Morgunblaðið - 23.11.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. NÓVEMBER 1980
67
A leiðinni
Laugarásbíó
• Xanadu, sá kunni söng-
leikur með vinkonu okkar úr
Grease, Oliviu Newton-John
og góðkunningja úr gömlum
dans- og söngvamyndum,
Gene Kelly, verður að öllum
líkindum tímamótamynd í ís-
lenskri kvikmyndahúsamenn-
ingu, þar sem hún verður hin
fyrsta sem sýnd verður með
nýrri hljómburðartækni,
Dolby, (sjá frétt annars stað-
ar á síðunni), auk þess sem
hún verður jóiamynd kvik-
myndahússins.
Xanadu er glæný dans- og
söngvamynd, gerð með þarfir
nútímans í huga. Nú voru það
ekki Cole Porter eða Rodgers
& Hammerstein sem ráðnir
voru til að semja tónlistina,
heldur hin vinsæla hljóm-
sveit ELO. Og mörg laganna
þekkjum við vel nú þegar, úr
óskalagaþáttum.
• The Island. gerð eftir
metsölubók Benchleys, (Jaws,
The Deep), er nútíma sjó-
hrakningasaga, þar sem að
skipbrotsmenn lenda í úti-
stöðum við sjóræningja og
annan trantaralýð. Michael
Caine og David Warner fara
með aðalhiutverk en Michael
Ritchie leikstýrir.
• Coal Miner's Daugter,
nefnist mynd um country-
söngkonuna vinsælu, Lorettu
Lynn, sem braust úr sárafá-
tækt til frægðar. Myndin
hefur hlotið góða dóma og
aðsókn. Leikstjóri Michael
Apted en Sissy Spacek fer
með hlutverk söngkonunnar.
• Við kynntumst þeim félög-
Robert Redford og
Jane Fonda bresða
á leik í The Electrie
Ilorseman.
líflegasta rokkmynd sem gerð
hefur verið, og fjölmargir,
þekktir tónlistarmenn koma
fram. Leikstjóri er John
Landis.
• Little Miss Marker, er
góðlátleg gamanmynd um
roskinn bragðaref og telpu-
krakka sem er þröngvað uppá
hann. Hér fara þau Walther
Matthau, Tony Curtis og
Julie Andrews með aðalhlut-
verkin.
• Eins og flestum er kunn-
ugt, þá hættir þeim í Holly-
wood við því að gera hálf-
gerðar framhaldssögur úr
vinsælum myndum, þar er
Smokey and the Bandit eng-
in undantekning og í sumar
sem leið þyrptist fólk á
Smokey and the Bandit Havc
a Baby. Hér er teygður lop-
inn þar sem frá var horfið í
fyrri myndinni. Allir hinir
sömu aðaileikarar fara með
fyrri hiutverk en búið er að
bæta hinum þrýstna Dom
DeLouise í fjölskylduna.
• Og síðast, en ekki síst skal
telja The Electric ilorseman.
myndina, sem hleypti af stað
hinum svokölluðu „country”
myndum, (Urban Cowbpy.
Honeysuckle Rose. o. fl.). Hér
fara þau á kostum, Robert
Redford, áður fræg rodeo-
stjarna, sem nú er farin að
hafa ofanaf fyrir sér sem
þátttakandi í ómerkilegri
auglýsingaherferð; fréttakon-
an Jane Fonda og Willie
syngur að sjálfsögðu nokkra
góða útlagaslagara í mynd-
inni og það varð til þess að
fjöldi Bandaríkjamanna fór
að gefa þessari tónlist meiri
gaum. Thc Elcctric Horse-
man hefur hvarvetna hlotið
frábæra dóma og viðtökur.
Leikstjórnin er í öruggum
höndum Sidney Pollacks.
Tveir makalausir: Belushi og Aykroyd í The
Blues Brothers.
um, Cheech og Chong, í reyk
og svælu í Háskólabíói á
dögunum, og hér er væntan-
leg næsta mynd þeirra, sem
að sjálfsögðu ber það frum-
lega nafn Cheech and
Chong’s Next Movie. Hvað
þeir aðhafast er ekki aðal-
atriðið, en þessi er sögð taka
þeirri fyrri fram. Sjálfur
Chong leikstýrir.
