Morgunblaðið - 23.11.1980, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. NÓVEMBER 1980
63
Þarna heíur Þór dulbúist sem Freyja en er ekki aiskostar
ánæKður með hlutverkið. Hinir æsirnir haía Kaman aí.
Teiknimynd um Þrymskviðu:
Þursar undirbúa brúðkaupsveizluna og strá bekki með heyi að
boði Þryms.
Reiðr vas þá Vingþórr
Reiðrs vas þá Vingþórr,
es hann vaknaói
ok síns hamars
of saknaði.
skeKK nam at hrista.
skör nam at drýja.
Rcð Jarðar burr
umb at þreifask.
+ Þannig hefst Þrymskviða en
alls eru 32 erindi í kviöunni.
Þrymskviða er einskonar gam-
ankvæði um ásinn Þór og mun
varla vera eldri en frá hnignun-
artímum heiðninnar eða bernsku
kristninnar á Norðurlöndum.
Um þessar mundir er verið að
sýna teiknimynd um Þryms-
kviðu á kvikmyndahátíð í Portú-
gal sem nefnist International
Animated Film Festival CIN-
ANIMA ’80. Höfundur teikni-
myndarinnar um Þrymskviðu er
Sigurður Örn Brynjólfsson og
annaðist hann einnig kvikmynd-
un og klippingu ásamt Óla Ö.
Andreassen. Myndin var frum-
sýnd hér í júní í sumar en hún er
fyrsta teiknimyndin sem gerð er
hér á landi.
Flestir munu kannast við
Þrymskviðu en þó væri ef til vill
ekki úr vegi að rifja efni hennar
hér upp í stórum dráttum.
Kvæðið fjallar eiginlega um bar-
áttu ása og þursa. Þór vaknar
einn morguninn og sér að búið er
að stela hamrinum hans, —
Mjölni, sem hann verður að hafa
til að geta barið á þursum. Hann
leitar ráða hjá Loka sem reynd-
ar var hálfgerð vanmetaskepna
meðal ása. Loki fer í fuglshami
til Jötunheima og kemst að því
að það er Þrymur, þurs einn
mikill og ljótur, sem hamrinum
hefur stolið. Hann er iilur við-
skiptis og neitar að skila hamr-
inum nema hann fái Freyju,
sjálfa ástargyðjuna, fyrir konu.
Þór þykir það ekki mikið fyrir
hamarinn og bera þeir Loki
þetta upp við hana. En Freyja
verður hin reiðasta og neitar
með öllu þessu ráði. Nú eru góð
ráð dýr, því Þór getur ekki án
hamarsins verið. Þá stingur
Sigurður örn Brynjólfsson á
vinnustofu sinni. Lj«Sii. rax
Heimdallur upp á því að Þór
dulbúist sem Freyja og fari
þannig búinn til brúðkaups í
Jötunheima. Þór verður æva-
reiður við og þykir sér mikil
skömm gerð með slíkri tillögu en
Loki leiðir honum fyrir sjónir að
þetta sé eina leiðin til að ná
hamrinum. Þeir fara svo saman
til Jötunheima, Þór dulbúinn
sem Freyja en Loki sem ambátt
hennar. Þrymur er heimskur,
sem þursa er vandi, og áttar sig
ekki á þessum bellibrögðum.
Heldur þykir honum þó brúðurin
stórskorin og ókvenleg í háttum,
en Loka tekst að eyða öllum
grunsemdum hans. Þegar rennur
upp sú stund að vígja skal
„brúðhjónin", er hamarinn af-
hentur við hátíðlega athöfn. Er
þá Þór ekki seinn á sér að grípa
hann og ráðast gegn þursum.
Þrym sló hann fyrstan en lamdi
síðan alla brúðkaupsgesti og
varð það atgangur mikill.
Sigurður Örn Brynjólfsson,
höfundur teiknimyndarinnar um
Þrymskviðu, stundaði nám í
Myndlista- og handíðaskólanum
1964—68 en síðan við Academie
van Beeldende Kunsten í Hol-
landi 1969—70. Sigurður hélt
einkasýningu í Norræna húsinu
á síðasta ári en hann hefur
einnig tekið þátt í samsýningum
heima og erlendis, m.a. á Norð-
urlöndum, Italíu og Vestur-
Þýskalandi, þar sem hann hlaut
sjöundu verðlaun á heimssýn-
ingu teiknara — „Cartoon ’77“.
Hann hefur gert nokkrar stuttar
auglýsingateiknimyndir fyrir
sjónvarp, t.d. myndina um krón-
una og Iðnaðarbankann og Jóa-
kim önd og Útvegsbankann.
Blaðamaður Morgunblaðsins
ræddi við Sigurð og var hann
fyrst spurður hvers vegna hann
hefði valið Þrymskviðu sem við-
fangsefni.
„Það er kannski ekki nein
sérstök ein ástæða,” sagði Sig-
urður, „en ég hef alltaf haft
mjög gaman af Þrymskviðu og
hún bíður upp á mikla mögu-
leika. Eg var búinn að velta
þessu talsvert fyrir mér þegar ég
fékk starfglaun til verksins úr
starfslaunasjóði listamanna árið
1975. Arið eftir hóf ég teikni-
vinnu við myndina og lauk henni
þá um haustið. Þetta var geysi-
leg vinna því það eru á þriðja
þúsund teikningar í myndinni þó
hún sé ekki nema 17 mínútna
löng. Myndatakan stóð svo yfir
með hléum næstu tvö ár. Á
síðsta ári fékk ég svo styrk úr
kvikmyndasjóði til að ljúka við
gerð myndarinnar. Þá teiknaði
ég nokkur viðbótaratriði og setti
kvæðið allt á textaspjöld og var
þessi viðbót síðan kvikmynduð.
