Morgunblaðið - 13.11.1980, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 13. NOVEMBER 1980
31
BRÆÐURNIR
ORMSSON h/f
LÁGMÚLA 9 SÍMI 38820
Arndís Björnsdóttir:
Af hverju hafa skattgreiðendur
ekki eftirlit með fyrirtækjum sínum?
sónulega- og efnahagslega fjötra
eins og nú er. Það ber þessu fólki
að hafa í huga. Staðreyndin er
nefnilega sú, að við viljum sjálf fá
að ráðstafa krónunni okkar, en
ekki láta mislitan hóp nefnda og
nefndanefnda taka þann rétt af
nkkur.
Gamlir sem nýir...
allir þurta
ljósastillingu
Verið tilbúin vetrarakstri
með vel stillt Ijós, það
getur gert gæfumuninn.
Sjáum einnig um allar
viðgerðir á Ijósum.
Höfum til luktargler, spegla,
samlokur o.fl. f flestar
gerðir bifreiða.
„Hvers vegna greiðum
við svo háa skatta“?
Það er ekki spurning, að allir
einstaklingar verða að greiða
skatta af launatekjum sínum.
Spurningin er miklu frekar sú,
hversu mikinn hluta launanna er
eðlilegt að greiða til ríkisins.
Þegar málið er athugað nánar, er
alveg ljóst, að skattbyrði hér á
landi er alltof mikil. í skjóli
opinberra afskipta hefur skatt-
heimta aukizt verulega undanfar-
in ár og gildir einu hvort stjórnir
hafa heitið „hægri“ eða „vinstri"
stjórnir. Almenningur hefur tekið
hinum síauknu skattaálögum með
ótrúlegu jafnaðargeði, sennilega
vegna þess að fólk áttar sig oft
ekki á, að það eru til aðrir skattar
en tekjuskattar. Stjórnmálamenn
eru leiknir með tölur og þeim
hefur tekizt merkilega vel að
halda því fram, að hér á landi
greiði fólk umtalsvert lægri skatta
en víða annars staðar í Evrópu.
Hvers vegna eru
skattar svona há-
ir hér á landi?
Svarið er einfalt: Ríkið tekur of
mikið í sinn hlut. Opinber afskipti
eru langt umfram eðlileg mörk og
í engu hlutfalli við stærð eða getu
þjóðarbúsins. Opinberir starfs-
menn eru of margir, ríkisfyrirtæki
of mörg, opinberar framkvæmdir
of miklar og arðbærni þess fjár, er
í þessa liði fer, er alltof lítill.
A hverju ári eykst skuldasúpan,
því að stjórnmálamenn okkar hafa
undanfarin ár svo sannarlega
samþykkt víxla, sem fallið hafa á
skattgreiðendur í landinu. Af því
ábyrgðarleysi, sem einkennir
ríkisrekstur hefur verið ráðskast
með fjármuni okkar í alls kyns
vafasömum framkvæmdum og við
ekkert haft þar um að segja.
Það er mikið rætt um nauðsyn
strangs neytendaeftirlits með
verðhækkunum. Þó má benda á, að
það er ríkið sjálft, sem veldur
mestum hækkunum í formi
óbeinna skatta, eins og tolla og
þess háttar. Hitt heyrist sjaldnar,
en það er nauðsyn strangs eftirlits
skattgreiðenda með ríkisstofnun-
um, óendanlegum fjáraustri
þeirra og óarðbærum fram-
kvæmdum. Ríkisstofnanir bólgna
út, þær seilast inn á æ fleiri svið,
ráða fleira og fleira starfsfólk og
allt er þetta á kostnað okkar
skattgreiðenda. Svo virðist, sem
forstöðumenn ríkisstofnana þurfi
yfirleitt ekki að bera ábyrgð á
þeim fjármunum, sem skattgreið-
endur veita í reksturinn og þeir
þurfa hvergi að standa frammi
fyrir skattadómstól og tiunda
nauðsyn úgjalda fyrirtækisins eða
sýna fram á arðbærni þess. Þó eru
þetta fyrirtæki okkar skattgreið-
enda. Við höfum greitt fyrir bygg-
ingu þeirra, greiðum starfsfólkinu
laun og sjáum því fyrir húsnæði,
vinnuaðstöðu og tækjum. Við
skattgreiðendur verðum einnig í
mörgum tilfellum að greiða niður
fæði þessa starfsfólks, hvort sem
okkur líkar betur eða verr. Höfum
við t.d. haft eitthvað að segja í
sambandi við ríkismötuneytin?