• Og þá er von á myndinni
sem fór með taugakerfið í
Marty karlinum Feldman, In
God We Trust, en þetta var
önnur mynd hans sem leik-
stjóra. Við skulum vona að
hún sé ekki drepleiðinleg og
Eyjólfur hressist. Og hið
ágæta mottó myndarinnar er:
„Ef guð hefði ekki ætlast til
þess að sumt fólk yrði fátæk-
ara en annað, hefði hann
aldrei látið gefa út Bibliuna í
vasabókarbroti...“
• Hopscotch, nefnist sú
mynd sem nýtur hvað mestra
vinsælda í Bandaríkjunum
um þessar mundir. Þetta er
ein af þessum léttu gaman-
myndum sem öllum eiga að
geta komið í gott skap.
Bakgrunnurinn er leyniþjón-
ustur stórveldanna. Með aðal-
hlutverkin fer góðkunnugt
par, Gienda Jackson og Walt-
her Matthau. Leikstjóri: Ron-
ald Neame.
•Ein vinsælasta mynd vestan
hafs á þessu ári, og ein sú
geggjaðasta að aukii, er The
Blues Brothers, með John
Belushi, (Animal House) og
Dan Aykroyd. Þetta er ein
Stjörnur nútíðar og fortíðar: Olivia Newton-John
og Gene Kelly í Xanadu.
ínm

Vítt og breitt
ChrisBreager
KVIKMYNOIN
afturhverfi, („flash-back“), og
þar fram eftir götum. Stutt-
orðar upplýsingar gefnar um
hljóðupptöku og biöndun og
flest annað það sem máli
skiptir við kvikmyndagerð.
Því næst er rennt yfir þróun-
arsögu kvikmyndanna, aiit
frá því þær hófu göngu sína í
lok síðustu aldar og fram á
okkar tíma. Þar er kafli um
íslenskar myndir, e. þýð.,
útskýrt hvað átt er við með
hugtökunum „neðanjarðar
myndir", pólitískar myndir,
heimildarmyndir og drepið á
nokkrar stefnur.
Það styttist nú óðum að við
tslendingar fáum notið Dolby
hijóð-byltingarinnar í kvik-
myndum, líkt og grannar
okkar allir. Háskólabíó, Aust-
urbæjarbíó og Laugarásbíó
eru að fá sín tæki en það
síðastnefnda rennur að öllum
líkindum fyrst á vaðið, og
mun frumsýna jólamyndina
með þessari tækni, um miðj-
an desember. Það kemur og
fram annarsstaðar á síðunni.
Gretar Hjartarson, for-
stjóri Laugarásbíós, kvað
tæknibúnaðinn kosta 12—13
millj., en hann uppistendur
m.a. auk Dolbytækisins, af
þrem nýjum mögnurum og
tólf dreifihátölurum sem
komið verður upp víðsvegar
um saiinn.
En þess ber einnig að gæta,
að hér er ekki verið að eltast
við tækninýjungar eingöngu
— þó byltingarkenndar séu
— heldur eru kvikmyndahús-
in jafnframt að endurnýja
áratugagömul hljómflutn-
ingstæki, sem flest eru löngu
úr sér gengin — líkt og
áheyrendur vita.
Hver vikan líður nú af
annarri án nokkurra stór-
merkja í kvikmyndaheimi
borgarinnar. Ljósustu punkt-
arnir, þessa dagana, eru
Iljónahand Mariu Braun, í
Regnboganum. og endursýn-
ing hinnar vönduðu skemmti-
myndar, I næturhitanum, í
Tónabíói. En þessi, tvímæla-
laust langbesta mynd Jewi-
son, virðist falla ungu kyn-
slóðinni ekki síður vel í geð,
en okkur hérna á árum áð-
ur...
Þeir kumpánar, Cheech og
Chong, svæla látlaust í sig
óþverrann í náskóiabíói. við
talsverðan fögnuð áhorfenda,
Rósin er tekin að fölna í Nýja
Híói, enda ekki nema von
eftir fimm vikna úthald.
Henni hefði ekki veitt af
táraflóðinu sem lítið sjatnar í
Gamla Bíói. Og ef þið hafið
ekki enn farið á Emanuellc.
myndina að sjálfsögðu, þá
gefst nú tækifæri, því
Stjörnubíó er rétt einu sinni
búið að dusta af henni rykið.