Myndin var svo frumsýnd í
Regnboganum ásamt heimilda-
kvikmyndinni „Mörg eru dags
augu" í júní sl.“
Hvernig eru svona teikni-
myndir gerðar?
Það eru til fleiri en ein aðferð.
Þessi mynd er gerð þannig að
fyrst er bakgrunnurinn, eða sen-
an teiknaður á pappír. Þá eru
„fígúrurnar” og það sem á að
hreyfast, teiknaðar á filmu sem
er síðan lituð. Filman er svo lögð
ofan á bakgrunnsmyndina og
kvikmyndavél beint að þessu.
Venjuiega eru teknar um þrjár
myndir af hverri einstakri stell-
ingu, en filmuna ofan á bak-
grunnsmyndinni verður verður
sífellt að skipta um, milli þess
sem tekið er, til að fá fram
hreyfingu."
Ilvernig gekk með þessa
teiknimynd í sumar?
„Alls ekki nógu vel. Hún var
sýnd ásamt heimildakvikmynd-
inni „Mörg eru dags augu“ eins
og ég sagði. Okkur gekk sæmi-
lega hér í Reykjavik og vorum þá
svo bjartsýnir að ætla að fara
hringinn í kringum landið með
sýningarnar. Við komumst þó
aldrei lengra en vestur um til
Akureyrar — þá vorum við
komnir í bullandi taþ og urðum
að hætta. — Ég hef boðið
sjónvarpinu þessa mynd til sýn-
ingar en sjálfur mun ég ekki
hefja sýningar á henni aftur.
Þessi mynd er fyrst og fremst
eins konar brautryðjandastarf
og verður að líta á hana se
tilraunaverk. Meiningin var að
ráðast í gerð nýrrar teiknimynd-
ar með þeirri reynslu sem fékkst
af þessari en það er að sjálf-
sögðu ekki hægt nema fjárhags-
grundvöllurinn sé tryggður. Ég
lærði mikið á gerð þessarar
myndar og það er sárt að geta
ekki notað þá reynslu,” sagði
Sigurður að lokum.
Skrautleg
samtíð
- Ný myndabók
eftir Sigmund
+ Sigmund Jóhannsson í Vest-
mannaeyjum munu allir lesendur
Morgunblaðsins kannast við en það
er hann sem Kerir hinar sérstæðu
skopmyndir sent birtast daglega í
dagbókinni. Nú hefur Prenthúsið-sf.
gefið út myndabók eftir Sigmund og
nefnist hún „Skrautleg samtíð”.
Rúmlega þrjú hundruð ntyndir eru í
bókinni, sem er 158 blaðsíður, og
eru nokkrar myndanna í lit. Þetta
er önnur bókin sent Prenthúsið
+ Sigmund Jóhannesson teiknar
eina skopmynda sinna — þa r munu
alls verða orðnar á fjorða þúsund.
gefur út eftir Sigmund en sú fyrsta,
„Söguskýringar á skopöld“ kont út á
síðasta ári.
1 formála nýju bókarinnar
„Skrautleg samtíð" segir Indriði G.
Þorsteinsson: „Knn konta f.vrir sjón-
ir okkar skrautlegar útgáfur af
mönnum og atvikum frá hendi
Sigmund Jóhannssonar í Vest-
mannaeyjum. Þessi önnur bók Sig-
mund nær ekki eins langt aftur i
tímann og sú fyrri og hún er einnig
mun nær okkur. Þá er hér að finna
nokkrar myndir í litum, sem flokk-
ast undir nýbreytni í útgáfu gaman-
mynda.“
Sigmund hóf að teikna skop-
myndir þegar hann var í barnaskóla
og hefur ekki enn látið af þeirri
iðju. Fyrsta myndin sem birtist
eftir hann var á forsíðu vikublaðs-
ins Fálkans 1960. Þremur árum
síðar byrjaði hann að teikna í
Morgunblaðið, í fyrstu birtust
myndir eftir hann tvisvar í viku, en
nú um árabil hefur verið mynd eftir
hann í blaðinu á hverjum degi.
Orator
1920
+ Verzlunarskóli ís-
lands er 75 ára á þessu
hausti otf má því segja
að skólinn or nemendur
hans séu í fréttum.
Þessi mynd, sem Sveinn
B. Valfells iðnrekandi,
léði hlaðinu, er af með-
limum málfundafélags
verzlunarskólanema og
er tekin árið 1920. Fé-
Iag þetta nefndist Ora-
tor en þetta var löngu
áður en lögfra'ðinemar
stofnuðu sitt félaK sem
ber þetta sama nafn.
Á myndinni eru:
standandi f.v. Kjartan
Gíslason, Sijfurður
Ólafsson. Sveinn B.
Valfells. Jóhann Guð-
mundsson. Júlíus
Oddsson or Kristján
Majfnússon. Sitjandi f.v.
Jörundur Jóhannsson.
Ragnar II. Blöndal.
Kristján Guðmundsson.
Pálmi Jónsson or Sír-
urður Guðmundsson.