Hvers vegna þurfum við að greiða
niður matinn hans Jóns í ráðu-
neytinu meðan Jón hafnarverka-
maður nýtur engra slíkra fríð-
inda?
Aðgerðarleysi
almonnings
Þessi atriði og mörg önnur eiga
skattgreiðendur að láta sig varða.
Við viljum geta gert kjarakaup,
þegar framboðið leyfir og sam-
keppnin er til staðar og þess vegna
viljum við líka geta fengið meira
fyrir skattpeninga okkar en nú er.
Ríkisfyrirtæki eiga að þurfa að
sanna tilverurétt sinn og gera á
forstöðumenn þeirra ábyrga rétt
eins og aðra, sem reka fyrirtæki.
Þar sem ekki er þörf á ríkisrekstri
eiga einkaaðilar að taka við. Við
eigum ekki að horfa þegjandi á
þegar fyrrverandi stjórnmála-
menn tryggja áfram laun sin hjá
okkur skattgreiðendum með því að
stofna enn eitt ríkisfyrirtækið án
þess að séð verði að þörf sé á.
Almenningur í landinu á ekki að
sitja aðgerðarlaus eða í mesta lagi
rífast heima í eldhúsi yfir bruðl-
inu, ráðdeildarleysinu og virð-
ingarleysinu fyrir peningum
skattborgaranna. Einungis eitt
getur snúið dæminu við og það er
öflug samstaða okkar.
Við verðum að endurheimta
ráðstöfunarréttinn yfir launum
okkar. Það er sjálfsögö réttlætis-
krafa, að skattheimtan sé ekki svo
mikil, að hún letji duglegt fólk til
vinnu.
Þingmenn okkar kjósum við í
þeim tilgangi að þeir starfi fyrir
okkar af hollustu og auki frelsi
okkar og velmegun. Við höfum
ekki kosið þá til þess að þeir reyni
að gera okkur fjárhagslega
ómyndug og hneppa okkur í per-
Hver er hin
raunverulega
skattbyrði?
I þessu tilliti er auðvitað ekki
sagt nema brot af staðreyndum.
Vel kann að vera, að við greiðum
eitthvað örlítið lægri beina skatta
en þær Evrópuþjóðir, sem mest
greiða. Ef við lítum á fjárlög
ríkisins, komumst við að raun um,
að beinir skattar nema þar ekki
nema lítilli fjárhæð, eða um 18%.
Hin raunverulega tekjulind ríkis-
sjóðs eru óbeinu skattarnir, þ.e.
tollar, vörugjald og söluskattur,
sem nema hvorki meira né minna
en um 80%. Fólk almennt hugsar
ekki út í það, að í hvert skipti sem
það greiðir fyrir vöru og þjónustu,
er það að greiða háa skatta til
ríkisins. Af hverjum útlogöum
100 kr. eru 19 kr. söluskatturinn
einn.
Méð þessari gífurlegu skatt-
heimtu skipum við okkur á bekk
með þeim þjóðum, sem sífellt
ganga meir á rétt einstaklingsins
yfir eigin aflafé. Launþegi hefur
ekki til frjálsrar ráðstöfunar
nema hluta af þeim krónum, sem
eftir eru í launaumslaginu að
frádregnum beinum sköttum. Við
skulum líka hafa í huga, að
launþegi gæti haft allt að 30%
hærri brúttólaun, ef vinnuveitandi
hans þyrfti ekki að greiða þann
hluta í ótalmörg „launatengd
gjöld“, sem raunar koma launþeg-
anum meira og minna ekki til
góðg, enda mörg þeirra hluti af
„félagsmálapakkanum" fræga,
sem launþegasamtökin hafa látið
stinga upp í sig eins og dúsu.
Þegar launþegi fer að verzla
fyrir sínar afgangskrónur er ríkið
í hverju horni og reynir að komast
yfir sem flestar þeirra. Ef laun-
þeginn kaupir sér bíl, fær ríkis-
sjóður um % hluta verðsins í sinn
hlut. Þar að auki greiðir bíleig-
andinn bílaskatt, þungaskatt,
söluskatt af iðgjöldum o.s.frv. til
ríkisins, að ekki sé talað um að
ríkið fær 55,09% af hverjum
bensínlítra. Hið sama gildir um
nánast allar vörur.
Nýr ævintýraheimur fyrir böm á aldrinum 3-7 ára
. i'TJT'i 344

■

II
II

»■*
128
LEGO er nýtt leikfang
á hverjum degi
VASAÚTGÁFA AF
„ALVÖRUT/EKI“
Cybernet — Þaö er tóntækí sem púður er í