Morgunblaðið - 23.11.1980, Blaðsíða 1

Sunnudagur
23. nóvember
Bls. 41-72

'Jk.( \ UBKX *
(,ABRItl »-» 12 ***
CHtTlF 1H "'""‘“luuts
UfclSOMMfct *2
NfcfcfcY «* '“■""‘l
|H: (! x Ki.isa 1;» a**'‘“ss
Tmmvifcfcfc ««
Mm»;z i« o u n fc i! x .
ELÍN PÁLMADÓTTIR heimsótti Paimpol, þaöan sem frönsku sjómennirnir komu
Alla battari fransí
biskví, hrópuðu strák-
arnir í þorpunum á
íslandi um leið og þeir tóku
stökkiö niður á bryggju, til
móts við frönsku duggurnar.
„Niður á höfn. Fransmennirn-
ir. Kexl“ hrópuðu þeir þannig
á hlaupunum á sinni eigin
golfrönsku. Ekki að furöa þótt
á þeim væri asi. Nú var von á
harða kexínu, sem sjómenn-
irnir höfðu í nesti að heiman
til sex mánaöa útilegu á
íslandsmiðum — því sem
sumsstaöar á íslandi var víst
kallaö Pompolakex. Þetta
kex, sem bakað var í fiski-
bœnum Paimpol á norður-
strönd Bretagneskagans. En
þaöan kom síöustu áratugi
19. aldar og fram að fyrri
heimsstyrjöldinni megnið af
franska íslandsskipaflotanum
— raunar í minna mæli — allt
fram til 1935.
Það er yfirþyrmandi fyrir
íslending að koma til Paimpol
og þorpanna þar í kring og
kynnast hinni hliðinni á sög-
unni — andstæðu íslenzku
sagnanna af strandgóssi. Að
standa á höföanum, þar sem
íslandsekkjurnar biðu og
mændu út á hafiö eða ganga
meöfram minningarvegg í
kirkjugarði, og lesa á hverjum
skildinum á fætur öðrum
„Disparu en Islande", horfinn
á íslandsmiöum. Nöfn á skip-
um, sem horfið höfðu með
allri áhöfn eða nöfn einstakra
manna, sem ekki komu aftur.
Yfir 170 fiskiskip eru talin
hafa farist og yfir 3000 sjó-
menn fóru í hafið viö ísland af
þessum eina stað. í Paimpol
lifir ísland á sérstæöan hátt í
minningunni og fólki finnst
það á eínhvern hátt tengjast
þessu landi, þar sem ættingj-
ar eru grafnir og forfeður áttu
allt sitt undir. Þetta land,
hafði fært bænum þeirra
góða afkomu í áratugi, en var
um leiö „samnefnarinn fyrir
þjáningar, plágur og eymd“,
eins og gamli Tonton Yves,
síöasti Islandssjómaðurinn,
sem óg hitti þarna sl. haust,
segir: „Við sigldum ekki á
íslandsmiö okkur tii ánægju
eða af hugsjón, eins og
stundum er látið að liggja,
heldur til þess eins aö fylla
tóma maga og fyrir þá maga-
fylli uröum við svo sannar-
lega að greiða okkar gjald —
því megíð þið trúa.“
í tveimur greinum verður
reynt að skýra frá þeim áhrif-
um, sem ég varð fyrir í
heimsókninni til þessa bæjar,
sem svo mjög er tengdur
íslandi, fróðleik sem þau
kynni óhjákvæmilega kölluöu
eftir að tíndur yrði þar saman
og heimsókn til gamla sagna-
þulsins Yves Le Roux, sem á
síöasta ári varð allt í einu
frægur um allt Frakkland fyrir
æviminningabók sína meö
frásögnum um það hvernig
hann „ræktaði garöinn sinn á
fjarlægum miðum".
Sjá bls.: 52 og 53
- Sur lcs Falæscs, attcndant lcs lslandais.
HORFINN VIÐ ÍSLAND, HORFNIR VIÐ ÍSLAND, STENDUR Á HVERJUM MINN-
INGARSKILDINUM AF ÖÐRUM Á KIRKJUGARÐSVEGGNUM í PLOU BAZLANEC.
SIGLDll TIL ÞESS EINS
AÐ FYLLA TÓNIA MAGA