Enda iöngum von á kúnnum
þegar sú brokkgenga frú er á
boðstólum. Varð hinsvegar að
hætta sýningum á af-
bragðsmynd, Remember my
Name, eftir örfáa daga. Öm-
urlegt en satt.
Svo tjáði mér bóksalinn
minn, að breska kvikmynda-
ritið Films and Fiiming væri
nú hætt göngu sinni, þar sem
útgáfufyrirtæki þess, Han-
som Books, væri orðið gjald-
þrota. Þó er ekki öll nótt enn
úti fyrir þessu 26 ára gamla
tímariti, þar sem að nýir
aðilar hafa sýnt áframhald-
andi útgáfu þess áhuga. En
Hansom Books gaf út sjö
önnur tímarit um listir og
menningarmái, (Books and
B(Miksmen, Plays and Play-
ers. o.fl.) og F & F var það
eina sem var rekið með hagn-
aði að undanförnu.
Þrátt fyrir að efni blaðsins
væri á stundum ærið rýrt
(var þó í sókn undir lokin), er
óneitanlega að því sjónar-
sviptir. Lengi vel, eða frá því
að undirr. hóf að kaupa það,
um 1960, og fram undir 1970,
var það eitt lang-læsilegasta
kvikmyndatímaritið á mark-
aðnum hérlendis.
Það hefur áreiðanlega glatt
velflesta lesendur bókarinnar
Centennial. er sýningar hóf-
ust á sjónvarpsþætti sem
gerður var eftir þessari sögu-
legu metsölubók Micheners.
I stuttu máli, þá er Cen-
tennial bráðskemmtileg og
fróðleg lýsing á landnámi
Vestursins, en sagan er látin
gerast í og umhverfis ímynd-
aðan bæ í Colorado-fylki.
Hófst, einsog við sáum, á
þeim tímum er indiánar voru
allsráðandi þar um slóðir,
áður en „bleiknefjar" börðu
Klettafjöllin augum. Hér er
komið víða við sögu; búsetu
hvita mannsins, erjur þeirra
við frumbyggjana, gullæðið,
og svo mætti lengi telja. Til
sögunnar koma margar lit-
ríkar og minnisstæðar per-
sónur. Endar á fyrri hluta
þessarar aidar. Þessir gagn-
merku þættir eiga örugglega
eftir að njóta mikilla vin-
sælda hér sem annarsstaðar
þar sem þeir hafa verið sýnd-
ir.
Nýlega er útkomin á ís-
lensku fyrsta handbókin um
kvikmyndir og nefnist hún
einfaldlega Kvikmyndin.
(Film á frumm.), e. Danann
Chris Brögger, í þýðingu Ein-
ars Más Guðvarðarsonar.
Hann hefur jafnframt aðlag-
að bókina islenskum aðstæð-
um og m.a. bætt við kafla um
myndirnar Bónda og Lilju.
IÐUNN
Film kom fyrst út árið 1966
og hefur verið notuð við
kvikmyndakennslu í dónskum
grunn- og framhaldsskólum
síðan. Verður ekki annað séð
við lestur bókarinnar, en hún
uppfylli ágætiega þær óskir
höfundar að „... bókin sé
lesin er ekki lærð, veki um-
ræður og stuðli að gagnrýn-
inni skoðun á kvikmyndum".
Á fyrstu síðum Kvikmynd-
ar er fjallað um gildi þessar-
ar listgreinar, síðan hvernig
mynd verður til og verksvið
leikstjórans. Útskýrð ýmis
hugtök er varða kvikmynda-
gerð, einsog lota, klipping,
hæggengi, („slow motion"),
Síðan kom kaflar um grein-
ingu örfárra mynda, kvik-
myndagagnrýni og dóma og
áhrif þessa miðils á þjóðfé-
lagið. I lokin er birt íslenska
kvikmyndalöggjöfin og lítt
tæmandi listi yfir kvik-
myndabækur og umdeilan-
legur.
Kvikmynd er stutt og
oftast laggóð handbók, sem
kemur ungum áhugamönnum
að góðu gagni. Bætir úr
algjörum skorti á fróðleik um
þessa vinsælustu listgrein
samtímans og eiga útgefandi
og Einar Már, sem þýtt hefur
bókina á lipurt og læsilegt
mál, þakkir skildar.
Kvikmynd er pappírskilja,
96 bls., auk 12 myndasíðna.
Útgefandi Iðunn, 1980.