr-
ópu.
Líklegt er að þeir sem að
hryðjuverkunum standa, tilheyri
hinum smærri samtökum nasista,
sem eru óánægð með þær dræmu
undirtektir sem „virðulegri" nas-
istaflokkar (svo sem National
Front) hafa fengið í kosningum.
Ekki er þó átt við að „stóru"
nasistaflokkarnir beri ekki sinn
hluta af ábyrgð á ódæðisverkum
smærri samtaka því að til þeirra
eru sóttar þær hugmyndir sem
blómstra undir verndarvæng og
leiða óhjákvæmilega til hryðju-
verka.
Hafa yfirvöld í Vestur-EvrÓDU
Samtök Karls Hoffmann við
„her»fingar“ fyrir utan Nur-
emberg.
Nefnd kannar
staðaval fyrir
meiri háttar
iðnrekstur
- umsjón Jóhannes Tómas-
son og Sighvatur Blöndahl
NÝLEGA hefur iðnaðarráðuneyt-
ið skipað nefnd til að kanna. hvar
helst komi til álita að staðsetja
meiriháttar iðnað í tengslum við
nýtingu á orku- og hráefnalind-
um landsins. Er nefndinni ætlað
að beita sér fyrir athugunum á
slíkum stöðum og taka tillit til
líklegra áhrifa. sem slík fyrir-
tæki hefðu á atvinnulega og
efnahagslega þróun, samfélag.
náttúru og umhverfi. Er nefnd-
inni falið að greina i hverju slík
áhrif séu helst fólgin og bera
saman viðkomandi staði með
hliðsjón af þvi.
Varðandi áfangaskiptingu á
störfum nefndarinnar og um æski-
leg samráð við gerö þessarar
könnunar er vísað til greinargerð-
ar frá Samstarfsnefnd iðnaðar-
ráðuneytis og Náttúruverndar-
ráðs. Haga á könnun þessari
þannig, að hún geti nýst við
ákvarðanir um hugsanlega iðnað-
arkosti og orkuver, sem eru til
umræðu.
Nefndinni er ætlað að samræma
störf þeirra stofnana sem málið
varðar og tryggja að staðarval
fyrir meiriháttar iðnrékstur sé
sem best undirbúið. Jafnframt
verði unnið að þessum málum í
eðlilegu samráði við sveitarfélög
og samtök þeirra.
Gert er ráð fyrir að nefndin
skili áliti til ráðuneytisins í áföng-
um. í nefndinni eru: Þorsteinn
Vilhjálmsson, eðlisfræðingur, for-
maður, skipaður af iðnaðarráð-
herra. Aðrir í nefndinni sam-
kvæmt tilnefningu: Haukur Tóm-
asson, jarðfræðingur, frá Orku-
stofnun; Ingimar Sigurðsson,
deildarstjóri, frá heilbrigðisráðu-
neyti; Sigurður Guðmundsson,
skipulagsfr., frá byggðad. Fram-
kvæmdastofnunar; Vilhjálmur
Lúðvíksson, verkfræðingur, frá
Náttúruverndarráði.
Þar eð hér er um umfangsmikið
starf að ræða er gert ráð fyrir að
nefndin ráði sér verkefnisstjóra.
Ritari nefndarinnar verður Bragi
Guðbrandsson, félagsfræðingur.
(Frá iAnaAarráAuneytinu).
Fyrsta bókin um
kvikmyndir á ís-
lensku komin út
IÐUNN hefur gefið út bók sem
nefnist Kvikmyndin og er eftir
danskan kennara og kvikmynda-
fræðing, Chris Brögger. Einar
Már Guðvarðarson þýddi og stað-
færði. Bók þessi sem á frummáli
nefnist „Filrn", kom fyrst út 1966
og hefur siðan verið notuð i kvik-
myndakennslu í dönskum grunn-
og framhaldsskólum.
Kvikmyndin er fyrsta rit sinnar
tegundar á íslensku. Segir svo í
kynningu forlagsins: „Bókin er
ætluð áhugamönnum um kvik-
myndagerð, nemum í kvikmynda-
kennslu í efri bekkjum grunnskóla,
í fjölbrautarskólum og öðrum
framhaldsskólum. Bókin veitir m.a.
upplýsingar um hlutverk kvik-
myndar, sögu hennar, starfssvið
kvikmyndastjóra, kyikmyndadóma
og áhrif kvikmynda ... í bókinni er
auk þess greining fjögurra kvik-
mynda sem hafa sögulegt gildi, og
eru tvær þeirra íslenskar." Hér er
um að ræða greiningar sem þýð-
andi bókarinnar hefur gert á
myndunum „Bónda“ eftir Þorstein
Jónsson og „Lilju“ sem gerð var
undir stjórn Hrafns Gunnlaugs-
sonar.
Bókin skiptist í ellefu kafla. Þar
er m.a. að finna lög um Kvik-
myndasafn íslands og Kvikmynda-
sjóð; ennfremur skrá um helstu
fræðirit og aðgengilegar handbæk-
ur um þessi efni. I bókinni eru
margar myndir, m.a. ljósmyndir úr
kvikmyndum þeim sem teknar eru
til greiningar. — Kvikmyndin er 96
blaðsíður, auk myndasíðna. Oddi
prentaði. (Fréttatilkynninií).